Τα τελευταία χρόνια η αθέμιτη λήψη πτυχίων και προβιβάσιμων βαθμών, τόσο σε εργασίες, όσο και σε εξετάσεις μαθημάτων, έχουν εδραιωθεί σαν φαινόμενα με ολοένα και αυξανόμενους ενδιαφερόμενους.
Κυκλώματα λογοκλοπής έχουν οργανωθεί στους κύκλους όλων των ελληνικών πανεπιστημίων έχοντας αποκτήσει μεγάλη απήχηση, όπου εταιρείες απασχολούν επιστήμονες (κατά κύριο λόγο νέους) που συντάσσουν εργασίες προσφέροντας έτοιμα ακαδημαϊκά προϊόντα στους φοιτητές.
Σύμφωνα με αναλυτικό δημοσίευμα του Απόστολου Λακασά στην Καθημερινή της Κυριακής (17/7), οι εταιρείες που βρίσκονται πίσω από την εκπόνηση εργασιών, διαφημίζουν λογισμικά που βοηθούν τους ενδιαφερόμενους φοιτητές εμμέσως να ξεφεύγουν από το λογισμικό ελέγχου των πανεπιστημίων, το οποίο εντοπίζει τα σημεία αντιγραφής σε μια επιστημονική εργασία.
Την ίδια στιγμή αυξημένα παραμένουν στα πανεπιστήμια της χώρας μας τα κρούσματα των αντιγραφών στις εξετάσεις μετά την έξαρσή τους κατά τη διάρκεια της τηλεκπαίδευσης, όπου πίσω από την “προστασία” της εξ αποστάσεως εξέτασης και την συχνά απρόσωπη μορφή της, κατέστη δυνατό οι φοιτητές να προσλάβουν αντικαταστάτες που έδωσαν το μάθημα αντ’αυτούς.
Το ΕΜΠ κατέθεσε μήνυση, όταν στους χώρους του αναρτήθηκε ανακοίνωση για γραφεία που εκπονούν εργασίες και συνεργάζονται με προσωπικό του ιδρύματος. Παρόμοια είναι τα φαινόμενα σε όλα τα μεγάλα πανεπιστήμια και πολλά είναι τα περιστατικά που αποδεικνύουν το μέγεθος της αδιαφορίας της πανεπιστημιακής κοινότητας για το εύρος της λογοκλοπής και της εξαπάτησης.
Τέτοιες παροχές θεωρούνται κομμάτι παραοικονομίας, καθώς για την οποιαδήποτε “συνεργασία” δεν υπάρχουν αποδείξεις, δημιουργώντας ταυτόχρονα και μία σχετική αδυναμία εντοπισμού τιμών ανά εργασία.
Η διαβάθμιση των τιμών εξαρτάται, φυσικά, από την έκταση κάθε εργασίας και τον βαθμό δυσκολίας της, αλλά και τον ίδιο τον φοιτητή.
Παρότι τα ΑΕΙ έχουν εφοδιαστεί με λογισμικό για την αντιμετώπιση της λογοκλοπής, κάποιοι αποδεικνύονται πιο εφευρετικοί. Συγκεκριμένα εδώ και χρόνια τμήματα έχουν συστήματα που ελέγχουν τη λογοκλοπή. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια τους έλυσε τα χέρια το λογισμικό Turnitin που εγκαταστάθηκε στις βιβλιοθήκες των ΑΕΙ. Αυτό ελέγχει τις εργασίες που υποβάλλονται για περιπτώσεις λογοκλοπής, εάν δηλαδή στην εργασία του φοιτητή υπάρχουν αποσπάσματα από τις πηγές που ο ίδιος παρουσιάζει. Επίσης το λογισμικό μπορεί να ελέγξει εάν μια πρωτότυπη εργασία που έχει κατατεθεί από έναν φοιτητή ενός ΑΕΙ, έχει αντιγραφεί στη συνέχεια από άλλους φοιτητές του ΑΕΙ.
To Turnitin βοηθάει τους φοιτητές να εντοπίσουν εκτενή αποσπάσματα από άλλες εργασίες, που έχουν από αβλεψία εντάξει σε δυσανάλογο βαθμό στα κείμενά τους, αλλά και το ποσοστό συνάφειας κάθε εργασίας με τις επιστημονικές πηγές. Στο τέλος, ο διδάσκων κρίνει εάν έχει υπάρξει αντιγραφή από τον φοιτητή.
Όπως ανέφεραν στην Κ πανεπιστημιακοί μια εργασία επιτρέπεται να έχει κείμενα από άλλες εργασίες έως και το 10. Βέβαια το ανώτατο όριο επιείκειας θεωρείται το 20. Στην περίπτωση αυτή n εργασία επιστρέφεται στον φοιτητή για να τη διορθώσει. Εάν το ποσοστό υπερβαίνει το 20 τότε η εργασία απορρίπτεται και ο φοιτητής υποχρεώνεται να γράψει άλλη με διαφορετικό θέμα.
Όμως όπως παρατήρησε στην Κ ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Πατρών Δημήτρης Ματαράς, έχουν εντοπιστεί εταιρείες που βοηθούν τους φοιτητές να ξεφύγουν από το μάτι του Turnitin. Προσφέρουν στους φοιτητές ένα λογισμικό που μπορεί να εντοπίσει εκτενή αποσπάσματα από άλλες εργασίες, που από απροσεξία έχουν προσθέσει σε δυσανάλογο βαθμό στα δικά τους κείμενα. Αυτό θεωρητικά συμβαίνει π.χ. όταν ένας φοιτητής μεταφράσει μία ξενόγλωσση εργασία ή λόγο. Δεν μιλάμε φυσικά για παράθεση αυτούσιων κειμένων ξένων εργασιών.
Στην πραγματικότητα ένα σημαντικό μέρος των εργασιών που συντάσσονται στα ελληνικά πανεπιστήμια, κυρίως στα προπτυχιακά και λιγότερο στα μεταπτυχιακά, είναι ένα θλιβερό “κολλάζ” κειμένων, όπως σημείωσε καθηγήτρια περιφερειακού ΑΕΙ.
Το λογισμικό αντικλείδι κατά του λογισμικού που διαθέτουν τα ελληνικά ΑΕΙ υποδεικνύει στους ενδιαφερόμενους φοιτητές ποια σημεία της εργασίας τους θα τους προδώσουν στον καθηγητή τους και κατόπιν οι συνεργάτες της εταιρείας συμβουλεύουν τους φοιτητές πώς να ξεφύγουν αλλάζοντας λέξεις και σύνταξη, χωρίς να αποκλείεται οι ίδιοι να κάνουν τις απαραίτητες αλλαγές και διορθώσεις. Αυτό συμβαίνει σε περιπτώσεις οριακής λογοκλοπής. Με τον νόμο 4777 του 2021 n λογοκλοπή τιμωρείται ανάλογα με τη σοβαρότητά της.
Το λογισμικό είναι εγκατεστημένο σε όλες τις βιβλιοθήκες, αλλά για να το αξιοποιήσει ένας διδάσκων πρέπει να έχει χρόνο και υποψία.
