Η επόμενη προοδευτική κυβέρνηση θα καταργήσει τις διατάξεις που υποσκάπτουν τη δημοκρατία στο σχολείο και τη θέση των εκπαιδευτικών.
Για συστηματική προσπάθεια συρρίκνωσης της δημόσιας παιδείας σε όλες της τις βαθμίδες κάνει λόγο μιλώντας στο Ειδικό Αφιέρωμα της «Εφημερίδας των Συντακτών» για την Εκπαίδευση ο Νίκος Φίλης, βουλευτής Α´ Αθήνας του ΣΥΡΙΖΑ Π.Σ., πρώην υπουργός Παιδείας και αρμόδιος τομεάρχης του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Ο κ. Φίλης υπογραμμίζει ότι στόχος της επόμενης προοδευτικής κυβέρνησης θα είναι η δημιουργία από την αρχή ενός δημόσιου εκπαιδευτικού συστήματος ποιότητας, κριτικού πνεύματος, συμπερίληψης, στήριξης των αδύναμων και βέβαια σύγχρονων επιστημονικών κατευθύνσεων, αλλά και η δραστική αύξηση δαπανών για την Παιδεία με στόχο το 5% του ΑΕΠ.
● Εχετε κάνει λόγο για κινήσεις της κυβέρνησης που παραπέμπουν σε «εργαστήρι μετάλλαξης» του εκπαιδευτικού μας συστήματος…
Η νομοθέτηση της κυβέρνησης για την Παιδεία υπηρετεί έναν στρατηγικό στόχο: να κάνει μικρότερο το δημόσιο σχολείο και Πανεπιστήμιο. Και, θα πρόσθετα, ο στόχος υπηρετείται με συνέπεια, συνέχεια και ισχυρή τη στήριξη του πρωθυπουργού. Γι’ αυτό μιλώ πάντα για την πολιτική Μητσοτάκη-Κεραμέως.
Σε αυτή την κατεύθυνση επιχειρούν όχι απλώς να αλλάξουν συνθήκες, αλλά μάλλον να παγιώσουν καταστάσεις. Δίνω ως παράδειγμα την παροχή επαγγελματικών δικαιωμάτων σε αποφοίτους αδιαβάθμητων κολεγίων. Φυσικά η ανατροπή των επιχειρούμενων τετελεσμένων θα στηριχτεί στην πολιτική μας βούληση και στο άρθρο 16 του Συντάγματος.
● Γιατί θέλει «συρρικνωμένο» το δημόσιο σχολείο η Ν.Δ.;
Είναι βαθιά ταξικοί και ιδεολογικοί οι λόγοι. Ξεκινώντας από το γεγονός ότι ιστορικά η Ν.Δ. είναι το κόμμα των «λίγων», εκείνων που μπορούν να πληρώσουν για την εκπαίδευσή τους από το νηπιαγωγείο ώς τα πιο ακριβά Πανεπιστήμια του εξωτερικού. Συνεπώς, κάθε δημόσια δαπάνη για το σχολείο των πολλών τη βλέπουν ως αχρείαστο κόστος και πάρεργο.
Δεύτερον, για χρόνια υπηρετούν την ιδεολογία «Ο ιδιώτης μπορεί να το κάνει καλύτερα» σε κάθε τομέα. Να διαχειριστεί καλύτερα τις συντάξεις, να στήσει καλύτερα μια επιχείρηση συγκριτικά με ένα συνεταιρισμό, να φτιάξει καλύτερα νοσοκομεία. Τι απέδειξε όμως η εμπειρία της πανδημίας; Οτι στα δύσκολα και για όλο τον πληθυσμό υπάρχει ένα σύστημα υγείας, το δημόσιο και εθνικό.
● Το ίδιο ισχύει με τις συντάξεις;
Ακριβώς! Δείτε το συνταξιοδοτικό των λίγων εκείνων χωρών που δοκίμασαν παρόμοιες με τη σημερινή Ν.Δ. μεταρρυθμίσεις. Συστήματα βούλιαξαν και ο ιδρώτας γενιών ολόκληρων εξανεμίστηκε, είτε γιατί η αγορά είναι απρόβλεπτη είτε γιατί με την αφαίρεση των δικλίδων ασφαλείας και τα golden boys άνοιξε η πόρτα στη διαφθορά. Αλλά αν μείνουμε στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, δείτε το παράδειγμα της Ελλάδας: Ποιες ειδικότητες προσφέρουν τα κολέγια και ποιες τα δημόσια Πανεπιστήμια; Ποιος επένδυσε μεταπολεμικά σε κλινικές, εργαστήρια, εξοπλισμό… Ποιο σύστημα δημιούργησε τις γενιές επιστημόνων που οδήγησαν τη χώρα στην ανάπτυξη και διέπρεψαν σε Ελλάδα και εξωτερικό;
● Ποια θα είναι η κύρια προτεραιότητα της επόμενης κυβέρνησης με προοδευτικό πρόσημο στον χώρο της Παιδείας, συγκριτικά με την «πρώτη φορά»; Τι έχει αλλάξει;
Το 2015 είχαμε παραλάβει ένα δημόσιο σχολείο ξεχαρβαλωμένο λόγω μνημονίων και διαρκούς απο-επένδυσης να λειτουργεί χάρη στον ζήλο των εκπαιδευτικών -κυριολεκτώ και δεν κολακεύω κανέναν. Τον Σεπτέμβριο 2016, η προτεραιότητα που θέσαμε ήταν να ανοίξουν τα σχολεία με όλους τους εκπαιδευτικούς στη θέση τους, κάτι που ακούγεται παράδοξο να τίθεται στόχος σε μια ευρωπαϊκή χώρα στην εποχή μας. Βλέπετε όμως διανύαμε την πέμπτη χρονιά χωρίς προσλήψεις… Το πετύχαμε θέτοντας έκτοτε το στάνταρντ.
Εγιναν πολλά ακόμα σε σύντομο διάστημα και κάτω από τη μέγκενη των μνημονιακών περιορισμών: αύξηση δαπανών, νέα σύγχρονα προγράμματα για την Ιστορία και τα Θρησκευτικά, η βραβευμένη «νέα αρχή στα ΕΠΑΛ», θεσμοθετήθηκε η διετής κατάρτιση υψηλού επιπέδου στα Πανεπιστήμια κι άλλα πολλά. Δυστυχώς, τα περισσότερα τα ξεχαρβάλωσαν μέσα σε δύο χρόνια. Είναι σαφές ότι στόχος της επόμενης προοδευτικής κυβέρνησης θα είναι η επαναφορά της νομιμότητας εκεί που έχει βληθεί και η δημιουργία από την αρχή ενός δημόσιου εκπαιδευτικού συστήματος ποιότητας, κριτικού πνεύματος, συμπερίληψης, στήριξης των αδύναμων και βέβαια σύγχρονων επιστημονικών κατευθύνσεων. Και σαφώς, η δραστική αύξηση δαπανών για την Παιδεία, με στόχο το 5%, και οι μαζικές, εκεί που χρειάζεται, προσλήψεις εκπαιδευτικών.
● Για τους εκπαιδευτικούς τι έρχεται μετά τα τελευταία νομοθετήματα;
Πρώτα από όλα, η απαξίωση -ουσιαστικά, η κατάργηση- του Συλλόγου Διδασκόντων, ενός πυλώνα του δημόσιου σχολείου από τη δεκαετία του ’80, μαζί με την επιστροφή των παντοδύναμων διευθυντών και επιθεωρητών υποσκάπτουν τη δημοκρατία στο σχολείο και τη θέση των εκπαιδευτικών. Και την ίδια στιγμή φέρνουν τη δήθεν «αξιολόγηση», που θα είναι τιμωρητική και στην κατεύθυνση δημιουργίας ενός συστήματος νεποτισμού και κομματικοκρατίας. Οι εκπαιδευτικοί δεν είναι «αρνητές».
Γνωρίζουν, δε, ότι η κυβέρνησή μας καθιέρωσε ένα δημοκρατικό, συμμετοχικό και εκπαιδευτικά αποτελεσματικό σύστημα αξιολόγησης σε επίπεδο σχολικής μονάδας. Γι’ αυτό θα είμαι σαφής: Η επόμενη προοδευτική κυβέρνηση θα καταργήσει τις διατάξεις των νόμων 4692/2020 και 4823/2021, αποκαθιστώντας άμεσα τους εκπαιδευτικούς που θα υποστούν αντισυνταγματικές σε βάρος τους κυρώσεις.
● Ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ επέμεινε στην ορθότητα της ελάχιστης βάσης εισαγωγής, αποδίδοντας τη μη εισαγωγή αποφοίτων στους συντελεστές που έθεσαν τα τμήματα. Πώς σχολιάζετε τη θέση αυτή;
Αστειότητες και υποκρισία. Πρώτα νομοθέτησαν την περιοριστική κλίμακα 0,80 – 1,20 και τώρα ρίχνουν τις ευθύνες στις σχολές και τα τμήματα που είχαν τα χέρια τους δεμένα. Σε μια Σύνοδο των Πρυτάνεων, πριν από τρεις μήνες, είχα επισημάνει στους συμμετέχοντες ότι αυτό ακριβώς θα έκανε η κυβέρνηση και προσωπικά ο πρωθυπουργός.
Πρώτα θα σας βάλουν «χειροπέδες» με την ΕΒΕ, τους είχα πει, και κατόπιν θα σας πουν «Γιατί τις φορέσατε; Εσείς φταίτε που έμειναν φοιτητές έξω». Δυστυχώς είναι τέτοια η ηθική παρακμή της κυβέρνησης που δεν τολμάει να πει «ήταν δική μου απόφαση» να μείνουν εκτός Πανεπιστημίων χιλιάδες παραπάνω από πέρσι απόφοιτοι Λυκείων. Αλλά δεν νομίζω να υπάρχει γονιός ή μαθητής που δεν το ’χει συνειδητοποιήσει.
● Αλλά θεωρείτε σωστό να εισέρχονται στα ΑΕΙ φοιτητές με πολύ χαμηλές επιδόσεις στις εξετάσεις, ακόμη και κάτω από τη βάση;
Πρώτον, οι χαμηλές επιδόσεις είναι πρόβλημα του Λυκείου, που έχει υποβαθμιστεί ακριβώς λόγω του συστήματος εισαγωγής. Το δύσκολο και το απαραίτητο λοιπόν είναι να δουλέψουμε για να το βελτιώσουμε, όχι να κρύψουμε το πρόβλημα κάτω από το χαλί, για να γράφουν οι εφημερίδες ότι δεν υπάρχουν εισακτέοι με χαμηλές επιδόσεις. Δεύτερον, οι εισαγωγικές ήταν και παραμένουν εξέταση επιλογής ενός αριθμού αποφοίτων μέσα στο σύνολο.
Οι βαθμοί και η εκάστοτε βάση διαμορφώνονται από πολλούς παράγοντες. Διαφορετικά, ας τραβούσαν μια οριζόντια γραμμή. Αλλά… ξέχασα! Αυτό είχε νομοθετήσει η κ. Γιαννάκου και κατήργησε η κ. Διαμαντοπούλου, ακριβώς επειδή δεν λειτουργούσε.
● Ο «πληθωρισμός» νέων τμημάτων που προωθήθηκε κατά το 2018-19 μήπως ήταν μια βιαστική και λάθος επιλογή;
Δεν θα τον χαρακτήριζα «πληθωρισμό». Κατά συντριπτική πλειονότητα τα νέα τμήματα αποτελούσαν πρόταση των Πανεπιστημίων. Αν υπήρξαν μια-δυο εξαιρέσεις, να το δούμε. Η κατάργησή τους συλλήβδην, χωρίς να έχουν αξιολογηθεί, ήταν πράξη εκδικητική, βιαστική, λανθασμένη και εντέλει σκληρά ταξική, αφού εκτός από την οικονομία πλήττει νέα παιδιά, κυρίως από πιο αδύναμες τάξεις.
Αλλά ας πάμε στην ουσία, που θα μας απασχολήσει ξανά την επόμενη φορά: η σύνθεση των γνώσεων, η έρευνα, οι ανάγκες της κοινωνίας και της οικονομίας διαρκώς εξελίσσονται. Πάνω σε αυτή την εξέλιξη και αλληλοεξάρτηση οφείλει η Πολιτεία με τη συμπαράσταση των Πανεπιστημίων να χαράζει πολιτική και να διαμορφώνει το περιεχόμενο της ανώτατης εκπαίδευσης, από τα επιστημονικά πεδία ώς τον αριθμό εισακτέων.
Πηγή: efsyn.gr
