Μηνύματα για την ανάγκη ένταξης των προσφυγόπουλων στα σχολεία στέλνουν παιδιά από όλη την Ελλάδα, μέσω μαθητικού διαγωνισμού της Ύπατης Αρμοστείας
Ένα κορίτσι τρέχει να ξεφύγει από τις φλόγες του . Στα χέρια της κρατάει σφιχτά το ελπίδα φτάνει στο σχολείο της, όπου επικρατεί ειρήνη. Τη σκηνή αυτή φιλοτέχνησε η Γουιτζιά Χουάνγκ, μια μαθήτρια μεταναστευτικής καταγωγής, και για το συγκεκριμένο έργο βραβεύτηκε στον 25ο μαθητικό διαγωνισμό της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες με θέμα «Η εκπαίδευση δεν μπορεί να περιμένει!».
Η Γουιτζιά είναι μαθήτρια της Γ’ Γυμνασίου στο 1ο Ιπποκράτειο Γυμνάσιο Κω. Γεννήθηκε στην Ελλάδα από Κινέζους γονείς και ζει μόνιμα στην Κω. Στο σχολείο της διακρίνεται για τα πολύπλευρα ταλέντα της. Όταν οι καθηγητές της μίλησαν στους μαθητές για τους πρόσφυγες, αλλά και για το συγκεκριμένο διαγωνισμό, η Γουιτζιά αποφάσισε να πάρει μέρος με μια ζωγραφιά/αφίσα. «Όλα αυτά που είδα και άκουσα με έφεραν σε βαθιά σκέψη και έτσι αποφάσισα να ζωγραφίσω κάτι», εξηγεί η ίδια.
Η ζωγραφιά χωρίζεται σε δύο τμήματα και στη μέση πρωταγωνιστεί ένα κορίτσι που τρέχει. Η αριστερή πλευρά Βομβαρδισμοί, φωτιές, κόκκινος ουρανός, στρατιωτικά ελικόπτερα, όλα «μυρίζουν» πόλεμο. Στη δεξιά πλευρά το κορίτσι φτάνει στο σχολείο της και γύρω το τοπίο είναι χαρακτηριστικό μιας περιόδου ειρήνης. Η μέρα είναι ηλιόλουστη, τα περιστέρια πετούν, τα λουλούδια είναι ανθισμένα και η πόρτα του σχολείου είναι ορθάνοιχτη καλωσορίζοντας τα παιδιά.
«Η υποστήριξη των προσφυγόπουλων είναι κάτι μεγαλύτερο από ό,τι ακούγεται», παρατηρεί η Γουιτζιά. «Μπορεί να είναι μια ζωγραφιά ή μια έκθεση, μπορεί να είναι ένα άρθρο, μπορεί να είναι εθελοντισμός και δωρεά παλιών ρούχων. Αποτελούν ίσως μόνο ένα μικρό κομμάτι της ζωής μας, για τα προσφυγόπουλα όμως, αλλάζει η ζωή τους», επισημαίνει. Όπως προσθέτει, είναι αναγκαίο τα προσφυγόπουλα να πηγαίνουν σχολείο, «λαμβάνοντας υπόψη ότι έτσι και αλλιώς είναι δικαίωμά τους. Το σχολείο θα αποτελέσει ένα νέο στάδιο ζωής, θα αλλάξει ένα παιδί, θα αλλάξει μια οικογένεια».
Η Γουιτζιά περιγράφει πώς ήταν η δική της προσαρμογή στην κοινωνία της Κω και στο σχολείο της. «Πιστεύω πως η μεταναστευτική μου καταγωγή δεν αποτέλεσε ποτέ εμπόδιο διάκρισης στο σχολείο», λέει. Ωστόσο, θυμάται περιστατικά, στα οποία συμμαθητές της την κορόιδευαν για την εξωτερική εμφάνιση ή για την προφορά της. «Ως αποτέλεσμα, για ένα διάστημα θεωρούσα το να πηγαίνω σχολείο, βάσανο», σχολιάζει.
Η καθηγήτρια του 1ου Ιπποκράτειου Γυμνασίου Κω, Εύα Δημητρίου, περιγράφει τη Γουιτζιά ως ένα παιδί «με εξαιρετικό ήθος, συνεπέστατο, πρόθυμο και πολύ χαμηλών τόνων» και ως «πολύ καλή μαθήτρια που αριστεύει σε όλα τα μαθήματα και χαίρει εκτίμησης από όλους τους εκπαιδευτικούς. Είναι αυτοδίδακτη στη ζωγραφική, γράφει εξαιρετικά λογοτεχνικά κείμενα και είναι πολύ ευαισθητοποιημένη σε όλα τα κοινωνικά θέματα».
Η κ. Δημητρίου ευαισθητοποιημένη και η ίδια στο προσφυγικό, με παππούδες πρόσφυγες Μικρασιάτες και έχοντας δουλέψει στο κέντρο υποδοχής και ταυτοποίησης του νησιού τονίζει τη σημασία του σχολείου για την ενσωμάτωση των προσφύγων. «Πόσο απλό είναι να δεχτούμε στα σχολεία τα παιδιά αυτά και να διδαχθούν τον πολιτισμό μας», αναφέρει η ίδια και προσθέτει: «Πιστεύω ότι μέσα στο σχολείο μπορούμε να κάνουμε πολλή δουλειά, να μαλακώσουμε τις ψυχές των παιδιών».
Στον 25ο μαθητικό διαγωνισμό της Ύπατης Αρμοστείας με θέμα «Η εκπαίδευση δεν μπορεί να περιμένει!» έλαβαν μέρος περισσότεροι από 860 μαθητές και μαθήτριες σχολείων από 35 πόλεις σε όλη την Ελλάδα, οι οποίοι απέστειλαν ατομικά ή σε ομάδες πρωτότυπα βίντεο, τηλεοπτικά σποτ, αφίσες και ραδιοφωνικά μηνύματα.
Το σχολείο ζεστή αγκαλιά
Ανάμεσα στους νικητές είναι και η μαθήτρια της Δ’ τάξης του 6ου Δημοτικού Σχολείου Δράμας, Αλίκη Βουγιούκαλου, η οποία συμμετείχε με αφίσα και βίντεο.
Η Αλίκη χρειάστηκε να παραμείνει για κάποιο χρονικό διάστημα εκτός σχολείου και θέλησε μέσα από τη συμμετοχή της στο διαγωνισμό να εκφράσει το πόσο δύσκολο είναι αυτό για όλα τα παιδιά. «Ένιωθα μοναξιά, μου έλειπαν οι δασκάλες και οι φίλοι μου», θυμάται.
Μέσα από την αφίσα και το βίντεο που ετοίμασε, η Αλίκη στέλνει το μήνυμα ότι το σχολείο είναι μια ζεστή αγκαλιά για όλα τα παιδιά. «Όλα τα παιδιά μπορούν να είναι μαζί σε ένα σχολείο και τα ανάπηρα και όσα προέρχονται από άλλες χώρες», περιγράφει. Στην αφίσα έχει ζωγραφίσει ένα σχολείο, γύρω από το οποίο παιδιά, διαφορετικά μεταξύ τους τραγουδούν «Ελπίδα, ζωή, χαρά, το σχολείο ζεστή αγκαλιά» και οι νότες διαχέονται με τη βοήθεια των δέντρων παντού, σε όλο τον κόσμο.
Επίσης, στο βίντεο, με το οποίο διακρίθηκε, η Αλίκη χρησιμοποίησε τα αγαπημένα της playmobil ως «πρωταγωνιστές» για να στείλει το μήνυμα ότι «στο σχολείο κάνουμε φίλους και δεν μαθαίνουμε μόνο από το δάσκαλο, αλλά και ο ένας από τον άλλον».
Η δασκάλα της Αλίκης, Ελένη Σμολοκτού, περιγράφει τη μαθήτριά της ως «ευφάνταστη και δημιουργική», η οποία έφτιαξε μόνη της την αφίσα και το βίντεο. Η κ. Σμολοκτού υπογραμμίζει ότι πλέον «το σχολείο δεν μπορεί να αφορά μόνο στα μαθήματα, όπως γινόταν παλιότερα. Αυτό που πρέπει να μαθαίνουν τα παιδιά είναι αξίες και δεν υπάρχει κάτι σημαντικότερο από την αποδοχή του διαφορετικού».
Ο διαγωνισμός της Ύπατης Αρμοστείας ήταν ανοιχτός για συμμετοχή σε μαθητές και μαθήτριες που φοιτούν στα νηπιαγωγεία, στην Δ’, Ε’ και ΣΤ’ τάξη των δημοτικών σχολείων, στην Α’, Β’ και Γ’ Γυμνασίου και στην Α’ τάξη Λυκείου, συμπεριλαμβανομένων των μαθητών των αντίστοιχων ηλικιακών ομάδων των δομών υποδοχής για την εκπαίδευση προσφύγων και δομών υποστήριξης και προετοιμασίας. Διεξήχθη ηλεκτρονικά, με την υποστήριξη του υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, από τον Οκτώβριο του 2021 ως και τον Φεβρουάριο του 2022.
Η επιτροπή αξιολόγησης απαρτίστηκε από εκπροσώπους του γραφείου της UNICEF στην Ελλάδα, της Ύπατης Αρμοστείας, του Δικτύου για τα Δικαιώματα του Παιδιού, της Πανελλήνιας Ένωσης Εκπαιδευτικών Πολιτιστικών Θεμάτων, της Πανελλήνιας Ένωση Φιλολόγων και του Πανελλήνιου Δικτύου για το Θέατρο στην Εκπαίδευση.
Τα αποτελέσματα του διαγωνισμού ανακοινώνονται σήμερα με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων. Συνολικά διακρίθηκαν τρεις ατομικές και έξι ομαδικές συμμετοχές με συνολικά 92 μαθητές από εννιά πόλεις όλης της Ελλάδας.
Συγκεκριμένα, εκτός από την Αλίκη Βουγιούκαλου και τη Γουιτζιά Χουάνγκ, διακρίθηκαν και το Αρσάκειο Νηπιαγωγείο Πατρών, η Ε’ τάξη του 2ου Δημοτικού Σχολείου Ιεράπετρας, η ΣΤ’ τάξη του 8ου Δημοτικού Σχολείου Θήβας, ο Ηλίας Αραχωβίτης, μαθητής στην Α’ τάξη του 1ου Γυμνασίου Σπάρτης, η Β’ τάξη του 1ου Πειραματικού Γυμνασίου Λάρισας, η Γ’ Γυμνασίου του Μουσικού Σχολείου Καρδίτσας και η Α’ Λυκείου του International School of Athens.
«Δεν μπορώ να σκεφτώ έναν χώρο που να είναι πιο φιλόξενος, ασφαλής και θεραπευτικός για τους πρόσφυγες από αυτόν του σχολείου. Η πρόσβαση στην εκπαίδευση μπορεί να ανοίξει ένα παράθυρο για μια καλύτερη ζωή, όχι μόνο για τα παιδιά πρόσφυγες, αλλά για ολόκληρες γενιές», σημειώνει η αντιπρόσωπος του Ύπατου Αρμοστή του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα, Μαρία Κλάρα Μάρτιν.
