Από την καθιέρωση της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής το 2021, ο αριθμός των επιτυχόντων καθορίζεται από τον «κόφτη» της ΕΒΕ
Ανακοινώθηκε από το Υπουργείο Παιδείας ο αριθμός για το 2022.
Όπως εξηγεί ο εκπαιδευτικός αναλυτής Στράτος Στρατηγάκης σε άρθρο του στη Ναυτεμπορική, ο αριθμός αυτός είναι μειωμένος κατά 9.021 θέσεις και ακούστηκαν διάφορα περί σφαγής των υποψηφίων, νέων περιορισμών ακόμη και ότι η Ηλεία είναι ο μοναδικός νομός της χώρας που έμεινε χωρίς ΑΕΙ.
Ας προσπαθήσουμε να δούμε τι πραγματικά συμβαίνει.
Πράγματι μειώθηκε ο αριθμός των εισακτέων κατά 9.021, εκ των οποίων 1.385 θέσεις στην Αττική και 795 στη Θεσσαλονίκη. Οι συνολικές θέσεις από 77.415 πέρυσι έγιναν 68.394 φέτος. Αυτό σημαίνει ότι θα εισαχθούν λιγότεροι από όσους εισήχθησαν πέρυσι; Όχι βέβαια. Ο αριθμός των εισακτέων ταυτιζόταν με τον αριθμό των επιτυχόντων μέχρι το 2020. Από την καθιέρωση της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής το 2021 ο αριθμός των επιτυχόντων καθορίζεται από την ΕΒΕ. Πέρυσι εισήχθησαν περίπου 60.073 υποψήφιοι. Δεδομένου ότι η ΕΒΕ δίνει περίπου τα ίδια αποτελέσματα κάθε χρόνο, αφήνοντας εκτός ΑΕΙ το 1/3 των υποψηφίων, αναμένουμε να εισαχθεί περίπου ο ίδιος αριθμός υποψηφίων. Δεν μένει, λοιπόν, εκτός κανείς επιπλέον υποψήφιος εξαιτίας του αριθμού των εισακτέων. Η ΕΒΕ τους κόβει. Αυτό που αλλάζει είναι η κατανομή στις πόλεις.
Οι 9.021 θέσεις που κόπηκαν ανήκουν σε δύο κατηγορίες: Σε πλασματικές θέσεις που καταργήθηκαν και σε θέσεις στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη που θα λείψουν και εκεί θα υπάρχει πρόβλημα.
Ας δούμε τις πλασματικές θέσεις που καταργούνται. Το τμήμα Μαθηματικών Σάμου είχε από το 1998 μέχρι το 2007 από 130 έως 180 εισακτέους. Από το 2008 έως το 2017 είχε 210 έως 240 εισακτέους. Το 2018 έγιναν 254, το 2019 και το 2020 έγιναν 262, για να φθάσουν τους 309 το 2021. Από τους 240 εισακτέους φθάσαμε στους 320 χωρίς κανένα λόγο. Δεν άλλαξε κάτι στις υποδομές του τμήματος. Το τμήμα ζητούσε 180 εισακτέους και πέρυσι και φέτος 120. Το 2021 εισήχθησαν στο τμήμα 6 φοιτητές, λόγω της ΕΒΕ. Βλέπουμε, λοιπόν, ότι η αύξηση του αριθμού των εισακτέων από 240 σε 309 δεν είχε καμία σχέση με την πραγματικότητα. Έγινε για να μη φαίνεται ότι υπάρχει μείωση εισακτέων ενώ μειωνόταν ο αριθμός στα Πανεπιστήμια της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Τώρα αυτές οι πλασματικές θέσεις κόβονται. Θα μου πείτε γιατί κόβονται τώρα; Ο λόγος, πιστεύω, είναι άλλος. Για να μην υπάρχουν διαμαρτυρίες όταν ανακοινωθούν οι βάσεις εισαγωγής ότι έμειναν 18.000 κενές θέσεις στα ΑΕΙ, όπως έγινε πέρυσι. Είναι άλλο να ακούγεται ότι έμειναν 18.000 κενές θέσεις και άλλο 8.000 θέσεις.
Οι θέσεις που κόπηκαν στην Αττική και τη Θεσσαλονίκη, όμως, θα δημιουργήσουν πρόβλημα στις οικογένειες που θα πρέπει να συντηρήσουν σπίτι σε κάποια άλλη πόλη. Δεν είναι καιρός για τέτοια πράγματα λόγω του πληθωρισμού και της ακρίβειας, που μας βασανίζει. Η αλήθεια είναι ότι οι Πανεπιστημιακοί μας Δάσκαλοι διαμαρτύρονται, εδώ και πολλά χρόνια, ότι δεν χωρούν οι φοιτητές που τους στέλνει το Υπουργείο Παιδείας στις αίθουσες, ούτε έχουν ικανοποιητικό αριθμό διδασκόντων για να ανταποκριθούν σε τόσο μεγάλο αριθμό φοιτητών. Συνεπώς φαίνεται λογική αυτή η κίνηση, που δεν έγινε μόνο φέτος αλλά συμβαίνει σταθερά την τελευταία δεκαετία. Το Μαθηματικό της Αθήνας (για να δούμε το αντίστοιχο τμήμα) είχε το 2013 312 εισακτέους για να φθάσει πέρυσι και φέτος τους 200. Έχουμε, δηλαδή, μείωση κατά 30% στη δεκαετία, υπηρετώντας αυτή την ανάγκη.
Το πρόβλημα είναι, όμως, ευρύτερο. Ο αριθμός των θέσεων στα ΑΕΙ του λεκανοπεδίου δεν αντιστοιχούν στην πληθυσμιακή αναλογία των κατοίκων του λεκανοπεδίου. Αν θεωρήσουμε ότι στο λεκανοπέδιο ζει το 40% του πληθυσμού της Ελλάδας, θα έπρεπε τουλάχιστον να έχουμε και το 40% των θέσεων των εισακτέων. Δηλαδή θα έπρεπε να έχουμε περίπου 28.000 θέσεις, ενώ φέτος έχουμε 17.898. Αν συνυπολογίσουμε και την Πελοπόννησο, τη Στερεά Ελλάδα, Κρήτη, Δωδεκάνησα και Κυκλάδες που αν θέλουν οι κάτοικοί τους να σπουδάσουν συγκεκριμένα αντικείμενα, όπως Νομική, Τοπογραφία, Καλές Τέχνες και άλλα πρέπει να έρθουν στην Αθήνα καταλαβαίνουμε ότι οι 17.898 θέσεις στην Αττική δεν ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες και την αναλογία κατοίκων. Αυτό, όμως, έγινε εσκεμμένα· όταν πριν από 25 χρόνια αποφασίστηκε η διεύρυνση της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης επελέγη το μοντέλο κάθε πόλη και ΑΕΙ κάθε κωμόπολη και ΤΕΙ. Σκοπός ήταν να πέσει χρήμα στην περιφέρεια και να ανακοπεί η αστυφιλία. Καλή η ιδέα αλλά ακατάλληλο το όχημα που επελέγη (η ίδρυση τμημάτων ΑΕΙ). Έμεινε, όμως, στο μυαλό του κόσμου και φτάσαμε να έχουμε διαμαρτυρίες διότι η Ηλεία είναι ο μόνος νομός χωρίς ΑΕΙ. Αυτό είναι ψέμα διότι ούτε ο νομός Ημαθίας, ούτε ο νομός Πέλλας έχουν τμήματα ΑΕΙ. Φυσικά δεν είναι σκοπός της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης να υπάρχει σε κάθε πόλη ΑΕΙ.
Όλη η συζήτηση γίνεται για τον αριθμό των εισακτέων. Ποια αντικείμενα σπουδών προσφέρουν τα Πανεπιστήμιά μας και γιατί, ποια θα έπρεπε να προσφέρουν, ώστε να υπηρετείται το μοντέλο ανάπτυξης της χώρας μας (συγγνώμη δεν έχουμε μοντέλο ανάπτυξης) όλα αυτά που είναι τα σοβαρά θέματα δεν δείχνει να απασχολούν κανέναν.
Π
