Η θεμελίωση δικαιώματος για σύνταξη απαιτεί τη συμπλήρωση του ελάχιστου χρόνου ασφάλισης και του ορίου ηλικίας. Τυπικά, προϋποθέτει 40 έτη εργασίας στα 62 χρόνια, ή 15 έτη εργασίας στο 67ο έτος.
Ωστόσο αν τα κουκιά δεν βγαίνουν, υπάρχει και η δυνατότητα εξαγοράς του πλασματικού χρόνου εργασιας ο οποίος αποτελεί ένα επιπλέον διαβατήριο για την έξοδο στην σύνταξη.
Ωστόσο, η εξαγορά χρόνου πρέπει να γίνεται με προσοχή και να προχωράμε σ αυτήν μόνο για τον χρόνο που χρειαζόμαστε! Βέβαια από την άλλη υπάρχει περίπτωση το υπουργείο εργασίας να καταργήσει στο μέλλον το μέτρο της εξαγοράς πλασματικών ετών είτε για θεμελίωση της σύνταξης πριν από τα 62 και τα 67, είτε για προσαύξηση του ποσού της ανταποδοτικής σύνταξης.
Ίσως γι αυτό θα πρέπει να γνωρίζουμε πως αναγνώριση πλασματικού χρόνου ασφάλισης μπορει να μας χρησιμεύσει στη συμπλήρωση ασφαλιστικού χρόνου που μας λείπει για να θεμελιώσουμε ή και να προς αυξήσουμε το ποσό της σύνταξης.
Απαιτείται όμως προσοχή. Άλλοι χρόνοι αυξάνουν την σύνταξη και άλλοι δίνουν γρηγορότερη σύνταξη. Πριν από την εξαγορά χρόνου, πρέπει να έχετε βεβαιωθεί για τον πραγματικό χρόνο ασφάλισής σας.
Σύμφωνα με τον οδηγό του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ, με 13 διαφορετικούς τρόπους μπορούν οι ασφαλισμένοι να κάνουν χρήση πλασματικού χρόνου ασφάλισης, ώστε να πετύχουν την έξοδό τους προς τη σύνταξη ή τυχόν προσαύξηση στις μηνιαίες απολαβές τους ως συνταξιούχοι.
1. Στρατιωτική θητεία (αναγνωρίζεται ολόκληρη)
2. Γονική άδεια ανατροφής παιδιών έως τα 6 έτη
3. Επιδοτούμενη ασθένεια (έως 300 ημέρες χωρίς προσαύξηση στη σύνταξη)
4. Επιδοτούμενη ανεργία (δωρεάν ο 1ος χρόνος χωρίς προσαύξηση στη σύνταξη)
5. Εκπαιδευτική άδεια άνευ αποδοχών (έως 2 έτη)
6. Χρόνος σπουδών (ολόκληρος ο χρόνος σπουδών)
7. Κενά ασφάλισης
8. Χρόνος κύησης και λοχείας (χωρίς προσαύξηση στη σύνταξη)
9. Χρόνος απεργίας
10. Χρόνος γέννησης παιδιού. Ο ανώτατος χρόνος που μπορεί να αναγνωριστεί είναι πέντε (5) έτη. Ένα (1) έτος για το πρώτο παιδί και δύο (2) έτη για κάθε επόμενο και μέχρι το τρίτο.
11. Χρόνος μαθητείας
12. Χρόνος προσωρινής κράτησης ή φυλάκισης
13. Χρόνος σύνταξης αναπηρίας.
Αυτές οι κατηγορίες δικαιολογούν την έλλειψη ασφάλισης και μπορούν να εξομοιωθούν με πραγματική ασφάλιση υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις που περιγράφονται κάθε φορά στη νομοθεσία.
Θυμίζουμε πάντως πως στο Δημόσιο επιτρέπεται η εξαγορά 7 πλασματικών ετών από Στρατό, σπουδές κ.ά., και επιπλέον έως 5 έτη λόγω τέκνων (για 3 παιδιά), ενώ στον ιδιωτικό τομέα συνολικά αναγνωρίζονται έως 7 πλασματικά έτη.
Η εξαγορά πλασματικών ετών ασφάλισης υπολογίζεται σε ποσοστό 20% επί του μικτού μηνιαίου μισθού. Για τους μισθωτούς το κόστος εξαγοράς υπολογίζεται με βάση την εισφορά του κλάδου σύνταξης της ασφαλιστικής κατηγορίας στην οποία ανήκει ο ενδιαφερόμενος.
Έτσι, σε περίπτωση που κατά τη διάρκεια αποπληρωμής του εξαγοραζόμενου χρόνου το ύψος – ποσοστό εισφοράς αναγνώρισης διαμορφώνεται μεταβατικά (αυξανόμενο ή μειούμενο), η εξαγορά γίνεται βάσει του ποσοστού εισφοράς που ισχύει κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης αναγνώρισης.
Δηλαδή το κοστος υπολογίζεται με βάση την εισφορά που πληρώνουν συγκεκριμένοι επαγγελματίες κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης για την αναγνώριση των πλασματικών ετών.
Για τους ελεύθερους επαγγελματίες η ελάχιστη καταβολή κόστους αναγνώρισης είναι τα 169,95 ευρώ, σχεδόν 170 ευρώ, ενώ για τους αγρότες η ελάχιστη εισφορά κλάδου σύνταξης για τους αγρότες είναι 99,78 ευρώ.
Ένας εργαζόμενος στον ιδιωτικό τομέα με αποδοχές 2.000 ευρώ το μήνα και ποσοστό εισφοράς ως 20%, το συνολικό κόστος για αναγνώριση πλασματικής ασφάλισης είναι συνολικά 19.905 ευρώ και μπορεί να κατανεμηθεί ως εξής:
Tέσσερα (4) χρόνια σπουδών-48 μήνες Χ 214,69 ευρώ=10.305 ευρώ.
Δύο (2)χρόνια στρατιωτικής θητείας-24 μήνες Χ400 ευρώ =9.600 ευρώ
Ένα (1) έτος ανεργίας=δωρεάν.
To κόστος της εξαγοράς εξισώθηκε στο 20% από 1/1/2020 και για τους δημοσίους υπαλλήλους οι οποίοι είχαν το προνόμιο τα προηγούμενα χρόνια να εξαγοράζουν πλασματικά φθηνότερα.
Για ένα δημόσιο υπάλληλο με αποδοχές 1.350 ευρώ το μήνα και ποσοστό εισφοράς 6.67% , τα 4 έτη σπουδών θα κοστίσουν 10.305 ευρώ(48 μήνες Χ214,69%) και τα 2 έτη στρατιωτικής θητείας( 24 μήνες Χ90 ευρώ=2.160 ευρώ).
Η εξόφληση πλασματικού χρόνου γίνεται εφάπαξ με έκπτωση 2% για κάθε έτος εξαγοράς. Η καταβολή του συνολικού ποσού πρέπει να γίνει εντός τριμήνου από την κοινοποίηση της απόφασης αναγνώρισης.
2. Είτε σε δόσεις. Το σχετικό ποσό εξαγοράς καταβάλλεται σε τόσες μηνιαίες δόσεις όσοι είναι και οι μήνες που αναγνωρίζονται. Η πρώτη δόση καταβάλλεται μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα της κοινοποίησης της απόφασης αναγνώρισης. Όπου ο αναγνωριζόμενος χρόνος ασφάλισης αξιοποιείται πριν από την εξόφληση της εισφοράς εξαγοράς, παρακρατείται κάθε μήνα από τη σύνταξη και μέχρι την εξόφληση της οφειλής ποσό ίσο με το 1/4 της σύνταξης.
Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να εξαγοράσουν
- Τη στρατιωτική θητεία (όλο το χρόνο προϋπηρεσίας)
- Χρόνος ανεργίας
- Χρόνος κύησης (χωρίς εξαγορά)
- Επιδότηση ασθένειας (έως 300 ημέρες)
- Εκπαιδευτική άδεια άνευ αποδοχών (έως και 2 έτη)
- Τέκνα
- Σπουδές
Η μεγάλη πλειονότητα των ασφαλισμένων κάνει χρήση πλασματικών ετών για να συνταξιοδοτηθεί νωρίτερα από το κανονικό. Αιτήσεις εξαγορών ή αναγνώρισης πλασματικών χρόνων με σκοπό τη θεμελίωση δικαιώματος μπορούν να υποβληθούν οποτεδήποτε, είτε μαζί με την αίτηση συνταξιοδότησης είτε μεταγενέστερα ή ακόμα και νωρίτερα από αυτήν.
Η εξόφληση μπορεί να γίνει είτε εφάπαξ με έκπτωση είτε με δόσεις ή ακόμη και με παρακράτηση από τη σύνταξη.
