«Η Εκπαίδευση καλείται να επεξεργαστεί τα νέα δεδομένα και να τα αξιοποιήσει προς την κατεύθυνση της ορθής χρήσης. Όχι απλώς να αφομοιώσει την ελκυστική Τεχνολογία, αλλά να την επιστρατεύσει, για την ενίσχυση θετικών συμπεριφορών απέναντι στο μαθησιακό αντικείμενο, την προώθηση της επικοινωνίας μέσω συνεργατικών δραστηριοτήτων, την απόκτηση δεξιοτήτων έρευνας, την καλλιέργεια κριτικής σκέψης και ικανότητας επίλυσης προβλημάτων»
Η καινοτομία στην εκπαίδευση ιδιαίτερα μέσω της ενσωμάτωσης της Τεχνολογίας στη σχολική τάξη αποτελεί πρόκληση για τα ελληνικά δεδομένα, είτε αφορά σε διδακτικές ενέργειες του παρελθόντος, είτε του παρόντος. Μελλοντικά εντούτοις, υπάρχει η πιθανότητα ευρύτερης εφαρμογής δεδομένου, ότι οι αναδυόμενες μεταμορφώνουν ραγδαία τον χώρο της εκπαίδευσης.
Με τον όρο «επαυξημένη πραγματικότητα» νοείται η τρισδιάστατη τεχνολογία, που εφαρμόζει στον πραγματικό κόσμο, εικονικές πληροφορίες (video, φωτογραφίες, κείμενα) οι οποίες έχουν δημιουργηθεί στον υπολογιστή (Ebadi, & Ashrafabadi, 2022). Με άλλα λόγια πρόκειται για τρισδιάστατα γραφικά σχεδιασμένα σε υπολογιστή τα οποία, αφενός γεφυρώνουν, αφετέρου αλληλοσυμπληρώνουν, πραγματικό και εικονικό περιβάλλον. Το βασικό χαρακτηριστικό και η ειδοποιός διαφορά των εφαρμογών επαυξημένης πραγματικότητας από εκείνες της εικονικής είναι, ότι οι δεύτερες δημιουργούνται σε ένα τεχνητό περιβάλλον, που δε συνδέεται με τον πραγματικό κόσμο(Carmigniani, & Furht, 2011). Αντιθέτως οι πρώτες επιτρέπουν την ταυτόχρονη συνύπαρξη πραγματικότητας και εικονικού, γεγονός που επιτρέπει τον εμπλουτισμό του φυσικού περιβάλλοντος μέσω της υπέρθεσης εικονικών πληροφοριών ποικίλων μορφών (García, Jiménez, & Marín, 2020). Οι εν λόγω πληροφορίες δύνανται να ενεργοποιούνται ακόμα και με τη χρήση κινητών συσκευών.
Ήδη από τις αρχές του 1990, που οι Tom Caudell και David Mizell επινόησαν τον όρο «επαυξημένη πραγματικότητα» και ξεκίνησαν τη χρήση της σε βιομηχανικό περιβάλλον, έχουν παρέλθει αρκετά χρόνια, οπότε η τεχνολογία βελτιώνεται ενώ η εφαρμογή επεκτείνεται σε περισσότερους τομείς. Συνεπώς, συναντάται πλέον ευρέως στην Ιατρική, στη Μηχανική, ακόμα και στις Τέχνες (Kapur, 2019).
Παρόλο που οι εφαρμογές επαυξημένης πραγματικότητας διαθέτουν διαφορετικά επίπεδα αυξανόμενης πολυπλοκότητας αναφορικά στο παραγόμενο προϊόν, στοιχείο που προϋποθέτει τη χρήση ολοένα και πιο προηγμένων τεχνολογικά συσκευών, με συνεπακόλουθο αυξημένο κόστος αγοράς, δεν αποκλείονται απόπειρες που λειτουργούν προς την αντίθετη κατεύθυνση. Προς την κατεύθυνση της πρόσβασης σε λογισμικό υψηλής τεχνολογίας με ιδιαίτερα προσιτό κόστος για τον χρήστη. Τέτοιες απόπειρες αξίζει να μη μένουν στο περιθώριο, αφού προσφέρουν πλήθος δυνατοτήτων μεταξύ των οποίων συγκαταλέγεται η εφαρμογή λογισμικού επαυξημένης πραγματικότητας για εκπαιδευτικούς σκοπούς.
Η υπόθεση ότι παρόμοιες πρωτοβουλίες δεν αντιπροσωπεύουν τα ελληνικά δεδομένα μπορεί να αποδειχθεί εσφαλμένη. Μάλιστα πρόσφατα το προσωπικό του θεσμοθετημένου Ερευνητικού Εργαστηρίου AETMALab του Τμήματος Πληροφορικής του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδος, που εδρεύει στην Καβάλα δημιούργησε λογισμικό ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης στο θέμα διαχείρισης φυσικών καταστροφών με
τεχνολογία επαυξημένης πραγματικότητας. Αναλυτικότερα, η Επιστημονική ομάδα του AETMALab και ο Διευθυντής του Εργαστηρίου μελετήσαν τη δυνατότητα υλοποίησης διαδραστικού Σχεδίου Εκκένωσης (κατά περίπτωση φυσικής καταστροφής) για Σχολική Μονάδα της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης του Νομού Καβάλας (Δημοτικό Σχολείο). Κατόπιν σύμπραξης της Επιστημονικής Ομάδας με τη Διεύθυνση της Σχολικής Μονάδας δημιουργήθηκε λογισμικό, που εφαρμόστηκε πιλοτικά στη Β΄ και Ε΄ Τάξη του Δημοτικού σχολείου στα πλαίσια των δράσεων των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων, της 2ης Θεματικής Ενότητας «Φροντίζω το Περιβάλλον», της υποκατηγορίας «Φυσικές καταστροφές, πολιτική προστασία».
Οι μαθητές κλήθηκαν να εκπαιδευτούν σε πολλαπλά σενάρια και αξιοποιώντας το επίσημο Σχέδιο Εκκένωσής της. H παιδαγωγική προσέγγιση του εγχειρήματος βασίστηκε στη Συμμετοχική Μάθηση & εξερεύνηση μέσω Μεικτής Πραγματικότητας στοχεύοντας στην ενίσχυση της εκπαίδευσης με επαυξημένη πραγματικότητα και τεχνολογίες εμβύθισης. Στο πλαίσιο αυτής δράσης που ονομάστηκε «Advanced Virtual School» οι μαθητές έκαναν χρήση, μεταξύ άλλων, και συσκευών Εικονικής Πραγματικότητας (VRheadsets) τις οποίες προμήθευσε το ΑΕΤΜΑLab στη Σχολική Μονάδα.
Ως αποτέλεσμα προέκυψε εκπαιδευτικό εργαλείο που δύναται να εφαρμόζεται για τα επόμενα σχολικά έτη σε όλα τα Τμήματα και τις Τάξεις του Δημοτικού, συμβάλλοντας στην εκπαίδευση τόσο των μαθητών όσο και των εκπαιδευτικών στην ψύχραιμη αντιμετώπιση και διαχείριση φυσικών/ανθρωπογενών καταστροφών. Το συγκεκριμένο λογισμικό προσφέρεται για εξ αποστάσεως εκπαίδευση, δηλαδή για απομακρυσμένη και εξατομικευμένη εκπαίδευση από το σπίτι. Συμπερασματικά καθίσταται εμφανές, ότι η Τεχνολογία εξελίσσεται με ιλιγγιώδεις ρυθμούς και τα δεδομένα της επηρεάζουν όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας μετασχηματίζοντάς τους. Η Εκπαίδευση καλείται να επεξεργαστεί τα νέα δεδομένα και να τα αξιοποιήσει προς την κατεύθυνση της ορθής χρήσης. Όχι απλώς να αφομοιώσει την ελκυστική Τεχνολογία, αλλά να την επιστρατεύσει, για την ενίσχυση θετικών συμπεριφορών απέναντι στο μαθησιακό αντικείμενο, την προώθηση της επικοινωνίας μέσω συνεργατικών δραστηριοτήτων, την απόκτηση δεξιοτήτων έρευνας, την καλλιέργεια κριτικής σκέψης και ικανότητας επίλυσης προβλημάτων (Akçayır, Akçayır, Pektas ̧& Ocak, 2016).
* Παπαδοπούλου Α. Ελένη (ΠΕ 70)
Π
που μοριοδοτεί και στους δύο πίνακες
