Το Μουσείο Σχολικής Ζωής και Εκπαίδευσης, μεταφέρεις τις γνώσης για τα παιχνίδια της Μικράς Ασίας στα νηπιαγωγεία και τα δημοτικά σχολεία της Καλαμαριάς
Στο 11ο νηπιαγωγείο και το 11ο δημοτικό σχολείο Καλαμαριάς θα βρίσκεται αύριο η «γιαγιά Καλλιόπη» από τα Βουρλά της που ταξίδεψε από εκεί ως εδώ, με το μικρό της βαλιτσάκι όπου έκλεισε τα αγαπημένα πράγματά της, τα παιχνίδια της. Η γιαγιά θα δείξει στα παιδιά το τόπι της, που ήταν φτιαγμένο από ύφασμα, κομμάτια από μαλακά πανιά που με βελόνα και κλωστή έπαιρναν σφαιρικό σχήμα και μετατρέπονταν σε μπάλα. Από τη βαλιτσούλα της θα βγάλει μερικά καρύδια για να δείξει πώς παίζεται το ομώνυμο παιχνίδι, ή αλλιώς ντικ. Στη Μικρά Ασία, το παιχνίδι ήταν πολύ διαδεδομένο. Αγόρια και κορίτσια έβαζαν κάτω μερικά καρύδια και από πάνω προσπαθούσαν με ένα ακόμη καρύδι να τα χτυπήσουν.
Θα συστήσει ακόμη την μικρή της κούκλα, τη κουτσούνα, ή αλλιώς πλαγγόνα, που είναι φτιαγμένη από μαλλί και έχει τις καταβολές της στην αρχαία Ελλάδα όπου φτιαχνόταν από πηλό.
Λίγο αργότερα, η «γιαγιά Καλλιόπη» μαζί με τα παιδιά θα βγει στην αυλή για μερικά ομαδικά παιχνίδια. Εκεί θα τους μάθει να παίζουν με τις γκαζές, τους βόλους που παλιά ήταν πήλινοι. Στη Μικρά Ασία, τα παιδιά τους φτιάχνανε με κοκκινόχωμα και λίγο νερό, τους πλάθανε, τους στέγνωναν στην ξυλόσομπα και τους κουβαλούσαν σε ένα σακουλάκι. Αργότερα οι μικροί μαθητές και οι μικρές μαθήτριες θα γνωρίσουν τα λαχνίσματα, διαφορετικούς τρόπους για να βρουν ποιος θα τα φυλάει. Όταν το τραγούδι «ανεβαίνω στη μηλιά και πατώ στην καρυδιά…» σταματήσει, εκείνος που το τραγουδούσε θα αρχίσει να τα φυλάει και μετά θα παίξουν τα αγαλματάκια, ένα παιχνίδι για το οποίο υπάρχουν μαρτυρίες ότι παιζόταν στη Μικρά Ασία.
Με τον μοναδικό αυτό τρόπο, η «γιαγιά Καλλιόπη», μια συμπαθέστατη κούκλα από πανί και υφάσματα που θα «ζωντανέψει» με τη φωνή και με τη βοήθεια των παιδαγωγών του Μουσείου Σχολικής Ζωής και Εκπαίδευσης, θα αποτελέσει το μέσο της μεταφοράς της γνώσης για τα παιχνίδια της Μικράς Ασίας στα νηπιαγωγεία και τα δημοτικά σχολεία της Καλαμαριάς. Το σχετικό πρόγραμμα, που θα διαρκέσει ως το τέλος της τρέχουσας σχολικής χρονιάς, έχει στόχο να «ζωντανέψει» την εμπειρία του παιχνιδιού και να δώσει το έναυσμα ώστε να δημιουργηθούν νέες παραλλαγές. Τα παιδιά, μάλιστα, θα κληθούν να πάρουν συνεντεύξεις από τους γονείς και τους παππούδες τους, για να τους ζητήσουν
Το πρόγραμμα, που θα ξεκινήσει να υλοποιείται άμεσα, παρουσίασε η Ευαγγελία Κανταρτζή, διευθύντρια του Μουσείου Σχολικής Ζωής και Εκπαίδευσης, μιλώντας σε ημερίδα με θέμα «Παιδί και παιδική ηλικία στις χαμένες πατρίδες» που διοργάνωσαν η αντιδημαρχία Παιδείας, Αθλητισμού, Νεολαίας και Δια βίου Μάθησης του Δήμου Καλαμαριάς, η Διεύθυνση Α’βάθμιας Εκπαίδευσης Ανατολικής Θεσσαλονίκης και το Μουσείο Σχολικής Ζωής και Εκπαίδευσης.
Στο πλαίσιο των επισκέψεων στα σχολεία, θα προσφέρονται σε αυτά μια έκδοση του Μουσείου, εκπαιδευτικό υλικό με εφαρμογές, ψηφιακές δραστηριότητες, μαρτυρίες και οπτικοακουστικό υλικό καθώς και ένα τετράδιο εργασιών με φύλλα εργασίας που μπορούν να εκτυπωθούν.
Η κ. Κανταρτζή αναφέρθηκε ιδιαίτερα σε παιχνίδια όπως η γνωστή σβούρα, ή αλλιώς στρόβιλος, που υπάρχει από τα αρχαία χρόνια, το κουμπί και τη λαλίτσα ή νεροσφυρίχτρα, ενώ μίλησε ιδιαίτερα για τα παιχνίδια της αρχαιότητας που προέρχονται από την αρχαία Ελλάδα και μέσω της Ρώμης και του Βυζαντίου πέρασαν με διαφορετικές ονομασίες και παραλλαγές στη Μικρά Ασία.
Στα παραδοσιακά και δημιουργικά παιχνίδια στην παιδική ηλικία αναφέρθηκε, κατά τη διάρκεια της ημερίδας, η Αγγελική Τσαπακίδου, καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας επισημαίνοντας ότι το παραδοσιακό παιχνίδι μπορεί να αποτελέσει τη βάση για να χτιστούν νέα παιχνίδια, που θα αξιοποιούν τη φαντασία και τις ιδέες των παιδιών και θα προάγουν την κινητικότητά τους. Ενδεικτικά ανέφερε τη διελκυστίνδα, το κρυφτό, τα πεντόβολα, τη μικρή και μεγάλη γαϊδούρα, την τσιλίκα, τη ρόδα, το λάστιχο και το τζαμί.
Ο δήμαρχος Καλαμαριάς Γιάννης Δαρδαμανέλης, κατά τον χαιρετισμό του, χαρακτήρισε τη σημερινή εκδήλωση ως μια ευκαιρία να μάθουμε όλοι την προέλευση των παιχνιδιών που οι περισσότεροι παίξαμε όταν ήμασταν μικροί. Ανέφερε ότι τα παιδιά ενθουσιάζονται με τέτοια παιχνίδια, όπως τα μήλα και το τζαμί και υπογράμμισε ότι κάτι θετικό μπορεί να προκύψει σήμερα που ειδικά λόγω της πανδημίας, τα παιδιά μένουν κλεισμένα στο σπίτι με ένα τάμπλετ.
