Κατά τα σχολικά έτη 2021-2022 και 2022-2023, το Πρόγραμμα Σπουδών για την Προσχολική Εκπαίδευση θα εφαρμοσθεί πιλοτικά σε όλα τα Πειραματικά Νηπιαγωγεία της χώρας, σε συνδυασμό με τα ισχύοντα Προγράμματα Σπουδών.
Από το σχολικό έτος 2023-2024 θα εφαρμοσθεί σε όλα τα Νηπιαγωγεία της χώρας.
ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑ ΤΟΥ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟΥ
Το νηπιαγωγείο εισάγει τα παιδιά στην πρώτη θεσμοθετημένη βαθμίδα της εκπαίδευσης. Ως σχολικός θεσμός αποτελεί μέρος του εκπαιδευτικού συστήματος, αλλά έχει τα δικά του ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, τις αρχές και το πλαίσιο λειτουργίας του, τα οποία διαμορφώνουν τη φυσιογνωμία του. Το νηπιαγωγείο παρέχει ένα δυναμικό ξεκίνημα στη σχολική εκπαίδευση των παιδιών, με μακροπρόθεσμα οφέλη για τα ίδια και την κοινωνία. Δημιουργεί συνδέσεις με τα περιβάλλοντα στα οποία ζει και δραστηριοποιείται το παιδί, με γνώμονα την προαγωγή της μάθησης, της ανάπτυξης και της ευημερίας του. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η συνεργασία με το οικογενειακό περιβάλλον, το οποίο έχει πρωταρχικό ρόλο στη ζωή των παιδιών και είναι άμεσα συνυφασμένο με τη λειτουργία και τους στόχους του νηπιαγωγείου.
Η καθολική, ποιοτική εκπαίδευση στο νηπιαγωγείο θέτει τα θεμέλια για την ανάπτυξη των παιδιών, την κοινωνικοποίηση και την καλλιέργεια βασικών ικανοτήτων που καθορίζουν τη μετέπειτα σχολική πρόοδο. Παράλληλα, συμβάλλει στην αντιμετώπιση ζητημάτων ή περιορισμών που υφίστανται σε σχέση με τη γνωστική, κοινωνική και συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών, υποστηρίζοντας τον αντισταθμιστικό ρόλο του σχολείου.
Η φυσιογνωμία του νηπιαγωγείου προσδιορίζεται από το Πρόγραμμα Σπουδών, το οποίο αποτελεί ένα ολοκληρωμένο σύστημα εργασίας. Καθοδηγείται από την ανάγκη για τον αναπροσανατολισμό της εκπαίδευσης, σύμφωνα με τους αναδυόμενους στόχους και τις εκτιμώμενες απαιτήσεις της κοινωνίας του μέλλοντος.
Λαμβάνοντας υπόψη τις νέες κοινωνικές συνθήκες και τις επιστημονικές εξελίξεις, το Πρόγραμμα Σπουδών του νηπιαγωγείου:
- στηρίζεται σε σύγχρονες θεωρητικές προσεγγίσεις για την ανάπτυξη και τη μάθηση των παιδιών,
- λαμβάνει υπόψη τις οδηγίες διεθνών οργανισμών και εκπαιδευτικών φορέων, καθώς και τα πορίσματα εμπειρικών ερευνών για την προσχολική εκπαίδευση,
- ανταποκρίνεται στις συνθήκες που διαμορφώνει η σύγχρονη ελληνική κοινωνική και εκπαιδευτική πραγματικότητα, στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής προοπτικής της,
- αντανακλά τις εθνικές προτεραιότητες και στόχους για την προσχολική εκπαίδευση,
- αξιοποιεί λειτουργικά, εξελίσσει και συμπληρώνει τα προηγούμενα Προγράμματα Σπουδών του νηπιαγωγείου διασφαλίζοντας την απαιτούμενη συνέχεια,
- υιοθετεί το μοντέλο του ανάστροφου εκπαιδευτικού σχεδιασμού, όπου στο σημείο εκκίνησης βρίσκονται οι ικανότητες που αναμένεται να αναπτυχθούν,
- υπόκειται σε διαμορφωτικές διαδικασίες, καθώς εμπλουτίζεται και επικαιροποιείται, αξιοποιώντας το ψηφιακό περιβάλλον και τον πολυτροπικό χαρακτήρα της μάθησης,
- έχει υψηλές αλλά και ρεαλιστικές προσδοκίες για όλα τα παιδιά και δίνει έμφαση στον κομβικό ρόλο των νηπιαγωγών για να λάβουν τα κατάλληλα για την ηλικία τους εφόδια και να αναπτύξουν τις ικανότητες που απαιτούνται, ώστε να καταστούν, εν τέλει, δημιουργικοί άνθρωποι και συνειδητοί πολίτες του τόπου τους, του έθνους τους, της ευρώπης και της οικουμένης.
Το Πρόγραμμα Σπουδών διαμορφώνει το πλαίσιο για τη διασφάλιση της ποιότητας του εκπαιδευτικού προ- γράμματος, καθώς περιγράφει τους στόχους, τη φιλοσοφία και τις διαδικασίες σχεδιασμού και ανάπτυξης αναπτυξιακά κατάλληλων και πλούσιων σε εμπειρίες και ερεθίσματα μαθησιακών περιβαλλόντων στο νηπιαγωγείο. Είναι ταυτόχρονα ευέλικτο και ανοικτό, καθώς παρέχει στις/στους νηπιαγωγούς τα εργαλεία εκείνα που επιτρέπουν τη δημιουργική ενσωμάτωση των αρχών του στον σχεδιασμό διδακτικών παρεμβάσεων που ανταποκρίνονται στις ανάγκες της σχολικής μονάδας, των παιδιών της τάξης και όλων όσοι εμπλέκονται στη μαθησιακή διαδικασία.
Το Πρόγραμμα Σπουδών διαμορφώνει το κοινό πλαίσιο για την οργάνωση της μάθησης στο νηπιαγωγείο στη βάση των ακόλουθων αρχών:
- Το νηπιαγωγείο θέτει τα θεμέλια για την ανάπτυξη των ικανοτήτων που θεωρούνται βασικές για την επιτυχημένη και δυναμική συμμετοχή του παιδιού στη σύγχρονη κοινωνική ζωή ως ενεργού πολίτη, στο πλαίσιο της αναπτυξιακής του ωριμότητας.
- Η έμφαση στην καλή γνώση των αναπτυξιακών χαρακτηριστικών των παιδιών προσχολικής ηλικίας, στο πλαίσιο της ολόπλευρης ανάπτυξής τους, στοχεύει στη διαμόρφωση πλούσιων μαθησιακών περιβαλλόντων που σέβονται τον ρυθμό και τον τρόπο που μαθαίνει κάθε παιδί.
- Το παιδί βρίσκεται στο επίκεντρο της μαθησιακής διαδικασίας και έχει ενεργό συμμετοχή στη διαμόρφωσή της χωρίς διακρίσεις, ενσωματώνοντας τις αρχές της ενταξιακής εκπαίδευσης.
- Το παιδί μαθαίνει και αναπτύσσεται καθώς έρχεται σε επαφή με το περιβάλλον, τα αντικείμενα και τις καταστάσεις και αλληλεπιδρά με τους σημαντικούς άλλους. Οι θετικές και υποστηρικτικές σχέσεις αποτελούν τον βασικό μοχλό σε αυτήν τη διαδικασία, καθώς αναγνωρίζεται ο κοινωνικός χαρακτήρας της μάθησης.
- Η επίδραση του πολιτισμού στην ανάπτυξη και τη μάθηση στο νηπιαγωγείο γίνεται αντιληπτή στο πλαίσιο της καθημερινής εμπειρίας και των νοημάτων που προσδίδουν σε αυτήν τα παιδιά, οι οικογένειες και οι νηπιαγωγοί καθώς αλληλεπιδρούν και τη συνδιαμορφώνουν.
- Η προσέγγιση της μάθησης γίνεται με ολιστικό τρόπο προσφέροντας ποικίλα ερεθίσματα που έχουν νόημα για τα παιδιά και δημιουργώντας συνδέσεις με τη σύγχρονη καθημερινή ζωή και την τοπική και ευρύτερη κοινότητα.
- Η φυσική περιέργεια των παιδιών να ανακαλύψουν και να κατανοήσουν τον κόσμο γύρω τους και το παιχνίδι αποτελούν τη βάση για την οργάνωση μαθησιακών καταστάσεων στο πλαίσιο διερευνήσεων που προάγουν την ανάπτυξη μεταγνωστικών δεξιοτήτων.
- Ο συντονισμός των προσπαθειών και η συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων στην εκπαίδευση του παιδιού αποτελούν σημαντική προτεραιότητα του νηπιαγωγείου.
- Οι νηπιαγωγοί προσφέρουν κατάλληλες ευκαιρίες, ώστε τα παιδιά με ποικίλους τρόπους να επικοινωνούν αυτά που σκέφτονται, αυτά που γνωρίζουν και αυτά που μπορούν να κάνουν, παράλληλα αξιολογώντας και ανατροφοδοτώντας τη δράση τους με στόχο την προαγωγή της μάθησης και την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού προγράμματος.
- Η/Ο κάθε νηπιαγωγός, ατομικά αλλά και στο πλαίσιο της ομάδας των εκπαιδευτικών του σχολείου, αποτελεί το κλειδί για τη διασφάλιση της ποιότητας της εκπαίδευσης στο νηπιαγωγείο στο πλαίσιο ενός κοινού οράματος.
Δείτε το σχετικό έγγραφο εδώ: