Δρ. Νίκος Σαλτερής, Επίτιμος Σχολικός Σύμβουλος Δημοτικής Εκπαίδευσης, Συγγραφέας
Διαβάζοντας το χτεσινό έγγραφο του Υπουργείου Παιδείας, σύμφωνα με το οποίο «οι απουσίες οι οποίες έχουν καταχωρισθεί ή θα καταχωρισθούν και δεν οφείλονται σε υπαιτιότητα των μαθητών/τριών αλλά σε αντικειμενικούς λόγους ανωτέρας βίας… δεν θα προσμετρηθούν για τον χαρακτηρισμό της φοίτησης των μαθητών/τριών», στην αρχή σκέφτηκα ότι θα πρόκειται περί λάθους. Κάποιος προώθησε εκ παραδρομής το περσινό έγγραφο που τόσα προβλήματα δημιούργησε. Όμως οι ελπίδες μου διαψεύστηκαν, όταν έλεγξα την ημερομηνία έκδοσής του, καθώς και το σχολικό έτος ισχύος της υπουργικής απόφασης, που δεν άφηναν κανένα περιθώριο αμφιβολίας.
Όχι, λοιπόν, δεν επρόκειτο περί λάθους. Απλά για δεύτερο σχολικό έτος στη σειρά μια υπουργική απόφαση – χωρίς ίχνος αιτιολόγησης ή πολύ περισσότερο περιγραφή του τι σημαίνει «ανωτέρα βία» – καταστρατηγούσε τον υποχρεωτικό χαρακτήρα της Εκπαίδευσης στα δημοτικά και γυμνάσια και υπονόμευε ακόμα περισσότερο την από καιρό χαμένη τιμή του λυκείου μας, πετώντας, μάλιστα, το μπαλάκι των ευθυνών λήψης απόφασης περί του ποιοι είναι αυτοί οι περίφημοι λόγοι «ανωτέρας βίας» στις Διευθύνσεις και τους Συλλόγους Διδασκόντων των σχολείων μας.
Πέρυσι, όπως τότε είχα γράψει σε σχετικό άρθρο https://www.protagon.gr/apopseis/mathites-fantasmata-apo-goneis-arnites-…, τα ήξεις αφίξεις του Υπουργείου ως προς το όριο των «δικαιολογημένων» απουσιών στο σχολείο έθεταν εν αμφιβόλω την υποχρεωτικότητα φοίτησης σ’ αυτό υποδαυλίζοντας συμπεριφορές απαξίωσής του από μαθητές και γονείς και απαξιώνοντας ταυτόχρονα την απαραίτητη για να λειτουργεία των σχολείων κουλτούρα τήρησης ορίων και νομιμότητας. Επιπλέον, υπέσκαπταν και το όποιο κύρος έχει απομείνει στους απηυδισμένους εκπαιδευτικούς μας από τις συνθήκες εργασίας που επέβαλε η πανδημία καθώς και η έλλειψη αποτελεσματικών μέτρων χειρισμού της στα σχολεία.
Γνωρίζουμε, όμως, ότι «λάθος επαναλαμβανόμενο απολανθάνεται» και σταδιακά καθίσταται κανόνας. Οπότε, η επανάληψη και φέτος της ίδιας υπουργικής απόφασης δεν περιορίζεται στο γεγονός ότι το ίδιο του υπουργείο «λουφάρει» ή αποκρύπτει όσους μαθητές με την παρότρυνση των γονιών τους θεωρούν ότι η φοίτηση στο σχολείο είναι à la carte, χαμένες ώρες ή πάρεργο (π.χ. λύκειο). Ούτε απλά εκθέτει τους εκπαιδευτικούς που παίρνοντας τοις μετρητοίς το ρόλο τους και απαιτώντας σεβασμό του σχολείου, κατοχυρώνουν κανονικά τις αδικαιολόγητες απουσίες με αποτέλεσμα, εν συνεχεία, βρίσκουν τον μπελά τους και σέρνονται στα δικαστήρια μόνοι και αβοήθητοι από την υπηρεσία (ως συνήθως). Όπως, για παράδειγμα, συνέβη πέρυσι με τη γνωστή ιστορία μήνυσης διευθυντή και υποδιευθυντή γυμνασίου από γονείς μαθητή, που έμενε στο σπίτι, επειδή αυτοί αρνούνταν να συμμορφωθούν με τα μέτρα περιορισμού της πανδημίας (ζητούσαν μάλιστα 19.000 € αποζημίωση από τον καθένα τους!). Πρόκειται για κάτι άλλο πιο βαθύ και πιο επικίνδυνο: πρόκειται για την συστηματική υποβάθμιση του ίδιου το σχολείου, ως φορέα γνώσης και κοινωνικοποίησης.
Αν δεν το συνειδητοποιούν στο Υπουργείο Παιδείας και θεωρούν ότι η εν λόγω υπουργική απόφαση απλά «διευκολύνει» ή «αποσοβεί» συγκρούσεις σε μια όντως τεταμένη περίοδο για τα σχολεία, κάνουν φρικτό λάθος. Αν δεν τους ενδιαφέρει παρά μόνο «ο χειρισμός» αυτής της περιόδου με το λιγότερο κατά την εκτίμησή τους «πολιτικό κόστος» ακόμα χειρότερα, γιατί έχουν χαμηλά κίνητρα. Αν πάλι έχουν κάτι άλλο στο μυαλό τους, ας μας το πουν.
ΥΓ. Από όσα αναφέρονται στο παρόν σημείωμα, αφαίρεσα ενσυνείδητα το γεγονός ότι το εν λόγω έγγραφο ενδύεται την ισχύ υπουργικής απόφασης, ενώ είναι εμφανώς έωλο νομικά. Το υπουργείο μας μάς έχει συνηθίσει σε κάτι τέτοια…
