Μηνιγγίτιδα: Ανησυχία για την αύξηση των κρουσμάτων – Σε συναγερμό οι υγειονομικές αρχές
Μεγάλη είναι η ανησυχία από την αύξηση των κρουσμάτων μηνιγγίτιδας με την αναστάτωση στην Πάτρα να είναι μεγάλη μετά το δεύτερο περιστατι που εντοπίστηκε μέσα σε σχεδόν ένα μήνα, ανάμεσα σε φοιτητές στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας.
Μετά τον 18χρονο φοιτητή που είχε διαγνωστεί με μηνιγγιτιδοκοκκική νόσο στα μέσα Ιανουαρίου, μια 20χρονη φοιτήτρια του Μαθηματικού στο ίδιο Πανεπιστήμιο εισήχθη εσπευσμένα στη ΜΕΘ του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου την Πέμπτη (22.02.24), με συμπτώματα κεραυνοβόλου μορφής μηνιγγίτιδας.
Είχε προηγηθεί το απόγευμα επίσκεψη της νεαρής κοπέλας στην κατάληψη της Σχολής, όπου και κατέρρευσε μπροστά στα έντρομα μάτια των συμφοιτητών της.
Ειδοποιήθηκε ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ, το οποίο την μετέφερε στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Πατρών στο Ρίο, όπου οι γιατροί διαπίστωσαν εξάνθημα, διαταραχή στην πίεση και σύγχυση, συμπτώματα που οδήγησαν -μαζί με εργαστηριακή και κλινική εξέταση- στη διάγνωση της μηνιγγίτιδας.
Η κοπέλα διασωληνώθηκε και εισήχθη άμεσα στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) ενώ η κατάστασή της χαρακτηρίζεται από τους γιατρούς, κρίσιμη.
Ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) ο οποίος ειδοποιήθηκε από τους γιατρούς της Πάτρας, ενεργοποίησε αμέσως το πρωτόκολλο και προχώρησε σε απολύμανση των χώρων του Πανεπιστημίου, αλλά και στη προληπτική χορήγηση χημειοπροφύλαξης σε επαφές” της φοιτήτριας.
Σε ανακοίνωση που αναρτήθηκε στη σχολή, αναφέρεται πως «όσοι φοιτητές και φοιτήτριες βρέθηκαν στο χώρο της κατάληψης και ήρθαν σε επαφή με το κρούσμα, εάν νιώσουν συμπτώματα πονοκέφαλου, εμετού, πυρετού, κακουχίας να επικοινωνήσουν άμεσα με τον προσωπικό τους γιατρό και την Αντιπρύτανη Φοιτητικής Μέριμνας”
Έγινε απολύμανση στους χώρους του Πανεπιστημίου Πάτρας
Οι επιστήμονες του ΕΟΔΥ με τους οποίους επικοινώνησαν οι Καθηγητές της Σχολής, ωστόσο, ήταν καθησυχαστικοί, όπως ανέφερε η αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου της Πάτρας, Λένα Αλμπάνη:
«Δυστυχώς η φοιτήτρια είναι πολύ σοβαρά. Αυτή είναι η στεναχώρια μας και η αγωνία μας. Να γίνει καλά το παιδί. Δεν μπορεί να εξαπλωθεί ο ιός. Για να γίνει μετάδοση του μικροβίου θα πρέπει η φοιτήτρια να έχει έρθει σε στενή επαφή με τους συμφοιτητές της για περισσότερο από 4 ώρες. Το μικρόβιο μεταδίδεται με τα σταγονίδια, δεν γίνεται αλλιώς διασπορά», ανέφερε συγκεκριμένα μιλώντας στο BEST TV και πρόσθεσε:
«Ακολουθήσαμε όλα τα μέτρα. Έγινε απολύμανση στον χώρο της κατάληψης, που είχε λήξει το απόγευμα έτσι κι αλλιώς. Έκλεισε και το κτίριο για προληπτικούς λόγους, γιατί ο ιός δεν επιβιώνει στο περιβάλλον περισσότερο από 4 ώρες. Είναι τουλάχιστον 20 με 30 επαφές, δηλαδή, όσοι βρέθηκαν κοντά στη φοιτήτρια, οι οποίοι θα εξεταστούν και θα τους χορηγηθεί προληπτική χημειοπροφύλαξη», τόνισε.
Είναι αντικείμενο επιστημονικής διερεύνησης, πάντως, η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη από τον ΕΟΔΥ, το εάν υπάρχει λόγος ανησυχίας για την Πάτρα και το Πανεπιστήμιο της, καθώς έχουν πυκνώσει τα περιστατικά.
Είναι γεγονός, πως η διαβίωση σε κοινοβιακό περιβάλλον ευνοεί την εξάπλωση της μηνιγγιτιδοκοκκικής μηνιγγίτιδας και γι’ αυτό φοιτητές (όπως και στρατιώτες, παιδιά σε οικοτροφεία κλπ) που διαμένουν σε εστίες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο.
ΕΟΔΥ: Αύξηση των περιστατικών μηνιγγίτιδας εντός του 2023
Πηγές από τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) με τις οποίες επικοινώνησε το iatropedia.gr ανέφεραν πως υπάρχει αύξηση των κρουσμάτων μηνιγγίτιδας κατά τον τελευταίο χρόνο και συγκεκριμένα μετά την λήξη της πανδημίας του κορονοϊού, ενώ στην πανδημία είχε σημειωθεί κάθετη πτώση στα περιστατικά.
Το 2023, σύμφωνα με την υποχρεωτική δήλωση από τις Διευθύνσεις Δημόσιας Υγείας των Νομαρχιών και από συστηματική επικοινωνία με το Εθνικό Κέντρο Αναφοράς Μηνιγγίτιδας της Σχολής Δημόσιας Υγείας, στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, εντοπίζεται σχεδόν τετραπλασιασμός των περιστατικών σε σύγκριση με το 2021-2022.
Συγκεκριμένα, ενώ τα τελευταία χρόνια τα κρούσματα μηνιγγίτιδας δεν ξεπερνούσαν τα 5 ετησίως, τον τελευταίο χρόνο καταγράφονται περισσότερα 20 κρούσματα πανελλαδικά, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία.
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με στοιχεία από τον ΕΟΔΥ και το ECDC, ανά έτος εντοπίστηκαν στην Ελλάδα:
2017 …… 42 κρούσματα μηνιγγίτιδας
2018…….. 34 κρούσματα
2019…….. 32 κρούσματα
2020 ……. 21 κρούσματα
2021 …….. 4 κρούσματα
2022 …….. 4-6 κρούσματα
2023 …….. πάνω από 22-23 κρούσματα
Όπως αναφέρει σχετική έκθεση του ΕΟΔΥ, το διάστημα 2004-2023 δηλώθηκαν συνολικά 1.133 κρούσματα μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου, με τη μέση ετήσια δηλούμενη επίπτωση να ανέρχεται στα 0,52 κρούσματα ανά 100.000 πληθυσμού.
Η επίπτωση του νοσήματος παρουσίασε σημαντική πτωτική πορεία από το 2013 έως το 2022 (Γράφημα 1).
Ειδικά την περίοδο της πανδημίας COVID-19 η επίπτωση της νόσου έφτασε στα χαμηλότερά της επίπεδα και αυτό αποδόθηκε στην εφαρμογή περιοριστικών μέτρων αποστασιοποίηση, χρήση μάσκας, κλείσιμο σχολείων). Το έτος 2023 η επίπτωση της νόσου αυξήθηκε φτάνοντας σε προπανδημικά επίπεδα”, αναφέρεται στην Έκθεση του ΕΟΔΥ.
Ηλικιακή κατανομή και θνησιμότητα
Κατά την περίοδο 2004-2023 καταγράφηκαν 68 θάνατοι από μηνιγγιτιδόκοκκο που αναλογεί σε θνητότητα 6%.
Η μεγαλύτερη θνητότητα καταγράφηκε το έτος 2018 (11,8%) ενώ η μικρότερη τα έτη 2020-2022 (0%).
Η μέση ετήσια δηλούμενη θνησιμότητα για την χρονική περίοδο 2004-2023 είναι 0,031 θάνατοι ανά 100.000 πληθυσμού, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία.
Σε ό,τι αφορά την ηλικιακή κατανομή, για την χρονική περίοδο 2004-2023 και για τα 1.132 κρούσματα με γνωστή ηλικία, το νόσημα παρουσίασε υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης στην ηλικιακή ομάδα 0-4 ετών, με μέση ετήσια δηλούμενη επίπτωση 4,07 κρούσματα ανά 100.000 πληθυσμού.
Η μέση ετήσια δηλούμενη επίπτωση προοδευτικά μειώνεται στις ηλικίες 5-14 ετών (1,01 ανά 100.000 πληθυσμού) και 15-24 ετών (0,91 ανά 100.000 πληθυσμού).
Στις ηλικιακές ομάδες άνω των 25 ετών η μέση ετήσια δηλούμενη επίπτωση της μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου είναι ιδιαίτερα μικρή και δεν ξεπερνά τις 0,20 περιπτώσεις ανά 100.000 πληθυσμού (Γράφημα 2).
Δείτε το σχετικό γράφημα του ΕΟΔΥ:
Αύξηση των νοσημάτων που σχετίζονται με τον ρινοφάρυγγα
Οι επιστήμονες διαπιστώνουν κατά την μεταπανδημική περίοδο μία πτώση της ανοσίας των περισσότερο ευάλωτων, (που βρίσκονται πλέον εκτεθειμένοι σε πάσης φύσεως παθογόνα), χωρίς ωστόσο να είναι σε θέση προς το παρόν να αποκρυπτογραφήσουν τον μηχανισμό.
Αναλυτικότερα, η αύξηση των περιστατικών μηνιγγίτιδας κατά τον τελευταίο, και δεν αποκλείεται να εντάσσεται στη γενικότερη έξαρση των νοσημάτων που σχετίζονται με τον ρινοφάρυγγα. Η έξαρση αυτή παρατηρείται συνήθως μετά από έξαρση των ιογενών λοιμώξεων, διότι διαταράσσεται η εντερική χλωρίδα, ή αλλιώς το μικροβίωμα του εντέρου.
Για τους ίδιους λόγους, το τελευταίο διάστημα έχει παρατηρηθεί και αύξηση του διεισδυτικού στρεπτόκοκκου, που έχει σε κάποιες σπάνιες περιπτώσεις έχει κεραυνοβόλο κατάληξη και έχει οδηγήσει στον θάνατο 23 ενήλικες και παιδιά εντός του 2023 και αρχές του 2024.
Τι είναι η μηνιγγίτιδα και ποια είναι τα συμπτώματά της
Η ιογενής μηνιγγίτιδα είναι η πιο κοινή και είναι μέτριας έντασης, ενώ συχνά προκαλείται από εντεροϊό, ερπητοϊό ή πιο σπάνια από έναν αρμποϊό.
Η βακτηριακή μηνιγγίτιδα τύπου Β, ωστόσο, θεωρείται από τα πιο επείγοντα ιατρικά περιστατικά, ενώ στην οξεία φάση της μπορεί να υπάρξει επιδείνωση των συμπτωμάτων μέσα σε λίγες ώρες.
Για την βακτηριακή μηνιγγίτιδα B’ υπάρχουν εμβόλια υψηλού κόστους, τα οποία δεν καλύπτονται από τα ασφαλιστικά ταμεία.
Η μικροβιακή και πιο επικίνδυνη μηνιγγίτιδα, προκαλείται από:
Στρεπτόκοκκο της πνευμονίας ή πνευμονιόκοκκο (παιδιά κάτω των 2 ετών και ανοσοκατεσταλμένοι).
Ναϊσσέρια της μηνιγγίτιδας ή μηνιγγιτιδόκοκκο ή μηνιγγιτιδοκοκκική μηνιγγίτιδα (σπουδαστές, βρέφη, παιδιά, διεθνείς ταξιδιώτες και ανοσοκατασταλμένοι ασθενείς).
Αιμόφιλο της ινφλουένζας τύπου B (κύρια αιτία βακτηριακής μηνιγγίτιδας αλλά η συχνότητά της έχει μειωθεί λόγω του εμβολιασμού).
Τα συμπτώματα της βακτηριακής μηνιγγίτιδας είναι τα εξής:
Γενικά συμπτώματα
υψηλός πυρετός
κακουχία
κακή γενική κατάσταση
έμετοι
φωτοευαισθησία / φωτοφοβία
εξάνθημα
δυσκαμψία αυχένα
Πρώιμα συμπτώματα (απαιτείται ιατρική βοήθεια)
κεφαλαλγία
φωτοφοβία
υψηλός πυρετός
(ίσως και έμετοι)
Προχωρημένα συμπτώματα
εξάνθημα
κακή γενική κατάσταση
έμετοι
σηψαιμία ——>>> πολυοργανική προσβολή ——->>>> θάνατος
Στην έγκαιρη διάγνωση του νοσήματος μπορεί να χορηγηθούν αντιβιοτικά τα οποία να αναστρέψουν τη νόσο, ωστόσο, στην κεραυνοβόλο μορφή της μηνιγγίτιδας μπορεί οι γιατροί να μην καταφέρουν να ανατάξουν τον ασθενή.
