Προβληματισμό και σοκ προκαλούν στην κοινωνία τα ολοένα αυξανόμενα περιστατικά βίας, σωματικής και ψυχολογικής, με θύτες ανήλικα παιδιά και θύματα επίσης ανήλικα παιδιά στην πλειονότητα των περιπτώσεων.
Σχεδόν καθημερινά την ειδησεογραφία απασχολεί και από ένα περιστατικό εκδήλωσης βίαιης συμπεριφοράς από ανηλίκους είτε πρόκειται για σχολικό εκφοβισμό ή μπούλινγκ είτε πρόκειται για ομάδες – νεαρών σε ηλικία – παιδιών που διαπράττουν ληστείες ακόμη και για το χαρτζιλίκι ή το κινητό ενός παιδιού ή ακόμη και συμμορίες ανηλίκων με οργάνωση και ιεραρχία, που δρουν συντεταγμένα σε περιοχές ολόκληρες, με λεία που θα «ζήλευαν» ακόμη και συμμορίες ενηλίκων.
Τι είναι το μπούλινγκ
Σύμφωνα με την αστυνομία, ο όρος που χρησιμοποιείται διεθνώς για να περιγράψει το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού είναι «bullying». Προέρχεται από το ρήμα «bully», που σημαίνει «πληγώνω ή τρομοκρατώ ή υποχρεώνω κάποιον με τη βία να κάνει κάτι που δεν θέλει». Αφορά μια κατάσταση κατά την οποία ασκείται εσκεμμένη, απρόκλητη, συστηματική και επαναλαμβανόμενη βία και επιθετική συμπεριφορά, με σκοπό την επιβολή και την πρόκληση σωματικού και ψυχικού πόνου σε μαθητές από συμμαθητές τους εντός και εκτός σχολείου.
Αποτελεί φαινόμενο που ενισχύεται από τη λανθασμένη αντιμετώπισή του, αφού τα περισσότερα περιστατικά αποσιωπούνται, διότι θεωρείται ότι στιγματίζουν τους θύτες, τα θύματα και το κύρος του σχολείου.
Συμμορίες σε πλήρη δράση
Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία της ΕΛ.ΑΣ. στις μέρες μας δρουν τουλάχιστον 25 συμμορίες ανηλίκων στην Αττική. Πρόκειται για ομάδες 10-20 ατόμων, ηλικίας 13-18 ετών, που επιτίθενται με ιδιόμορφα τοπικιστικά κριτήρια και υποτιθέμενες «μάχες γειτονιών». Επιπλέον, όπως έχει αποδειχτεί από τις έρευνες, διαπράττουν εκατοντάδες ληστείες στον δρόμο εις βάρος συνομηλίκων τους, τους οποίους ξυλοκοπούν – εντός κι εκτός σχολείου –, και διακινούν μικροποσότητες ναρκωτικών για να αυξήσουν το «χαρτζιλίκι».
Όπως αποκαλύφθηκε, η εγκληματική δράση «άγουρων» συμμοριών σε Κολωνό, Βύρωνα και Ελληνικό είχε απλώσει πλοκάμια σε δρόμους, πλατείες και γειτονιές ολόκληρες. Τα στελέχη των αρχών ασφαλείας, μάλιστα, με έκπληξη ανακάλυψαν στα κινητά των συλληφθέντων μηνύματα του τύπου «Ετοιμαστείτε, ξεκινάει πόλεμος», «Να δείτε τι θα γίνει όταν τους πιάσω», «Αύριο έχει σφαγείο», «Οπλισμένοι όλοι» και βίντεο από τα κατορθώματά τους, ως δείγμα κυριαρχίας σε συνομηλίκους τους.
Τρόμο προκαλούν τα μεγέθη των επίσημων στοιχείων της αστυνομίας. Στο διάστημα Ιανουαρίου – Αυγούστου 2021, 218 ανήλικοι ξυλοκοπήθηκαν και 211 ληστεύτηκαν από μέλη συμμοριών ανηλίκων. Υπάρχουν αναφορές και για συμβάντα ξυλοδαρμών και ληστειών μεταξύ ανηλίκων ακόμα και μέσα στα σχολεία. Κατά τη διάρκεια του 2020, το διάστημα δηλαδή που η ελληνική κοινωνία βρισκόταν σε «καραντίνα» λόγω της πανδημίας, σημειώθηκε αύξηση 10% σε βίαιες συμπεριφορές εναντίον παιδιών του δημοτικού και 30% της εφηβικής παραβατικότητας, σε σύγκρισή με το 2019.
Αυτά τα μεγέθη νεανικής παραβατικότητας προκαλούν προβληματισμό στους υπεύθυνους, δεδομένου ότι θεωρούνται η κορυφή του παγόβουνου, καθώς εκατοντάδες είναι τα περιστατικά που δεν φτάνουν ποτέ να απασχολήσουν τις αρχές διότι δεν καταγγέλλονται.
● Μία από τις πιο χαρακτηριστικές υποθέσεις αφορά την πολυμελή συμμορία «Colonos Hooligans», η οποία προχωρούσε ακόμη και σε αιματηρές επιθέσεις μέσα σε σχολεία. Για την υπόθεση συνελήφθησαν τέσσερα αγόρια 15 έως 17 ετών, Έλληνες και δεύτερης γενιάς μετανάστες από Αλβανία και Ρουμανία, που είχαν δημιουργήσει τη συμμορία. Μάλιστα, φαίνεται ότι οι ανήλικοι είχαν αντιληφθεί πως βρίσκονταν στο στόχαστρο της Υποδιεύθυνσης Ασφαλείας Αθηνών και οι αρχηγοί τους έδωσαν εντολή για γενικό αφοπλισμό, απόκρυψη των όπλων, ακόμη και διαγραφή των ντοκουμέντων επιθέσεων από τα κινητά τους.
● Άλλη συμμορία ανηλίκων που δρούσε σε Παγκράτι, Καισαριανή και Βύρωνα εξαρθρώθηκε από την Υποδιεύθυνση Ασφάλειας Αθηνών με τη σύλληψη 12 ατόμων 14 έως 19 ετών, που προχωρούσαν σε ένοπλες επιθέσεις εναντίον συνομηλίκων τους, ληστείες, διακίνηση ναρκωτικών, μέχρι και σε επιθέσεις σε εργαζόμενους σε ντελίβερι για να αρπάξουν το φαγητό που μετέφεραν.
● Στις αρχές του έτους καταγράφηκε ο άγριος ξυλοδαρμός 17χρονου στην πλατεία Αγίας Ειρήνης στο Γαλάτσι από παρέα 20 νεαρών.
● Από το 2016 έως και το τέλος του 2020 χρονολογείται η δράση πολυμελούς συμμορίας ανηλίκων σε Νέα Σμύρνη και Καλλιθέα. Απαρτιζόταν από περίπου 10 ανηλίκους, 13-17 χρόνων, ελληνικής και αλβανικής υπηκοότητας, που είχαν συλληφθεί μεμονωμένα ή σε ομάδες για σωρεία κλοπών καταστημάτων, οικιών, δικύκλων αλλά και ληστείες σε βάρος ανηλίκων με απειλή μαχαιριού.
● Πιο χαρακτηριστική ενέργεια θεωρείται η αιματηρή συμπλοκή τον Ιούνιο του 2020 στου Ζωγράφου, που είχε αποτέλεσμα τον σοβαρό τραυματισμό ενός 16χρονου με τη συμμετοχή πέντε ανηλίκων από την Αλβανία, την Αίγυπτο και τις Φιλιππίνες, όπως και τριών ενηλίκων.
● Δύο τέτοιες ομάδες εγκληματικής δράσης ανηλίκων έχουν εμφανιστεί και στην περιοχή των Εξαρχείων, που λυμαίνονται ανά περιόδους διάφορα σημεία κοντά στο Πολυτεχνείο χωρίς να έχουν σχέση με ομάδες αντιεξουσιαστών. Με απειλή μαχαιριού προχωρούσαν σε βίαιες ληστείες και είχαν γίνει ο φόβος και ο τρόμος της περιοχής.
● Άλλη ομάδα, αποτελούμενη από 15 βίαιους οργανωμένους ανήλικους, έχει εμφανιστεί στην περιοχή του Γκύζη, κάνοντας επιθέσεις με μαχαίρια και άγριους ξυλοδαρμούς.
Ξυλοδαρμοί σε σχολεία
Πρόσφατα, σοκ προκάλεσε η περίπτωση 13χρονου μαθητή στο Αγρίνιο, που δέχθηκε επίθεση από συμμαθητές του μέσα στο σχολείο του, και μάλιστα συμμαθητές του ανέβασαν βίντεο με τον ξυλοδαρμό του στα social media. Η μητέρα του μαθητή βρήκε το παιδί χτυπημένο και, όταν το ρώτησε, της αποκάλυψε ότι δέχθηκε την επίθεση συμμαθήτριάς του που τον χτύπησε βίαια στο πρόσωπο, επανειλημμένα. Η επίθεση αυτή έγινε ενώπιον έξι ακόμη μαθητών που κατηγορούνται ότι την παρότρυναν και γελούσαν εις βάρος του μαθητή, και μάλιστα ανέβασαν την επίθεση στο Instagram και το TikTok. Η μητέρα προχώρησε στην κατάθεση μήνυσης εναντίον επτά μαθητών αλλά και της διεύθυνσης του γυμνασίου, στο οποίο έγινε το βίαιο περιστατικό.
Αυτό που προκαλεί επίσης ανησυχία είναι και τα περιστατικά ωμής βίας μεταξύ συμμαθητών. Πρόσφατα, στη Δραπετσώνα, 16χρονη μαθήτρια έσβησε το τσιγάρο της στο μάτι συμμαθήτριάς της κατά τη διάρκεια του διαλείμματος. Σύμφωνα με πληροφορίες τα δύο κορίτσια καβγάδισαν, με αποτέλεσμα τον τραυματισμό της κοπέλας.
Μάλιστα, σύμφωνα με μαρτυρίες καθηγητών, το 2020, όταν κατά τη διάρκεια της καραντίνας τα μαθήματα γίνονταν διαδικτυακά, χωρίς φυσική παρουσία στο σχολείο, πολλοί «μέτριοι» σε επιδόσεις μαθητές εμφάνισαν θεαματική βελτίωση στους βαθμούς τους, καθώς μπορούσαν να μελετούν απερίσπαστοι και χωρίς το άγχος για το μπούλινγκ που γινόταν εναντίον τους στα διαλείμματα ή στο σχόλασμα.
«Live without bullying»
Το πρόγραμμα «Live without bullying» του Κέντρου Μέριμνας Οικογένειας και Παιδιού (ΚΜΟΠ) δημιουργήθηκε το 2015, με στόχο την πρόληψη και αντιμετώπιση του ενδοσχολικού και διαδικτυακού εκφοβισμού. Πρόκειται για μια παροχή δωρεάν online συμβουλευτικής υποστήριξης σε μαθητές, γονείς και καθηγητές από επαγγελματίες ψυχολόγους. Από την έναρξη της λειτουργίας της η πλατφόρμα έχει υποστηρίξει περισσότερους από 30.000 μαθητές σε όλη την Ελλάδα, έχοντας την υποστήριξη και του υπουργείου Παιδείας. Είναι σαφές ότι η νεανική παραβατικότητα και η έξαρσή της τα τελευταία χρόνια δεν αντιμετωπίζονται με επιμέρους ενέργειες και αποσπασματικά. Χρειάζεται ένα συνεκτικό ολιστικής αντιμετώπισης, που ξεκινάει από το σπίτι κάθε εφήβου, επεκτείνεται στο σχολικό περιβάλλον και φτάνει στην ίδια την κοινωνία που καλείται να αντιμετωπίσει τέτοια περιστατικά.
