Η έκρηξη στο ηφαίστειο της Σαντορίνης πριν από σχεδόν έναν αιώνα.
Η πρόσφατη ηφαιστειακή έκρηξη στην Ισλανδία, στη χερσόνησο Ρεϊκιάνες, μας «χάρισε» εντυπωσιακές εικόνες που μοιάζουν ξένες στη χώρα μας, παρότι και στην Ελλάδα υπάρχουν αυτή τη στιγμή ηφαίστεια που χαρακτηρίζονται ενεργά.
Στο ηφαιστειακό τόξο του Αιγαίου ανήκουν τα ηφαίστεια στα Μέθανα, στη Μήλο, στη Νίσυρο και φυσικά στη Σαντορίνη. Πολύ πρόσφατα μάλιστα οι ηφαιστειολόγοι, χαρακτήρισαν το υποθαλάσσιο ηφαίστειο βορειοανατολικά της Σαντορίνης, Κολούμπος, ως «πολύ ενεργό» επιβεβαιώνοντας ουσιαστικά πως ανά πάσα στιγμή μπορεί να υπάρξει έκρηξη.
Η τελευταία έκρηξη στη Νέα Καμένη ήταν τη δεκαετία του 1950, ωστόσο λίγα χρόνια πριν, στη δεκαετία του 1920 είχε σημειωθεί κι άλλη δραστηριότητα. Μάλιστα από την έκρηξη του 1925 δημιουργήθηκαν νέες νησίδες με τη Σαντορίνη να παίρνει τη μορφή που έχει σήμερα.
Πρόσφατα ο καθηγητής Τριαντάφυλλος Σολδάτος, ανάρτησε το παραπάνω εντυπωσιακό βίντεο που παρουσιάζει τις εκρήξεις του ηφαίστειο το 1925. Όπως επισημαίνεται η καταγραφή σε φιλμ έγινε από τον καθηγητή Ορυκτολογίας Γεώργιο Γεωργαλά και προέρχεται από το αρχείο Εργαστηρίου Ορυκτολογίας-Γεωλογίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Σημειώνει σε στην ανάρτηση που συνοδεύει το βίντεο πως: «Η δραστηριότητα άρχισε τον Αύγουστο του 1925 στην περιοχή των Κόκκινων Νερών με αύξηση της θερμοκρασίας της θάλασσας, έντονη αλλαγή στο χρώμα των νερών και ταυτόχρονη καθίζηση των ανατολικών ακτών της Νέας Καμένης. Πολύ γρήγορα εμφανίστηκαν πίδακες νερού και υδρατμών και οι πρώτες λάβες. Λίγο αργότερα η δραστηριότητα μετατοπίστηκε 200 μ. νοτιοδυτικά σχηματίζοντας τον θόλο και τους κρατήρες της Δάφνης, όνομα προς τιμήν του πρώτου πολεμικού πλοίου που κατέφτασε μετά την έκρηξη. Ακολούθησε μια εκρηκτική φάση με ισχυρές φρεατομαγματικές εκρήξεις που σχημάτιζαν εκρηκτικές στήλες από στάχτη και ηφαιστειακές βολίδες ύψους έως 3,2 χλμ. Η φάση αυτή συνεχίστηκε μέχρι τον Ιανουάριο του 1926, οπότε και σταμάτησε για τέσσερις μήνες. Τον Μάιο του 1926 μία σύντομη δραστηριότητα παρήγαγε φρεατικές εκρήξεις συνοδευόμενες από μικρές πυροκλαστικές ροές.
Ακολούθησε μια δεύτερη παύση για ενάμισι χρόνο, την οποία διαδέχτηκε τον Ιανουάριο του 1928 μία έντονη εκρηκτική φάση από τέσσερις ισχυρές φρεατομαγματικές εκρήξεις. Επακόλουθη εκρηκτική και εκχυτική διαδικασία σχημάτισε έναν νέο θόλο λάβας, τον Ναυτίλο, που πήρε το όνομά του από το ομώνυμο υποβρύχιο στο μυθιστόρημα του Ιουλίου Βερν «20.000 λεύγες κάτω από τη θάλασσα», όταν αυτό αναδύθηκε στα νερά της Σαντορίνης. Ο θόλος αυτός δεν φαίνεται σήμερα, διότι καλύφθηκε από τις λάβες της επόμενης έκρηξης του 1939-1941. Στο τέλος της έκρηξης του 1925-1928 ο όγκος της λάβας, που υπολογίστηκε στα 100.000.000 κυβικά μέτρα, σχημάτισε δύο βραχίονες επιφάνειας 0,8 τετρ.χλμ. περίπου που περιέβαλαν τη Μικρή Καμένη και την ένωσαν με τη Νέα Καμένη.»
