Πανελλαδικές: Μήπως το άγχος είναι δυσκολότερο από τις ίδιες τις εξετάσεις; Tips για μαθητές και συμβουλές για γονείς

Όσο οι μέρες για τις Πανελλαδικές εξετάσεις πλησιάζουν τόσο το άγχος των μαθητών, αλλά και των οικογενειών τους αυξάνεται.

Το άγχος είναι μια φυσιολογική σωματική και ψυχική αντίδραση του οργανισμού μας σε ένα απειλητικό ερέθισμα ή σε μία απαιτητική κατάσταση. Επομένως, το άγχος από μόνο του δεν είναι κάτι καταστροφικό. Η ιδέα όμως ότι το άγχος είναι καταστροφικό είναι αυτή που το καθιστά δυσφορικό και επώδυνο. Πολλές φορές αυτό που μας αγχώνει περισσότερο είναι η σκέψη ότι λόγω του άγχους μας δεν θα καταφέρουμε να ανταπεξέλθουμε σε κάποια δραστηριότητα.

Κάποιες ενδείξεις άγχους είναι: Κλάμα, αρνητική διάθεση, θλίψη, νευρικότητα, ξεσπάσματα θυμού, κοινωνική απομόνωση, μόνιμη ανησυχία, δύσπνοια, ταχυκαρδία, ζάλη, πονοκέφαλος ,διαταραχή στον ύπνο, μειωμένη όρεξη, δυσκολία συγκέντρωσης και μπλοκάρισμα μνήμης.

Τρόποι διαχείρισης του άγχους

Τι μπορούν, λοιπόν, να κάνουν οι μαθητές για να διαχειριστούν το άγχος των Πανελληνίων;

• Καλή προετοιμασία. Έτσι αυξάνεται η αυτοπεποίθηση και μειώνεται το άγχος.

• Σωστή διατροφή. Πολλά φρούτα και λαχανικά, ώστε να λαμβάνουν τις απαραίτητες βιταμίνες.

• Αρκετός ύπνος (τουλάχιστον οχτώ ώρες). Έτσι βελτιώνεται η μνήμη, η σκέψη και η συγκέντρωση.

• Χρόνος για ξεκούραση και διασκέδαση. Έστω μισή ή μια μέρα μέσα στο Σαββατοκύριακο οι μαθητές είναι καλό να ξεκουράζονται, να βγαίνουν βόλτα με τους φίλους τους ή γενικά να κάνουν κάτι που τους ευχαριστεί.

• Σωματική άσκηση. Η κίνηση βοηθάει στην βελτίωση της οξυγόνωσης του εγκεφάλου και την κυκλοφορία του αίματος.

Τεχνικές χαλάρωσης

Συμπληρωματικά ο μαθητής που νιώθει άγχος μπορεί να εφαρμόσει κάποια από τις επόμενες τεχνικές, μέχρι να ηρεμήσει.

• Αναπνοή. Πάρτε 10 αργές αναπνοές με τον τρόπο, που αναφέρεται στη συνέχεια: πάρτε εισπνοές από τη μύτη μετρώντας αργά μέχρι το 2, κρατήστε λίγο την αναπνοή σας κι έπειτα, εκπνεύστε από το στόμα μετρώντας αργά μέχρι το 4. Με αυτό τον τρόπο το σώμα χαλαρώνει και ο νους ηρεμεί.

• Νευρομυϊκή χαλάρωση. Καθίστε αναπαυτικά, κλείστε τα μάτια και σφίξτε όσο πιο δυνατά μπορείτε τα χέρια σας σε γροθιά για 5″. Μετά αφήστε όλους τους μυς των χεριών σας να χαλαρώσουν τελείως. Παρατηρείστε τη διαφορά ανάμεσα στην ένταση και τη χαλάρωση. Επαναλαμβάνετε τουλάχιστον 2 φορές. Κάντε το ίδιο και στα άλλα μέρη του σώματος (τις γάμπες, τους μηρούς, την κοιλιά, το πρόσωπο κτλ.) σφίγγοντας και χαλαρώνοντας, μένοντας πάντα συγκεντρωμένοι στην αναπνοή σας.

• Νοητική αναπαράσταση. Η αναπαράσταση των πραγματικών συνθηκών μέσω του νου μπορεί να βοηθήσει τους μαθητές να αποκτήσουν εξοικείωση με τις εξετάσεις. Γιατί αυτό που μπορούμε να αντιμετωπίσουμε στη φαντασία μπορούμε πιο εύκολα να το κάνουμε και στην πραγματικότητα. Επίσης, μπορούν να οραματιστούν θετικές εμπειρίες, για παράδειγμα πως θα είναι όταν θα είναι φοιτητές ή όταν πετύχουν το στόχο τους, παίρνοντας έτσι κουράγιο και δύναμη.

• Θετικές σκέψεις. Για να αποφύγουν την καταστροφολογία, μπορούν κάθε φορά που τους έρχονται στο μυαλό αρνητικές σκέψεις π.χ. «δεν θα γράψω τίποτα», να βάζουν ένα φρένο στον εαυτό τους και να τις αντικαθιστούμε με θετικές σκέψεις, π.χ. «έχω προετοιμαστεί πολύ καλά».

Η αντιμετώπιση των γονέων

Ταυτόχρονα και οι γονείς μπορούν από την δική τους πλευρά να βοηθήσουν τα παιδιά τους να μειώσουν το άγχος των εξετάσεων. Οι γονείς καλό είναι:

• Να ακούν τα παιδιά τους. Τα παιδιά θα αισθανθούν πολύ καλύτερα, θα έχουν λιγότερο άγχος και θα αποφορτιστούν, όταν μπορούν να εκφράσουν τα συναισθήματα τους στους γονείς τους .

• Να στηρίζουν τις επιλογές τους ακόμα και αν δεν συμφωνούν και να αφήσουν τα παιδιά τους να ακολουθήσουν τα δικά τους όνειρα και επιθυμίες.

• Να είναι αισιόδοξοι και ήρεμοι. Να προσφέρουν στο παιδί ένα κατάλληλο περιβάλλον για διάβασμα χωρίς πολλούς περισπασμούς, φασαρία και εντάσεις.

• Να αποφεύγουν να γίνονται υπερπροστατευτικοί και πιεστικοί.

• Να υπενθυμίζουν στο παιδί τους ότι το αγαπούν και ότι είναι περήφανοι για αυτό, ανεξάρτητα από το αν θα τα καταφέρει στις εξετάσεις.

• Να μην ξεχνούν ότι δεν είναι αυτοί που εξετάζονται, αλλά τα παιδιά τους. Γι’ αυτό δεν πρέπει να τους μεταφέρουν το βάρος ότι σε μια ενδεχόμενη αποτυχία θα στεναχωρηθούν γιατί έτσι αυξάνουν το άγχος των παιδιών τους.

Extra tips για τις εξετάσεις!

• Αν νιώσεις άγχος κατά την διάρκεια των εξετάσεων, μείνε ψύχραιμος πάρε μερικές βαθιές ανάσες και δοκίμασε να κάνεις κάποια από τις παραπάνω τεχνικές για να ηρεμήσεις.

• Μην προσπαθήσεις να διαβάσεις το πρωί πριν τις εξετάσεις. Θα σου προκαλέσει μεγαλύτερο άγχος.

• Ξεκίνα με τις ερωτήσεις που γνωρίζεις καλύτερα και αξιοποίησε όλο τον διαθέσιμο χρόνο. Αν δεν μπορείς να απαντήσεις σε κάποια ερώτηση μην μένεις εκεί για πολύ ώρα, προχώρα σε κάποια που γνωρίζεις.
• Αφού τελειώσει η εξέταση κάνε δώρο στον εαυτό σου λίγο χρόνο για να κάνεις κάτι που σου αρέσει πριν αρχίσεις πάλι διάβασμα.

Παρόλα αυτά, ακόμα και αν προσπαθήσεις πολύ και ακολουθήσεις όλες τις συμβουλές, υπάρχει το ενδεχόμενο να μην τα καταφέρεις. Το σημαντικό είναι μέσα από αυτή την διαδικασία να μάθεις να αντιμετωπίζεις και την αποτυχία. Υπάρχουν πάρα πολλά παραδείγματα ανθρώπων που δεν κατάφεραν να περάσουν με την πρώτη στις πανελλήνιες, αλλά τελικά έκαναν την καριέρα που ονειρεύονταν. Γιατί η αποτυχία στις εξετάσεις δεν σημαίνει και αποτυχία στη ζωή. Γονείς και μαθητές πρέπει να γνωρίζουν ότι οι πανελλήνιες δεν είναι το τέλος. Αν κάποιος έχει ανακαλύψει με το τι θέλει να ασχοληθεί, το μόνο σίγουρο είναι ότι κάποια στιγμή θα τα καταφέρει. Χρειάζεται μόνο επιμονή. Κάνε την ενδεχόμενη αποτυχία δύναμη σου και κυνήγα τα όνειρα σου!

Καλή επιτυχία στις εξετάσεις… αλλά και σε ό,τι άλλο επιλέξεις να κάνεις!

*Η Γεωργία Κορδώνη είναι Ψυχολόγος, Απόφοιτος Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και Εκπαιδευόμενη Σωματική Ψυχοθεραπεύτρια