Ανοίγουν σήμερα τα σχολεία, ενώ μαθητές και εκπαιδευτικοί βρίσκονται αντιμέτωποι με τις ανοιχτές πληγές που έχει προκαλέσει η πολιτική της σημερινής κυβέρνησης, αλλά και των προηγουμένων
Ελλείψεις – κενά
Διαχρονικά η υποχρηματοδότηση της δημόσιας εκπαίδευσης είναι μια από τις μεγαλύτερες και χρόνιες πληγές. Από την πλευρά τους κυβέρνηση και υπουργείο παιδείας προσπαθούν να κρύψουν τα μεγάλα προβλήματα και τις ελλείψεις διατυμπανίζοντας τους περίπου 25.000 μόνιμους διορισμούς των τελευταίων δύο χρόνων. Διορισμοί που είναι και αποτέλεσμα των αγώνων του εκπαιδευτικού κινήματος και δεν είναι παρά σταγόνα στον ωκεανό μπροστά στις πραγματικές ανάγκες.
Οι 32.000 άλλωστε προσλήψεις αναπληρωτών ήδη από την πρώτη φάση προσλήψεων, πέρα από τις προεκλογικές σκοπιμότητες και, αποδεικνύει ακριβώς αυτό. Συνολικά τα κενά θα προσεγγίσουν τις 50.000, ενώ την ίδια ώρα το σχολικό δίκτυο συρρικνώνεται με εκατοντάδες συγχωνεύεις και καταργήσεις σχολείων και τμημάτων με χιλιάδες μαθητές να μετατρέπονται σε μετανάστες της εκπαίδευσης.
Εκπαιδευτικοί φτωχοί – ανέστιοι – πλάνητες
Όσο για τους να τρέχουν οι περισσότεροι από αυτούς από τη μια περιοχή στην άλλη διανύοντας καθημερινά αμέτρητα χιλιόμετρα σε τρία, τέσσερα, πέντε και περισσότερα σχολεία με δραματικές επιπτώσεις για την προσωπική, οικογενειακή ζωή τους, αλλά και για τον παιδαγωγικό ρόλο και τη μόρφωση των μαθητών τους!
Η μισθολογική καθήλωση των εκπαιδευτικών για περισσότερα από 10 χρόνια σε συνδυασμό με τον πρωτοφανή πληθωρισμό που καταγράφεται πλέον στη χώρα μας, εκτινάσσει στα ύψη το κόστος των ενοικίων, των λογαριασμών, των μετακινήσεων αλλά και των βασικών ειδών οδηγεί στην αδυναμία των εκπαιδευτικών να αντεπεξέλθουν ακόμα και στις βασικές ανάγκες των οικογενειών τους. Νεοδιόριστοι και αναπληρωτές με μία βαλίτσα στο χέρι να γυρίζουν την ηπειρωτική και νησιωτική χώρα την ώρα που το κύμα ακρίβειας σαρώνει τη χώρα και δυσκολεύονται να βρουν σπίτι να μείνουν με ενοίκιο πανάκριβο.
Σε κάποια δημοφιλή τουριστικά νησιά είτε η προσφορά στέγης είναι μηδαμινή, είτε οι εκπαιδευτικοί καλούνται να καταβάλουν ενοίκια που ξεπερνούν το ήμισυ του μηνιαίου μισθού τους, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις είναι αναγκασμένοι να κοιμούνται σε αυτοκίνητα ή σε σκηνές! Το 2009 ένας νεοδιόριστος, χωρίς προϋπηρεσία και παιδιά, έπαιρνε 14 μισθούς των 1.150, με μικρότερη φορολογία. Σήμερα παίρνει 12 μισθούς των 737 €, με μεγαλύτερη φορολογία και με πληθωρισμό και ακρίβεια που τρώει τον ένα μισθό κάθε χρόνο! Αυτή είναι η «μοίρα» της συντριπτικής πλειοψηφίας των εργαζομένων στη χώρα μας. Όχι όμως και των καπιταλιστών. Αυτοί αύξησαν τα κέρδη τους, όσο πιο μεγάλοι, τόσο περισσότερο! Όλες οι κυβερνήσεις των τελευταίων χρόνων εμφανίζουν αυτή τη ληστεία ως φυσικό φαινόμενο. Μια η οικονομική κρίση, μια η πανδημία, μια η ενεργειακή κρίση και ο πόλεμος. Η διαχρονική πολιτική όλων των κυβερνήσεων και της Ευρωπαϊκής Ένωσης που ιδιωτικοποιούν κομμάτι- κομμάτι τις δημόσιες επιχειρήσεις όπως η ΔΕΗ, που εμπορευματοποιούν όλα τα κοινωνικά και δημόσια αγαθά, που νομοθετούν σε όφελος των επιχειρήσεων για την αύξηση των κερδών τους έχουν την πολιτική ευθύνη.
Σχολικά κτίρια και υποδομές σε άθλια κατάσταση – Δεν καλύπτονται τα στοιχειώδη λειτουργικά έξοδα
Γνωστές οι τεράστιες ελλείψεις αναφορικά με τα σχολικά κτίρια και τις υποδομές. Ε αποτέλεσμα καθημερινά να κινδυνεύει η σωματική ακεραιότητα ακόμα και η ζωή μαθητών, εκπαιδευτικών, αλλά και γονιών, χωρίς να αναφερόμαστε στις επιπτώσεις στην εκπαιδευτική διαδικασία και το μόρφωση των παιδιών. Μπροστά στον κίνδυνο να παγώσουν βρίσκονται φέτος μαθητές και εκπαιδευτικοί. Οι δήμοι της χώρας κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, αφού η ενεργειακή κρίση έχει εκτινάξει στα ύψη τα λειτουργικά τους κόστη.
Τα σχολεία ανοίγουν σε συνθήκες πανδημίας, χωρίς να λαμβάνεται κανένα μέσο που διασφαλίζει την υγεία των εκπαιδευτικών, των μαθητών και των οικογενειών τους, με το υπουργείο να κηρύσσει την επιστροφή στην κανονικότητα, τη στιγμή που στα σχολεία δεν υπάρχει επαρκές προσωπικό καθαριστών και καθαριστριών καθώς και το απαραίτητο υγειονομικό υλικό, με τους μαθητές να στοιβάζονται σαν σαρδέλες στις τάξεις.
Εξεταστικοκεντρικό σχολείο και ταξικοί αποκλεισμοί!
Η εκπαιδευτική πολιτική εντείνει στο έπακρο τους ταξικούς φραγμούς στο δημόσιο σχολείο (Τράπεζα Θεμάτων, Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής, συντελεστές βαρύτητας, μείωση αριθμού εισακτέων, αυστηροποίηση της απόκτησης του απολυτήριου του Λυκείου με μίνι πανελλαδικές σε όλες τις τάξεις του).
Εισάγονται εξετάσεις πανεθνικού χαρακτήρα τύπου pisa στο γυμνάσιο και τράπεζα θεμάτων σε όλες τις τάξεις στο λύκειο, διευρύνεται ο θεσμός των προτύπων και το νέο κυνήγι με εξετάσεις για εισαγωγή σε αυτά. Η γ ΄λυκείου ως μοντέλο, όπου το σχολείο απαξιώνεται χάριν των εξετάσεων όπου τα παιδιά, τρέχουν στα φροντιστήρια για να ανταπεξέλθουν σε μια εκπαίδευση που κυνηγάει τα sos, τα θέματα, τα τεστ και τις εξετάσεις, γίνεται το γενικό μοντέλο για όλο το σχολείο. Ο εκπαιδευτικός τρέχει για να βγάλει την ύλη και τα θέματα, με όσους μαθητές αντέχουν αυτούς τους ρυθμούς και αξιολογείται βάσει αυτού. Πέρα από παιδονόμος γίνεται και ο βασικός ιμάντας μιας πολιτικής που πετάει τα παιδιά του λαού έξω από τη γενική μόρφωση και την ελπίδα για μια θέση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, όπως δείχνουν και οι μειωμένες θέσεις στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, προς όφελος κολεγίων και κάθε είδους ιδιωτικών ιδρυμάτων.
Αξιολόγηση – χειραγώγηση – κατηγοριοποίηση σχολείων και εκπαιδευτικών
Σ΄ αυτό το χρονικό διάστημα το υπουργείο επιδιώκει να προχωρήσει την ατομική αξιολόγηση με τη δημιουργία νέων δομών που εντείνουν τον ανταγωνισμό και την ιεραρχία στο εσωτερικό των σχολικών μονάδων ανάμεσα στους εκπαιδευτικούς ταυτόχρονα με την κουλτούρα αξιολόγησης για όλους. Πίσω από μεγάλα λόγια προσπαθούν να κρύψουν την πιο σκληρή επίθεση που δέχεται το δημόσιο σχολείο, οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί. Καινοτομίες, ανάπτυξη μαθητών και εκπαιδευτικών, το σχολείο συνεργατική κυψέλη, συντονιστές και μέντορες που μαζί με τους συμβούλους και τους διευθυντές θα εμπνέουν, θα ενθαρρύνουν και άλλα πολλά. Και οι τρεις «καινοτόμοι θεσμοί» (Μέντορες, Σύμβουλοι, Εκπαιδευτικοί Όμιλοι) εντάσσονται στη διαδικασία της αξιολόγησης τόσο του σχολείου, όσο και του κάθε εκπαιδευτικού χωριστά, στηρίζονται στην απλήρωτη επιπλέον εργασία, καταστρατηγούν το διδακτικό και εργασιακό ωράριο των εκπαιδευτικών, κατηγοριοποιούν τα σχολεία και τους εκπαιδευτικούς, δίνουν υπερεξουσίες στους διευθυντές, επιδιώκουν τη δημιουργία μιας νέας ιεραρχικής δομής που με υποσχέσεις για πιθανή «εξέλιξη» σε στελέχη της εκπαίδευσης ή μια καλή βάση στην ατομική αξιολόγηση, θα ελέγχει, θα εποπτεύει και θα προωθεί την απαρέγκλιτη εφαρμογή της κυβερνητικής πολιτικής.
Αποτελεί τον δούρειο ίππο για την εφαρμογή της πιο σκληρής αξιολόγησης». Η αλήθεια είναι ότι η αξιολόγηση στην εκπαίδευση είναι το στρατηγικό εργαλείο για την ένταση του καθεστώτος χειραγώγησης και ομηρίας των εκπαιδευτικών και δραστικής ελαστικοποίησης των εργασιακών σχέσεων. Στρατηγικός στόχος να οικοδομήσουν ένα πανοπτικό μοντέλο που όλοι ελέγχουν όλους μέσα από άκρως ιεραρχικές και εξουσιαστικές σχέσεις. Στο ίδιο μήκος κύματος και οι διακηρύξεις τόσο της προηγούμενης κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, όσο και της σημερινής της ΝΔ ευθυγαμμιζόμενες με τις κατευθύνσεις ΟΟΣΑ – ΔΝΤ και ΕΕ. Σε όλες τις χώρες, η αξιολόγηση συνδέεται με τη δημιουργία σχολείων πολλών ταχυτήτων, όπου τελικά είναι η ταξική προέλευση και οι οικονομικές δυνατότητες των μαθητών καθορίζουν τις επιδόσεις και τη σχολική τους πορεία.
Η δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων σε κάθε τάξη του Λυκείου, όπως στις πανελλαδικές εξετάσεις, δε θα εντείνει απλώς, την κοινωνική διαφοροποίηση των σχολικών μονάδων, αλλά θα οξύνει επιπλέον και το πνεύμα ανταγωνισμού στην κατεύθυνση της ακόμη μεγαλύτερης αποδοχής του προτεινόμενου αξιολογικού πλαισίου και των σύστοιχων στόχων της κυρίαρχης εκπαιδευτικής πολιτικής.
Η διεθνής εμπειρία έχει αποδείξει ότι η εφαρμογή της αυτοαξιολόγησης/αξιολόγησης οδήγησε παντού σε κατηγοριοποίηση και κλείσιμο σχολείων, στην λειτουργία των σχολικών μονάδων με όρους ανταγωνισμού και επιχειρηματικότητας. Κατέστρεψε το δημόσιο σχολείο και τα μορφωτικά και εργασιακά δικαιώματα, άνοιξε τον δρόμο για την είσοδο γονέων και δήμων σε αυτό, με ρόλο επόπτη του εκπαιδευτικού έργου.
Στόχος της κυβέρνησης να δημιουργηθεί ένα σχολείο όπου ο διευθυντής θα καταστρατηγεί οποιοδήποτε δικαίωμα των εκπαιδευτικών, ώστε να παραμένουν στο σχολείο 8-2 καθημερινά (πράγμα που δεν ισχύει σήμερα), να έρχονται στο σχολείο και απογεύματα (δωρεάν). Οι δε διακοπές θα γίνονται καπνός ανάμεσα σε επιμορφώσεις, «δράσεις», συμπληρώσεις φορμών και αναφορών, θερινά camp και ότι άλλο θα επιβάλουν οι ανταγωνιστικοί ρυθμοί της αξιολόγησης. Ένα σχολείο, όπου θα υπάρχει μόνο φόβος, κανιβαλισμός, καταπίεση και οι εκπαιδευτικοί θα είναι απλώς κρατικοί υπάλληλοι, όπου δε θα υπάρχει ελεύθερος χρόνος και καμία ελευθερία.
Στον δρόμο του αγώνα
Μπροστά στους κυβερνητικούς σχεδιασμούς οι εκπαιδευτικοί χρειάζεται να συσπειρωθούν στα σωματεία τους. Το εκπαιδευτικό κίνημα οφείλει να αντισταθεί με προσανατολισμό την ανατροπή των αντιεκπαιδευτικών αναδιαρθρώσεων και της πολιτικής κυβέρνησης – Ε.Ε. – Ο.Ο.Σ.Α. Να συμβάλουμε στη διαμόρφωση ενός μορφωτικού κοινωνικού κινήματος που θα διεκδικεί έναν «άλλο» ρόλο για τον εκπαιδευτικό και την εκπαίδευση.
Σε αυτή την κατεύθυνση οι προτάσεις του εκπαιδευτικού κινήματος είναι έξω από κάθε διαδικασία εξωραϊσμού της αξιολόγησης και συνδέονται με το όραμα για ένα άλλο σχολείο που να χωρά όλα τα παιδιά χωρίς φραγμούς και διακρίσεις και αυτό δεν μπορεί παρά να συνδέεται με αιτήματα που δεν ενσωματώνονται και δεν εξωραϊζουν το καπιταλιστικό σύστημα, αλλά συνδέονται άρρηκτα με τον αγώνα για μια «άλλη» κοινωνία.
* Ο Γιώργος Κ. Καββαδίας είναι φιλόλογος στο 3ο ΓΕΛ Κερατσινίου, μέλος του ΔΣ της ΕΛΜΕ Πειραιά, μέλος της ΣΕ του περιοδικού «Αντιτετράδια της Εκπαίδευσης» του Εκπαιδευτικού Ομίλου
