Ανακοίνωση από το Τμήμα Παιδείας ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία με τίτλο: «Βαθμολογήστε όπως συνήθως» – Η καταβαράθρωση της παιδαγωγικής στο όνομα μιας ανύπαρκτης «κανονικότητας»
Με μια εγκύκλιο που προδίδει επιπολαιότητα, άγνοια και κοινωνική αναλγησία, η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας δίνει την εντολή στους/τις εκπαιδευτικούς να αξιολογήσουν και να βαθμολογήσουν τις επιδόσεις των μαθητών και μαθητριών τους εφαρμόζοντας «απαρέγκλιτα» (!) τις συνήθεις παραδοσιακές διαδικασίες που ακολουθούσαν σε συνθήκες εκτός πανδημίας, περιοριζόμενη σε κάποιες τεχνικού χαρακτήρα διαφοροποιήσεις.
Θα ήταν ενδιαφέρον να μας πληροφορήσουν η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας και του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής από πού αντλούν τα παιδαγωγικά ερείσματα για μια τέτοια πρακτική, τη στιγμή που όλοι οι διεθνείς οργανισμοί, στηριζόμενοι στις απόψεις των ειδικών επιστημόνων, δεν παύουν να επισημαίνουν στα κράτη του κόσμου την ιδιαιτερότητα των συνθηκών της πανδημίας και την επείγουσα ανάγκη αναπροσαρμογής του συνόλου των παιδαγωγικών πρακτικών σε αυτές τις συνθήκες.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ο ΟΗΕ καλεί τις κυβερνήσεις ήδη από τον περασμένο Αύγουστο να διευρύνουν το περιεχόμενο του όρου «δικαίωμα στην εκπαίδευση», ώστε να συμπεριλάβει και τη διάσταση της πρόσβασης στην τηλεκπαίδευση και να απομακρύνουν τα εμπόδια σε αυτή.
Παράλληλα η UNESCO συμβουλεύει από το τέλος της άνοιξης τα αρμόδια υπουργεία να ανοίξουν τα σχολεία με όλες τις αναγκαίες προσαρμογές, δίνοντας ιδιαίτερη βαρύτητα στην αντιμετώπιση των μορφωτικών ανισοτήτων, που ενισχύονται απροσδόκητα στις συνθήκες της πανδημίας. Και ειδικότερα σε ό,τι αφορά την αξιολόγηση, αναφέρει παραδείγματα χωρών που αφήνουν στην άκρη τους βαθμούς και τις γραπτές εξετάσεις, για να επικεντρωθούν στην υποστήριξη της μάθησης των παιδιών, βήμα βήμα, σε αυτό δηλαδή που οι παιδαγωγοί αποκαλούν διαμορφωτική αξιολόγηση.
Μήπως άραγε στην Ελλάδα ισχύει διαφορετική παιδαγωγική από ό,τι στον υπόλοιπο κόσμο; Μήπως έχουμε κάνει έρευνες που δείχνουν το αντίθετο από ό,τι συμβουλεύουν οι ειδικοί επιστήμονες και οι διεθνείς οργανισμοί; Ή μήπως έχει κυριαρχήσει στο υπουργείο Παιδείας σε τέτοιο βαθμό η ιδεοληψία περί αριστείας και περί τυποποιημένων κριτηρίων επίδοσης, ώστε να κλείνουν τα μάτια μπροστά σε μια πραγματικότητα που βοά;
Ο εύκολος δρόμος, κυρίες και κύριοι που ηγείστε του υπουργείου Παιδείας, είναι αυτός που έχετε επιλέξει.
- Δεν βασανίσατε τη σκέψη σας να εξετάσετε τι συνέπειες είχε η πανδημία στην εκπαίδευση, ιδίως για τις εμποδιζόμενες και σήμερα αποκλειόμενες ομάδες παιδιών.
- Δεν μπήκατε στον κόπο να εξετάσετε ποια παιδιά έχουν πρόσβαση στην εκπαίδευση από απόσταση και ποια την αποστερούνται, εν όλω ή εν μέρει.
- Δεν διερευνήσατε πόσο προχώρησε πραγματικά η διδακτέα ύλη στην «τηλεκπαίδευση» που διοργανώσατε αρκούμενοι σε αυτάρεσκους ισχυρισμούς περί εκατομμυρίων «τηλεμαθημάτων».
- Δεν προχωρήσατε, όπως επέβαλλαν οι συνθήκες, σε μια συνολική αναπροσαρμογή της διδακτέας ύλης για το σύνολο του σχολικού έτους. Ούτε καν εξετάσατε την παράταση, για ένα εύλογο χρονικό διάστημα, του πρώτου τετραμήνου, ώστε να υπάρξει μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα των μαθησιακών αποτελεσμάτων. Αντίθετα, προωθείτε εμμονικά την Τράπεζα Θεμάτων και μείωση του αριθμού των εισακτέων στα τριτοβάθμια ιδρύματα.
- Δεν σας απασχόλησε πώς να στηρίξετε παιδαγωγικά, αλλά και από κάθε άλλη άποψη, το έργο των εκπαιδευτικών. Αντίθετα, τους αφήσατε χωρίς βοήθεια και με όποια τεχνολογικά μέσα διέθετε καθένας και καθεμιά, να τα βγάλουν πέρα όπως μπορούσαν.
- Δεν σας προβλημάτισε διόλου πώς εξυπηρετείται αυτή τη περίοδο ο εργαστηριακός χαρακτήρας ορισμένων μαθημάτων, ιδιαίτερα της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, για την οποία υποτίθεται ότι κόπτεστε.
- Και το κυριότερο: Δεν αναλογιστήκατε καν τι σημαίνει για ένα παιδί που δεν μπόρεσε να παρακολουθήσει όσα έπρεπε, αν και το ήθελε και πάσχισε γι’ αυτό, να του φορτώσετε τώρα ένα βαθμό που ίσως θα στιγματίζει όχι τη δική του προσπάθεια, αλλά τη δική σας αδιαφορία. Και όμως, επιμένετε τέτοιου είδους βαθμοί να προσμετρώνται και στο απολυτήριο και στην πρόσβαση στα πανεπιστήμια.
Αυτός είναι ο δρόμος της ήσσονος προσπάθειας και της ταξικής μεροληψίας. Υπάρχει και ο άλλος δρόμος, που ανοίχτηκε με τη φωτισμένη σκέψη και δράση μεγάλων παιδαγωγών και διανοητών.
Που έχει στην προμετωπίδα του τα δικαιώματα του ανθρώπου και του παιδιού και ιδίως το αναφαίρετο δικαίωμα στη μόρφωση.
Που αποτιμά την παιδεία του ανθρώπου όχι με τη στενότητα της βαθμολογικής κλίμακας, αλλά με την ευρύτητα του πνεύματος, την ελευθερία της σκέψης, τον ανθρωπιστικό της προσανατολισμό. Και σ’ αυτόν το δρόμο κρίνονται εντέλει τα επιτεύγματα ατόμων και λαών.
Και κάποιες καταληκτικές επισημάνσεις περί του πρακτέου:
Στην παρούσα συγκυρία θεωρούμε ανεδαφική κάθε σκέψη για κατάθεση προφορικής βαθμολογίας Α’ τετραμήνου και μάλιστα ως αποτέλεσμα κάποιων ηλεκτρονικής μορφής δοκιμασιών (τεστ). Η από απόσταση εκπαίδευση δεν παρέχει τα εχέγγυα και δεν μπορεί να εξασφαλίσει τα μαθησιακά αποτελέσματα της διά ζώσης διδασκαλίας, ενώ η προτεινόμενη «τηλε-αξιολόγηση» είναι διαδικασία αμφισβητούμενης εγκυρότητας και αντικειμενικότητας.
Η εκπαιδευτική κανονικότητα υπάρχει μόνο στην εικονική πραγματικότητα της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Παιδείας. Αυτό που χρειάζεται τώρα είναι να παραταθεί άμεσα η διάρκεια του Α’ τετραμήνου και ταυτόχρονα να σχεδιαστεί αδρομερώς και με ευελιξία η αναπροσαρμογή της διδακτέας ύλης για το σύνολο του σχολικού έτους.
Έτσι, ανάλογα με την εξέλιξη της πανδημίας και τον χρόνο επαναλειτουργίας των σχολείων να εξασφαλιστεί η ομαλή μετάβαση στην κανονική λειτουργία των σχολείων, που θα περιλαμβάνει ως πρώτο και απαραίτητο στάδιο την πλήρη κάλυψη των κενών με επαναλήψεις και συμπληρωματικά μαθήματα κατά περίπτωση.