“Σημασία δεν έχουν μόνο εκείνες οι μεταρρυθμίσεις που υλοποιούμε αλλά και εκείνες που δεν υλοποιούμε από κάποιο αόριστο, ανεξήγητο και απροσδιόριστο φόβο. Και φυσικά σημασία έχει να συνεχίσουμε να ονειρευόμαστε μεταρρυθμίσεις στην εκπαίδευση, χωρίς λαϊκισμούς, αλλά με πραγματικό ενδιαφέρον για την παιδεία, τους νέους και τις οικογένειές τους, ιδιαίτερα τους πιο αδύναμους κοινωνικά.”
Το μήνυμα αυτό στέλνει σήμερα στην υπουργό Παιδείας Ν. Κεραμέως ο πρώην Γενικός Γραμματέας Ανώτατης Εκπαίδευσης του υπουργείου Παιδείας Αποστόλης Δημητρόπουλος, και “αρχιτέκτονας” της διάταξης για την εφαρμογή του δεύτερου Μηχανογραφικού των Πανελλαδικών, η οποία καταργήθηκε οριστικά την περασμένη Πέμπτη με τροπολογία που ψηφίστηκε στη Βουλή.
Ακολουθεί ολόκληρο το σχόλιο του Απ. Δημητρόπουλου:
Κρίμα!
Το Υπουργείο Παιδείας κατέθεσε τροπολογία στη Βουλή με την οποία καταργείται το λεγόμενο “δεύτερο μηχανογραφικό” που είχε ψηφιστεί αρχικά το 2021 (μαζί με τη θεσμοθέτηση της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής-EBE), αναβλήθηκε στη συνέχεια η εφαρμογή του για το 2023-2024 και τώρα καταργείται οριστικά.
Το “δεύτερο μηχανογραφικό” αφορούσε στον δραστικό περιορισμό του αριθμού των επιλογών/προτιμήσεων που δικαιούνται να δηλώνουν οι υποψήφιοι στο μηχανογραφικό δελτίο εισαγωγής στην ανώτατη εκπαίδευση. Υπενθυμίζεται ότι σήμερα οι υποψήφιοι αναλόγως του επιστημονικού πεδίου που έχουν ακολουθήσει δύνανται να δηλώσουν μέχρι και 250 διαφορετικά Τμήματα για να εισαχθούν. Με αποτέλεσμα για πολλούς η τελική εισαγωγή να γίνεται ρουλέτα…
Είχα ζητήσει από τον κορυφαίο Καθηγητή του MIT των ΗΠΑ Dimitris Bertsimas να αναλύσει τις επιπτώσεις της μείωσης του αριθμού των προτιμήσεων στην τελική εισαγωγή, με βάση τα δεδομένα των προτιμήσεων και τα αποτελέσματα εισαγωγής των τελευταίων τριών ετών (2019-2020, 2020-2021 και το 2021-2022 πρώτη χρονιά εφαρμογής της ΕΒE).
Η ανάλυση του κορυφαίου παγκοσμίως επιστήμονα και των συνεργατών του που αφιλοκερδώς μας πρόσφερε (τον ευχαριστώ θερμά και από εδώ δημόσια για την ανιδιοτελή προσφορά του) έδειξε ότι αν ο αριθμός των προτιμήσεων μειωθεί στην περιοχή των 10 προτιμήσεων τότε επιτυγχάνεται βελτίωση της εισαγωγής με βάση τη σειρά προτίμησης για περισσοτερο από το ένα τρίτο των υποψηφίων.
Με πιο απλά λόγια, όσο μικρότερος είναι ο αριθμός των προτιμήσεων τόσο περισσότεροι υποψήφιοι εισέρχονται σε Τμήμα/Σχολή ψηλότερα στις προτιμήσεις τους. Επειδή όμως κάτι τέτοιο θα ήταν πιθανό να αφήσει κάποιες θέσεις κενές (όχι τόσο πολλές) που θα μπορούσαν να εισαχθούν φοιτητές που είχαν βαθμολογία μεγαλύτερη από την ΕΒΕ, ήταν σκόπιμο να θεσμοθετηθεί η δυνατότητα για συμπλήρωση “δεύτερου μηχανογραφικού” αποκλειστικά για τις κενές θέσεις για όσους υποψηφίους δεν είχαν εισαχθεί πουθενά με τον πρώτο γύρο επιλογής (“πρώτο μηχανογραφικό”).
Πόσο σημαντικό όμως είναι να εισέρχονται οι υποψήφιοι σε Τμήματα/Σχολές ψηλότερα στις προτιμήσεις τους; Όσο σημαντικό είναι να σπουδάζουν κάτι που θέλουν περισσότερο. Πέρα από την ικανοποίηση των φοιτητών, κάτι τέτοιο θα αύξανε και τις πιθανότητες ολοκλήρωσης των σπουδών τους. Ιδιαίτερα όταν το ποσοστό εγκατάλειψης των σπουδών στα ελληνικά πανεπιστήμια ανέρχεται πλέον περίπου στο 50% των φοιτητών (τόσος είναι ο λόγος αποφοίτων/εγγραφόμενων τα τελευταία χρόνια). Πόσο σημαντικό είναι να ολοκληρώνουν περισσότεροι νέοι τις σπουδές τους στο πανεπιστήμιο; Και πόσο καλύτερο είναι κάθε μάθημα που γίνεται στο πανεπιστήμιο, όταν οι φοιτητές που το παρακολουθούν και συμμετέχουν σε αυτό, ήθελαν πράγματι να σπουδάσουν αυτό το αντικείμενο;
Επιπλέον, η εισαγωγή σε Τμήμα/Σχολή ψηλότερα στις προτιμήσεις θα αύξανε την ισότητα των ευκαιριών, ιδιαίτερα για τους φοιτητές που για κοινωνικούς και οικονομικούς λόγους δεν μπορούν να σπουδάσουν μακριά από τον τόπο κατοικίας των γονιών τους, καθώς αυξάνει την πιθανότητα να εισαχθούν στον τόπο τους. Είναι σημαντικό να μπορούν περισσότεροι νέοι να σπουδάσουν, χωρίς να επιβαρύνουν πολύ την οικογένειά τους με τα έξοδα σπουδών σε άλλη πόλη;
Η επίσημη αιτιολόγηση του υπουργείου για την απόφαση να μην προχωρήσει στην αλλαγή αυτή είναι ότι “μετά και τη δεύτερη χρονιά εφαρμογής της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής προκύπτει ότι αυτή έχει οδηγήσει στην εισαγωγή της συντριπτικής πλειονότητας των υποψηφίων (90%) στις πρώτες προτιμήσεις τους”.
Η αλήθεια είναι ότι η εφαρμογή της ΕΒΕ τα τελευταία δύο χρόνια περιόρισε τη δυνατότητα δήλωσης μεγάλου αριθμού προτιμήσεων ΜΟΝΟ για τους υποψηφίους εκείνους με χαμηλή βαθμολογία, καθώς αυτοί μπορούν να δηλώσουν μόνο τα Τμήματα/Σχολές με μικρότερη ΕΒΕ από το βαθμό τους. Αυτό είχε πράγματι ως αποτέλεσμα να αυξηθούν όσοι υποψήφιοι εισήλθαν σε Τμήματα/Σχολές στις πρώτες προτιμήσεις τους, επειδή δεν μπορούσαν να δηλώσουν άλλες.
Αυτό όμως δεν αλλάζει το συμπέρασμα της ανάλυσης του Καθηγητή Δημήτρη Μπερτσιμά ότι μπορεί να βελτιωθεί η σειρά εισαγωγής για πάνω από το ένα τρίτο των υποψηφίων, εφόσον για το ΣΥΝΟΛΟ των υποψηφίων ο αριθμός προτιμήσεων μειωθεί γύρω στις 10. Αξίζει να αναφερθεί ότι στην Αγγλία, για παράδειγμα κάθε υποψήφιος δεν μπορεί να αιτηθεί περισσότερα από 6 Τμήματα στο σύνολο της χώρας.
Σημασία δεν έχουν μόνο εκείνες οι μεταρρυθμίσεις που υλοποιούμε αλλά και εκείνες που δεν υλοποιούμε από κάποιο αόριστο, ανεξήγητο και απροσδιόριστο φόβο. Και φυσικά σημασία έχει να συνεχίσουμε να ονειρευόμαστε μεταρρυθμίσεις στην εκπαίδευση, χωρίς λαϊκισμούς, αλλά με πραγματικό ενδιαφέρον για την παιδεία, τους νέους και τις οικογένειές τους, ιδιαίτερα τους πιο αδύναμους κοινωνικά.
