Τι σημαίνει η υπερλεξία και πώς αντιμετωπίζεται;
Η υπερλεξία είναι η ικανότητα του παιδιού να διαβάζει σε μικρότερη από την αναμενόμενη ηλικία. Συνήθως, τα παιδιά με υπερλεξία παρουσιάζουν κάτω του μετρίου επίδοση στην κατανόηση του προφορικού λόγου. Ακόμη και αν ένα παιδί με υπερλεξία επαναλαμβάνει λέξεις που έχει διαβάσει, δεν μπορεί να κατανοήσει το γενικό πλαίσιο του λόγου του.
Επαναλαμβάνει αυτό που έχει διαβάσει, ενώ το παιδί με ηχολαλία επαναλαμβάνει αυτό που έχει ακούσει – σαν ηχώ. Και στις δύο περιπτώσεις, όταν το παιδί είναι πολύ μικρό έχει περιορισμένη ικανότητα να καταλαβαίνει τις λέξεις που επαναλαμβάνει. Ίσως φαίνεται πως το παιδί σας επαναλαμβάνει λέξεις και προτάσεις στο σωστό τους πλαίσιο αλλά συχνά δεν κατανοεί πλήρως την γλώσσα ή και τις κοινωνικές παραμέτρους του λόγου του. Ωστόσο, η επανάληψη είναι μια μέθοδος εκμάθησης της γλώσσας μέσω της μηχανικής αποστήθισης και συχνά είναι μια προσπάθεια για επικοινωνία.
Για παράδειγμα, αν ρωτήσετε το παιδί “Θέλεις χυμό;” το παιδί θα απαντήσει “Θέλεις χυμό;” στον ίδιο τόνο και ύφος αλλά σαν καταφατική απάντηση στην ερώτησή σας. Επαναλαμβάνουν την ερώτηση, αλλά με στόχο να επικοινωνήσουν πως πράγματι θέλουν χυμό. Μπορεί να επαναλάβουν την ερώτησή σας και μετά από μια σύντομη καθυστέρηση να πουν “Ναι. Θέλω χυμό;”
Υπερλεξία και αυτισμός
Τις τελευταίες δεκαετίες, η υπερλεξία έχει συνδεθεί με τον αυτισμό. «Τα παιδιά που παρουσιάζουν τόσο έντονο ενδιαφέρον στα γράμματα, απολαμβάνουν να διαβάζουν λέξεις, ωστόσο αντιμετωπίζουν προβλήματα στην κατανόησή τους» αναφέρει ο dr Robert Naseef, ψυχολόγος με εξειδίκευση στον αυτισμό. «Το χαρακτηριστικό αυτό είναι σύνηθες και στον αυτισμό. Τα παιδιά με αυτισμό συχνά αναγνωρίζουν τις λέξεις αλλά δυσκολεύονται να κατανοήσουν το νόημα του κειμένου ή μίας παραγράφου».
Σύμφωνα με έρευνες, το 84% των παιδιών που έχουν υπερλεξία έχουν διαγνωσθεί ότι βρίσκονται σε κάποιο φάσμα αυτισμού. Ωστόσο μόλις το 6-14% των παιδιών με αυτισμό έχουν υπερλεξία. Η υπερλεξία μπορεί να εμφανιστεί παράλληλα και με άλλες νευροαναπτυξιακές διαταραχές.
Πώς γίνεται η διάγνωση
Δεν υπάρχει συγκεκριμένος τρόπος διάγνωσης της υπερλεξίας αυτής καθεαυτής, αξιολογούνται τα συμπτώματα και οι διαταραχές που μπορεί να εμφανίσει το παιδί όπως μεγαλώνει. Μπορεί να χρειαστεί να κάνει κάποια τεστ για να μπορέσει ο παιδίατρος να αξιολογήσει πιο εύκολα την κατάσταση του παιδιού. Φυσικά, αν έχετε την υποψία ότι το παιδί σας μπορεί να έχει υπερλεξία, είναι σημαντικό να επικοινωνήσετε με τον παιδίατρο σας όσο το δυνατόν συντομότερα, ώστε να αρχίσει η παρακολούθηση του παιδιού.
Θεραπευτικές προσεγγίσεις
Οι θεραπευτικές προσεγγίσεις που ακολουθούνται συνήθως σε αυτές τις περιπτώσεις είναι η εργοθεραπεία, η λογοθεραπεία και η εφαρμοσμένη συμπεριφορική ανάλυση που βασίζεται στο παιχνίδι, μεταξύ άλλων. Βρείτε την κατάλληλη ομάδα θεραπευτών που θα σας εμπνεύσει εμπιστοσύνη, αλλά που θα εμπνεύσει και εμπιστοσύνη στο ίδιο το παιδί, ώστε να νιώσει ασφάλεια και να ανέβει η αυτοπεποίθησή του.
