Ένας μουλωχτός πολιτικός ελιγμός στη σκιά της αυγουστιάτικης πανσελήνου με στόχο μια βολική και αθόρυβη ψηφοφορία που θα μετατρέπει τα Μουσεία από δημόσιες υπηρεσίες που είναι σήμερα σε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ)
«Τον Αύγουστο δεν υπάρχουν ειδήσεις». Τόσα χρόνια στις εφημερίδες, μας συνοδεύει αυτή η φράση του Εκο που βάφτισε και ολόκληρο βιβλίο του. Φράση φαινομενικά καταφατική, στην πραγματικότητα ειρωνική και αμφίσημη. Πάντα υπάρχουν ειδήσεις, αλλά τον Αύγουστο τα δημοσιογραφικά αντανακλαστικά είναι πιο νωχελικά, οι εναπομείναντες εργαζόμενοι υπερφορτωμένοι και μειοψηφούντες σ’ έναν κόσμο αδειούχων. Όπως εύστοχα επισημαίνει η Ναταλί Χατζηαντωνίου στην Efsyn.gr, εξυπακούεται ότι τον Αύγουστο υπάρχουν πάντα ειδήσεις και υπάρχουν όλο και συχνότερα και «μουλωχτές ειδήσεις» προερχόμενες από κυβερνητικούς φορείς που ποντάρουν στην αδράνεια της πολιτείας που αδειάζει.
Τα παραπάνω γράφονται καθώς το νομοσχέδιο του υπουργείου Πολιτισμού για τα Δημόσια Μουσεία συμπεριλαμβάνεται σε αυτά που θα κατατεθούν με την επαναλειτουργία της Βουλής από την Δευτέρα 22 Αυγούστου και μετά, αμέσως μετά το πέρας των θερινών διακοπών.
Τα νομοσχέδια που θα κατατεθούν, θα εισαχθούν στις αρμόδιες επιτροπές από την Τετάρτη 24 και στην Ολομέλεια από Τετάρτη 31 Αυγούστου.
Θυμίζουμε πως η πρόθεση της κυβέρνησης να αλλάξει το νομικό καθεστώς λειτουργίας των μεγάλων Κρατικών Μουσείων (Εθνικό Αρχαιολογικό, Βυζαντινό και Χριστιανικό, Αρχαιολογικό Θεσσαλονίκης, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού στη Θεσσαλονίκη και Αρχαιολογικό Ηρακλείου) και να τα μετατρέψει από δημόσιες υπηρεσίες που είναι σήμερα σε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ), με διορισμένες διοικήσεις από τον εκάστοτε υπουργό, έχει προκαλέσει οργισμένες αντιδράσεις από τους εργαζόμενους σε αυτά και ευρύτερα στο υπουργείο Πολιτισμού.
Μάλιστα, οι εργαζόμενοι έχουν από τον Νοέμβριο του 2019 ξεκινήσει καμπάνια ενάντια στις κυβερνητικές προθέσεις, μέσα από τη συγκρότηση συντονιστικού οργάνου για την υλοποίηση κοινών πρωτοβουλιών, σε όλα τα επίπεδα, προκειμένου να αποτραπεί η υλοποίηση των κυβερνητικών σχεδίων. Στο Συντονιστικό συμμετέχουν ο Ενιαίος Σύλλογος Υπαλλήλων ΥΠΠΟ Αττικής, Στερεάς και Νήσων, η Πανελλήνια Ένωση Συντηρητών Αρχαιοτήτων (ΠΕΣΑ), ο Πανελλήνιος Σύλλογος Υπαλλήλων Πτυχιούχων Ανώτατης Τεχνολογικής Εκπαίδευσης του ΥΠΠΟΑ, ο Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων (ΣΕΑ), καθώς και μέλη του ΓΣ της Πανελλήνιας Ένωσης Υπαλλήλων Φυλάξεως Αρχαιοτήτων (ΠΕΥΦΑ).
Οι εργαζόμενοι επισήμαιναν από τότε πως η ενδεχόμενη υλοποίηση της κυβερνητικής εξαγγελίας για μετατροπή σε ΝΠΔΔ των δημόσιων μουσείων που λειτουργούν ως υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού θα έχει δυσμενείς επιπτώσεις τόσο στην υπόσταση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας και στην προστασία και την ανάδειξη των στοιχείων της πολιτιστικής κληρονομιάς που διαχειρίζονται τα μουσεία, όσο και στους ίδιους τους εργαζόμενους σε αυτά.
Τόνιζαν δε πως «η επιλογή αυτή υπονομεύει τον δημόσιο χαρακτήρα των μουσείων, αποδυναμώνει τον επιστημονικό και παιδευτικό τους ρόλο, θέτει σε κίνδυνο την επαρκή χρηματοδότηση και στελέχωσή τους, και τέλος ανοίγει τον δρόμο για την εφαρμογή ιδιωτικοοικονομικών κριτηρίων λειτουργίας τους με τον διορισμό για παράδειγμα εξωϋπηρεσιακών παραγόντων στα Διοικητικά Συμβούλια, κατά τη βούληση του εκάστοτε Υπουργού».
Οι εργαζόμενοι στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, με ανοιχτή επιστολή τους, τον Ιανουάριο του 2021, προς τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, η οποία, όπως είχε φανεί από δημοσιογραφικές αντιδράσεις, είχε ενοχλήσει πολύ , δήλωναν «ότι για μια ακόμη φορά θα συγκεντρώσουμε όλες μας τις δυνάμεις και θα διαφυλάξουμε την προστασία και ασφάλεια των αρχαίων μνημείων και την ακεραιότητα των αρχαιολογικών συνόλων, εντός του πλαισίου της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, της οποίας το Μουσείο πρέπει να συνεχίσει να είναι οργανικό τμήμα».
Στο δικό τους κείμενο, οι εργαζόμενοι στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης επισήμαιναν πως «ένα επιχείρημα υπέρ της μετατροπής των μεγάλων Μουσείων σε ΝΠΔΔ είναι ότι αυτά θα αποκτήσουν οικονομική αυτονομία και αυτοδιαχείριση». Όπως τόνιζαν, όμως «όσοι δραστηριοποιούνται στον χώρο του πολιτισμού γνωρίζουν πολύ καλά ότι τα μουσεία δεν μπορούν να αυτοχρηματοδοτηθούν, όσο δημοφιλή και αν είναι, όσες δραστηριότητες κι αν αναπτύξουν. Σε καμία χώρα του κόσμου, άλλωστε, τα μουσεία δεν είναι πλήρως αυτοχρηματοδοτούμενα. Ακόμη και σε χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, που η οικονομία λειτουργεί με απόλυτους όρους ελεύθερης αγοράς, υπάρχουν εμβληματικά μουσεία που χρηματοδοτούνται κατά το μεγαλύτερο μέρος από το κράτος».
Η κατάθεση του νομοσχεδίου εντός του Αυγούστου δεν αποτελεί παρά ένα πονηρό πολιτικό ελιγμό που λαμβάνει υπόψη τη ρήση του Εκο. Ή διαφορετικά πρόκειται για «μουλωχτή» είδηση, στη σκιά της αυγουστιάτικης πανσελήνου.
