Τους βασικούς άξονες του σχεδίου για την αντιμετώπιση του δημογραφικού επεξεργάζεται η κυβέρνηση, με την παράλληλη στήριξη της οικογένειας, σε μια περίοδο κατά την οποία τα στοιχεία δείχνουν ότι τις επόμενες δεκαετίες ο πληθυσμός της χώρας μπορεί να μειωθεί περαιτέρω.
Η στόχευση για την ανάσχεση της υπογεννητικότητας είναι διπλή. Αφενός να δοθούν κίνητρα στα νέα ζευγάρια για να αποκτήσουν παιδιά και αφετέρου να στηριχθούν οι οικογένειες με παιδιά.
Ηδη η αρμόδια υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας Σοφία Ζαχαράκη εκπονεί σχέδιο που έχει να κάνει με τη στρατηγική για το δημογραφικό και την οικογένεια, αξιοποιώντας και τις κινήσεις που έχουν γίνει το προηγούμενο διάστημα. Αλλωστε, στο Ταμείο Ανάκαμψης έχουν προβλεφθεί κονδύλια προς αυτή την κατεύθυνση και ο μεγάλος στόχος είναι να αξιοποιηθούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Η κυβέρνηση και ο Κυριάκος Μητσοτάκης δίνουν μεγάλο βάρος στην αντιμετώπιση της υπογεννητικότητας και δεν είναι τυχαίο ότι για πρώτη φορά συστάθηκε υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας μετά τις εκλογές του Ιουνίου.
Η Σ. Ζαχαράκη δηλώνει στη Realnews πως «στόχος του νεοσύστατου υπουργείου είναι η βελτίωση της καθημερινότητας όλων των ηλικιών, με τη διαμόρφωση ενός πλαισίου υποστηρικτικού προς όλες τις οικογένειες. Μέσα από τον προσεκτικό σχεδιασμό συντονισμένων δράσεων, σε άμεση συνεργασία με υπουργεία, περιφέρειες και επιμέρους εμπλεκόμενους φορείς, ρόλος του υπουργείου είναι να αναλάβει πρωτοβουλίες και δράσεις με στόχο:
– Την εκπόνηση εθνικής στρατηγικής για το δημογραφικό και την οικογένεια.
– Τη δημιουργία ευνοϊκού πολυπαραγοντικού περιβάλλοντος για την οικογένεια.
«Στην Ελλάδα, όπως και σε άλλες χώρες εντός και εκτός Ευρώπης, η γήρανση και η μείωση του πληθυσμού τις επόμενες δεκαετίες φαίνονται αναπόφευκτες. Στόχος είναι η αντιμετώπιση των στρεβλώσεων που εμποδίζουν τη δημιουργία οικογένειας, που δυσχεραίνουν την αξιοποίηση του ανθρώπινου κεφαλαίου, που δυσκολεύουν την πρόσβαση στην εργασία και στη στέγη, που κρατούν στο περιθώριο κοινωνικές ομάδες, που εντείνουν τις γεωγραφικές ανισότητες. Φροντίζοντας ιδιαίτερα τους όρους παροχής μακροχρόνιας φροντίδας, αλλά και την υγιή και ενεργό γήρανση», προσθέτει η Σ. Ζαχαράκη.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το σχέδιο που «τρέχει» η κυβέρνηση περιλαμβάνει:
- Ενίσχυση των επιδομάτων. Μεταξύ άλλων, από την 1η Ιανουαρίου αυξάνεται το επίδομα τέκνου, ενώ συνεχίζεται το επίδομα γέννησης. Παράλληλα, αυξάνεται το επίδομα μητρότητας στους ελεύθερους επαγγελματίες και στους αγρότες από τους τέσσερις στους εννέα μήνες, στο ύψος του κατώτατου μισθού (από 150 έως 200 ευρώ που είναι σήμερα).
- Αύξηση θέσεων στους βρεφονηπιακούς σταθμούς. Στόχος είναι μέσα στην επόμενη τριετία να αυξηθούν κατά 50.000 οι θέσεις για τη φιλοξενία παιδιών στους σταθμούς. Σε αυτό το πλαίσιο, εξετάζεται να επιδοτείται κατά 50% η επέκταση που θα κάνει κάθε ιδιοκτήτης βρεφονηπιακού σταθμού. Να σημειωθεί πως, ακόμα και να μπορούν οι γονείς να καλύψουν τα έξοδα, μπορεί να μη βρίσκουν θέσεις στους σταθμούς.
- Επίσης, εξετάζεται η δυνατότητα δημιουργίας παιδικών σταθμών μέσα στις μεγάλες επιχειρήσεις για να εξυπηρετούνται οι εργαζόμενοι γονείς με μικρά παιδιά.
- Εναρξη της πιλοτικής εφαρμογής του προγράμματος «Νταντάδες της γειτονιάς».
- Νέα ολοκληρωμένη δέσμη μέτρων για την αύξηση της γονιμότητας και την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. Αν και οριστικές αποφάσεις ακόμα δεν έχουν ληφθεί, θα μπορούσε, για παράδειγμα, στα πρότυπα του προγράμματος για την πρόληψη του καρκίνου του μαστού «Φώφη Γεννηματά», να επιδοτηθεί ο έλεγχος γονιμότητας ή και η κρυοσυντήρηση ωαρίων.
- Φορολογικά κίνητρα. Ηδη στο τελευταίο πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών πέρασαν διατάξεις που έχουν να κάνουν με αυξήσεις και μείωση του αφορολόγητου για οικογένειες με παιδιά. Στόχος είναι να ενισχυθούν οι φοροελαφρύνσεις τόσο για τα νέα ζευγάρια όσο και για τις οικογένειες που έχουν ήδη παιδιά.
- Προγράμματα που έχουν να κάνουν με την απόκτηση κατοικίας για τα νέα ζευγάρια, είτε πρόκειται για αγορά είτε για ενοικίαση, αφού οι νέοι δεν μπορούν να αποκτήσουν εύκολα ακίνητο, για οικονομικούς λόγους. Ηδη «τρέχει» το πρόγραμμα «Σπίτι μου», που αφορά νέα ζευγάρια και μάλιστα ενισχύθηκε μετά το τελευταίο νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών με περισσότερους πόρους, συνολικού ύψους 750 εκατ. ευρώ.
Τα νέα επιδοτούμενα δάνεια θα δοθούν σε άγαμους ή έγγαμους ηλικίας 25 έως 39 ετών (στην περίπτωση των έγγαμων αρκεί ένας από τους δύο να πιάνει το ηλικιακό όριο). Πάντως, η Σ. Ζαχαράκη πρόσφατα αναφέρθηκε στη Βουλή, όπου ψηφίστηκαν οι βελτιωτικοί όροι του «Σπίτι μου», και σε άλλες πρωτοβουλίες που υλοποιούνται ή θα υλοποιηθούν προς αυτή την κατεύθυνση, όπως τα προγράμματα «Ανακαινίζω-Νοικιάζω» (επιδοτείται η επισκευή κατοικιών με σκοπό τη διάθεσή τους για εκμίσθωση ) και «Κοινωνική Αντιπαροχή» (αδρανή ακίνητα του Δημοσίου για νέα ζευγάρια).
Σε κάθε περίπτωση, αξίζει να σημειωθεί πως η στρατηγική για το δημογραφικό απαιτεί διυ- πουργική συνεργασία. Μπορεί το υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας να έχει τον πρώτο λόγο, αλλά χρειάζεται η συνεργασία των υπουργείων Εσωτερικών (για τους παιδικούς σταθμούς), Υγείας (για εξετάσεις γονιμότητας) και Παιδείας (για τα απογευματινά και ολοήμερα σχολεία).
