Η ομιλία της υπουργού Παιδείας Νίκης Κεραμέως σήμερα 17 Δεκεμβρίου…
Για το νομοσχέδιο της επαγγελματικής εκπαίδευσης, κατάρτισης και δια βίου μάθησης, ως μία μεταρρύθμιση «που αντιμετωπίζει ολιστικά αυτό τον παραμελημένο, θα έλεγα, πυλώνα της εκπαίδευσης, που επιχειρεί να θεραπεύσει τις διαχρονικές του παθογένειες, και με συντονισμένες παρεμβάσεις να καταστήσει την επαγγελματική εκπαίδευση και την επαγγελματική κατάρτιση αναπτυξιακό εφαλτήριο στη συνείδηση της κοινωνίας, να την καταστήσει σύγχρονο εργαλείο αναπτυξιακής πολιτικής» μίλησε κατά τη συζήτησή του στην Ολομέλεια της Βουλής η Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων Νίκη Κεραμέως.
Η Υπουργός αναφέρθηκε στο εξής παράδοξο που παρατηρείται στη χώρα μας: ενώ υπάρχει διαχρονικά σημαντικό ποσοστό ανεργίας νέων και ανερχόμενη ζήτηση στην αγορά για τεχνικά επαγγέλματα, όπως γραφίστας, επιμελητής πτήσεων, οδοντοτεχνίτης πορσελάνης, τεχνικός εγκαταστάσεων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καταγράφεται ανεπαρκής προσφορά για τα τεχνικά αυτά επαγγέλματα και το 30% των μαθητών Λυκείου επιλέγει τα ΕΠΑΛ και το 70% τα ΓΕΛ, όταν οι αριθμοί αυτοί είναι σχεδόν αντίστροφοι σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Το μαζικό κύμα υποψηφίων προς τα Πανεπιστήμια επίσης δεν συνάδει με το γεγονός ότι ο ρυθμός αποφοίτησης των φοιτητών μας είναι ο χαμηλότερος σε όλη την ΕΕ, το ότι το 30% δεν αποφοιτά ποτέ και το ότι σχεδόν 25% των καταρτιζομένων των ΙΕΚ είναι απόφοιτοι ΑΕΙ, που οδηγείται στην επαγγελματική κατάρτιση για να βρει δουλειά.
Αυτή η στρέβλωση «εκπορεύεται από μία κακώς εννοούμενη νοοτροπία, από ένα στερεότυπο, ότι η καταξίωση έρχεται μόνο με το πτυχίο πανεπιστημίου, και όχι από τεχνικές επαγγελματικές σπουδές.» είπε η κυρία Κεραμέως και συνέχισε:
«Κυρίες και Κύριοι συνάδελφοι, δεν υπάρχει καλός και κακός δρόμος. Δεν υπάρχει καταξιωμένη και απαξιωμένη επιλογή. Υπάρχουν – και πρέπει να υπάρχουν – διαφορετικές εναλλακτικές επιλογές για τους νέους.
Επιλογές που να ανταποκρίνονται στις κλίσεις, στις δεξιότητες, στα ενδιαφέροντα των νέων μας. Επιλογές όμως που να έχουν και αντίκρισμα στην αγορά εργασίας.
Δεν είναι ένας ο κοινωνικός ανελκυστήρας της εκπαίδευσης – είναι πολλοί, με πολλές εναλλακτικές διαδρομές. Και αυτές ακριβώς οφείλουμε να χαράξουμε, να ενισχύσουμε, να προβάλουμε, και να αφήσουμε τους νέους μας να επιλέξουν.
Και βεβαίως να διασφαλίσουμε ότι σε κάθε μία από αυτές τις διαδρομές οι νέοι μας θα πάρουν τα καλύτερα δυνατά εφόδια και εργαλεία.»
Η Υπουργός Παιδείας έθεσε ως κεντρική στόχευση σε όλα τα επίπεδα τη «στενότερη σύνδεση επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης με την αγορά εργασίας. Σπουδές που θα οδηγούν σε ποιοτικές προοπτικές για τους νέους μας».
Αυτή μπορεί να επιτευχθεί μέσα από την ανίχνευση των αναγκών της αγοράς εργασίας που θα γίνεται από ένα εθνικό συμβούλιο και 13 περιφερειακά συμβούλια, στα οποία θα συμμετέχουν οι κοινωνικοί εταίροι, φορείς και εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης, ανάμεσα σε άλλους.
Η Νίκη Κεραμέως αναφέρθηκε διακριτά στη μεταρρύθμιση, ανά Επίπεδο προσόντων, που δημιουργούνται ή ενισχύονται με το εν λόγω σχέδιο νόμου:
Στο επίπεδο 3 –
μετά το Γυμνάσιο, προβλέπεται η ίδρυση Επαγγελματικών Σχολών Κατάρτισης (ΕΣΚ) για αποφοίτους Γυμνασίου. Δίνεται με αυτό τον τρόπο η δυνατότητα σε νέους οι οποίοι θέλουν να αναπτύξουν τις ιδιαίτερες ικανότητές τους στο επίπεδο του τεχνίτη και μέχρι σήμερα δεν είχαν τη δυνατότητα αυτή. Οι ΕΣΚ αποτελούν παράγοντα μείωσης του κοινωνικού αποκλεισμού, περαιτέρω μείωσης της μαθητικής διαρροής. Τίθεται, έτσι, τέλος σε μία θλιβερή εξαίρεση της χώρας. Το επίπεδο 3 υφίσταται, ενδεικτικά, σε Βέλγιο, Βουλγαρία, Κροατία, Κύπρο, Τσεχία, Δανία, Εσθονία, Γαλλία, Γερμανία, Ιρλανδία, Ιταλία, Λετονία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Ολλανδία, Πορτογαλία, Σλοβακία, Ηνωμένο Βασίλειο.
Στο επίπεδο 4,
ιδρύονται Πρότυπα Επαγγελματικά Λύκεια, οικοδομώντας πάνω στον πετυχημένο θεσμό των πρότυπων σχολείων στη γενική εκπαίδευση που τόσο έχει αγκαλιάσει η ελληνική κοινωνία. Στα Πρότυπα ΕΠΑΛ θα εισάγονται οι απόφοιτοι Γυμνασίου με βάση τον βαθμό απολυτηρίου τους και οι εκπαιδευτικοί θα επιλέγονται με βάση τα προσόντα τους. Θα λειτουργούν και ως Κέντρα Επιμόρφωσης για τους εκπαιδευτικούς των τεχνικών ειδικοτήτων, με σκοπό τη συνεχή και πολύπλευρη ενημέρωσή τους και τη διατήρηση υψηλού επιπέδου παροχής επαγγελματικής εκπαίδευσης στους μαθητές. Τα Πρότυπα αυτά ΕΠΑΛ θα λειτουργήσουν ως πιλότοι, για τη σταδιακή επέκταση της μεταρρύθμισης σε όλα τα ΕΠΑΛ της χώρας.
Στο επίπεδο 5:
αναδιαρθρώνονται και ενισχύονται τα ΙΕΚ, διοικητικά και λειτουργικά. Ιδρύονται δημόσια Πειραματικά Θεματικά ΙΕΚ, πάντοτε στη βάση των αναγκών της αγοράς εργασίας, ενώ παρέχεται η δυνατότητα στα ΙΕΚ να οργανώνουν ξενόγλωσσα τμήματα και στους καταρτιζόμενους να συμμετέχουν σε προγράμματα της ΕΕ και θεσμοθετείται η λειτουργία Γραφείων Επαγγελματικής Ανάπτυξης και Σταδιοδρομίας. Αναβαθμίζεται διοικητικά και λειτουργικά το μεταλυκειακό έτος – τάξη μαθητείας, προκειμένου να ενισχυθεί η μάθηση με βάση την εργασία για τους αποφοίτους της μη υποχρεωτικής δευτεροβάθμιας επαγγελματικής εκπαίδευσης.
Ενισχύεται ο ΕΟΠΠΕΠ ως εθνικός φορέας πιστοποίησης προσόντων και διασφάλισης της ποιότητας σε ΕΕΚ – ΔΒΜ. Μπαίνει τάξη στο άναρχο και αρρύθμιστο τοπίο των πρώην ΚΕΚ.
Η Υπουργός ανέδειξε τα σημεία σύγκλισης που ανέκυψαν κατά την επεξεργασία του νομοσχεδίου στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής: «είδαμε κατά την ακρόαση των εξωκοινοβουλευτικών φορέων, οι περισσότεροι φορείς που μας τίμησαν με την παρουσία τους, να συμφωνούν ότι το νομοσχέδιο κινείται στη σωστή κατεύθυνση.»
…αλλά και τα σημεία απόκλισης: «σημεία τα οποία εδράζονται κυρίως σε ιδεολογικές διαφορές και ταυτοτικές εμμονές. Θα εστιάσω σε 3, παρότι μία είναι κατά τη γνώμη μου η πραγματική ιδεολογική διαφορά, τουλάχιστον με την Αξιωματική Αντιπολίτευση.
Απόκλιση πρώτη: Ο ρόλος της αγοράς εργασίας στη διαμόρφωση της επαγγελματικής εκπαίδευσης: […] για την Αξιωματική Αντιπολίτευση, είναι αδιάφορο η ειδικότητα που παίρνει κάποιος να έχει αντίκρισμα στην αγορά εργασίας. Γιατί; […]
Τα συμφέροντα των νέων μας τα σκεφτόμαστε; Θέλουμε απλά να πάρουν ένα πτυχίο, έναν τίτλο, μία ειδικότητα, χωρίς να μας απασχολεί τι θα τον κάνουν μετά, αν θα έχει αντίκρισμα στην αγορά εργασίας, αν θα του ανοίξει το δρόμο για μία ποιοτική θέση εργασίας;
Και θέλουμε εν τέλει ή όχι η επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση να είναι εργαλείο αναπτυξιακής πολιτικής της χώρας;
Απόκλιση δεύτερη: Η δυνατότητα να ακολουθήσει ένας νέος μετά το Γυμνάσιο τον δρόμο μίας επαγγελματικής σχολής κατάρτισης.
Η Αξιωματική Αντιπολίτευση λέει όχι. Τάχα για να μην επιτρέπουμε την ανήλικη εργασία. Άλλο που αυτή επιτρέπεται δια νόμου, άλλο που η ίδια η Αξιωματική Αντιπολίτευση την στήριξε νομοθετικά όσο ήταν Κυβέρνηση.
Κυρίως όμως, η δυνατότητα που δίνεται να ακολουθήσει κάποιος τον δρόμο μιας επαγγελματικής σχολής, είναι και αυτή μια προσφερόμενη εναλλακτική για αποτελεσματική ένταξη στην επαγγελματική ζωή […] να ειδικευτούν σε έναν τομέα στο επίπεδο του τεχνίτη, να καταρτιστούν, να πιστοποιήσουν τις δεξιότητές τους, να απορροφηθούν στην αγορά εργασίας ή και να συνεχίσουν σε άλλο μονοπάτι εκπαίδευσης ή κατάρτισης. […]
Έρχομαι όμως στο πραγματικό σημείο απόκλισης – γιατί τα άλλα θεωρώ ότι είναι καθαρά προσχηματικά – αυτό όμως όχι, και είναι βαθιά ιδεολογικό. Λέει η Αξιωματική αντιπολίτευση: «Έρχεται τώρα η νομοθέτηση της Νέας Δημοκρατίας για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση να επιδεινώσει τις κοινωνικές ανισότητες, παγώνοντας το κοινωνικό ασανσέρ».
Για την αξιωματική αντιπολίτευση, το κοινωνικό ασανσέρ της παιδείας είναι ένα, και οδηγεί μόνο στο Πανεπιστήμιο. Για αυτό και έκανε τα πάντα για να μπουν όλοι στο Πανεπιστήμιο.
Περισσότεροι εισακτέοι, περισσότερα πανεπιστημιακά τμήματα -έφτασε σε σημείο να ιδρύσει πανεπιστημιακά τμήματα ακόμη και με βουλευτικές τροπολογίες-, κατάργηση πανελλαδικών – θεσμοθέτηση πράσινων τμημάτων στα οποία μπαίνει κανείς χωρίς καν πανελλαδικές εξετάσεις.
Όλα στο βωμό του να μπεις στο Πανεπιστήμιο, με 1, με 2, δεν έχει καμία σημασία. Αρκεί να μπεις. Γιατί; Γιατί όλα τα άλλα είναι υποδεέστερα. Και εδώ είναι η βαθιά ιδεολογική μας διαφωνία.
Ο κοινωνικός ανελκυστήρας: Για εσάς είναι ένας. Για εμάς είναι πολλοί, με εναλλακτικές και αλληλοσυνδεόμενες διαδρομές.
Εξίσου χρήσιμος και απαραίτητος είναι στην κοινωνία μας ένα επιμελητής πτήσεων από ΙΕΚ και ένας μηχανικός από ΑΕΙ, ένας διασώστης πληρώματος ασθενοφόρου από ΙΕΚ και ένας νοσηλευτής από ΑΕΙ, ένας τεχνικός δικτύων ΙΕΚ και ένας μηχανολόγος μηχανικός ηλεκτρονικών υπολογιστών του Πολυτεχνείου, ένας Τεχνικός αμπελουργίας – οινολογίας ΙΕΚ και ένας οινολόγος ΑΕΙ.
Στόχος μας είναι να δώσουμε πρόσβαση σε επιλογές, ποιοτικές επιλογές εκπαίδευσης, κατάρτισης και απασχόλησης: στις δομές επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, και στα Πανεπιστήμια.
Σημασία έχει να μπορούν οι νέοι μας μέσα από τις επιλογές αυτές να ανακαλύπτουν τις κλίσεις και τα ταλέντα τους, επιλογές που θα τους κάνουν μορφωμένους, καταρτισμένους, ευτυχισμένους, δημιουργικούς, επιλογές που θα τους οδηγήσουν σε ποιοτικές θέσεις εργασίας.
Αυτό είναι ο κεντρικός στόχος μας με το παρόν νομοθέτημα. Εισηγούμαστε μια ολιστική μεταρρύθμιση που επιχειρεί να αλλάξει τη νοοτροπία της κοινωνίας απέναντι στον τόσο σημαντικό πυλώνα του εκπαιδευτικού μας συστήματος, την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση. Από λύση ανάγκης για λίγους, να καταστεί συνειδητή επιλογή για πολλούς.»
