Ξερές κοίτες και χιλιάδες νεκρά ψάρια είναι το σκηνικό που αντικρίζουν εκατομμύρια Ευρωπαίοι σε περιοχές από τις οποίες άλλοτε έτρεχαν τα νερά ποταμών.
Η ξηρασία και η κλιματική αλλαγή μάς δείχνουν το πιο σκληρό τους πρόσωπο. Η ξηρασία στην Ευρώπη τρομάζει.
Ξερές κοίτες και χιλιάδες νεκρά ψάρια είναι το σκηνικό που αντικρίζουν εκατομμύρια Ευρωπαίοι σε περιοχές από τις οποίες άλλοτε έτρεχαν τα νερά ποταμών. Η άνευ προηγουμένου ξηρασία καίει αγροτικές σοδειές, επιβάλλει περιορισμούς στο νερό, προκαλεί πυρκαγιές και απειλεί τα υδρόβια είδη.
Εδώ και σχεδόν δύο μήνες δεν έχουν σημειωθεί σημαντικές βροχοπτώσεις στη Δυτική, Κεντρική και Νότια Ευρώπη και η ξηρή περίοδος αναμένεται να έχει συνέχεια, ενώ η μειωμένη χιονόπτωση τον χειμώνα περιορίζει τα αποθέματα γλυκού νερού που είναι διαθέσιμο για άρδευση το καλοκαίρι.
Το φαινόμενο δεν είναι πρωτόγνωρο, όμως οι άνθρωποι έχουμε το μοναδικό “ταλέντο” να ξεχνάμε το παρελθόν και την Ιστορία μας επαναλαμβάνοντας πολύ συχνά τα ίδια ολέθρια λάθη.
Μια ανάρτηση από την σελίδα στο Facebook “Η γεωγραφία είναι πολύ κουλ” μας έκανε γνωστές τις “Πέτρες του λιμού”. Το μήνυμα στην πέτρα λιτό και κατηγορηματικό: “Όταν με δείς, κλάψε”.
Το κείμενο της ανάρτησης:
Όταν κοιτάμε έναν χάρτη, βλέπουμε μία στατική εικόνα που δεν μπορεί να αποτυπώσει το πόσο “ζωντανός” οργανισμός είναι αυτός ο πλανήτης και πόσες αλλαγές κι εκπλήξεις συνέβησαν, συμβαίνουν και θα συμβούν!
Ωστόσο, υπάρχει η συλλογική μνήμη των λαών – που μπορεί να έχουν ΔΕΙ τις αλλαγές στη γεωμορφολογία ενός τόπου που έχουν σημαντικές συνέπειες στο οικοσύστημα!
Μία τέτοια περίπτωση είναι οι αλλαγές στη στάθμη των ποταμών στην Κεντρική Ευρώπη, όπως ο Έλβας. Πριν την βιομηχανική επανάσταση και την παγκοσμιοποίηση, οι περισσότερες ευρωπαϊκές κοινότητες ήταν αποκλειστικά αγροτικές (φεουδαρχικού τύπου) και βασίζονταν στις βροχοπτώσεις!!!
Όμως, η βροχή είναι ένα απρόβλεπτο φαινόμενο που δεν είναι σταθερό – παρόλο που υπάρχει μία περιοδικότητα, κάποιες φορές αυτή “σπάει” και οι συνέπειες μπορεί να είναι καταστροφικές για τους ανθρώπους (και άλλα είδη!)
Έτσι λοιπόν, μία περίοδος ανομβρίας ή χαμηλών βροχοπτώσεων, οδηγούσε στην υποχώρηση της στάθμης του ποταμού. Αυτό “τσάκιζε” τις κοινότητες, που δεν μπορούσαν να καλλιεργήσουν την απαραίτητη ποσότητα τροφής για την επιβίωσή τους!
Παράλληλα, θα πρέπει να ληφθούν υπόψη και οι κοινωνικές συνέπειες της μη παραγωγής για τις οικογένειες που ήταν εξαρτημένες στους τοπικούς άρχοντες.
Έτσι λοιπόν, οι άνθρωποι που υπέφεραν ένιωσαν την ανάγκη να αφήσουν μία προειδοποίηση για τις επόμενες γενιές. Σε περιόδους λιμού οι άνθρωποι τοποθέτησαν πέτρες από ασβεστόλιθο σαν μνημείο του λιμού (Hungerstein, πέτρα λιμού).
Οι πέτρες αυτές είχαν πάνω τους την ημερομηνία και καμία φορά κάποια σχέδια ή σύντομα κείμενα, που να προειδοποιήσουν τις επόμενες γενιές, αν η στάθμη του ποταμού κατέβει στο σημείο που είχε τοποθετηθεί η πέτρα, φανερώνοντας την επώδυνη μνήμη της πείνας.
Όπως τα blood stains στο Dark Souls, μας δίνουν πρόσβαση στις τελευταίες στιγμές του χαμού του άλλου παίχτη, έτσι και οι πέτρες λιμού, έρχονται στην επιφάνεια για να δώσουν την στερνή γνώση που πολλές φορές ζητάμε εκ των προτέρων.
«Αν με δεις, τότε κλάψε», γράφει μία πέτρα με την ημερομηνία 1616, που προκαλεί τον οίκτο για μία κοινότητα που υπέφερε στο παρελθόν αλλά και φόβο, καθώς η συγκεκριμένη πέτρα πρόσφατα αποκαλύφθηκε προκαλώντας συζητήσεις για τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, μίας αυτοεκπληρούμενης προφητείας.
Ωστόσο, ας απομακρυνθούμε λίγο από τις συζητήσεις του σήμερα και ας δούμε κάτι το πολύ συγκινητικό. Μία γενιά ανθρώπων υπέφερε και άφησε μία πολύ σύντομη προειδοποίηση, μία ιστορία.
“Να προσέχεις παιδί μου, έρχονται δύσκολες ώρες.” Σίγουρα έρχονται δύσκολες ώρες σε πολλούς τομείς, όμως έχουμε την αλτρουιστική πράξη ανθρώπων που δε θα συναντήσουμε ποτέ, που μπορεί οι ίδιοι να μην τα κατάφεραν να επιβιώσουν, θέλησαν όμως να δώσουν μία δεύτερη ευκαιρία στους επόμενους. ΚΑΙ αυτό είμαστε εμείς οι άνθρωποι!
