Του Δημήτρη Καραδήμα, Αντιπρύτανη Ακαδημαϊκών Υποθέσεων και Φοιτητικής Μέριμνας του ΕΚΠΑ, Επιστημονικά Υπεύθυνο για το CIVIS
Την προηγούμενη εβδομάδα πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα η ετήσια κεντρική εκδήλωση του CIVIS, που έχει γίνει γνωστή με το όνομα Global CIVIS Days (GCD). Πρόκειται για μια εκδήλωση που συγκεντρώνει στον ίδιο χώρο για ένα τριήμερο φοιτητές, καθηγητές, ερευνητές, εργαζόμενους στα Πανεπιστήμια (διοικητικούς, τεχνικούς, κλπ), κοινωνικούς εταίρους και εκπροσώπους των τοπικών κοινωνιών από όλη την Ευρώπη.
Ο σκοπός είναι να βρεθούν όλοι οι συμμετέχοντες μαζί, να συζητήσουν, να ανταλλάξουν σκέψεις, απόψεις και εμπειρίες και να προωθήσουν την συνεργασία των ιδρυμάτων, η οποία αποβλέπει στη δημιουργία ενός ισχυρού Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου ικανού να εκπροσωπήσει την ευρωπαϊκή ανώτατη εκπαίδευση στο διεθνές στερέωμα, να ανταποκριθεί με επιτυχία στις απαιτήσεις του διεθνούς ανταγωνισμού, να αναβαθμίσει την εκπαίδευση των φοιτητών του και να ανεύρει καινοτόμες λύσεις στις ποικίλες κοινωνικές προκλήσεις του 21ου αιώνα.
Τα δύο προηγούμενα χρόνια οι GCD είχαν πραγματοποιηθεί στη Στοκχόλμη και στις Βρυξέλλες, αλλά με περιορισμένη συμμετοχή λόγω της πανδημίας. Υπήρξαν διάφορες δράσεις κυρίως διαδικτυακές. Στην περίπτωσή μας, όμως, την περασμένη εβδομάδα η αυτοπρόσωπη παρουσία των συμμετεχόντων ξεπέρασε κάθε προσδοκία και τελικά το σύνηθες τριήμερο εξελίχθηκε σε τετραήμερο λόγω του μεγάλου αριθμού των συναντήσεων και άλλων δραστηριοτήτων που έπρεπε να πραγματοποιηθούν. Η όλη διοργάνωση στέφθηκε από απόλυτη επιτυχία, όχι μόνο γιατί συμμετέσχον περίπου 300 άτομα, τα οποία εκπροσωπούν τα 10 πανεπιστήμια του CIVIS σε διάφορους τομείς εργασίας και σε όλα τα επίπεδα, αλλά και γιατί πραγματοποιήθηκαν ουσιαστικές συζητήσεις που άφησαν από ιδιαίτερα ικανοποιημένους μέχρι ενθουσιασμένους τους συμμετέχοντες. Να σημειωθεί ότι υπήρχε και διαδικτυακή κάλυψη για όσους δεν μπορούσαν να έρθουν στην Αθήνα, καθώς και για το ευρύτερο κοινό. Πραγματοποιήθηκαν εντός του τετραημέρου περισσότερες από 30, τρίωρες κατά μέσο όρο, συναντήσεις των διαφόρων ομάδων εργασίας, αλλά και συναντήσεις καθαρά επιστημονικού χαρακτήρα. Οι ομάδες εργασίας προωθούν το έργο της συμμαχίας και προετοιμάζουν την επόμενη περίοδο. Τα θέματα που συζητήθηκαν σχετίζονταν βέβαια με την εκπαιδευτική πολιτική της συμμαχίας και τη σχέση της με άλλες συμμαχίες ή κοινωνικούς εταίρους, αλλά ήταν και οικονομικής, οργανωτικής και διαχειριστικής φύσεως. Οι ενότητες με τα επιστημονικά θέματα ήταν ανοικτές στο ευρύτερο κοινό και στράφηκαν γύρω από προβλήματα που σχετίζονται με την διεπιστημονική κεντρική θεματική ενότητα του CIVIS (HUB), την οποία συντονίζει το ΕΚΠΑ και έχει τον τίτλο: Κοινωνία, πολιτισμός, πολιτισμική κληρονομιά. Ήταν ένα ευρωπαϊκής εμβέλειας γεγονός που έκλεισε μάλιστα με τρόπο εμφατικό με την παρουσία, στη συνάντηση του Συμβουλίου των Πρυτάνεων (Board of Rectors), της Υπουργού Παιδείας κ. Κεραμέως και τη διαδικτυακή σύνδεση της Γενικής Διευθύντριας της Γενικής Διεύθυνσης Εκπαίδευσης, Νεολαίας, Αθλητισμού και Πολιτισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της κ. Χριστοφίδου.
Κεντρικό θέμα των συζητήσεων ήταν η εκπαίδευση και η εκπαιδευτική πολιτική της συμμαχίας. Το CIVIS είναι ένα Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο το οποίο εξαρχής ως βασικό του στόχο είχε την ανάπτυξη κοινών εκπαιδευτικών προγραμμάτων σε όλα τα επίπεδα (προπτυχιακό, μεταπτυχιακό, διδακτορικό) και την αύξηση της κινητικότητας φοιτητών και καθηγητών, ώστε οι πρώτοι να μπορούν να συμμετέχουν σε αυτά τα εκπαιδευτικά προγράμματα και οι δεύτεροι να μπορούν να τα στηρίζουν. Μέχρι σήμερα έχουν αναπτυχθεί μαθήματα προπτυχιακού και μεταπτυχιακού επιπέδου στις τέσσερις θεματικές ενότητες διεπιστημονικού χαρακτήρα που έχει υιοθετήσει το CIVIS (Ενέργεια, περιβάλλον, κλιματική αλλαγή – Κοινωνία, πολιτισμός, πολιτισμική κληρονομιά – Υγεία – Πόλεις, περιφέρειες, κινητικότητα), ενώ σύντομα θα προστεθεί και πέμπτη ενότητα (Ψηφιακός και τεχνολογικός μετασχηματισμός). Τα μαθήματα αυτά είναι κοινά (με συμμετοχή τουλάχιστον τριών ιδρυμάτων), ενώ παράλληλα οργανώνονται θερινά σχολεία και άλλες παρόμοιες εκπαιδευτικές δράσεις (προγράμματα σύντομης κινητικότητας). Παράλληλα, έχουν υπογραφεί συμφωνίες για συνεπίβλεψη διδακτορικών διατριβών. Η διεπιστημονικότητα, η εισαγωγή καινοτόμων παιδαγωγικών μεθόδων, η ανταλλαγή καλών πρακτικών, η ανάπτυξη μαθημάτων και προγραμμάτων που ανταποκρίνονται σε υπαρκτές κοινωνικές ανάγκες και προκλήσεις, καθώς και η δημιουργία ενιαίου κοινού ψηφιακού campus και η προσφορά ψηφιακών μαθημάτων, όπου απαιτείται, είναι τα νέα στοιχεία που χαρακτηρίζουν την εκπαιδευτική πολιτική του CIVIS, διαμορφώνουν την ιδιαίτερη εκπαιδευτική του φυσιογνωμία και καθορίζουν την ποιότητα του εκπαιδευτικού του έργου.
Στις άμεσες προτεραιότητες του επομένου διαστήματος ανήκει η ολοκλήρωση του κοινού ψηφιακού campus, η οποία θα δώσει τη δυνατότητα της ενσωμάτωσης σε αυτό όλων των υπηρεσιών και διοικητικών διαδικασιών που υπηρετούν την εκπαιδευτική διαδικασία, ενώ παράλληλα θα διευκολύνει την υιοθέτηση της Ευρωπαϊκής Φοιτητικής Κάρτας (European Student Card), με ό,τι σημαίνει αυτό και σε συμβολικό επίπεδο, αλλά και στο πρακτικό επίπεδο της κινητικότητας. Παράλληλα, γίνονται συζητήσεις ώστε το CIVIS να καταστεί μια νομική οντότητα – κάτι που θα επιτρέψει στα πανεπιστήμια-μέλη του να αλληλοσυμπληρώνουν τις δυνάμεις τους, να λαμβάνουν κοινές στρατηγικές αποφάσεις και να ενεργούν ως νομικό πρόσωπο. Αυτό αναμένεται ότι θα δώσει μεγαλύτερη ευελιξία σε όλα τα επίπεδα και ιδιαίτερα στον τομέα της ανάπτυξης κοινών προγραμμάτων σπουδών.
Το επόμενο βήμα στον τομέα αυτόν θα είναι η ανάπτυξη κοινών προγραμμάτων προπτυχιακών και μεταπτυχιακών σπουδών που θα οδηγούν σε κοινά πτυχία και διπλώματα αντίστοιχα. Είναι δύσκολο εγχείρημα, γιατί πρέπει να ξεπεραστούν εμπόδια νομικά, γραφειοκρατικά, οργανωτικά, ενδεχομένως οικονομικά κ.α., αλλά η πορεία θα είναι προς αυτή την κατεύθυνση. Το ΕΚΠΑ μάλιστα θα έχει ηγετικό ρόλο σε αυτή την προσπάθεια, καθώς έχουμε αναλάβει την οργάνωση των προπτυχιακών και μεταπτυχιακών σπουδών του CIVIS κατά τη δεύτερη περίοδο λειτουργίας του (2022-2026).
