Τα θέματα των προαγωγικών και απολυτηρίων εξετάσεων περιλαμβάνουν ποικιλία ερωτήσεων (π.χ. σύντομης απάντησης, ελεύθερης ανάπτυξης), οι οποίες είναι κλιμακούμενου βαθμού δυσκολίας, αφορούν ευρεία έκταση της εξεταστέας ύλης, είναι εφικτό να απαντηθούν με πληρότητα στον προβλεπόμενο χρόνο και ακολουθούν τη φιλοσοφία των θεσμοθετημένων προγραμμάτων σπουδών και των σχολικών εγχειριδίων.
Τα θέματα των προαγωγικών και απολυτηρίων εξετάσεων διατυπώνονται την ημέρα διεξαγωγής των εξετάσεων με τη συνεργασία των καθηγητών που διδάσκουν το ίδιο μάθημα στην ίδια τάξη κάθε Λυκείου, είναι κοινά για όλα τα τμήματα της τάξης του Λυκείου και συνυπογράφονται από τον Διευθυντή του Λυκείου.
Τράπεζα Θεμάτων
Κατά το τρέχον σχολικό έτος 2020-2021, η Τράπεζα Θεμάτων θα λειτουργήσει για τις προαγωγικές εξετάσεις της Α ́ Λυκείου.
Κατά τη β ́ φάση, σχολικό έτος 2021-2022, η Τ.Θ.Δ.Δ. θα λειτουργήσει και για τις προαγωγικές εξετάσεις της Β ́ Λυκείου με παράλληλο εμπλουτισμό των θεμάτων που αφορούν την Α ́ Λυκείου.
Κατά τη γ ́ φάση, σχολικό έτος 2022-2023, θα ολοκληρωθεί ο πρώτος κύκλος λειτουργίας της Τ.Θ.Δ.Δ., καλύπτοντας και τις απολυτήριες εξετάσεις της Γ ́ Λυκείου, με παράλληλο εμπλουτισμό των θεμάτων των Α ́ και Β ́ τάξεων Λυκείου.
Η Τ.Θ.Δ.Δ. είναι ανοιχτή και προσβάσιμη στο σύνολό της από όλη την εκπαιδευτική κοινότητα μέσα από την πλατφόρμα του Ι.Ε.Π.
Τυχαία επιλογή θεμάτων
Σχετικά με τη διαδικασία επιλογής θεμάτων η απόφαση ορίζει τα εξής:
Από την Τράπεζα Θεμάτων κληρώνονται είτε αυτοτελή θέματα είτε ενότητες θεμάτων που σε ποσοστό αντιστοιχούν στο πενήντα τοις εκατό (50%) της γραπτής δοκιμασίας για τα γραπτώς εξεταζόμενα μαθήματα στις προαγωγικές εξετάσεις της Α ́ και Β ́ τάξης κάθε τύπου Λυκείου και στις απολυτήριες εξετάσεις της Γ ́ τάξης κάθε τύπου Λυκείου.
Ως θέμα νοείται κάθε εξεταστικό αντικείμενο που βαθμολογείται με το 1/4 της εκατοντάβαθμης κλίμακας (25 μονάδες).
Κάθε ενότητα θεμάτων βαθμολογείται με το 1/2 της εκατοντάβαθμης κλίμακας (50 μονάδες) και θεωρείται ότι αποτελείται από δύο (2) θέματα. Με απόφαση του Ι.Ε.Π., καθορίζεται σε ποια μαθήματα, κατά τη διενέργεια της κλήρωσης, επιλέγονται θέματα και σε ποια μαθήματα επιλέγεται ενότητα θεμάτων.
Για τα θέματα που ορίζονται κατά ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50%) από τον/την διδάσκοντα/ουσα ή τους διδάσκοντες/ουσες το αντίστοιχο μάθημα κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους, περιλαμβάνονται στην Τ.Θ.Δ.Δ. ενδεικτικά θέματα.
Τρόπος εξέτασης των μαθημάτων
1. Τα θέματα των προαγωγικών, απολυτηρίων και κατατακτηρίων εξετάσεων λαμβάνονται από την ύλη που ορίζεται ως εξεταστέα για κάθε μάθημα κατά το έτος που γίνονται οι εξετάσεις.
Οι ερωτήσεις είναι ανάλογες με εκείνες που υπάρχουν στα σχολικά εγχειρίδια και στις οδηγίες του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής, διατρέχουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερη έκταση της εξεταστέας ύλης, ελέγχουν ευρύ φάσμα διδακτικών στόχων και είναι κλιμακούμενου βαθμού δυσκολίας. Οι μαθητές απαντούν υποχρεωτικά σε όλα τα θέματα.
2. Σε περίπτωση κατά την οποία ένα θέμα αναλύεται σε υποερωτήματα, η βαθμολογία που προβλέπεται για αυτό κατανέμεται ισότιμα στις επιμέρους ερωτήσεις, εκτός αν κατά την ανακοίνωση των θεμάτων καθορίζεται διαφορετικός βαθμός για κάθε μια από αυτές.
Α. Αρχαία Ελληνική Γλώσσα
Ι. Για την εξέταση της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας στην Α’ τάξη Ημερήσιου και Εσπερινού Γενικού Λυκείου, δίνεται στους μαθητές σε φωτοαντίγραφο: α) απόσπασμα κειμένου, διδαγμένου από το πρωτότυπο, 12-20 στίχων, με νοηματική συνοχή,β) απόσπασμα κείμενου, διδαγμένου από μετάφραση, και ζητείται:
α) να μεταφράσουν στη Νέα Ελληνική ένα τμήμα του πρωτότυπου κειμένου οκτώ έως δέκα (8-10) στίχων.
β) να απαντήσουν σε:
i. τρεις (3) ερωτήσεις ερμηνευτικές που μπορεί να αναφέρονται σε ιδέες, αξίες, προβλήματα, στη στάση, στο ήθος ή στον χαρακτήρα προσώπων, στο ιστορικό, κοινωνικό, πολιτιστικό πλαίσιο της εποχής της συγγραφής του έργου, στη δομή του κειμένου, σε υφολογικά και αισθητικά θέματα. Οι δύο (2) από τις ερωτήσεις αυτές αναφέρονται στο απόσπασμα κειμένου, διδαγμένου από το πρωτότυπο, και η τρίτη στο τμήμα του διδαγμένου από μετάφραση κειμένου σε συσχετισμό με το παραπάνω εξεταζόμενο πρωτότυπο απόσπασμα.
ii. μία (1) ερώτηση λεξιλογική-σημασιολογική που αναφέρεται στην παραγωγή και σύνθεση λέξεων της Αρχαί- ας Ελληνικής, σε ομόρριζες λέξεις, σε απλές ή σύνθετες, στη σύνδεση λέξεων της Αρχαίας και της Νέας Ελληνικής, στη διατήρηση ή στην αλλαγή της σημασίας τους, σε συνώνυμα και αντώνυμα κ.λπ.
iii. μία (1) ερώτηση γραμματικής.
iv. μία (1) ερώτηση συντακτικού.
v. μία (1) ερώτηση κλειστού τύπου (σωστό ή λάθος,
πολλαπλής επιλογής, αντιστοίχισης, κ.ά.) που αναφέρεται στο γραμματειακό είδος του κειμένου, στον συγγραφέα ή στο έργο του.
Οι ερωτήσεις υπό τα στοιχεία «ii», «iii» και «iv» μπορεί να αναλύονται σε δύο (2) ισοδύναμα βαθμολογικώς υποερωτήματα.
Η μετάφραση βαθμολογείται με τριάντα (30) μονά- δες και καθεμιά από τις επτά (7) ερωτήσεις με δέκα (10) μονάδες
Το διδαγμένο κείμενο από το πρωτότυπο, και, μαζί με αυτό, το οριζόμενο προς μετάφραση τμήμα του, η λεξιλογική-σημασιολογική ερώτηση υπό το στοιχείο «β, ii» και η ερώτηση υπό το στοιχείο «β, v» επιλέγονται από την Τράπεζα Θεμάτων. Οι υπόλοιπες ερωτήσεις, καθώς και το απόσπασμα του διδαγμένου από μετάφραση κειμένου ορίζονται από τους/τις διδάσκοντες/ουσες.
II. Για την εξέταση στο μάθημα Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία Γενικής Παιδείας της Β’ τάξης Ημερήσιου και Εσπερινού Γενικού Λυκείου δίνεται στους/στις μαθητές/-τριες, σε φωτοαντίγραφο, απόσπασμα διδαγμένου από το πρωτότυπο κειμένου 12 έως 20 στίχων, με νοηματική συνοχή και τους ζητούνται τα εξής:
α) Μετάφραση στη Νέα Ελληνική ενός τμήματος του που αποτελείται από οκτώ έως δέκα (8-10) στίχους.
β) Απάντηση σε δύο (2) ερωτήσεις ερμηνευτικές, που μπορεί να αναφέρονται σε ιδέες, αξίες, προβλήματα και επιχειρήματα, στη στάση, στο ήθος ή στο χαρακτήρα των προσώπων, στο ιστορικό, κοινωνικό, πολιτικό, πολιτιστικό πλαίσιο της εποχής της συγγραφής του έργου, στη συσχέτιση του υπό εξέταση κειμένου με γραμματολογικά στοιχεία που περιλαμβάνονται στη διδακτέα ύλη του μαθήματος. Οι δύο (2) ερωτήσεις αυτές αναφέρονται στο δοθέν από το πρωτότυπο απόσπασμα.
γ) Απάντηση σε μία (1) ερώτηση που ζητεί τη σύγκριση του εξεταζόμενου κειμένου με παράλληλο κείμενο σε νεοελληνικό λόγο, διδαγμένο (από τα μεταφρασμένα κείμενα των οποίων έχει γίνει σχετική επεξεργασία κατά τη διδακτική διαδικασία) ή αδίδακτο που επιλέγεται από τον/τη διδάσκοντα/-ουσα. Για τις απαιτήσεις της σύγκρισης δίνεται στους/στις μαθητές/-τριες σε φωτοαντίγραφο το εν λόγω κείμενο.
δ) Απάντηση σε δύο (2) ερωτήσεις επί του δοθέντος από το πρωτότυπο διδαγμένου κειμένου (που είναι δυνατόν να αναλύονται σε δύο ισοδύναμα βαθμολογικώς υποερωτήματα) από τις οποίες:
i. μία (1) ερώτηση λεξιλογική-σημασιολογική που αναφέρεται στην παραγωγή και σύνθεση λέξεων της Αρχαίας Ελληνικής, σε ομόρριζες λέξεις, σε απλές ή σύνθετες, στη συσχέτιση λέξεων της Αρχαίας και της Νέας Ελληνικής, στη διατήρηση ή στην αλλαγή της σημασίας τους, σε συνώνυμα και αντώνυμα, κ.λπ. και
ii. μία (1) ερώτηση αποκλειστικά υφολογικού χαρακτήρα (εκφραστικά σχήματα, αισθητικά θέματα, λεξικογραμματικά φαινόμενα), προκειμένου να αναδειχθεί η λειτουργία συγκεκριμένων εκφραστικών επιλογών του συγγραφέα.
Η μετάφραση βαθμολογείται με τριάντα (30) μονάδες, οι δύο (2) ερμηνευτικές ερωτήσεις που αναφέρονται στο πρωτότυπο δοθέν απόσπασμα βαθμολογούνται με δεκαπέντε (15) μονάδες η καθεμία, η ερώτηση σύγκρισης του εξεταζόμενου με παράλληλο κείμενο βαθμολογείται με δέκα (10) μονάδες και τέλος καθεμία από τις ερωτήσεις υπό τα στοιχεία δ) i και δ) ii με δεκαπέντε (15) μονάδες.
III. Για την εξέταση στο μάθημα Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία της Ομάδας Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών της Β’ τάξης Ημερησίου και Εσπερινού Γενικού Λυκείου ισχύουν τα εξής:
1. Δίνονται στους μαθητές/-τριες αποσπάσματα διδαγμένου κειμένου 12-20 στίχων με νοηματική συνοχή και τους ζητείται να απαντήσουν σε:
i) μία (1) ερώτηση κατανόησης με την οποία ζητείται να αποκωδικοποιήσουν σημεία του κειμένου και να αντλήσουν βασικές πληροφορίες που εντοπίζονται στο κείμενο. Η ερώτηση μπορεί να διαιρείται σε δύο υποερωτήματα με τη μορφή ερωτήσεων κλειστού τύπου (σωστού ή λάθους, πολλαπλών επιλογών, αντιστοίχισης, συμπλήρωσης κενών κ.λπ.) ή ανοικτού τύπου.
ii) δύο (2) ερωτήσεις ερμηνευτικές, που μπορεί να αναφέρονται σε ιδέες/αξίες/προβλήματα, σε στάσεις/ήθος/ χαρακτήρα των προσώπων, στο ιστορικό/κοινωνικό/ πολιτιστικό πλαίσιο της εποχής του έργου, στη δομή/ σύνθεση του κειμένου, σε υφολογικά/αισθητικά θέματα, με βάση το απόσπασμα.
iii) μία (1) ερώτηση κλειστού τύπου που αναφέρεται στο γραμματειακό είδος στο οποίο ανήκει το κείμενο, στον συγγραφέα ή στο έργο του.
iv) μία (1) ερώτηση λεξιλογική-σημασιολογική (σύνδεση λέξεων αρχαίας και νέας, διατήρηση ή αλλαγή της σημασίας τους, οικογένειες ομόρριζων λέξεων, απλών ή σύνθετων, συνώνυμα, αντώνυμα).
v) δίνεται παράλληλο κείμενο στη νέα ελληνική, διδαγμένο ή αδίδακτο, από την αρχαία ή νεότερη ελληνική γραμματεία, και καλούνται να απαντήσουν σε μία (1) ερώτηση ερμηνευτική, με την οποία ζητείται να συγκρίνουν το παράλληλο με το πρωτότυπο κείμενο.
2. Δίνεται, επίσης, αδίδακτο πεζό κείμενο αττικής διαλέκτου 12-20 στίχων στερεότυπης έκδοσης με νοηματική συνοχή. Στο αδίδακτο κείμενο προτάσσεται σύντομο σχετικό εισαγωγικό σημείωμα, μέσω του οποίου δίνονται εξωκειμενικές πληροφορίες απαραίτητες για την κατανόηση του κειμένου.
Οι μαθητές/-τριες καλούνται:
i) να μεταφράσουν στα νέα ελληνικά μέρος του κειμέ- νου από τέσσερις έως έξι στίχους.
ii) να απαντήσουν σε μια ερώτηση κατανόησης που αναφέρεται στον νοηματικό άξονα του κειμένου.
iii) να απαντήσουν σε μία (1) ερώτηση γραμματικής, η οποία μπορεί να αναλύεται σε δύο υποερωτήματα.
iv. να απαντήσουν σε μία (1) ερώτηση συντακτικού (π.χ. αναγνώριση λέξεων/φράσεων/προτάσεων/άλλων δομικών στοιχείων του κειμένου, μετασχηματισμός μέρους του κειμένου ως προς τη δομολειτουργική του διάσταση), η οποία μπορεί να επιμερίζεται σε δύο υποερωτήματα.
3. Κάθε ζητούμενη ερώτηση-δραστηριότητα που τίθεται για το διδαγμένο ή το παράλληλο ή το αδίδακτο κείμενο βαθμολογείται με δέκα (10) μονάδες της εκατοντάβαθμης κλίμακας.
Για την εξέταση των παραπάνω θεμάτων, τόσο στο διδαγμένο όσο και στο αδίδακτο κείμενο, κρίνεται σκόπιμο να αξιοποιείται ποικιλία τύπων ασκήσεων/ερωτήσεων.
IV. Για την εξέταση στο μάθημα Αρχαία Ελληνικά της Ομάδας Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών της Γ’ τάξης Ημερησίου και Εσπερινού Γενικού Λυκείου ισχύουν τα εξής:
1. Δίνονται στους μαθητές/-τριες αποσπάσματα διδαγμένου κειμένου 12-20 στίχων με νοηματική συνοχή και τους ζητείται να απαντήσουν σε:
i) μία (1) ερώτηση κατανόησης με την οποία ζητείται να αποκωδικοποιήσουν σημεία του κειμένου και να αντλήσουν βασικές πληροφορίες που εντοπίζονται στο κείμενο. Η ερώτηση μπορεί να διαιρείται σε δύο υποερωτήματα με τη μορφή ερωτήσεων κλειστού τύπου (σωστού ή λάθους, πολλαπλών επιλογών, αντιστοίχισης, συμπλήρωσης κενών κ.λπ.) ή ανοικτού τύπου.
ii) δύο (2) ερωτήσεις ερμηνευτικές, που μπορεί να αναφέρονται σε ιδέες/αξίες/προβλήματα, σε στάσεις/ήθος/ χαρακτήρα των προσώπων, στο ιστορικό/κοινωνικό/ πολιτιστικό πλαίσιο της εποχής του έργου, στη δομή/ σύνθεση του κειμένου, σε υφολογικά/αισθητικά θέματα, με βάση το απόσπασμα.
iii) μία (1) ερώτηση κλειστού τύπου που αναφέρεται στο γραμματειακό είδος στο οποίο ανήκει το κείμενο, στον συγγραφέα ή στο έργο του.
iv) μία (1) ερώτηση λεξιλογική-σημασιολογική (σύνδεση λέξεων αρχαίας και νέας, διατήρηση ή αλλαγή της σημασίας τους, οικογένειες ομόρριζων λέξεων, απλών ή σύνθετων, συνώνυμα, αντώνυμα).
v) δίνεται αδίδακτο παράλληλο κείμενο στη νέα ελληνική από την αρχαία ή νεότερη γραμματεία, ελληνική και παγκόσμια, και καλούνται να απαντήσουν σε μία (1) ερώτηση ερμηνευτική, με την οποία ζητείται να συγκρίνουν το παράλληλο κείμενο με το κείμενο αναφοράς.
2. Δίνεται, επίσης, αδίδακτο πεζό κείμενο αττικής διαλέκτου 12-20 στίχων στερεότυπης έκδοσης με νοηματική συνοχή. Στο αδίδακτο κείμενο προτάσσεται σύντομο σχετικό εισαγωγικό σημείωμα, μέσω του οποίου δίνονται εξωκειμενικές πληροφορίες απαραίτητες για την κατανόηση του κειμένου.
Οι μαθητές/-τριες καλούνται:
i) να μεταφράσουν στα νέα ελληνικά μέρος του κειμένου από τέσσερις έως έξι στίχους
ii) να απαντήσουν σε μια ερώτηση κατανόησης που αναφέρεται στον νοηματικό άξονα του κειμένου
iii) να απαντήσουν σε μία (1) ερώτηση γραμματικής, η οποία μπορεί να αναλύεται σε δύο υποερωτήματα
iv. να απαντήσουν σε μία (1) ερώτηση συντακτικού (π.χ. αναγνώριση λέξεων/φράσεων/προτάσεων/άλλων δομικών στοιχείων του κειμένου, μετασχηματισμός μέρους του κειμένου ως προς τη δομολειτουργική του διάσταση), η οποία μπορεί να επιμερίζεται σε δύο υποερωτήματα.
3. Κάθε ζητούμενη ερώτηση-δραστηριότητα που τίθεται για το διδαγμένο ή το παράλληλο ή το αδίδακτο κείμενο βαθμολογείται με δέκα (10) μονάδες της εκατοντάβαθμης κλίμακας.
Για την εξέταση των παραπάνω θεμάτων, τόσο στο διδαγμένο όσο και στο αδίδακτο κείμενο, κρίνεται σκόπιμο να αξιοποιείται ποικιλία τύπων ασκήσεων/ερωτήσεων.
Β. Ελληνική Γλώσσα (Νέα Ελληνική Γλώσσα και Νέα Ελληνική Λογοτεχνία) Α’ τάξης Ημερησίου και Εσπερινού Γενικού Λυκείου.
Οι δύο κλάδοι της Ελληνικής Γλώσσας (Νέα Ελληνική Γλώσσα και Νέα Ελληνική Λογοτεχνία) εξετάζονται την ίδια μέρα και η συνολική διάρκεια της εξέτασης είναι τρεις (3) ώρες. Τα θέματα δίνονται σε ξεχωριστό φύλλο για κάθε κλάδο, οι απαντήσεις αναπτύσσονται σε ξε- χωριστό φύλλο για καθέναν από τους δύο κλάδους και αποδίδεται διακριτός βαθμός για καθέναν από αυτούς.
Ειδικότερα:
I. Νέα Ελληνική Γλώσσα:
Δίνεται ένα μη λογοτεχνικό κείμενο, μη διδαγμένο, το οποίο μπορεί να είναι δημοσιογραφικό κείμενο ή επιστημονικό ή πληροφοριακό άρθρο, συνέντευξη, κριτική, ομιλία, επιστολή, επιφυλλίδα ή δοκίμιο. Το κείμενο σχετίζεται με τις θεματικές ενότητες που ορίζονται στην εξεταστέα ύλη, συνοδεύεται από σύντομο εισαγωγικό σημείωμα, χωρίς ερμηνευτικά σχόλια, και αντλείται από την Τράπεζα Θεμάτων.
Οι μαθητές/-τριες καλούνται να απαντήσουν στα ζητούμενα τριών (3) θεμάτων από τα οποία: α) ένα (1) αφορά την κατανόηση του κειμένου, διαιρείται σε δύο ερωτήματα και βαθμολογείται με 30 μονάδες (10 + 20), β) ένα (1) αφορά την προσέγγιση της δομής και της γλώσσας του κειμένου, διαιρείται σε δύο (2) ερωτήματα και βαθμολογείται με 30 μονάδες (20+10), και γ) ένα (1) αφορά την παραγωγή λόγου και βαθμολογείται με 40 μονάδες.
1. Το πρώτο θέμα αφορά την ανάγνωση-κατανόηση του κειμένου, με το οποίο ελέγχεται:
– Στο α’ ερώτημα η ικανότητα των μαθητών/-τριών να εντοπίζουν και να παρουσιάζουν πληροφορίες που περιέχονται στο κείμενο, βασικές ιδέες και επιχειρήματα του συγγραφέα, προβλήματα που θέτει, θέσεις που υποστηρίζει, σχέση του βασικού μηνύματος του κειμένου με τις περιστάσεις επικοινωνίας. Το ερώτημα είναι κλειστού τύπου και βαθμολογείται με 10 μονάδες
– Στο β’ ερώτημα η ικανότητα συνοπτικής νοηματικής απόδοσης μέρους του κειμένου ή των απόψεων που δια- τυπώνονται στο κείμενο για κάποιο ζήτημα. Το ερώτημα βαθμολογείται με 20 μονάδες.
2. Το δεύτερο θέμα αφορά την προσέγγιση της δομής και της γλώσσας του κειμένου. Πιο συγκεκριμένα:
– Tο α’ ερώτημα αφορά τη δομή. Με αυτό ελέγχεται η ικανότητα των μαθητών/-τριών να αναγνωρίζουν τη δομή του κειμένου, τη συνοχή του λόγου, τη δομή και τον τρόπο ανάπτυξης μιας παραγράφου, καθώς και τους τρόπους σύνδεσης των παραγράφων. Το ερώτημα βαθμολογείται με 20 μονάδες
– Το β’ ερώτημα αφορά την προσέγγιση της γλώσσας (μετασχηματισμός λέξεων ή φράσεων με ενδεχόμενη αλλαγή στη σύνταξη), το λεξιλόγιο (συνώνυμα ή συνώνυμες φράσεις, αντώνυμα, παράγωγα, σύνθετα), τα σημεία στίξης, το ύφος, και την περίσταση επικοινωνίας. Το ερώτημα βαθμολογείται με 10 μονάδες.
3. Το τρίτο θέμα αφορά την παραγωγή λόγου, με το οποίο ζητείται από τους/τις μαθητές/-τριες να συντάξουν δικό τους κείμενο, ενταγμένο σε επικοινωνιακό πλαίσιο και σε συνάρτηση με το κείμενο αναφοράς. Σε αυτό καλούνται να κρίνουν, να σχολιάσουν σημεία του κειμένου ή να ανασκευάσουν θέσεις του, αναπτύσσοντας τεκμηριωμένα τις προσωπικές απόψεις τους. Το μαθητικό κείμενο αναπτύσσεται με τη μορφή κειμένου επιχειρηματολογίας (δημόσια ομιλία, επιστολή, άρθρο) και έχει έκταση 250-300 λέξεις. Το θέμα βαθμολογείται με 40 μονάδες.
Το β’ ερώτημα του δεύτερου θέματος που βαθμολογείται με 10 μονάδες και το τρίτο θέμα που βαθμολογείται με 40 μονάδες επιλέγονται από την Τράπεζα Θεμάτων. Τα υπόλοιπα θέματα ορίζονται από τους/τις εκπαιδευτικούς.
II. Νέα Ελληνική Λογοτεχνία:
Δίνεται αδίδακτο λογοτεχνικό κείμενο (ποίημα ή διήγημα ή απόσπασμα από μυθιστόρημα ή θεατρικό έργο). Το κείμενο συνοδεύεται από σύντομο εισαγωγικό σημείωμα, χωρίς ερμηνευτικά σχόλια, και αντλείται από την Τράπεζα Θεμάτων.
Οι μαθητές/τριες καλούνται να απαντήσουν στα ζητούμενα τριών (3) θεμάτων από τα οποία: α) ένα (1) αφορά την ανάγνωση-κατανόηση του κειμένου, διαιρείται σε δύο ερωτήματα και βαθμολογείται με 30 μονάδες (10+20), β) ένα (1) αφορά την προσέγγιση της γλώσσας του κειμένου, διαιρείται σε δύο (2) ερωτήματα και βαθμολογείται με 30 μονάδες (20 + 10), και γ) ένα (1) αφορά την ερμηνεία και την παραγωγή λόγου σε ένα θέμα αναγνωστικής ανταπόκρισης ή δημιουργικού μετασχηματισμού και βαθμολογείται με 40 μονάδες.
1. Το πρώτο θέμα αφορά την ανάγνωση-κατανόηση του κειμένου με το οποίο ελέγχεται:
– Στο α’ ερώτημα η ικανότητα των μαθητών/-τριών να εντοπίζουν στο κείμενο πληροφορίες, όπως πρόσωπα, χώρο, χρόνο, κοινωνικό πλαίσιο δράσης των προσώπων,γεγονότα/αίτια που κατευθύνουν τη δράση τους, βασικά θέματα, ιδέες, προβληματισμούς που θέτει το κείμενο, αξίες που προβάλλει. Το ερώτημα είναι κλειστού τύπου και βαθμολογείται με 10 μονάδες
– Στο β’ ερώτημα η ικανότητα των μαθητών/-τριών να σκιαγραφούν κάποιον από τους χαρακτήρες με βάση τα δεδομένα του κειμένου, να επισημαίνουν και να νοηματοδοτούν τα σύμβολα, τις φωνές ή τις σιωπές σε ένα ποιητικό ή θεατρικό κείμενο. Το ερώτημα είναι ανοιχτού τύπου, η απάντηση δίνεται σε 40-50 λέξεις και βαθμολογείται με 20 μονάδες.
2. Το δεύτερο θέμα αφορά την προσέγγιση της γλώσσας του κειμένου, με το οποίο ελέγχεται:
– Στο α’ ερώτημα η ικανότητα των μαθητών/-τριών να αναγνωρίζουν συγκεκριμένες γλωσσικές επιλογές (γραμματικοί χρόνοι, εγκλίσεις, ρηματικά πρόσωπα, στίξη) και να ερμηνεύουν τη λειτουργία τους ως προς το νόημα και το ύφος του κειμένου. Το ερώτημα βαθμολογείται με 20 μονάδες
– Στο β’ ερώτημα η ικανότητα των μαθητών/-τριών να αναγνωρίζουν εκφραστικά μέσα-τρόπους (μεταφορές, παρομοιώσεις, επαναλήψεις, αντιθέσεις, εικόνες κ.λπ.) και τη λειτουργία τους ως προς το νόημα και το ύφος του κειμένου. Το ερώτημα βαθμολογείται με 10 μονάδες.
3. Με το τρίτο θέμα ελέγχεται η ικανότητα των μαθητών/-τριών να ερμηνεύουν το κείμενο, να ανταποκρίνονται σε αυτό, να επιτελούν δημιουργικούς μετασχηματισμούς και να παράγουν δικό τους κείμενο, αξιοποιώντας την προσωπική τους επικοινωνία με αυτό. Η έκταση του μαθητικού κειμένου κυμαίνεται από 100 έως 200 λέξεις. Το θέμα βαθμολογείται με 40 μονάδες.
Το β’ ερώτημα του δεύτερου θέματος που βαθμολογείται με 10 μονάδες και το τρίτο θέμα που βαθμολογείται με 40 μονάδες επιλέγονται από την Τράπεζα Θεμάτων. Τα υπόλοιπα θέματα ορίζονται από τους/τις εκπαιδευτικούς.
Γ. Ελληνική Γλώσσα (Νέα Ελληνική Γλώσσα και Νέα Ελληνική Λογοτεχνία) Β’ τάξης Ημερησίου και Εσπερινού Γενικού Λυκείου.
Οι δύο κλάδοι της Ελληνικής Γλώσσας (Νέα Ελληνική Γλώσσα και Νέα Ελληνική Λογοτεχνία) εξετάζονται την ίδια μέρα και η συνολική διάρκεια της εξέτασης είναι τρεις (3) ώρες. Τα θέματα δίνονται σε ξεχωριστό φύλλο για κάθε κλάδο, οι απαντήσεις αναπτύσσονται σε ξε- χωριστό φύλλο για καθέναν από τους δύο κλάδους και αποδίδεται διακριτός βαθμός για καθέναν από αυτούς.
Ειδικότερα:
Ι. Νέα Ελληνική Γλώσσα:
Δίνεται ένα μη λογοτεχνικό κείμενο, μη διδαγμένο, το οποίο μπορεί να είναι δημοσιογραφικό κείμενο ή επιστημονικό ή πληροφοριακό άρθρο, συνέντευξη, κριτική, ομιλία, επιστολή, επιφυλλίδα ή δοκίμιο. Το κείμενο μπορεί να συνοδεύεται από σύντομο εισαγωγικό σημείωμα χωρίς ερμηνευτικά σχόλια.
Οι μαθητές/-τριες καλούνται να απαντήσουν στα ζητούμενα τριών θεμάτων από τα οποία:
α) ένα (1) αφορά στην κατανόηση του κειμένου και διαιρείται σε δύο ερωτήματα και βαθμολογείται με 30 μονάδες. Η βαθμολογία επιμερίζεται στα δύο ερωτήματα ισοδύναμα (15 + 15).
β) ένα (1) αφορά στην προσέγγιση της δομής και της γλώσσας του κειμένου, μπορεί να διαιρείται σε έως και τρία (3) ερωτήματα και βαθμολογείται με 30 μονάδες, και
γ) ένα (1) αφορά στην ερμηνεία-παραγωγή λόγου και βαθμολογείται με 40 μονάδες.
1. Το πρώτο θέμα αφορά στην ανάγνωση-κατανόηση του κειμένου, με το οποίο ελέγχεται η ικανότητα των μα- θητών/τριών (σε αντιστοιχία με αυτά που έχουν διδαχθεί σε κάθε τάξη): α) να εντοπίζουν και να παρουσιάζουν κάποια από τα παρακάτω στοιχεία: πληροφορίες που περιέχονται στο κείμενο, βασικές ιδέες και επιχειρήματα του συγγραφέα, προβλήματα που θέτει, θέσεις που υποστηρίζει, σχέση του βασικού μηνύματος του κειμένου με τις περιστάσεις επικοινωνίας (σκοπό, κοινό, θέμα κ.ά), καθώς και με τους τρόπους και τα μέσα πειθούς που αξιοποιούνται στο κείμενο (με ποικίλες ερωτήσεις ανοικτού και κλειστού τύπου) και β) να αποδίδουν περιληπτικά μέρος του κειμένου λαμβάνοντας υπόψη συγκεκριμένο επικοινωνιακό πλαίσιο.
2. Το δεύτερο θέμα αφορά στην προσέγγιση της δομής και της γλώσσας του κειμένου, με το οποίο, ανά ερώτημα, ελέγχεται η ικανότητα των μαθητών/-τριών είτε να αναγνωρίζουν τη βασική δομή του κειμένου ή τη δομή και τον τρόπο ανάπτυξης μιας παραγράφου είτε να εντοπίζουν τις διαρθρωτικές λέξεις/φράσεις που βοηθούν στη συνοχή και νοηματική αλληλουχία του κειμένου είτε να αποδίδουν το περιεχόμενο της παραγράφου με πλαγιότιτλους-είτε να μετασχηματίζουν λέξεις ή φράσεις αλλάζοντας τη σύνταξη, το λεξιλόγιο (συνώνυμα ή συνώνυμες φράσεις, αντώνυμα, παράγωγα, σύνθετα κ.λπ.), τα σημεία στίξης, σύμφωνα με συγκεκριμένες περιστάσεις επικοινωνίας, και να σχολιάζουν το επικοινωνιακό αποτέλεσμα·είτε να ερμηνεύουν λέξεις-φράσεις του κειμένου με βάση τα κειμενικά συμφραζόμενα και το επικοινωνιακό πλαίσιο. Το συγκεκριμένο θέμα μπορεί να αναπτύσσεται σε ερωτήματα (μέχρι 3), στα οποία η βαθμολογία επιμερίζεται ανάλογα με τη βαρύτητά τους.
3. Το τρίτο θέμα αφορά στην παραγωγή λόγου, με το οποίο ζητείται από τους/τις μαθητές/- τριες να συντάξουν δικό τους κείμενο, ενταγμένο σε επικοινωνιακό πλαίσιο σε συνάρτηση με το κείμενο αναφοράς, στο οποίο κρίνουν ή σχολιάζουν σημεία του κειμένου, ανασκευάζουν θέσεις του ή αναπτύσσουν τεκμηριωμένα προσωπικές απόψεις. Το μαθητικό κείμενο αναπτύσσεται με τη μορφή κειμένου επιχειρηματολογίας (δημόσια ομιλία, επιστολή, άρθρο) και έχει έκταση 300-350 λέξεις.
ΙΙ. Νέα Ελληνική Λογοτεχνία:
Δίνεται αδίδακτο λογοτεχνικό κείμενο (ποίημα ή διήγημα ή απόσπασμα από μυθιστόρημα ή θεατρικό έργο), που μπορεί να συνοδεύεται από σύντομο εισαγωγικό σημείωμα χωρίς ερμηνευτικά σχόλια, το οποίο συνοδεύεται από τρία (3) θέματα:
1. Το πρώτο θέμα αφορά στην ανάγνωση-κατανόηση του κειμένου, με το οποίο ελέγχεται, ανά ερώτημα, η ικανότητα των μαθητών/-τριών με ποικίλες ερωτήσεις (ανοικτού και κλειστού τύπου) είτε να εντοπίζουν στο κείμενο πληροφορίες, όπως πρόσωπα, χώρο, χρόνο, κοινωνικό πλαίσιο δράσης των προσώπων, γεγονότα/ αίτια που κατευθύνουν τη δράση των αφηγηματικών ηρώων, βασικά θέματα, ιδέες, προβληματισμούς που θέτει το κείμενο, αξίες που προβάλλει, τεκμηριώνοντας την άποψη τους με στοιχεία του κειμένου-είτε να αναλύουν κάποιον από τους χαρακτήρες με βάση τα δεδομένα του κειμένου-είτε να επισημαίνουν τα σύμβολα, τις φωνές, τις σιωπές σε ένα ποιητικό ή θεατρικό κείμενο και να παρουσιάζουν με δικά τους λόγια το νόημα που τους δίνουν. Το συγκεκριμένο θέμα μπορεί να αναπτύσσεται σε δύο (2) ερωτήματα ίδιας βαρύτητας περίπου. Μόνο ένα από αυτά μπορεί να είναι ερώτηση ανοικτού τύπου και η απάντηση στην ερώτηση ανοικτού τύπου μπορεί να κυμαίνεται από 50 έως 60 λέξεις. Το θέμα βαθμολογείται με 30 μονάδες.
2. Το δεύτερο θέμα αφορά στην προσέγγιση της γλώσσας του κειμένου, με το οποίο, ανά ερώτημα, ελέγχεται η ικανότητα των μαθητών/-τριών με ερωτήσεις ποικίλων τύπων είτε να αναγνωρίζουν τα βασικά σημεία οργάνωσης της αφηγηματικής πλοκής ή της ποιητικής γραφής-είτε να εντοπίζουν μέσα στο κείμενο συγκεκριμένους δείκτες που δίνονται (αφηγηματικούς τρόπους, αφηγηματικές τεχνικές, ρηματικά πρόσωπα κ.ά.) και να ερμηνεύουν τη λειτουργία τους ως προς το νόημα και το ύφος-είτε να αναγνωρίζουν εκφραστικά μέσα-τρόπους (μεταφορές, παρομοιώσεις, επαναλήψεις, αντιθέσεις, εικόνες κ.λπ.) και τη λειτουργία τους ως προς το νόημα και το ύφος του κειμένου. Το συγκεκριμένο θέμα μπορεί να αναπτύσσεται σε ερωτήματα (μέχρι 3), στα οποία η βαθμολογία επιμερίζεται ανάλογα με τη βαρύτητά τους. Το θέμα βαθμολογείται με 30 μονάδες.
3. Το τρίτο θέμα αφορά στην ερμηνεία και στην παραγωγή λόγου σε ένα θέμα αναγνωστικής ανταπόκρισης ή δημιουργικού μετασχηματισμού. Ζητείται από τους μαθητές/-τριες να αξιολογήσουν ιδέες, στάσεις, συμπεριφορές που αναδεικνύονται στο κείμενο με βάση είτε τα κειμενικά συμφραζόμενα είτε τα ιστορικά και ιδεολογικά συμφραζόμενα της εποχής παραγωγής του έργου (εφόσον τους δίνονται σχετικές πληροφορίες), να τις συγκρίνουν με αυτές του σήμερα ή να τις συσχετίσουν με προσωπικές εμπειρίες, βιώματα, συναισθήματα. Η έκταση του μαθητικού κειμένου κυμαίνεται από 100 έως 200 λέξεις, ανάλογα με την τάξη και τις απαιτήσεις του θέματος. Το θέμα βαθμολογείται με 40 μονάδες.
Δ. Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία
Στο μάθημα «Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία» στη Γ’ τάξη Ημερησίου και Εσπερινού Γενικού Λυκείου οι μαθητές/-τριες αξιολογούνται σε ενιαία τρίωρη εξέταση στην κατανόηση και παραγωγή λόγου.
Δίνονται στις μαθήτριες και τους μαθητές δύο ή τρία μη διδαγμένα κείμενα, συνολικής έκτασης έως τρεις σελίδες, ένα εκ των οποίων είναι λογοτεχνικό, σε ολοκληρωμένη ή αποσπασματική μορφή, (ποίημα, διήγημα, μυθιστόρημα ή θεατρικό έργο)·τα υπόλοιπα κείμενα μπορεί να είναι σε ολοκληρωμένη, ελαφρώς διασκευασμένη ή αποσπασματική μορφή: δημοσιογραφικά άρθρα, συνεντεύξεις, κριτικές, δοκίμια, επιστημονικά κείμενα, αφίσες με λεζάντα, πληροφοριακά κείμενα με εικόνες, σκίτσα, πίνακες ή διαγράμματα κ.ά.), διαφορετικά μεταξύ τους ως προς το κειμενικό είδος, ώστε να αποτιμάται η αναγνωστική ικανότητα των μαθητών και μαθητριών σε ποικιλία κειμενικών ειδών. Τα κείμενα μπορούν να συνοδεύονται από σύντομο εισαγωγικό σημείωμα χωρίς ερμηνευτικά σχόλια.
Για τα κείμενα αυτά τίθενται τέσσερα συνολικά θέματα μέσω των οποίων αποτιμάται η ικανότητα των μαθητών/ τριών να κατανοούν το περιεχόμενο των κειμένων, να ερμηνεύουν και να αξιολογούν στάσεις, αξίες, ιδέες κ.ά. βασιζόμενοι/ες σε στοιχεία των κειμένων, καθώς επίσης να παράγουν ερμηνευτικό και κριτικό λόγο. Τα θέμα- τα προτείνεται να είναι διαβαθμισμένης δυσκολίας και να τίθενται περιορισμοί στην έκταση των απαντήσεων (όπου χρειάζεται). Το νοηματικό περιεχόμενο των μη λογοτεχνικών κειμένων πρέπει να είναι συναφές με κάποιον ή κάποιους από τους θεματικούς άξονες που προσδιορίζονται στο Πρόγραμμα Σπουδών για το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας.
Τα κείμενα συνοδεύονται από τα εξής θέματα:
Το πρώτο θέμα σχετίζεται με τα μη λογοτεχνικά κείμενα και αφορά στη συνοπτική νοηματική απόδοση από τους μαθητές και τις μαθήτριες μέρους ενός κειμένου ή τη συνοπτική απόδοση των απόψεων που διατυπώνονται σε ένα κείμενο για κάποιο ζήτημα.
Το πρώτο θέμα βαθμολογείται με 15 μονάδες.
Το δεύτερο θέμα σχετίζεται με τα μη λογοτεχνικά κείμενα και αναλύεται σε τρία ερωτήματα, διαφορετικά μεταξύ τους, με δυνατότητα κάποιο/κάποια από αυτά να είναι κλειστού τύπου και με ενδεχόμενη αιτιολόγηση της απάντησης. Ένα από αυτά μπορεί να διαιρείται σε δύο υποερωτήματα.
Τα ερωτήματα σχετίζονται με:
α) την αξιοποίηση του πλαισίου των κειμένων (κοινωνικού, ιστορικού, πολιτιστικού, του χώρου και του χρόνου) με σκοπό την κατανόηση των λόγων και των ενεργειών των υποκειμένων (ατομικών και συλλογικών) που αναφέρονται στα κείμενα, και των σχέσεων μεταξύ τους,
β) τον εντοπισμό και την ερμηνευτική προσέγγιση σκοπών, στάσεων, βασικών θέσεων και προθέσεων του συντάκτη/συντακτών των κειμένων, καθώς και την τεκμηρίωση της βασικής ιδέας του κειμένου,
γ) την αξιολόγηση της συνάφειας ιδεών, επιχειρημάτων, τίτλων, υπότιτλων, εικόνων κ.ά. με μια θέση, άποψη ή ζήτημα που θέτει το κείμενο και της αποδεικτικής τους αξίας,
δ) τον εντοπισμό και τη συσχέτιση συγκεκριμένων κειμενικών δεικτών που οργανώνουν το κείμενο ως σημασιοδοτημένη κατασκευή -δηλαδή, οι μαθητές/τριες να εντοπίζουν μέσα στο κείμενο δείκτες (π.χ. λεξιλόγιο, ρηματικά πρόσωπα, στίξη, εκφραστικά μέσα, τρόπους σύνταξης, κ.ά.) και να αναγνωρίζουν τη λειτουργία τους στο κείμενο,
ε) την αναγνώριση και την ερμηνευτική προσέγγιση του τρόπου σύνδεσης και οργάνωσης ιδεών, προτάσεων, παραγράφων ή διαφόρων σημειωτικών τρόπων σε ένα κείμενο, αφού λάβουν οι μαθητές και οι μαθήτριες υπόψη το επικοινωνιακό πλαίσιο και τα κοινωνικά συμφραζόμενα,
στ) τη σύγκριση των μη λογοτεχνικών κειμένων ως προς τις θέσεις, τον τρόπο πραγμάτευσης του θέματος, την πειστικότητα, την αποτελεσματική μετάδοση του νοήματος κ.α.
Το δεύτερο θέμα βαθμολογείται με 40 μονάδες, που επιμερίζονται σε κάθε ερώτημα ανάλογα με τη βαρύτητα τους (15+15+10). Τα υποερωτήματα, επίσης, βαθμολογούνται ανάλογα με τη βαρύτητά τους.
Το τρίτο θέμα σχετίζεται με το λογοτεχνικό κείμενο και αφορά στην παραγωγή ερμηνευτικού σχολίου, με το οποίο επιδιώκεται οι μαθητές και οι μαθήτριες, αφενός να αναπτύσσουν κρίσιμα θέματα/ερωτήματα που πραγματεύεται το λογοτεχνικό κείμενο, αξιοποιώντας συνδυαστικά κειμενικούς δείκτες ή και στοιχεία συγκειμένου, αφετέρου να τοποθετούνται/ανταποκρίνονται στα θέματα/ερωτήματα αυτά, τεκμηριώνοντας τις προσωπικές τους θέσεις. Η προβλεπόμενη έκταση της απάντησης μπορεί να κυμαίνεται από 100 έως 200 λέξεις.
Το τρίτο θέμα βαθμολογείται με 15 μονάδες.
Στα παραπάνω θέματα χρειάζεται να είναι σαφής και προσεκτική η διατύπωση των ερωτημάτων, ώστε να αποφεύγονται επικαλύψεις στις απαντήσεις των μαθητριών και των μαθητών.
Το τέταρτο θέμα σχετίζεται με τα μη λογοτεχνικά κείμενα και αφορά στη γραπτή παραγωγή κριτικού λόγου, 300 έως 400 λέξεις (ανάλογα με τη βαρύτητα του θέμα- τος), το οποίο ανταποκρίνεται σε συγκεκριμένο επικοινωνιακό πλαίσιο (σκοπό, πομπό, αποδέκτες, κειμενικό είδος) και ζητεί από τους μαθητές/-τριες την ανάπτυξη τεκμηριωμένης προσωπικής γνώμης, τη συμφωνία ή τη διαφωνία τους με προβλήματα, θέσεις, στάσεις, στερεότυπα, προκαταλήψεις κ.ά. που θέτει το κείμενο/θέτουν τα κείμενα αναφοράς.
Το τέταρτο θέμα βαθμολογείται με 30 μονάδες.».
Ε. Ιστορία
1. Οι μαθητές/-τριες στην Α’ τάξη Ημερήσιου και Εσπερινού Γενικού Λυκείου αξιολογούνται στο μάθημα της Ιστορίας με συνδυασμό θεμάτων, τα οποία διαρθρώνονται σε δύο (2) ομάδες:
Ι. Στην ομάδα Α’ περιλαμβάνονται δύο (2) θέματα που αναλύονται σε επιμέρους ερωτήσεις, με τις οποίες ελέγχονται οι ιστορικές γνώσεις των μαθητών/-τριων (χρονολογίες, ιστορικές έννοιες, ιστορικά φαινόμενα ή γεγονότα, δράση προσώπων κ.λπ.):
1. Το πρώτο θέμα περιλαμβάνει: α) ερωτήσεις «αντικειμενικού τύπου» (1.α), που βαθμολογούνται με δέκα (10) μονάδες β) εξήγηση, δύο ή τριών, ιστορικών όρων/εννοιών (1.β), που βαθμολογείται με δεκαπέντε (15) μονάδες.
2. Το δεύτερο θέμα περιλαμβάνει δύο ερωτήσεις σύντομης απάντησης, αναπαραγωγής ιστορικών γνώσεων, (2.α.) και (2.β.) και βαθμολογείται με είκοσι πέντε (25) μονάδες.
ΙΙ. Στην ομάδα Β’ περιλαμβάνονται δύο (2) θέματα, που το καθένα μπορεί να αναλύεται σε δύο επιμέρους ερωτήσεις, με τις οποίες ελέγχονται η ικανότητα των μαθητών/-τριών στη σύνθεση των ιστορικών γνώσεων και η κριτική προσέγγιση τους (αξιοποίηση των ιστορικών μαρτυριών – ιστορικών πηγών, ανάλυση ή σύνθεση αιτίων ή συνθηκών, αποτίμηση της δράσης προσώπων βάσει κριτηρίων, αξιολόγηση αποτελεσμάτων, σύγκριση απόψεων, προέκταση ιστορικών πληροφοριών κ.λπ.). Τα θέματα αυτής της ομάδας επιλέγονται από ενότητες της εξεταστέας ύλης διαφορετικές εκείνων από τις οποί-ες προέρχονται οι ερωτήσεις (2.α) και (2.β) της ομάδας Α’ και βαθμολογούνται αθροιστικά με 50 μονάδες. Στην ομάδα Β’ χρησιμοποιούνται και ερωτήσεις κριτικής προσέγγισης και επεξεργασίας ιστορικού υλικού, το οποίο δίνεται στους μαθητές/-τριες φωτοτυπημένο. Το υλικό αυτό προέρχεται από ιστορικές μαρτυρίες-ιστορικές πη- γές, αρχαιολογικές μελέτες, έργα τέχνης, φωτογραφίες, στατιστικούς πίνακες, δημοσιογραφικά άρθρα, χάρτες, διαγράμματα και, γενικότερα, από υλικό το οποίο αποτελεί ιστορικό τεκμήριο ή χρησιμοποιείται ως πηγή άντλησης πληροφοριών για την εξαγωγή ιστορικών συμπερασμάτων. Οι μαθητές και οι μαθήτριες καλούνται να αξιολογήσουν και να αξιοποιήσουν το υλικό των ιστορικών μαρτυριών που τους δίνεται για επεξεργασία.
Η βαθμολογία κάθε ερώτησης των παραπάνω θεμάτων και των δύο ομάδων διαφοροποιείται ανάλογα με τον βαθμό δυσκολίας της. Η βαθμολογία καθορίζεται κατά τη διατύπωση των θεμάτων και ανακοινώνεται γραπτώς στους μαθητές/-τριες.
Τα θέματα της ομάδας Α’ επιλέγονται από την Τράπεζα Θεμάτων, ενώ τα θέματα της ομάδας Β’ ορίζονται από τους/τις εκπαιδευτικούς.
2. Οι μαθητές/-τριες εξετάζονται στο μάθημα της Ιστορίας της Β’ τάξης Ημερησίου και Εσπερινού Γενικού Λυκείου με συνδυασμό θεμάτων/ερωτήσεων, που ταξινομούνται σε δύο (2) ομάδες:
Ι. Στην ομάδα Α’ περιλαμβάνονται δύο (2) θέματα που αναλύονται σε επιμέρους ερωτήσεις, με τις οποίες ελέγχονται οι ιστορικές γνώσεις των μαθητών (χρονολογίες, ιστορικές έννοιες, ιστορικά φαινόμενα ή γεγονότα, δράση προσώπων κ.λπ.):
1. Το πρώτο θέμα περιλαμβάνει: α) ερωτήσεις αντικειμενικού τύπου (1.α), που βαθμολογούνται με δέκα (10) μονάδες β) εξήγηση δύο (2) ή τριών (3) ιστορικών όρων/εννοιών (1.β), που βαθμολογείται με δεκαπέντε (15) μονάδες.
2. Το δεύτερο θέμα περιλαμβάνει δύο ερωτήσεις σύντομης απάντησης (2.α) και (2.β) και βαθμολογείται με είκοσι πέντε (25) μονάδες.
ΙΙ. Στην ομάδα Β’ περιλαμβάνονται δύο (2) θέματα, που το καθένα μπορεί να αναλύεται σε δύο επιμέρους ερωτήσεις, με τις οποίες ελέγχονται η ικανότητα των μα- θητών/-τριων στη σύνθεση των ιστορικών γνώσεων και η κριτική προσέγγιση τους (ανάλυση ή σύνθεση αιτίων ή συνθηκών, αποτίμηση της δράσης προσώπων, αξιολόγηση αποτελεσμάτων, σύγκριση απόψεων, προέκταση ιστορικών πληροφοριών κ.λπ.). Προς αποφυγήν επικαλύψεων, τα θέματα αυτής της ομάδας επιλέγονται από την εξεταστέα ύλη με τρόπο ώστε να είναι διαφορετικά ως προς το γνωστικό τους περιεχόμενο από τις ερωτήσεις (2.α) και (2.β) της ομάδας Α’ και βαθμολογούνται αθροιστικά με πενήντα (50) μονάδες. Στην περίπτωση αυτής της ομάδας χρησιμοποιούνται και ερωτήσεις επεξεργασίας ιστορικού υλικού, το οποίο δίνεται στους μαθητές φωτοτυπημένο. Το υλικό αυτό προέρχεται από ιστορικές μαρτυρίες, αρχαιολογικές μελέτες, έργα τέχνης, φωτογραφίες, στατιστικούς πίνακες, χάρτες, διαγράμματα και από όλα εκείνα τα στοιχεία που χρησιμοποιούνται ως ιστορικά τεκμήρια ή ως μέσα άντλησης πληροφοριών για την εξαγωγή ιστορικών συμπερασμάτων.
Η βαθμολογία κάθε ερώτησης των παραπάνω θεμάτων και των δύο (2) ομάδων διαφοροποιείται ανάλογα με τον βαθμό δυσκολίας της. Οι βαθμολογικές μονάδες καθεμιάς καθορίζονται κατά τη διατύπωση των θεμάτων και ανακοινώνονται γραπτώς στους μαθητές/-τριες.
3. Οι μαθητές/-τριες εξετάζονται στο μάθημα της Ιστορίας Γενικής Παιδείας της Γ’ τάξης Ημερησίου και Εσπερινού Λυκείου με συνδυασμό θεμάτων, τα οποία διαρθρώνονται σε δύο (2) ομάδες.
Ι. Στην ομάδα Α’ περιλαμβάνονται δύο (2) θέματα που αναλύονται σε επιμέρους ερωτήσεις, με τις οποίες ελέγχονται οι ιστορικές γνώσεις των μαθητών (χρονολογίες, ιστορικές έννοιες, ιστορικά φαινόμενα ή γεγονότα, δρά- ση προσώπων κ.λπ.):
1. Το πρώτο θέμα περιλαμβάνει: α) ερωτήσεις «αντικειμενικού τύπου» (1.α), οι οποίες βαθμολογούνται με δέκα (10) μονάδες· β) εξήγηση, δύο ή τριών, ιστορικών όρων/εννοιών (1.β), η οποία βαθμολογείται με δεκαπέντε (15) μονάδες.
2. Το δεύτερο θέμα περιλαμβάνει δύο ερωτήσεις σύντομης απάντησης, αναπαραγωγής ιστορικών γνώσεων, (2.α.) και (2.β.) και βαθμολογείται με είκοσι πέντε (25) μονάδες.
ΙΙ. Στην ομάδα Β’ περιλαμβάνονται δύο (2) θέματα, που το καθένα μπορεί να αναλύεται σε δύο επιμέρους ερωτήσεις, με τις οποίες ελέγχονται η ικανότητα των μαθητών/-τριων στη σύνθεση των ιστορικών γνώσεων και η κριτική προσέγγισή τους (αξιοποίηση των ιστορικών μαρτυριών – ιστορικών πηγών, ανάλυση ή σύνθεση αιτίων ή συνθηκών, αποτίμηση της δράσης προσώπων βάσει κριτηρίων, αξιολόγηση αποτελεσμάτων, σύγκριση απόψεων, προέκταση ιστορικών πληροφοριών κ.λπ.). Τα θέματα αυτής της ομάδας επιλέγονται από ενότητες της εξεταστέας ύλης διαφορετικές εκείνων από τις οποίες προέρχονται οι ερωτήσεις (2.α) και (2.β) της ομάδας Α’ και βαθμολογούνται αθροιστικά με 50 μονάδες.
Στην ομάδα Β χρησιμοποιούνται ερωτήσεις κριτικής προσέγγισης και επεξεργασίας ιστορικού υλικού, το οποίο δίνεται στους μαθητές/-τριες φωτοτυπημένο. Το υλικό αυτό προέρχεται από ιστορικές μαρτυρίες – ιστορικές πηγές, αρχαιολογικές μελέτες, έργα τέχνης, φωτογραφίες, στατιστικούς πίνακες, δημοσιογραφικά άρθρα, χάρτες, διαγράμματα και, γενικότερα, από υλικό το οποίο αποτελεί ιστορικό τεκμήριο ή χρησιμοποιείται ως πηγή άντλησης πληροφοριών για την εξαγωγή ιστορικών συμπερασμάτων. Οι μαθητές/-τριες καλούνται να αξιολογήσουν και να αξιοποιήσουν το υλικό των ιστορικών μαρτυριών, που τους δίνεται για επεξεργασία.
Η βαθμολογία κάθε ερώτησης των παραπάνω θεμάτων και των δύο ομάδων διαφοροποιείται ανάλογα με τον βαθμό δυσκολίας της. Η βαθμολογία καθορίζεται κατά τη διατύπωση των θεμάτων και ανακοινώνεται γραπτώς στους μαθητές/-τριες.
4. Η Ιστορία της Ομάδας Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών στη Γ’ τάξη Ημερησίου και Εσπερινού Γενικού Λυκείου εξετάζεται με συνδυασμό ερωτήσεων, οι οποίες ταξινομούνται σε δύο (2) ομάδες.
α) Στην πρώτη ομάδα περιλαμβάνονται δύο θέματα που μπορούν να αναλύονται σε ερωτήσεις με τις οποίες ελέγχονται οι ιστορικές γνώσεις των μαθητών/-τριων (ιστορικές έννοιες, ιστορικά γεγονότα, χρονολογίες, δράση ιστορικών προσώπων, κοινωνικά, οικονομικά, πολιτικά και πολιτιστικά φαινόμενα, κ.τ.λ.) και η κατανόησή τους.
β) Στη δεύτερη ομάδα περιλαμβάνονται δύο (2) του- λάχιστον θέματα που απαιτούν σύνθεση ιστορικών γνώσεων και κριτική ικανότητα (αξιολογήσεις ιστορικών γεγονότων ή ιστορικών προσώπων, ανάλυση αιτιών ή συνθηκών που συντέλεσαν στη διαμόρφωση και εξέλιξη σημαντικών ιστορικών φαινομένων κ.τ.λ.). Στην περίπτωση αυτή μπορούν να χρησιμοποιούνται και ερωτήσεις επεξεργασίας ιστορικού υλικού, το οποίο δίνεται στους μαθητές σε φωτοτυπία. Το υλικό αυτό αφορά γραπτές ιστορικές πηγές, εικαστικά έργα, χάρτες, δια- γράμματα κ.τ.λ. που χρησιμοποιούνται ως αποδεικτικά στοιχεία ή ως μέσα άντλησης στοιχείων για την εξαγωγή ιστορικών συμπερασμάτων.
Η βαθμολογία κατανέμεται κατά 50% σε καθεμία από τις ομάδες αυτές. Η κατανομή της βαθμολογίας στις ερωτήσεις κάθε ομάδας, μπορεί να διαφοροποιείται ανάλογα με το βαθμό δυσκολίας σε καθεμία από αυτές, η οποία καθορίζεται κατά τη διατύπωση των θεμάτων και ανακοινώνεται στους μαθητές/-τριες γραπτώς.
ΣΤ. Λατινικά
Για την εξέταση στο μάθημα των Λατινικών της Ομάδας Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών της Β’ τάξης Ημερησίου και Εσπερινού Γενικού Λυκείου δίνεται στους μαθητές/- τριες διδαγμένο κείμενο 10-12 στίχων και ζητείται από αυτούς/ές:
α) να το μεταφράσουν στη Νέα Ελληνική (20 μονάδες)
β) να απαντήσουν στις εξής παρατηρήσεις (σύνολο 80 μονάδες):
– μία (1) παρατήρηση από την Εισαγωγή του σχολικού βιβλίου κλειστού τύπου (10 μονάδες)
– μία (1) παρατήρηση ανοικτού ή κλειστού τύπου από το εισαγωγικό σημείωμα του κειμένου σε συνάρτηση με το περιεχόμενό του (10 μονάδες)
– μία (1) παρατήρηση ετυμολογική: Συσχέτιση λέξεων της Λατινικής με λέξεις που χρησιμοποιούνται στη Νέα Ελληνική (5 μονάδες)
– μία παρατήρηση που θα αξιοποιεί τη χρήση στερεότυπης λατινικής φράσης στο κατάλληλο κειμενικό περιβάλλον της Νέας Ελληνικής (5 μονάδες)
– δύο (2) παρατηρήσεις Γραμματικής (30 μονάδες)
– μία (1) παρατήρηση Συντακτικού (20 μονάδες). Καθεμία από τις παρατηρήσεις Γραμματικής και Συντακτικού μπορεί να αναλύεται σε δύο (2) ισοδύναμα υποερωτήματα.
Ζ. Μαθηματικά
1. Η εξέταση στην Άλγεβρα και τη Γεωμετρία στις Α’ και Β’ τάξεις Ημερησίου και Εσπερινού Γενικού Λυκείου και στα Μαθηματικά της Ομάδας Προσανατολισμού Θετικών Σπουδών της Β’ τάξης Ημερησίου και Εσπερινού Γενικού Λυκείου γίνεται ως εξής:
Ι. Στους μαθητές/-τριες δίνονται τέσσερα (4) θέματα από την εξεταστέα ύλη, με τα οποία ελέγχεται η γνώση εννοιών και ορολογίας, η δυνατότητα αναπαραγωγής γνωστικών στοιχείων, η ικανότητα εκτέλεσης γνωστών αλγορίθμων, η ικανότητα του μαθητή να αναλύει, να συν- θέτει και να επεξεργάζεται δημιουργικά ένα δεδομένο υλικό, καθώς και η ικανότητα επιλογής και εφαρμογής κατάλληλης μεθόδου.
II. Τα τέσσερα θέματα που δίνονται στους μαθητές διαρθρώνονται ως εξής:
α. Το πρώτο θέμα αποτελείται από δύο μέρη. Το πρώτο μέρος περιέχει πέντε (05) ερωτήσεις αντικειμενικού τύπου (πολλαπλής επιλογής, Σωστού-Λάθους, αντιστοίχισης) με τις οποίες ελέγχεται η γνώση και η κατανόηση των βασικών εννοιών και των σπουδαιότερων συμπερασμάτων της θεωρίας σε όσο το δυνατόν ευρύτερη έκταση της εξεταστέας ύλης. Στο δεύτερο μέρος ζητείται η απόδειξη μίας απλής πρότασης (ιδιότητας, λήμματος, θεωρήματος ή πορίσματος), που είναι αποδεδειγμένη στο σχολικό εγχειρίδιο.
β. Το δεύτερο θέμα αποτελείται από μία άσκηση που είναι εφαρμογή ορισμών, αλγορίθμων ή προτάσεων (ιδιοτήτων, θεωρημάτων, πορισμάτων).
γ. Το τρίτο θέμα αποτελείται από μία άσκηση που απαιτεί από τον μαθητή/-τρια ικανότητα συνδυασμού και σύνθεσης εννοιών και αποδεικτικών ή υπολογιστικών διαδικασιών.
δ. Το τέταρτο θέμα αποτελείται από μία άσκηση ή ένα πρόβλημα που η λύση του απαιτεί από τον μαθητή/- τρια ικανότητες συνδυασμού και σύνθεσης γνώσεων, αλλά και την ανάληψη πρωτοβουλιών για την ανάπτυξη στρατηγικών επίλυσής του.
Το δεύτερο, τρίτο και τέταρτο θέμα μπορούν να ανα- λύονται σε επιμέρους ερωτήματα που διευκολύνουν τον μαθητή/-τρια στη λύση.
III. Η βαθμολογία κατανέμεται ανά εικοσιπέντε (25) μονάδες στο καθένα από τα τέσσερα (4) θέματα. Ειδικότερα, στο πρώτο θέμα το πρώτο μέρος βαθμολογείται με δέκα (10) μονάδες, ενώ το δεύτερο μέρος βαθμολογείται με δεκαπέντε (15) μονάδες. Στο δεύτερο, τρίτο και τέταρτο θέμα η κατανομή της βαθμολογίας στα επιμέρους ερωτήματα μπορεί να διαφοροποιείται ανάλογα με το βαθμό δυσκολίας τους και καθορίζεται στη διατύπωση των θεμάτων.
Στα μαθήματα της Άλγεβρας και της Γεωμετρίας της Α’ τάξης Ημερησίου και Εσπερινού Γενικού Λυκείου, το δεύτερο και το τέταρτο θέμα λαμβάνονται με κλήρωση από την Τράπεζα Θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας, ενώ το πρώτο και το τρίτο θέμα επιλέγονται από τους/ τις διδάσκοντες/ουσες το μάθημα.
2. Για την εξέταση στα Μαθηματικά Γενικής Παιδείας και στα Μαθηματικά της Ομάδας Προσανατολισμού Θετικών Σπουδών και Σπουδών Υγείας και της Ομάδας Προσανατολισμού Σπουδών Οικονομίας και Πληροφορικής στη Γ’ τάξη Ημερησίου και Εσπερινού Γενικού Λυκείου ισχύουν τα εξής:
Στους μαθητές δίνονται τέσσερα (4) θέματα από την εξεταστέα ύλη, τα οποία μπορούν να αναλύονται σε υποερωτήματα, με τα οποία ελέγχεται η δυνατότητα αναπαραγωγής γνωστικών στοιχείων, η γνώση εννοιών και ορολογίας και η ικανότητα εκτέλεσης γνωστών αλγορίθμων, η ικανότητα του μαθητή να αναλύει, να συν- θέτει και να επεξεργάζεται δημιουργικά ένα δεδομένο
υλικό, καθώς και η ικανότητα επιλογής και εφαρμογής κατάλληλης μεθόδου.
Τα τέσσερα θέματα που δίνονται στους μαθητές διαρθρώνονται ως εξής:
α) Το πρώτο θέμα αποτελείται από ερωτήματα θεωρίας που αφορούν έννοιες, ορισμούς, λήμματα, προτάσεις, θεωρήματα και πορίσματα. Με το θέμα αυτό ελέγχεται η κατανόηση των βασικών εννοιών, των σπουδαιότερων συμπερασμάτων, καθώς και η σημασία τους στην οργάνωση μιας λογικής δομής.
β) Το δεύτερο και το τρίτο θέμα αποτελείται το καθένα από μία άσκηση που απαιτεί από τον/τη μαθητή/-τρια ικανότητα συνδυασμού και σύνθεσης εννοιών αποδεικτικών ή υπολογιστικών διαδικασιών.
Η κάθε άσκηση μπορεί να αναλύεται σε επιμέρους ερωτήματα.
γ) Το τέταρτο θέμα αποτελείται από μία άσκηση ή ένα πρόβλημα που η λύση του απαιτεί από τον/τη μαθητή/ τρια ικανότητες συνδυασμού και σύνθεσης προηγούμενων γνώσεων, αλλά και την ανάληψη πρωτοβουλιών στη διαδικασία επίλυσής του. Το θέμα αυτό μπορεί να αναλύεται σε επιμέρους ερωτήματα, τα οποία βοηθούν τον/τη μαθητή/-τρια στη λύση.
Η βαθμολογία κατανέμεται ανά είκοσι πέντε (25) μονάδες στο καθένα από τα τέσσερα θέματα.
Η. Φυσική, Χημεία, Βιολογία
1. Στα μαθήματα Φυσική και Χημεία στις Α’ και Β’ τάξεις Ημερήσιου και Εσπερινού Γενικού Λυκείου και στο μάθημα Φυσική Ομάδας Προσανατολισμού Θετικών Σπουδών της Β’ τάξης Ημερησίου και Εσπερινού Γενικού Λυκείου η εξέταση γίνεται ως εξής:
Ι. Στους μαθητές δίνονται τέσσερα (4) θέματα από την εξεταστέα ύλη που καθορίζονται ως εξής:
α) Το πρώτο θέμα αποτελείται από πέντε (5) ερωτήσεις αντικειμενικού τύπου, με τις οποίες ελέγχεται η γνώση της θεωρίας σε όσο το δυνατόν ευρύτερη έκταση της εξεταστέας ύλης.
β) Το δεύτερο θέμα αποτελείται από δύο (2) ερωτήσεις, με τις οποίες ελέγχεται η κατανόηση της θεωρίας και οι ικανότητες και δεξιότητες που απέκτησαν οι μαθητές κατά την εκτέλεση των εργαστηριακών ασκήσεων ή άλλων δραστηριοτήτων που έγιναν στο πλαίσιο του μαθήματος. Με τις ερωτήσεις μπορεί να ζητηθεί από τους μαθητές να αναπτύξουν την απάντηση τους ή να απαντήσουν σε ένα ερώτημα κλειστού τύπου και να αιτιολογήσουν την απάντησή τους.
γ) Το τρίτο θέμα αποτελείται από άσκηση εφαρμογής της θεωρίας, η οποία απαιτεί ικανότητα συνδυασμού και σύνθεσης εννοιών, θεωριών, τύπων, νόμων και αρχών και μπορεί να αναλύεται σε επιμέρους ερωτήματα.
δ) Το τέταρτο θέμα αποτελείται από ένα πρόβλημα ή μία άσκηση, που απαιτεί ικανότητα συνδυασμού και σύνθεσης γνώσεων, αλλά και ανάπτυξη στρατηγικής για τη διαδικασία επίλυσης του. Το πρόβλημα αυτό ή η άσκηση μπορεί να αναλύονται σε επιμέρους ερωτήματα.
ΙΙ. Η βαθμολογία κατανέμεται ανά είκοσι πέντε (25) μονάδες στο καθένα από τα τέσσερα θέματα.
Ειδικότερα, στο πρώτο θέμα κάθε μία ερώτηση βαθμολογείται με 5 μονάδες και στο δεύτερο θέμα η πρώτη ερώτηση βαθμολογείται με 12 μονάδες και η δεύτερη με 13 μονάδες. Στο τρίτο και τέταρτο θέμα η κατανομή της βαθμολογίας στα επιμέρους ερωτήματα μπορεί να διαφοροποιείται ανάλογα με το βαθμό δυσκολίας και καθορίζεται στη διατύπωση των θεμάτων.
Στα μαθήματα της Φυσικής και της Χημείας της Α’ τάξης Ημερήσιου και Εσπερινού Γενικού Λυκείου, το πρώτο και το τρίτο θέμα επιλέγονται από τους διδάσκοντες (ή τον διδάσκοντα) το μάθημα. Το δεύτερο και το τέταρτο θέμα λαμβάνονται με κλήρωση από την τράπεζα θεμάτων.
2. Στο μάθημα Βιολογία στις Α’ και Β’ τάξεις Ημερήσιου και Εσπερινού Γενικού Λυκείου οι μαθητές εξετάζονται σε 4 ισόβαθμα θέματα που έχουν την ακόλουθη μορφή, περιεχόμενο και σκοπό:
1ο Θέμα: Περιλαμβάνει πέντε (5) ισόβαθμες ανεξάρτητες ερωτήσεις αντικειμενικού τύπου, όπως: πολλαπλής επιλογής, σωστού-λάθους, διαζευκτικής απάντησης (από τις οποίες ο μαθητής επιλέγει όποια ή όποιες συνεχίζουν ορθά μια ημιτελή φράση) κ. ά.
Το θέμα αποσκοπεί στον έλεγχο της απόκτησης γνώσεων και της κατανόησης από τον μαθητή βιολογικών εννοιών, διαδικασιών ή φαινομένων από ένα ευρύ τμήμα της εξεταστέας ύλης.
2ο Θέμα: Περιλαμβάνει δύο (2) ερωτήσεις οι οποίες βαθμολογούνται με δώδεκα (12) και δεκατρείς (13) μονάδες αντίστοιχα. Οι ερωτήσεις αυτές μπορεί να αναλύονται σε επιμέρους υποερωτήματα.
Το θέμα αποσκοπεί στον έλεγχο της ικανότητας του μαθητή να ανακαλεί γνώσεις που έχει αποκτήσει γύρω από το εξεταζόμενο θέμα (βιολογική έννοια, διαδικασία ή φαινόμενο) και να τις εκθέτει ή/και να τεκμηριώνει τις απόψεις του με πληρότητα και σαφήνεια.
3ο Θέμα: Περιλαμβάνει δύο (2) ερωτήσεις, οι οποίες βαθμολογούνται με δώδεκα (12) και δεκατρείς (13) μονάδες αντίστοιχα. Οι ερωτήσεις αυτές μπορεί να αναλύονται σε επιμέρους υποερωτήματα.
Κάθε μία από τις ερωτήσεις αυτές περιλαμβάνει μια απεικόνιση (εικόνα, διάγραμμα ροής, γραφική παράσταση κ.ά.) που μπορεί να αποδίδει μια βιολογική δομή, λειτουργία ή φαινόμενο. Η απεικόνιση συνοδεύεται από σχετικό επεξηγηματικό κείμενο.
Ο μαθητής καλείται να απαντήσει σε υποερωτήματα που μπορεί να αφορούν στη δομική και λειτουργική σχέση των μερών (αν πρόκειται για βιολογική δομή), στην έκβαση του ή/και στους παράγοντες που την επηρεάζουν (αν πρόκειται για λειτουργία ή βιολογικό φαινόμενο) κ.ά.
Το θέμα αποσκοπεί στον έλεγχο της ικανότητας του μαθητή να αξιοποιεί θεωρητικές γνώσεις και δεξιότητες (ανάλυσης, σύνθεσης κ.τ.λ.) που έχει αποκτήσει, προκειμένου να εντοπίζει, να αντλεί, να αξιολογεί και να επεξεργάζεται πληροφορίες και δεδομένα που του παρέχει η απεικόνιση και το επεξηγηματικό κείμενο που τη συνοδεύει, ώστε να εξάγει συμπεράσματα και να διατυπώνει πλήρεις, σαφείς και στοιχειοθετημένες απαντήσεις.
4ο Θέμα: Περιλαμβάνει δύο (2) ερωτήσεις, οι οποίες βαθμολογούνται με δώδεκα (12) και δεκατρείς (13) μονάδες αντίστοιχα. Οι ερωτήσεις αυτές μπορεί να αναλύονται σε επιμέρους υποερωτήματα.
Κάθε ερώτηση αποτελεί δοκιμασία στην οποία ο μαθητής καλείται είτε να διερευνήσει μια πραγματική ή υποθετική κατάσταση που περιγράφεται στην εκφώνηση (π.χ. την έκβαση μιας βιολογικής διαδικασίας) είτε να επιλύσει ένα πρόβλημα που άπτεται εφαρμογών της Βιολογίας στην καθημερινή ζωή του σύγχρονου ανθρώπου, είτε να λύσει μια άσκηση εφαρμόζοντας την κατάλληλη μεθοδολογία και αξιοποιώντας βιολογικούς νόμους και θεωρίες.
Το θέμα αποσκοπεί στην αξιολόγηση της ικανότητας του μαθητή να αξιοποιεί, σε συνδυασμό, γνώσεις και δεξιότητες που έχει αποκτήσει από ποικίλες περιοχές της ύλης, προκειμένου να διερευνά και να ερμηνεύει καταστάσεις ή να επιλύει προβλήματα που σχετίζονται με τις εφαρμογές της Βιολογίας στην καθημερινή ζωή.
3. Για την εξέταση στα μαθήματα Φυσική και Χημεία της Ομάδας Προσανατολισμού Θετικών Σπουδών και Σπουδών Υγείας στη Γ’ τάξη Ημερησίου και Εσπερινού Γενικού Λυκείου, ισχύουν τα εξής:
Στους μαθητές δίνονται τέσσερα (4) θέματα που έχουν την παρακάτω μορφή:
α) Το πρώτο θέμα αποτελείται από ερωτήσεις, με τις οποίες ελέγχεται η γνώση της θεωρίας σε όσο το δυνατόν ευρύτερη έκταση της εξεταστέας ύλης.
β) Το δεύτερο θέμα αποτελείται από ερωτήσεις, με τις οποίες ελέγχεται η κατανόηση της θεωρίας και η κριτική ικανότητα των μαθητών και συγχρόνως οι νοητικές δεξιότητες που απέκτησαν κατά την εκτέλεση των εργαστηριακών ασκήσεων ή άλλων δραστηριοτήτων που έγιναν στο πλαίσιο του μαθήματος.
γ) Το τρίτο θέμα αποτελείται από μία άσκηση εφαρμογής της θεωρίας, η οποία απαιτεί ικανότητα συνδυασμού και σύνθεσης εννοιών, θεωριών, τύπων, νόμων και αρχών. Η άσκηση μπορεί να αναλύεται σε επιμέρους ερωτήματα.
δ) Το τέταρτο θέμα αποτελείται από ένα πρόβλημα ή μία άσκηση, που απαιτούν ικανότητα συνδυασμού και σύνθεσης γνώσεων, αλλά και την ανάπτυξη στρατηγικής για τη διαδικασία επίλυσης του. Το πρόβλημα αυτό ή η άσκηση μπορεί να αναλύονται σε επιμέρους ερωτήματα.
Η βαθμολογία κατανέμεται ανά είκοσι πέντε (25) μονάδες στο καθένα από τα τέσσερα θέματα.
4. Για την εξέταση στη Βιολογία Ομάδας Προσανατολισμού Θετικών Σπουδών και Σπουδών Υγείας στη Γ’ τάξη Ημερησίου και Εσπερινού Γενικού Λυκείου ισχύουν τα εξής:
Στους μαθητές δίνονται τέσσερα (4) θέματα που έχουν ως εξής:
α) Το πρώτο και δεύτερο θέμα αποτελούνται από ανεξάρτητες ερωτήσεις που στοχεύουν στον έλεγχο της απόκτησης γνώσεων και της δυνατότητας παρουσίασης και τεκμηρίωσης θεμάτων σχετικών με την εξεταστέα ύλη και της κατανόησης από το μαθητή βιολογικών εννοιών, διαδικασιών ή φαινομένων.
β) Το τρίτο θέμα αποτελείται από ερωτήσεις που στοχεύουν στον έλεγχο της ικανότητας του μαθητή να αξιοποιεί θεωρητικές γνώσεις και δεξιότητες (ανάλυση, σύνθεση κ.τ.λ.) για την αξιολόγηση δεδομένων και την εξαγωγή συμπερασμάτων.
γ) Το τέταρτο θέμα αποτελείται από μία άσκηση ή ένα πρόβλημα και στοχεύει στον έλεγχο της ικανότητας του μαθητή να χρησιμοποιεί, σε συνδυασμό, γνώσεις ή δεξιότητες που απέκτησε για την επίλυση τους.
Η βαθμολογία κατανέμεται κατά 25 μονάδες στο καθένα από τα τέσσερα θέματα.
Θ. Πολιτική Παιδεία, Κοινωνιολογία, Οικονομία
1. Για το μαθήματα Πολιτική Παιδεία (Οικονομία, Πολιτικοί Θεσμοί και Αρχές Δικαίου και Κοινωνιολογία) στην Α’ τάξη Ημερησίου και Εσπερινού Γενικού η εξέταση περιλαμβάνει δύο (2) ομάδες θεμάτων:
α) Η πρώτη ομάδα αποτελείται από δύο θέματα με ερωτήσεις διαφόρων τύπων, με τις οποίες ελέγχεται τόσο η κατοχή των αναγκαίων γνωστικών στοιχείων όσο και η κατανόησή τους. Κάθε ένα από τα δύο θέματα περιέχει ερωτήσεις διαβαθμισμένης δυσκολίας.
Το πρώτο θέμα περιλαμβάνει τρεις (3) ερωτήσεις αντικειμενικού τύπου και βαθμολογείται με είκοσι πέντε (25) μονάδες. Ειδικότερα, περιλαμβάνει: μία ερώτηση με πέντε (5) υποερωτήματα Σωστού-Λάθους (5×3=15 Μονάδες) και δύο ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής, που καθεμία βαθμολογείται με πέντε (5) Μονάδες (5×2=10 Μονάδες).
Το δεύτερο θέμα περιλαμβάνει δύο (2) ερωτήσεις σύντομης απάντησης και βαθμολογείται με είκοσι πέντε (25) μονάδες. Η πρώτη ερώτηση βαθμολογείται με δεκατρείς (13) μονάδες και η δεύτερη με δώδεκα (12) μονάδες.
β) Η δεύτερη ομάδα περιλαμβάνει δύο θέματα με ερωτήσεις με τις οποίες ελέγχεται η ικανότητα συνθετικής και κριτικής ανάλυσης και εφαρμογής στην καθημερινή πράξη των γνώσεων που απέκτησαν οι μαθητές. Κάθε ένα από τα δύο θέματα περιέχει δύο ερωτήσεις διαβαθμισμένης δυσκολίας.
Το πρώτο θέμα περιλαμβάνει δύο (2) ερωτήσεις και βαθμολογείται με είκοσι πέντε (25) μονάδες.
Η πρώτη ερώτηση βαθμολογείται με δεκατρείς (13) μονάδες και η δεύτερη με δώδεκα (12) μονάδες.
Το δεύτερο θέμα περιλαμβάνει δύο (2) ερωτήσεις και βαθμολογείται με είκοσι πέντε (25) μονάδες. Η πρώτη ερώτηση βαθμολογείται με δεκατρείς (13) μονάδες και η δεύτερη με δώδεκα (12) μονάδες.
2. Η εξέταση στο μάθημα Κοινωνιολογία της Ομάδας Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών στη Γ’ τάξη Ημερησίου και Εσπερινού Γενικού Λυκείου περιλαμβάνει δύο (2) ομάδες θεμάτων:
α) Η πρώτη ομάδα αποτελείται από δύο θέματα με ερωτήσεις διαφορετικών τύπων, με τις οποίες ελέγχεται τόσο η κατοχή των αναγκαίων γνωστικών στοιχείων όσο και η κατανόησή τους.
Το πρώτο θέμα περιλαμβάνει τρεις (3) ερωτήσεις αντικειμενικού τύπου και βαθμολογείται με είκοσι πέντε (25) μονάδες. Ειδικότερα, περιλαμβάνει: μία ερώτηση με πέντε (5) υποερωτήματα Σωστού-Λάθους (5 x 3 = 15 Μονάδες) και δύο ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής, που κάθε μία βαθμολογείται με πέντε (5) Μονάδες (2 x 5 = 10 Μονάδες).
Το δεύτερο θέμα περιλαμβάνει (2) ερωτήσεις σύντομης απάντησης και βαθμολογείται με είκοσι πέντε (25) μονάδες. Η πρώτη ερώτηση βαθμολογείται με δέκα (10) μονάδες και η δεύτερη με δεκαπέντε (15) μονάδες.
β) Η δεύτερη ομάδα αποτελείται από δύο θέματα ευρείας ανάπτυξης μέσω των οποίων, ελέγχονται οι ικανότητες συνθετικής ανάλυσης αλλά και διασύνδεσης γνώσεων, γεγονότων και διαδικασιών, τις οποίες απέκτησαν οι μαθητές.
Το καθένα από τα δύο θέματα μπορεί να περιλαμβάνει από 2-4 ερωτήσεις και βαθμολογείται με (25) Μονάδες (2 x 25 = 50). Η κατανομή της βαθμολογίας στις επιμέρους ερωτήσεις κάθε θέματος, μπορεί να διαφοροποιείται ανάλογα με τον βαθμό δυσκολίας κάθε ερώτησης.
Η κατανομή της βαθμολογίας στις επιμέρους ερωτήσεις και των δύο ομάδων θεμάτων προσδιορίζεται κατά τη διατύπωση των θεμάτων και ανακοινώνεται στους μαθητές γραπτώς.
3. Η εξέταση στο μάθημα Οικονομία της Ομάδας Προσανατολισμού Σπουδών Οικονομίας και Πληροφορικής στη Γ’ τάξη Ημερησίου και Εσπερινού Γενικού Λυκείου περιλαμβάνει τέσσερις (4) ομάδες ερωτήσεων:
α) Η πρώτη αποτελείται από ερωτήσεις με τις οποί- ες ελέγχεται τόσο η κατοχή των αναγκαίων γνωστικών στοιχείων όσο και η κατανόησή τους.
β) Η δεύτερη αποτελείται από μία ερώτηση με την οποία ελέγχεται η ικανότητα σύνθεσης και κριτικής ανάλυσης και εφαρμογής στην καθημερινή πράξη των γνώσεων που απέκτησαν οι μαθητές.
γ) Η τρίτη αποτελείται από μία άσκηση, η οποία απαιτεί την εφαρμογή τύπων, νόμων ή αρχών για την εξαγωγή αποτελεσμάτων και συμπερασμάτων. Η άσκηση μπορεί να αναλύεται σε επιμέρους ερωτήματα.
δ) Η τέταρτη αποτελείται από ένα πρόβλημα, το οποίο απαιτεί την ικανότητα συνδυασμού γνώσεων για τον υπολογισμό, τη συσχέτιση και αξιολόγηση οικονομικών μεγεθών. Το πρόβλημα αυτό μπορεί να αναλύεται σε επιμέρους ερωτήματα.
Η βαθμολογία κατανέμεται κατά 25% σε καθεμία από τις ομάδες αυτές. Η κατανομή της βαθμολογίας στις ερωτήσεις κάθε ομάδας, μπορεί να διαφοροποιείται ανάλογα με το βαθμό δυσκολίας σε καθεμία από αυτές, η οποία καθορίζεται κατά τη διατύπωση των θεμάτων και ανακοινώνεται στους μαθητές γραπτώς.
Ι. Θρησκευτικά
1. Η εξέταση στα Θρησκευτικά στην Α’ τάξη Ημερήσιου και Εσπερινού Γενικού Λυκείου περιλαμβάνει δύο ομάδες θεμάτων:
α) Η πρώτη ομάδα αποτελείται από δύο θέματα με ερωτήσεις διαφόρων τύπων, με τις οποίες ελέγχεται τόσο η κατοχή των αναγκαίων γνωστικών στοιχείων όσο και η κατανόησή τους. Κάθε ένα από τα δύο θέματα περιέχει ερωτήσεις διαβαθμισμένης δυσκολίας.
Το πρώτο θέμα περιλαμβάνει πέντε (5) ερωτήσεις αντικειμενικού τύπου και βαθμολογείται με είκοσι πέντε (25) μονάδες (5 x 5 = 25).
Το δεύτερο θέμα περιλαμβάνει δύο (2) ερωτήσεις σύντομης απάντησης και βαθμολογείται με είκοσι πέντε (25) μονάδες. Η πρώτη ερώτηση βαθμολογείται με δεκατρείς (13) μονάδες και η δεύτερη με δώδεκα (12) μονάδες.
β) Η δεύτερη ομάδα περιλαμβάνει δύο θέματα με αντίστοιχες ερωτήσεις ευρύτερης ανάπτυξης, με τις οποίες ελέγχεται η ικανότητα συνθετικής και κριτικής ανάλυσης αλλά και διασύνδεσης γνώσεων, γεγονότων και διαδικασιών που απέκτησαν οι μαθητές.
Το πρώτο θέμα περιλαμβάνει μία (1) ερώτηση και βαθμολογείται με είκοσι πέντε (25) μονάδες.
Το δεύτερο θέμα περιλαμβάνει επίσης μία (1) ερώτηση και βαθμολογείται με είκοσι πέντε (25) μονάδες.
2. Για το μάθημα Θρησκευτικά στη Β’ τάξη Ημερησίου και Εσπερινού Γενικού Λυκείου η εξέταση περιλαμβάνει δύο ομάδες θεμάτων:
α) Η πρώτη ομάδα αποτελείται από δύο θέματα με ερωτήσεις διαφόρων τύπων, με τις οποίες ελέγχεται τόσο η κατοχή των αναγκαίων γνωστικών στοιχείων όσο και η κατανόηση τους. Κάθε ένα από τα δύο θέματα περιέχει ερωτήσεις διαβαθμισμένης δυσκολίας.
Το πρώτο θέμα περιλαμβάνει πέντε (5) ερωτήσεις αντικειμενικού τύπου και βαθμολογείται με είκοσι πέντε (25) μονάδες (5 x 5 = 25).
Το δεύτερο θέμα περιλαμβάνει δύο (2) ερωτήσεις σύντομης απάντησης και βαθμολογείται με είκοσι πέντε (25) μονάδες. Η πρώτη ερώτηση βαθμολογείται με δέκα (10) μονάδες και η δεύτερη με δεκαπέντε (15) μονάδες.
β) Η δεύτερη ομάδα περιλαμβάνει δύο θέματα με αντίστοιχες ερωτήσεις ευρύτερης ανάπτυξης, με τις οποίες ελέγχεται η ικανότητα συνθετικής και κριτικής ανάλυσης αλλά και διασύνδεσης γνώσεων, γεγονότων και διαδικασιών που απέκτησαν οι μαθητές.
Το πρώτο θέμα περιλαμβάνει μία (1) ερώτηση και βαθμολογείται με είκοσι πέντε (25) μονάδες.
Το δεύτερο θέμα περιλαμβάνει επίσης μία (1) ερώτηση και βαθμολογείται με είκοσι πέντε (25) μονάδες.
3. Η εξέταση στο μάθημα των Θρησκευτικών στη Γ’ τάξη Ημερησίου και Εσπερινού Γενικού Λυκείου περιλαμβάνει δύο (2) ομάδες ερωτήσεων:
α) Στην πρώτη ομάδα περιλαμβάνονται ερωτήσεις που ελέγχουν την κατοχή των γνώσεων που περιλαμβάνονται στην εξεταστέα ύλη και την κατανόησή τους.
β) Στη δεύτερη ομάδα περιλαμβάνονται δύο ερωτήσεις που απαιτούν συνδυασμό γνώσεων και κριτική ικανότητα από μέρους των μαθητών.
Η βαθμολογία κατανέμεται κατά 50% σε καθεμία από τις ομάδες αυτές. Η κατανομή της βαθμολογίας στις ερωτήσεις κάθε ομάδας, μπορεί να διαφοροποιείται ανάλογα με το βαθμό δυσκολίας σε καθεμία από αυτές, η οποία καθορίζεται κατά τη διατύπωση των θεμάτων και ανακοινώνεται στους μαθητές γραπτώς.
ΙΑ. Εφαρμογές Πληροφορικής, Εισαγωγή στις Αρχές της Επιστήμης των Η/Υ, Πληροφορική
1. Η εξέταση στο μάθημα Εφαρμογές Πληροφορικής στην Α’ τάξη Ημερήσιου και Εσπερινού Γενικού Λυκείου περιλαμβάνει θέματα διαβαθμισμένης δυσκολίας και συγκεκριμένα:
α) δύο (2) θέματα θεωρίας,
β) δύο (2) θέματα ασκήσεων ή προβλημάτων.
Τα θέματα θεωρίας αποτελούνται από ερωτήσεις διαφόρων τύπων με τις οποίες ελέγχονται η γνώση και η κατανόηση της θεωρίας, η κριτική ικανότητα των μαθητών, η ικανότητα αξιοποίησης θεωρητικών γνώσεων για την αξιολόγηση δεδομένων και την εξαγωγή συμπερασμάτων και η δυνατότητα παρουσίασης τους με σωστούς επιστημονικούς όρους και σωστό γραπτό λόγο.
Τα θέματα ασκήσεων ή προβλημάτων στοχεύουν στον έλεγχο της ικανότητας του μαθητή να χρησιμοποιεί, σε συνδυασμό, γνώσεις ή δεξιότητες που απέκτησε για την επίλυσή τους.
Η βαθμολογία προκύπτει κατά 50% από τα θέματα της θεωρίας (2×25%) και κατά 50% από τις ασκήσεις ή τα προβλήματα (2×25%).
2. Η εξέταση στο μάθημα Εισαγωγή στις Αρχές της Επιστήμης των Η/Υ στη Β’ τάξη Ημερησίου Γενικού Λυκείου γίνεται ως εξής:
i. Στους μαθητές δίνονται τέσσερα (4) θέματα από την εξεταστέα ύλη, με τα οποία ελέγχεται η γνώση και η κατανόηση εννοιών και ορολογίας, η κριτική ικανότητα, η δυνατότητα αναπαραγωγής γνωστικών στοιχείων, η ικανότητα του μαθητή να αναλύει, να συνθέτει και να δημιουργεί, συνδυάζοντας γνώσεις ή δεξιότητες που απέκτησε για την επίλυσή τους.
ii. Τα τέσσερα θέματα που δίνονται στους μαθητές διαρθρώνονται ως εξής:
α) Το πρώτο θέμα αποτελείται από πέντε (5) ερωτήσεις αντικειμενικού τύπου (πολλαπλής επιλογής, Σωστού-Λάθους, αντιστοίχισης) με τις οποίες ελέγχεται η γνώση και η κατανόηση των βασικών εννοιών και των σπουδαιότερων συμπερασμάτων της θεωρίας σε όσο το δυνατόν ευρύτερη έκταση της εξεταστέας ύλης.
β) Το δεύτερο θέμα αποτελείται από δύο (2) ερωτήσεις, με τις οποίες ελέγχεται η κατανόηση της θεωρίας και οι ικανότητες και δεξιότητες που απέκτησαν οι μαθητές κατά την εκτέλεση των εργαστηριακών ασκήσεων ή άλλων δραστηριοτήτων που έγιναν στο πλαίσιο του μαθήματος. Με τις ερωτήσεις μπορεί να ζητηθεί από τους μαθητές να αναπτύξουν την απάντησή τους ή να απαντήσουν σε ένα ερώτημα κλειστού τύπου και να αιτιολογήσουν την απάντησή τους.
γ) Το τρίτο θέμα αποτελείται από ένα πρόβλημα ή μία άσκηση εφαρμογής της θεωρίας, η οποία απαιτεί ικανότητα συνδυασμού και σύνθεσης εννοιών, θεωριών, εντολών και αρχών και μπορεί να αναλύεται σε επιμέρους ερωτήματα που διευκολύνουν τον μαθητή στη λύση.
δ) Το τέταρτο θέμα αποτελείται από ένα πρόβλημα ή μία άσκηση, που απαιτεί ικανότητα συνδυασμού και σύνθεσης γνώσεων, αλλά και ανάπτυξη στρατηγικής για τη διαδικασία δημιουργίας ή επίλυσής του. Το πρόβλημα αυτό ή η άσκηση μπορεί να αναλύονται σε επιμέρους ερωτήματα που διευκολύνουν τον μαθητή στη λύση.
Η βαθμολογία κατανέμεται ανά εικοσιπέντε (25) μονάδες στο καθένα από τα τέσσερα (4) θέματα.
Ειδικότερα, στο πρώτο θέμα κάθε μία ερώτηση βαθμολογείται με πέντε (5) μονάδες και στο δεύτερο θέμα η πρώτη ερώτηση βαθμολογείται με δώδεκα (12) μονάδες και η δεύτερη με δεκατρείς (13) μονάδες. Στο τρίτο και τέταρτο θέμα η κατανομή της βαθμολογίας στα επιμέρους ερωτήματα μπορεί να διαφοροποιείται ανάλογα με το βαθμό δυσκολίας και καθορίζεται στη διατύπωση των θεμάτων.
3. Η εξέταση στο μάθημα Πληροφορική της Ομάδας Προσανατολισμού Σπουδών Οικονομίας και Πληροφορικής στη Γ’ τάξη Ημερησίου και Εσπερινού Γενικού Λυκείου περιλαμβάνει θέματα θεωρίας και ασκήσεων ή προβλημάτων και είναι κλιμακούμενης δυσκολίας.
α) Τα θέματα θεωρίας αποτελούνται από ερωτήσεις διαφόρων τύπων με τις οποίες ελέγχονται η γνώση και η κατανόηση της θεωρίας, η κριτική ικανότητα των μα- θητών, η ικανότητα αξιοποίησης θεωρητικών γνώσεων για την αξιολόγηση δεδομένων και την εξαγωγή συμπερασμάτων και η δυνατότητα παρουσίασής τους με σωστούς επιστημονικούς όρους και σωστό γραπτό λόγο.
β) Τα θέματα ασκήσεων ή προβλημάτων στοχεύουν στον έλεγχο της ικανότητας του μαθητή να χρησιμοποιεί, σε συνδυασμό, γνώσεις ή δεξιότητες που απέκτησε για την επίλυσή τους.
Η εξέταση στο μάθημα αυτό περιλαμβάνει ένα (1) θέμα θεωρίας και τρεις (3) ασκήσεις ή προβλήματα σχετικά με το περιεχόμενο του μαθήματος και τις εφαρμογές του.
Η βαθμολογία προκύπτει κατά 40% από το θέμα της θεωρίας και κατά 60% (3×20%) από τις ασκήσεις ή τα προβλήματα.
ΙΒ. Ξένες Γλώσσες
1. Στην Α’ τάξη Ημερησίου και Εσπερινού Γενικού Λυκείου τα θέματα των εξετάσεων των Αγγλικών ορίζονται ως εξής:
Θέμα 1. Κατανόηση γραπτού λόγου
Δίδεται κείμενο 180-350 λέξεων, το οποίο συνοδεύεται από μία δοκιμασία με δέκα (10) ερωτήματα συμπλήρωσης που αποσκοπούν (α) στον έλεγχο σφαιρικής κατανόησης ή/και (β) κατανόησης επιμέρους μηνυμάτων/ πληροφοριών του κειμένου (σύνολο 30% της βαθμολογίας). Επισημαίνεται ότι το κείμενο αυτό θα πρέπει να είναι τροποποιημένο απόσπασμα από κείμενο των ενοτήτων της διδακτέας ύλης ή άλλο κείμενο συναφές με το θεματικό περιεχόμενο και το λεξιλόγιο των ενοτήτων αυτών. Πιο συγκεκριμένα, τα θέματα της εξέτασης θα προκύψουν μετά από επεξεργασία και τροποποίηση των διδαγμένων κειμένων και ασκήσεων του βιβλίου. Δίνεται η δυνατότητα να συμπεριληφθούν και νέα κείμενα με την προϋπόθεση ότι ανήκουν στις ίδιες θεματικές κατηγορίες με τις ως άνω ενότητες (2-8) και περιλαμβάνουν αντίστοιχο λεξιλόγιο.
Θέμα 2α. Λεξικογραμματική
Δίδεται μία (1) δοκιμασία με αφετηρία το κείμενο κατανόησης, που αποσκοπεί στον έλεγχο λεξιλογικής ικανότητας με 10 επιμέρους ερωτήματα συμπλήρωσης (σύνολο 20% της βαθμολογίας).
Θέμα 2β. Λεξικογραμματική
Δίδεται μία (1) δοκιμασία που αποσκοπεί στον έλεγχο γραμματικής ικανότητας με 10 επιμέρους ερωτήματα επιλογής (σύνολο 20% της βαθμολογίας).
Θέμα 3. Παραγωγή γραπτού λόγου
Οι μαθητές και οι μαθήτριες καλούνται να παράγουν κείμενο γραπτού λόγου έκτασης 120- 150 λέξεων, σύμφωνα με πληροφορίες, παροτρύνσεις, ή/και οδηγίες που παρέχονται στα αγγλικά και οι οποίες ορίζουν με σαφήνεια το συγκειμενικό πλαίσιο της παραγωγής του (δηλαδή ποιος γράφει, σε ποιον και για ποιον σκοπό) (σύνολο 30%).
Τα θέματα ορίζονται κατά 50% με κλήρωση από τράπεζα θεμάτων και κατά 50% από τον διδάσκοντα. Συγκεκριμένα: Τα θέματα 1 και 2α ορίζονται από την τράπεζα θεμάτων ενώ τα θέματα 2β και 3 ορίζονται από τον/την εκπαιδευτικό της τάξης.
2. Η εξέταση των Γαλλικών και Γερμανικών στην Α’ και Β’ τάξη Ημερησίου Γενικού Λυκείου και η εξέταση των Αγγλικών στην Β’ τάξη Ημερησίου και Εσπερινού Γενικού Λυκείου περιλαμβάνει θέματα διαβαθμισμένης δυσκολίας. Τα θέματα των εξετάσεων ορίζονται ως εξής:
Θέμα 1.
Κατανόηση γραπτού λόγου
Δίδεται στους μαθητές διδαγμένο κείμενο (α) 180-
350 λέξεων για τα Αγγλικά και (β) 150-180 λέξεων για τα Γαλλικά και Γερμανικά, το οποίο συνοδεύεται από μία δοκιμασία με δέκα (10) ερωτήματα που αποσκοπούν στον έλεγχο σφαιρικής κατανόησης ή/και (β) κατανόησης επιμέρους μηνυμάτων/πληροφοριών του κειμένου (σύνολο 30%).
Θέμα 2α. Λεξικογραμματική
Δίδεται μία (1) δοκιμασία που αποσκοπεί στον έλεγχο λεξιλογικής ικανότητας με 10 επιμέρους ερωτήματα για την Αγγλική και 5 για την Γαλλική και τη Γερμανική. Πρόκειται για ερωτήματα συμπλήρωσης (σύνολο 20%).
Θέμα 2β. Λεξικογραμματική
Δίδεται μία (1) δοκιμασία που αποσκοπεί στον έλεγχο γραμματικής ικανότητας με 10 επιμέρους ερωτήματα για την Αγγλική και 5 για την Γαλλική και τη Γερμανική. Πρόκειται για ερωτήματα επιλογής (σύνολο 20%).
Θέμα 3. Παραγωγή γραπτού λόγου
Οι μαθητές καλούνται να γράψουν ένα κείμενο, έκτασης 120-150 λέξεων στην Αγγλική και 80-120 λέξεων στη Γαλλική και Γερμανική, σύμφωνα με πληροφορίες, παροτρύνσεις, ή/και οδηγίες που παρέχονται στην ξένη γλώσσα και οι οποίες ορίζουν με σαφήνεια το συγκειμενικό πλαίσιο της παραγωγής του (δηλαδή ποιος γράφει σε ποιον και για ποιον σκοπό) (σύνολο 30%).
3. Η εξέταση των Αγγλικών στη Γ’ τάξη Ημερησίου Γενικού Λυκείου συνίσταται στα εξής:
α) Δίνεται στους μαθητές διδαγμένο κείμενο 150-180 λέξεων και τέσσερις ερωτήσεις κατανόησής του. Κάθε ερώτηση μπορεί να αναλύεται σε περισσότερα υποερωτήματα.
β) Δίνονται τέσσερις (4) παρατηρήσεις γραμματικο- συντακτικών φαινομένων, μέσα από το κείμενο. Κάθε παρατήρηση μπορεί να έχει δύο (2) ως τέσσερα (4) ερωτήματα.
γ) Ο μαθητής καλείται να παραγάγει γραπτό λόγο (καθοδηγούμενο ή ελεύθερο) 120-150 λέξεων.
Η βαθμολογία κατανέμεται κατά 35% στις ερωτήσεις της κατηγορίας Α’ και Β’ και κατά 30% στην παραγωγή γραπτού κειμένου.
ΙΓ. Φιλοσοφία
Για την εξέταση στο μάθημα Φιλοσοφία στη Β’ τάξη Ημερησίου Γενικού Λυκείου δίνονται δύο ομάδες θεμάτων:
Στην Α’ ομάδα περιλαμβάνονται δύο (2) θέματα (με ερωτήσεις διαφόρων τύπων), με τα οποία ελέγχεται ο βαθμός κατανόησης της διδαχθείσας ύλης (φιλοσοφικών εννοιών, θεωριών κ.λπ.).
Στη Β’ ομάδα περιλαμβάνονται δύο (2) θέματα, τα οποία απαιτούν συνδυασμό γνώσεων, επιχειρηματολογία και τεκμηρίωση, και με τα οποία ελέγχεται η ικανότητα του μαθητή για αυτοδύναμη συνθετική και κριτική σκέψη, καθώς και η ικανότητα του για προεκτάσεις σε σύγχρονους προβληματισμούς. Στις ερωτήσεις αυτές ενδείκνυται να δίνονται σύντομα αποσπάσματα φιλοσοφικών ή άλλων κειμένων, εικόνες, πολυτροπικά κείμενα κ.λπ., με στόχο τη διασάφηση και προέκταση φιλοσοφικών θεμάτων που αφορούν στην εξεταστέα ύλη.
Τα παραπάνω θέματα μπορεί να αναλύονται σε δύο (2) ερωτήσεις το καθένα και ορίζονται με τέτοιο τρόπο ώστε να αποφεύγονται επικαλύψεις της ύλης.
Η βαθμολογία κατανέμεται κατά 50% σε κάθε ομάδα θεμάτων. Κριτήρια για την αξιολόγηση των θεμάτων της ομάδας Β’ είναι η εννοιολογική ακρίβεια, η ορθότητα και η εγκυρότητα των επιχειρημάτων, η ευστοχία των παραδειγμάτων, η έκταση και η πρωτοτυπία του κριτικού προβληματισμού που αναπτύσσεται.
Η κατανομή της βαθμολογίας στις ερωτήσεις των θεμάτων μπορεί να διαφοροποιείται ανάλογα με τον βαθμό δυσκολίας τους και οι βαθμολογικές μονάδες καθορίζονται κατά τη διατύπωση των θεμάτων και ανακοινώνονται γραπτώς στους μαθητές.
ΙΔ. Φυσική Αγωγή
Στο μάθημα της Φυσικής Αγωγής τα αντικείμενα κρίσης είναι πολλά (φυσικές-σωματικές ικανότητες, κινητικές-αθλητικές γνώσεις, συμμετοχή, ενδιαφέρον, αθλητικό ήθος κ.ά.). Λόγω της ιδιαιτερότητας του μαθήματος της Φ.Α., που αποβλέπει και σε άλλους παράπλευρους στόχους (όπως ψυχοπαιδαγωγικούς, βιωματικούς, κοινωνικούς κ.ά.), τα εξωγυμναστικά στοιχεία πριμοδοτούνται αρκετά, τόσο για να βοηθήσουν τους μαθητές εκεί- νους που εξαιτίας κληρονομικών ή άλλων λόγων (π.χ.: παχυσαρκία, έλλειψη σωματικών ικανοτήτων κ.ά.) δεν μπορούν να έχουν επιδόσεις όσο και για να δημιουργήσουν κίνητρα για συμμετοχή στο μάθημα, αφού μέσα απ’ αυτό θα αποκτηθούν και οι κινητικές συνήθειες (τα αθλητικά χόμπι).
Η βαθμολογία διαμορφώνεται κατά 50% από τα τρία εξεταστέα αντικείμενα του αθλήματος ή της κινητικής δραστηριότητας που διάλεξαν οι μαθητές και κατά 50% από τα άλλα εξωγυμναστικά στοιχεία (παρουσίες, προσπάθεια, ενδιαφέρον κ.ά.). Συμπερασματικά, τα κριτήρια που επηρεάζουν τη διαμόρφωση της τελικής βαθμολογίας του μαθήματος της Φ.Α. είναι:
1. Άθλημα ή Κινητική Δραστηριότητα Επιλογής: 50%
2. Παρουσίες, προσπάθεια, ενδιαφέρον: 50% Σύνολο 100%».
Υποχρεώσεις των μαθητών/-τριών κατά τη διάρκεια της εξέτασης
1. Η κατανομή των μαθητών στις αίθουσες εξέτασης γίνεται, με αλφαβητική σειρά, με την ευθύνη του Διευθυντή του Λυκείου, ο οποίος συντάσσει ονομαστική κατάσταση εξεταζομένων σε κάθε αίθουσα. Η τοποθέτηση των μαθητών στις θέσεις και ο έλεγχος είναι ευθύνη των επιτηρητών. Παρέκκλιση επιβάλλεται στην περίπτωση αδελφών ή συγγενών μαθητών.
2. Οι μαθητές κατά την είσοδο τους στην αίθουσα της εξέτασης δεν επιτρέπεται να φέρουν μαζί τους βιβλία, τετράδια, σημειώσεις, κινητά τηλέφωνα, υπολογιστικές μηχανές, ηλεκτρονικά μέσα μετάδοσης πληροφοριών ή άλλα αντικείμενα, εκτός από αυτά που επιτρέπει ο οικείος Σύλλογος Διδασκόντων. Επίσης, δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιούν διορθωτικό (blanco). Για τον έλεγχο υπεύθυνοι είναι οι επιτηρητές.
3. Αν ο μαθητής φέρει μαζί του στην αίθουσα στην οποία εξετάζεται αντικείμενο ή μέσο από τα αναφερόμενα στην παράγραφο 2 του άρθρου αυτού ή αντιγράφει κατά τη διάρκεια της εξέτασης από βιβλίο ή οποιουδήποτε είδους σημειώσεις ή από γραπτό δοκίμιο άλλου εξεταζομένου, ή θορυβεί και δεν συμμορφώνεται με τις υποδείξεις των επιτηρητών επιχειρώντας να αντιγράψει ή εμποδίζοντας την εξέταση άλλων εξεταζομένων ή δολιεύεται με άλλο τρόπο την εξέταση του, απομακρύνεται από την αίθουσα εξέτασης με αιτιολογημένη απόφαση του Διευθυντή του Λυκείου, των επιτηρητών και των διδασκόντων το εξεταζόμενο μάθημα. Το γραπτό δοκίμιο βαθμολογείται με τον κατώτερο βαθμό μηδέν (0) με απόφαση του Διευθυντή του Λυκείου και μετά από εισήγηση των διδασκόντων το εξεταζόμενο μάθημα. Ο Διευθυντής του Λυκείου, οι επιτηρητές και οι διδάσκοντες το εξεταζόμενο μάθημα πριν από την επιβολή της ανωτέρω ποινής καλούν σε προφορική απολογία τον μαθητή και συντάσσουν σχετικό πρακτικό που υπογράφεται από τους ανωτέρω. Τα οποιαδήποτε αποδεικτικά στοιχεία επισυνάπτονται στο πρακτικό.
Βαθμολόγηση των γραπτών δοκιμίων των προαγωγικών και απολυτηρίων εξετάσεων
1. Τα γραπτά δοκίμια των προαγωγικών και απολυτηρίων εξετάσεων διορθώνονται και βαθμολογούνται από τον καθηγητή, ο οποίος δίδαξε το αντίστοιχο μάθημα κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους.
2. Εάν λόγω σοβαρών προβλημάτων υγείας ή σοβαρού κωλύματος που συνιστά ανωτέρα βία δεν είναι δυνατόν να πραγματοποιηθεί η διόρθωση και βαθμολόγηση των γραπτών από τον διδάσκοντα το αντίστοιχο μάθημα κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους, τα γραπτά διορθώνονται και βαθμολογούνται από άλλον εκπαιδευτικό της ίδιας ειδικότητας ή εάν δεν υπάρχει από εκπαιδευτικό που έχει σε ανάθεση το αντίστοιχο μάθημα, ο οποίος ορίζεται από τον Διευθυντή του σχολείου. Εάν δεν υπηρετεί στη σχολική μονάδα εκπαιδευτικός, ο οποίος έχει σε ανάθεση το αντίστοιχο μάθημα, τότε ορίζεται για το σκοπό αυτό από τον αρμόδιο Διευθυντή Δ.Ε. άλλος εκ- παιδευτικός.
3. Οι βαθμοί παραδίδονται μαζί με τα γραπτά στη Διεύθυνση του Λυκείου το πολύ μέσα σε τρείς (03) ημέρες από την ημέρα της εξέτασης κάθε μαθήματος. Ο Διευθυντής του Λυκείου μεριμνά για την καταχώριση της βαθμολογίας στα Ατομικά Δελτία (Α.Δ.) μαθητών. Οι βαθμοί είναι δυνατόν να τροποποιηθούν, μόνον εφόσον οι μαθητές υποβάλουν αίτηση αναβαθμολόγησης και η βαθμολογία του γραπτού δοκιμίου τροποποιηθεί σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.
Αναβαθμολόγηση γραπτών δοκιμίων των προαγωγικών και απολυτηρίων εξετάσεων του Γενικού Λυκείου
Σε αναβαθμολόγηση υπόκεινται τα γραπτά δοκίμια των μαθητών του Γενικού Λυκείου με την ακόλουθη διαδικασία:
1. Η αναβαθμολόγηση γίνεται στη Διεύθυνση Δ.Ε., στην οποία υπάγεται το αντίστοιχο Λύκειο.
2. Μέσα σε δύο (2) εργάσιμες ημέρες από την έκδοση των αποτελεσμάτων οι κηδεμόνες των μαθητών ή οι ίδιοι, εφόσον είναι ενήλικοι, μπορούν να υποβάλουν αίτηση στο σχολείο, όπου φοιτούν, με την οποία ζητούν την αναβαθμολόγηση ενός ή περισσότερων γραπτών δοκιμίων. Η αίτηση συνοδεύεται με το προβλεπόμενο παράβολο για κάθε γραπτό δοκίμιο.
3. Οι Διευθυντές των Λυκείων, μόλις λήξει η προθεσμία υποβολής των αιτήσεων, διαβιβάζουν στην αρμόδια Διεύθυνση Δ.Ε. τα προς αναβαθμολόγηση γραπτά δοκίμια με καλυμμένα το όνομα του μαθητή και τον αρχικό βαθμό του καθηγητή.
4. Με απόφαση του Διευθυντή της οικείας Διεύθυνσης Δ.Ε. συγκροτείται τριμελής επιτροπή αναβαθμολόγησης, η οποία αποτελείται από δύο καθηγητές της ίδιας ειδικότητας ή που έχουν σε ανάθεση το αντίστοιχο μάθημα για το οποίο ζητήθηκε αναβαθμολόγηση, οι οποίοι είναι και οι βαθμολογητές της αναβαθμολόγησης και από έναν Συντονιστή Εκπαιδευτικού Έργου ή καθηγητή Δ.Ε. με βαθμό τουλάχιστον Δ’, ο οποίος είναι ο αναβαθμολογητής στην περίπτωση που οι βαθμοί των δύο πρώτων διαφέρουν μεταξύ τους περισσότερο από δώδεκα (12) μονάδες. Με την ίδια απόφαση ορίζεται η ημέρα και η ώρα που θα διεξαχθεί η αναβαθμολόγηση. Αν τα προς αναβαθμολόγηση γραπτά δοκίμια είναι περισσότερα από διακόσια (200), στην επιτροπή μπορεί να ορίζονται δύο ακόμη καθηγητές της ίδιας ειδικότητας ή που έχουν σε ανάθεση το αντίστοιχο μάθημα για το οποίο ζητήθηκε αναβαθμολόγηση και να κατανέμονται τα γραπτά δοκίμια εξίσου μεταξύ των δύο ομάδων βαθμολογητών -αναβαθμολογητών. Την ευθύνη του συντονισμού του έργου των επιτροπών αναβαθμολόγησης έχει ο Διευθυντής της οικείας Διεύθυνσης Δ.Ε.
5. Τα γραπτά δοκίμια βαθμολογούνται-αναβαθμολογούνται από δύο (2) καθηγητές, οι οποίοι αναγράφουν τον βαθμό τους στο γραπτό. Πριν από τη βαθμολόγηση του γραπτού δοκιμίου από τον δεύτερο βαθμολογητή – αναβαθμολογητή επικαλύπτεται με αδιαφανή ταινία ο βαθμός του πρώτου, κατά τρόπο ώστε να μην γνωρίζει ο δεύτερος το βαθμό που έδωσε ο πρώτος. Αν η διαφορά βαθμολογίας είναι ίση ή μικρότερη των δώδεκα (12) μονάδων στην κλίμακα 0-100, τελικός βαθμός υπολογιζόμενος στην κλίμακα (0-20) είναι το πηλίκο της διαίρεσης του αθροίσματος των βαθμών των δύο βαθμολογητών διά του δέκα (10).
Αν οι βαθμοί των δύο πρώτων βαθμολογητών-ανα- βαθμολογητών διαφέρουν μεταξύ τους περισσότερο από δώδεκα (12) μονάδες στην κλίμακα 0-100, το γραπτό δοκίμιο αναβαθμολογείται και από τρίτο καθηγητή – αναβαθμολογητή, αφού προηγουμένως επικαλυφθούν με αδιαφανές αυτοκόλλητο οι βαθμοί των δύο πρώτων βαθμολογητών – αναβαθμολογητών.
Σ ε αυτή την περίπτωση τελικός βαθμός του γραπτού δοκιμίου στην κλίμακα (0-20) είναι το πηλίκο της διαίρεσης του αθροίσματος των δύο μεγαλύτερων βαθμών εκ των τριών βαθμολογητών διά του δέκα (10).
Ο τελικός βαθμός της αναβαθμολόγησης είναι ο τελικός γραπτός βαθμός του μαθήματος σε κάθε περίπτωση, είτε είναι μεγαλύτερος είτε μικρότερος από το βαθμό με τον οποίο είχε αρχικά βαθμολογηθεί το γραπτό δοκίμιο από τον οικείο καθηγητή.
6. Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας η αρμόδια Διεύθυνση Δ.Ε. συντάσσει σχετικό πρακτικό, στο οποίο περιέχεται η οριστική βαθμολογία των γραπτών δοκιμίων, το οποίο και αποστέλλει στα Γενικά Λύκεια προέλευσης τους μαζί με τα γραπτά δοκίμια.
7. Οι μαθητές με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες σύμφωνα με την Φ.253/155439/Β6/2009 απόφαση της υπουργού Παιδείας, διά βίου μάθησης και Θρησκευμάτων (B’ 2544 ) για τους οποίους προβλέπεται προφορική εξέταση αντί γραπτής, μπορούν, εφόσον το επιθυμούν, να ζητήσουν επανεξέταση (αναβαθμολόγηση) στα μαθήματα που εξετάσθηκαν. Η νέα αυτή εξέταση διενεργείται στο σχολείο φοίτησής τους από τριμελή επιτροπή, η οποία συγκροτείται από τον Διευθυντή του σχολείου. Στην επιτροπή συμμετέχουν ο Διευθυντής ως πρόεδρος και δύο καθηγητές της ίδιας ειδικότητας ή που έχουν σε ανάθεση το αντίστοιχο μάθημα, άλλους από αυτούς που διενήργησαν την αρχική εξέταση. Οι μαθητές επανεξετάζονται σε διαφορετικά θέματα στην ίδια εξεταστέα ύλη. Η αίτηση για επανεξέταση υποβάλλεται από τους κηδεμόνες των μαθητών ή από τους ίδιους, εφόσον είναι ενήλικοι, στο σχολείο μέσα δύο (2) ημέρες από την έκδοση των αποτελεσμάτων. Η αίτηση συνοδεύεται από το προβλεπόμενο παράβολο για κάθε μάθημα για το οποίο ζητείται επανεξέταση. Ο βαθμός της επανεξέτασης προκύπτει από το Μ.Ο. των βαθμών των δύο εξεταστών-αναβαθμολογητών και είναι ο τελικός γραπτός βαθμός του μαθήματος σε κάθε περίπτωση είτε είναι μεγαλύτερος είτε μικρότερος από το βαθμό της αρχικής εξέτασης.
Φύλαξη γραπτών δοκιμίων
Τα γραπτά δοκίμια των μαθητών αρχειοθετούνται και φυλάσσονται στο σχολείο ως τις 15 Μαΐου του επόμενου σχολικού έτους, οπότε καταστρέφονται με πράξη του Διευθυντή.
Δεκαδικά ψηφία
Στις περιπτώσεις που κατά τον υπολογισμό του βαθμού προκύπτουν περισσότερα του ενός δεκαδικά ψηφία τότε, αν το δεύτερο δεκαδικό ψηφίο είναι ίσο ή μεγαλύτερο του πέντε (5), το πρώτο δεκαδικό ψηφίο προσαυξάνεται στο αμέσως επόμενο παραλειπομένων των λοιπών και αν είναι μικρότερο του πέντε (5), παραλείπονται όλα τα υπόλοιπα πλην του πρώτου δεκαδικά ψηφία.
