Elon Musk: Ο «Ιανός» της τεχνητής νοημοσύνης και το νέο του ανθρωποειδές ρομπότ
Πριν λίγες εβδομάδες ο πρόεδρος της TESLA, Ίλον Μασκ, παρουσίασε το νέο προϊόν της εταιρείας. Πρόκειται για το «Tesla Bot», ένα ανθρωπόμορφο ρομπότ, που έχει τις διαστάσεις ενός ανθρώπου μετρίου αναστήματος (ύψος: 1, 75 μέτρα, βάρος: 57 κιλά). Το ρομπότ θα είναι μεταλλικό, θα διαθέτει μια μαυρόασπρη ανδρόγυνη σιλουέτα, δύο πόδια, και χέρια με πέντε δάκτυλα που θα του επιτρέπουν να κάνει διάφορες επαναληπτικές κινήσεις και εργασίες, «όλες εκείνες τις δουλειές που βαριόμαστε να κάνουμε».
Το «Tesla Bot θα είναι απόλυτα φιλικό, και θα μπορείτε πολύ εύκολα να του ξεφύγετε τρέχοντας» είπε ο Ίλον Μασκ αστειευόμενος, «Θα φέρει επίσης σοβαρές επιπτώσεις στην οικονομία η οποία στηρίζεται στην εργασία» συνέχισε ο Μασκ, ο οποίος οραματίζεται έναν καινούριο κόσμο, όπου η σωματική προσπάθεια και η χειρωνακτική εργασία δεν θα γίνονται από ανάγκη, αλλά θα γίνονται από «επιλογή».
Ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο κατά το περιοδικό Forbes, αφού ξεπέρασε τον Τζεφ Μπέζος της Amazon, ο Ίλον Μασκ έχει δημιουργήσει κι άλλες πρωτοπόρες εταιρείες, όπως την «SpaceX» που είναι η πρώτη εταιρεία που έστειλε ιδιωτικούς πυραύλους στο διάστημα, αλλά και την «Neuralink» που ειδικεύεται σε εμφυτεύματα υψηλής τεχνολογίας για τον εγκέφαλο. Ο Ίλον Μασκ, είναι πεπεισμένος ότι η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι «ανταγωνιστική» προς τον ανθρώπινο πολιτισμό, και ελπίζει πως με τη βοήθεια εταιρειών όπως η Neuralink μπορούμε να βρούμε ένα τρόπο κι έναν τόπο «συμβίωσης» ανάμεσα στους ανθρώπους και τις νέες τεχνολογίες.
Η εταιρεία TESLA θεωρείται βέβαια μια από τις πιο σημαντικές ρομποτικές εταιρείες παγκοσμίως, αφού τα αυτοκίνητά της είναι ρομπότ που διαθέτουν κάποια μορφή οδηγικής συνείδησης στο δρόμο, καθώς είναι εξοπλισμένα με ηλεκτρονικό εγκέφαλο που εξυπηρετεί την αυτόνομη οδήγηση. «Ήταν λογικό λοιπόν να δώσουμε στις ιδιότητες αυτές, ένα ανθρωπόμορφο σχήμα», ισχυρίστηκε ο Ίλον Μασκ.
ΛΟΓΙΚΕΣ ΑΝΤΙΡΡΗΣΕΙΣ
Παρόλα αυτά, η εταιρεία TESLA, έχει γίνει αντικείμενο ερευνών για τις τεχνολογίες οδηγικής υποβοήθησης «Autopilot» και «Full Self Driving (FSD)» που εφαρμόζει, δίνοντας στους οδηγούς τη λανθασμένη εντύπωση ότι τα οχήματά της μπορούν να οδηγηθούν από μόνα τους. Το ρομπότ θα χρησιμοποιεί τις τεχνολογίες αυτές για να κατευθύνεται σωστά, να βρίσκει το δρόμο του (ως πεζός βέβαια), και αποφεύγει εμπόδια.
Ο Μασκ, παραμερίζει τις δυστοπικές αντιρρήσεις που γεννιούνται, λέγοντας πως «το περιβάλλον στο οποίο θα κινείται το ρομπότ, έχει δομηθεί από ανθρώπους, για τους ανθρώπους», οπότε είναι λογικό να μάθει να κινείται και να κατευθύνεται με τον ίδιο τρόπο και το ρομπότ. Ισχυρίζεται πως η τεχνολογία για να γίνει «υπεράνθρωπη», πρέπει να γίνει πρώτα ανθρώπινη.
Αυτοκίνητα που κινούνται μόνα τους, διαπλανητικοί πύραυλοι, διασυνδέσεις του ανθρώπινου εγκέφαλου με τις μηχανές, αποτελούν βήματα προς το μέλλον όπως το οραματίζεται ο Μασκ, όπου η τεχνολογία θα αποδειχθεί σωτήρια για τον άνθρωπο. Ένα μέλλον όπου η ενέργεια θα είναι φθηνή, άφθονη και βιώσιμη. Ένα μέλλον όπου ο άνθρωπος θα εργάζεται αρμονικά με τις μηχανές, και κάποια στιγμή θα συγχωνευτεί μαζί τους ώστε να γίνει ένα «διαπλανητικό είδος».
Όμως, η εντυπωσιακή αυτή τεχνολογία δεν είναι ακόμη πλήρως αξιόπιστη. Πολλά θανατηφόρα ατυχήματα έχουν γίνει καθώς οι αλγόριθμοι δεν κατάφεραν να ξεχωρίσουν κάποια οχήματα έκτακτης ανάγκης που είχαν παρκάρει στην άκρη του δρόμου. Αυτό δημιουργεί ένα «κακό προηγούμενο» και για το ρομπότ που θα βασίζεται στην ίδια τεχνολογία. Οι τεχνολογικές αστοχίες ενισχύονται και από τη συμπεριφορά κάποιων οδηγών που πιστεύουν ότι βρίσκονται σε ένα πλήρως αυτόνομο όχημα, και δεν δείχνουν την ανάλογη προσοχή στην οδήγηση. Θα μπορούσε κάτι ανάλογο να συμβεί και με το ρομπότ;
ΡΙΣΚΑ ΔΙΧΩΣ ΠΑΤΡΟΤΗΤΑ
Για την παρακολούθηση αυτών των κινδύνων που ονομάζονται «orphan risks» ιδρύθηκε η «Risk Innovation Nexus» μια πρωτοβουλία του Arizona University Orin Edson Entrepreneurship + Innovation Institute και του Global Futures Laboratory. Το ρομπότ «Tesla Bot», εγκυμονεί κινδύνους για την ιδιωτικότητα και την αυτονομία, καθώς συλλέγει, μοιράζεται και λειτουργεί με βάση τα ευαίσθητα δεδομένα. Προβλήματα που μπορεί να προκύψουν στην καταπολέμηση του εγκλήματος, ή στη διαχείριση και την αστυνόμευση συγκεντρώσεων πολιτικής ή κοινωνικής διαμαρτυρίας. Οι τεχνολόγοι μηχανικοί δεν εκπαιδεύονται για τέτοιες προκλήσεις, αν όμως παραβλέψει κανείς τέτοια ευαίσθητα θέματα μπορεί να οδηγηθεί σε τραγικές καταστάσεις. Αυτές οι καταστάσεις μπορούν εύκολα να εκτραχυνθούν όταν κάποιοι άνθρωποι προχωρήσουν σε αυθαίρετες μετατροπές, με σκοπό να βελτιώσουν την απόδοση του ρομπότ, κάνοντάς το πχ. γρηγορότερο, δίχως να αναλογίζονται τις συνέπειες. Ή δίνοντάς του πιο προωθημένα «συστήματα επιφυλακής», δίχως να αναλογίζονται πως έτσι υποσκάπτουν την ιδιωτικότητα.
Δεν πρέπει, επίσης, να ξεχνάμε ότι οι αλγόριθμοι της «τεχνολογικής ομοιομορφίας» (technological bias), στοιχειώνουν το όλο εγχείρημα της τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ), αφού πολύ συχνά παράγουν ρατσιστικά και σεξιστικά αποτελέσματα. Αν αναλογιστούμε ότι με τους αλγόριθμους αυτούς εξοπλίζονται οι μηχανές αναζήτησης της Αστυνομίας και των δικαστικών αρχών, καταλαβαίνουμε ότι εύκολα μπορούμε να οδηγηθούμε σε τραγικά λάθη και καταστροφικά αποτελέσματα.
Μπορεί λοιπόν τώρα οι καταναλωτές και οι επενδυτές να είναι μαγεμένοι από τη νέα αυτή τεχνολογία, αλλά χάνουν την ευρύτερη εικόνα: πως η κοινωνία ρισκάρει να εμπιστευτεί το μέλλον στα χέρια κάποιων πλούσιων καινοτόμων μεταρρυθμιστών, που το όραμά τους είναι μεγαλύτερο από την κατανόησή τους. Το θέμα δεν είναι αν θα δημιουργήσουμε ένα ρομπότ που μπορεί να πάθει αμόκ. Το θέμα είναι να αποφασίσουμε ποιος αναλαμβάνει να οραματιστεί το μέλλον, και ποιος θα το πραγματοποιήσει.
