Την υλοποίηση , εντός και εκτός του ωρολογίου προγράμματος, του Εκπαιδευτικού Προγράμματος «Στηρίζουμε Βόρεια Εύβοια» και για το τρέχον σχολικό έτος 2022-23, προβλέπει εγκύκλιος του υπουργείου Παιδείας.
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα του Υ.ΠΑΙ.Θ. «ΣτηρίΖΟΥΜΕ Βόρεια Εύβοια» (Αριθ. Πρωτ. Φ11/138716/Δ7/01-11-2021) υλοποιήθηκε για πρώτη φορά το σχολικό έτος 2021-22 από σχολικές μονάδες πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με αφορμή τις καταστροφικές πυρκαγιές στη Βόρεια Εύβοια με σκοπό:
α) την ευαισθητοποίηση των μαθητών/-τριών σχετικά με την πρόληψη των δασικών πυρκαγιών, τις επιπτώσεις τους στο φυσικό περιβάλλον, στην κοινωνία και στην οικονομία,
β) την απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων αναφορικά με το φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον και γ) την ενεργό συμμετοχή των μαθητών/-τριών και την ανάληψη δράσεων.
Στην ειδικά σχεδιασμένη πλατφόρμα του Ι.Ε.Π. για το σχολικό έτος 2021-2022 αναρτήθηκαν 82 δράσεις είκοσι επτά (27) σχολείων που αφορούν μεμονωμένες δράσεις, προγράμματα σχολικών δραστηριοτήτων, συμμετοχές σε σχολικά δίκτυα και δράσεις στο πλαίσιο των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων. Στη συντριπτική τους πλειοψηφία τα περιεχόμενα των αναρτήσεων των σχολείων αφορούν το φυσικό περιβάλλον και οι πιο συνηθισμένες μορφές δράσεων ήταν η παραγωγή ψηφιακού υλικού και η διενέργεια μαθητικών εκδηλώσεων.
Σύμφωνα με την εγκύκλιο ο πρόγραμμα μπορεί να αξιοποιηθεί:
- είτε στα Εργαστήρια Δεξιοτήτων και συγκεκριμένα στις Θεματικές: Φροντίζω το Περιβάλλον (Οικολογία – Παγκόσμια και τοπική Φυσική κληρονομιά, Φυσικές καταστροφές. Πολιτική Προστασία, Παγκόσμια και τοπική Πολιτιστική Κληρονομιά) και Ενδιαφέρομαι και Ενεργώ- Κοινωνική Συναίσθηση και Ευθύνη (Εθελοντισμός)
- είτε ως αυτόνομο εκπαιδευτικό πρόγραμμα σχολικών δραστηριοτήτων.
- είτε ακόμη και μεμονωμένα, όπως λ.χ. θα μπορούσε να είναι μία εκπαιδευτική επίσκεψη.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην ανάπτυξη συνεργασιών, για αυτόν τον λόγο και είναι σημαντική η υποστήριξη όσων υλοποιούν δράσεις από τους/τις Υπευθύνους Σχολικών Δραστηριοτήτων και των Κέντρων Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφορία (Κ.Ε.ΠΕ.Α.).
Είναι σημαντικό οι προτεινόμενες δράσεις να μην περιορίζονται μόνο σε δραστηριότητες που θα μπορούσαν να ιδωθούν υπό μία σκοπιμότητα εκτόνωσης της συναισθηματικής φόρτισης των νέων ειδικά ανθρώπων όσον αφορά τις καταστροφικές επιπτώσεις των δασικών πυρκαγιών, αλλά να παρέχουν τη δυνατότητα εμβάθυνσης σε ζητήματα σημαντικά όπως είναι η διαχείριση των 2
οικοσυστημάτων και των μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς. Επιπλέον, να παρέχουν τη δυνατότητα για συγκρότηση νέων δικτύων και συνεργασιών μεταξύ των σχολείων, καθώς και επέκταση των ήδη υπαρχόντων δικτύων.
Στο πλαίσιο του θεματικού Πεδίου «Αειφόρος Διαχείριση των Δασών» του Προγράμματος Σπουδών “Περιβάλλον και Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη”, οι δράσεις των σχολικών μονάδων δύνανται να ενταχθούν στις αντίστοιχες θεματικές ενότητες με επιδίωξη την επίτευξη συγκεκριμένων Προσδοκώμενων Μαθησιακών Αποτελεσμάτων. Επίσης συνίσταται οι σχολικές μονάδες να πλαισιώσουν το γνωστικό περιεχόμενο των δράσεών τους με τους 17 Στόχους των Ηνωμένων Εθνών για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη της Ατζέντας 2030 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη και ειδικότερα τον 15ο στόχο: «Ζωή στη Στεριά» και τον 13ο στόχο: «Δράση για το Κλίμα» ( Ατζέντα 2030 – Περιφερειακό Κέντρο Πληροφόρησης του ΟΗΕ – Greece (unric.org) .
Σκοπός του προγράμματος
Η συνειδητοποίηση της αξίας του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος για έναν τόπο καθώς και η εθελοντική προσφορά με στόχο την αειφορία καθώς επίσης και η συνεργασία σχολείων με τα σχολεία της Βόρειας Εύβοιας.
Στόχοι του προγράμματος
Επιδιώκεται οι μαθητές/-ήτριες:
- να ευαισθητοποιηθούν σε θέματα προστασίας του φυσικού και του πολιτιστικού
- περιβάλλοντος,
- να ενημερωθούν για τις δυνατότητες του τόπου τους με τη συμβολή ειδικών και στη συνέχεια
- να τον προβάλουν και να τον αναδείξουν αξιοποιώντας τα ψηφιακά μέσα επικοινωνίας,
- να ανοίξουν διαύλους επικοινωνίας και συνεργασίας με τους/τις μαθητές/-ήτριες των σχολικών μονάδων της Βόρειας Εύβοιας, ο τόπος των οποίων επλήγη από τις καταστροφικές πυρκαγιές,
- με την αξιοποίηση των Δικτύων ή άλλων επιλογών,
- να επισκεφτούν τη Βόρεια Εύβοια και να βιώσουν εμπειρίες μοναδικές,
- να συνειδητοποιήσουν την αξία του εθελοντισμού,
- να μετουσιώσουν τα αρνητικά συναισθήματά τους από τις τραγικές συνέπειες των πυρκαγιών,
- σε δράσεις που: α) αποβλέπουν στην επίτευξη της αειφορίας, β) προωθούν την πολιτειότητα, την απόκτηση δημοκρατικής συνείδησης και γ) ενισχύουν ευφάνταστες δημιουργίες που θα συγκινούν, θα προβληματίζουν και θα εμπνέουν.
Ενδεικτικές προτεινόμενες δραστηριότητες:
1. Οι μαθητές/-ήτριες «υιοθετούν»:
- δημιουργήματα του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος (π.χ. δασικές εκτάσεις,
- υδροβιότοπους, καταρράκτες, φαράγγια, ποτάμια, λίμνες, πέτρινα γεφύρια), 3
- μνημεία της αρχαιότητας αλλά και σύγχρονα,
- την πανίδα ή/και τη χλωρίδα του τόπου τους,
- παραδοσιακούς οικισμούς,
- παραδοσιακά επαγγέλματα, τραγούδια, έθιμα, παραδοσιακές φορεσιές, παραδοσιακή κουζίνα,
- τοπικά προϊόντα,
2. Οι μαθητές/-ήτριες ενημερώνονται, ερευνούν, συζητούν, αναζητούν πληροφορίες, προσκαλούν ειδικούς από φορείς, οργανώσεις, σωματεία, ιδρύματα, εκδοτικούς οίκους για περισσότερη εμβάθυνση και επίλυση αποριών και αφηγούνται τις ιστορίες αυτών που έχουν «υιοθετήσει» προβάλλοντάς τα με τη μορφή βίντεο, ψηφιακών αφηγήσεων, αφισών, εντύπων, ραδιοφωνικών ή τηλεοπτικών μηνυμάτων, κωμικογραφημάτων, ζωγραφικών δημιουργιών, άρθρων στον τοπικό έντυπο ή ηλεκτρονικό τύπο, ψηφιακών εκπαιδευτικών παιχνιδιών, κινητών μουσείων ενημέρωσης (banners), καινοτόμων πολιτιστικών προϊόντων από εικονικές επιχειρήσεις στο πλαίσιο του σχολικού συνεταιρισμού. Οι δημιουργίες μπορεί να είναι εκτός από την ελληνική και σε άλλες ξένες γλώσσες.
Αναφορικά με το φυσικό περιβάλλον προτείνεται για τους/τις μαθητές/-ήτριες των τελευταίων τάξεων του Γυμνασίου και τους/τις μαθητές/-ήτριες των Λυκείων να έρθουν σε επικοινωνία με τους φορείς Διεύθυνσης Δασών των Νομών και να «υιοθετήσουν» συγκεκριμένες γεωγραφικά περιοχές που επλήγησαν από δασικές πυρκαγιές ή/και πλημμύρες, ώστε με αεροφωτογραφίες, ψηφιακές εφαρμογές (GPS, G.I.S) και επιτόπια μελέτη πεδίου να αντλούν πληροφορίες και να παρακολουθούν την εξέλιξή τους.
Η δράση (‘forest watchdog’) των σχολείων προτείνεται να είναι διαχρονική, με τη δημιουργία φακέλου υλικού (portfolio), προκειμένου να συνεχίζεται και από τους/τις νεότερους/-ες μαθητές/-ήτριες. Με αυτόν τον τρόπο οι μαθητές/-ήτριες εμπλέκονται σε μία ερευνητική μέθοδο επεξεργασίας δεδομένων από ψηφιακές εφαρμογές και επιτόπια έρευνα, συζητούν, διατυπώνουν ερωτήματα και επιλύουν προβλήματα σε συνεργασία με ειδικούς για να κατανοήσουν έννοιες και ζητήματα όπως: η αειφορική διαχείριση των δασών, οι χρήσεις γης, η σχετική νομοθεσία αναφορικά με το δασικό κτηματολόγιο, οι κίνδυνοι των δασικών οικοσυστημάτων και η παράνομη υλοτομία.
3. Ανάπτυξη δικτύου αλληλεγγύης
Τα σχολεία δημιουργούν δίκτυα με την αρωγή των Υπευθύνων Σχολικών Δραστηριοτήτων και των Κ.Ε.ΠΕ.Α.. Οι μαθητές/-ήτριες των δικτύων μοιράζονται τους προβληματισμούς τους καθώς και τις δημιουργίες τους είτε διαδικτυακά είτε δια ζώσης με την υλοποίηση εκπαιδευτικών επισκέψεων. Επίσης, τα σχολεία μπορούν να ενταχθούν στα ήδη υπάρχοντα δίκτυα των Κ.Ε.ΠΕ.Α. ώστε να γίνει διάχυση των εργασιών τους και στα άλλα σχολεία των δικτύων. Προτείνεται είτε σε νέα είτε σε υπάρχοντα δίκτυα να περιλαμβάνονται και σχολεία της Βόρειας Εύβοιας προκειμένου να δοθεί η ευκαιρία στους/στις μαθητές/-ήτριες της περιοχής να προβάλλουν τον τόπο τους και να παρουσιάσουν τα συναισθήματα
που βίωσαν από τις καταστροφικές επιπτώσεις της πυρκαγιάς. Ενθαρρύνεται η διενέργεια σχολικής επίσκεψης και μελέτης πεδίου στην περιοχή.
4. Οι μαθητές /-ήτριες ξεναγούν και παρουσιάζουν την περιοχή τους
Ομάδα μαθητών/-τριών αναλαμβάνουν να ξεναγήσουν τους/τις συμμαθητές/-ήτριές τους ή μαθητές/- ήτριες από άλλα σχολεία, αλλά και την τοπική κοινωνία στα μνημεία της φύσης και του πολιτισμού του τόπου τους.
5. Οι μαθητές /-ήτριες ευαισθητοποιούν
Οι μαθητικές δημιουργίες από κάθε σχολείο ή και από συνεργαζόμενα σχολεία παρουσιάζονται σε εκδηλώσεις/παρουσιάσεις στο τέλος της σχολικής χρονιάς ή στο πλαίσιο Διεθνών Ημερών (π.χ. Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος, Διεθνής Ημέρα Μητέρας Γης, Παγκόσμια Ημέρα Άγριας Ζωής, Διεθνής Ημέρα Δασών, Παγκόσμια Ημέρα Μέλισσας, Διεθνής Ημέρα Βιοποικιλότητας, Διεθνής Ημέρα Γυναίκας της Υπαίθρου κ.λ.π.), συνδυαστικά:
- με την πρόσκληση ειδικών που θα μιλήσουν για το θέμα των μαθητών/-τριών,
- με μια μουσική ή θεατρική παράσταση από κάποιον καλλιτέχνη ή καλλιτεχνική ομάδα,
και με γνωστοποίηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με σύνθημα: «ΣτηρίΖΟΥΜΕ Βόρεια Εύβοια».
Πλατφόρμα παρουσίασης μαθητικών έργων
Τα σχολεία της Βόρειας Εύβοιας αλλά και αυτά που θα συνεργαστούν με τα σχολεία της Βόρεια Εύβοιας μπορούν να αναρτούν τις μαθητικές δημιουργίες τους στην ιστοσελίδα του σχολείου τους και να τις προβάλλουν στην ειδικά σχεδιασμένη πλατφόρμα του Ι.Ε.Π. που έχει δημιουργηθεί για τον σκοπό αυτό (http://iep.edu.gr/el/component/k2/1540-ekpaideftiko-programma-stirizoume…).
