«Δεν υπάρχει καλύτερος σχεδιαστής από τη φύση»
Αυτό που γίνεται με το χταπόδι τον τελευταίο καιρό φαίνεται λίγο υποκριτικό, αν αναλογιστεί κανείς τον τρόπο που συμπεριφερόμαστε γενικότερα στα ζώα είτε είναι μέρος της τροφικής μας αλυσίδα είτε όχι.
Όπως και να έχει όμως το χταπόδι είναι ένα καταπληκτικό ζώο που χρησιμοποιείται στη βιομιμητική αλλά και στη .
Αρχικά έχει μαθηματικό σχεδιασμό, αφού η επιδεξιότητα και η χάρη στις κινήσεις του οφείλεται εν μέρει στην ακτινωτή συμμετρία των άκρων, καθώς τα πλοκάμια του εκτείνονται συμμετρικά γύρω από το στόμα του, όπως οι ακτίνες ενός κύκλου.
Επίσης οι κινήσεις του χταποδιού δεν είναι ρυθμικές, όπως σε άλλα είδη. Τα περισσότερα ζώα, ανάμεσα σε αυτά και ο άνθρωπος, κινούν ρυθμικά τα πόδια τους το ένα μετά το άλλο, κάτι που δεν κάνει το χταπόδι. Οι τελευταίες μελέτες μάλιστα κατάφεραν να εξηγήσουν πως ένα ζώο με σχετικά μικρό εγκέφαλο μπορεί να ελέγχει ανεξάρτητα και ταυτόχρονα οκτώ πόδια, καταρρίπτοντας μια παλιά θεωρία της Βιολογίας, σύμφωνα με την οποία οι στρατηγικές κίνησης εξελίσσονται με τρόπο που να ακολουθούν τη δομή του σώματος.
Τα χταπόδια αντιθέτως δείχνουν να υπακούουν στην αρχή “Embodied Organization” (ενσωματωμένη οργάνωση) μια σχετικά καινούργια επινόηση που εφαρμόζεται στην ανάπτυξη βιομιμητικών ρομπότ. Η συγκεκριμένη αρχή, που προέρχεται από τον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης, υποστηρίζει ότι η βέλτιστη συμπεριφορά ενός αυτόνομου ρομπότ ή ζώου επιτυγχάνεται ως αποτέλεσμα της βελτιστοποίησης των αμοιβαίων και δυναμικών αλληλεπιδράσεων ανάμεσα στον εγκέφαλο, το σώμα και το διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον. Με άλλα λόγια, ο τρόπος κίνησης του χταποδιού εξελίσσεται παράλληλα και είναι αλληλένδετος με την αρχιτεκτονική του νευρικού συστήματος, το σχέδιο του σώματος του και φυσικά το περιβάλλον στο οποίο ζει.
Στη βιομιμητική έχει αντιγράφει επίσης ο τρόπος που λειτουργούν οι βεντούζες του με την κατασκευή μιας ειδικής ιατρικής συσκευής που μπορεί να συγκρατήσει υλικά με πολύ μικρό πάχος, όπως είναι στρώσεις κυττάρων και τις οποίες μπορεί να εναποθέσει σε επιθυμητό σημείο στο σώμα ενός ασθενούς χωρίς καμία ανθρώπινη παρέμβαση. Η διαδικασία αυτή κρατάει λίγα δευτερόλεπτα και συντελείται ως απόκριση σε ηλεκτρικό σήμα με τρόπο που προσομοιάζει τη λειτουργία των βεντούζων του χταποδιού.
Τέλος, ο μεγάλος Λεονάρντο Ντα Βίντσι με τη γνωστή του εμμονή στην ομορφιά και στη λειτουργικότητα της φύσης, χρησιμοποίησε πολλές φορές το χταπόδι ως αφετηρία για εκκεντρικές εφευρέσεις και δημιουργίες του.
«Δεν υπάρχει καλύτερος σχεδιαστής από τη φύση».
Θανάσης Κοπάδης
Μαθηματικός Συγγραφέας
