Τα ωκεάνια ψάρια που μετακόμισαν στη Μεσόγειο μέσω της Διώρυγας του Σουέζ και έχουν κατακλύσει τις θαλάσσιες περιοχές της χώρας – Τα μεγάλα τους πτερύγια διαθέτουν από τα ισχυρότερα δηλητήρια στη φύση
Όχι, μην πάει το μυαλό σας στο σκυλόψαρο, τη σμέρνα και τη σκορπίνα. Εδώ μιλάμε κυρίως για ξενομπάτηδες. Ο φόβος δεν είναι να μην σε… φάνε, αλλά να μην έρθεις σε επαφή μαζί τους και προπάντων να μη τα φας.
Μόνιμο «πονοκέφαλο» για τους αλιείς του νοτίου Αιγαίου αποτελεί η εμφάνιση λαγοκέφαλων, οι οποίοι έχουν κατακλύσει τις Τα ωκεάνια ψάρια που μετακόμισαν στη Μεσόγειο μέσω της Διώρυγας του Σουέζ και έχουν κατακλύσει τις θαλάσσιες περιοχές της χώρας, είναι ένα είδος καταστροφικό για τα αλιεύματα των περιοχών, επικίνδυνο για τον άνθρωπο.
Μπορεί να προκαλέσει μέχρι και τον θάνατο αν καταναλωθεί το κρέας του, καθώς φέρει μια νευροπαραλυτική τοξίνη. Οι λαγοκέφαλοι είναι ένα από τα είδη ψαριών που έχουν μεταναστεύσει στις ελληνικές θάλασσες και είναι επικίνδυνα τόσο για την τοπική πανίδα όσο και για τον άνθρωπο.
Μπορεί η εμφάνιση λαγοκέφαλων στις ακτές να έχει γίνει μόνιμος “πονοκέφαλος” για τους αλιείς το νοτίου Αιγαίου, ωστόσο αυτό δεν είναι το μόνο “φονικό” ψάρι στις ελληνικές θάλασσες.
Λεοντόψαρα, φεγγαρόψαρα και Plotosus lineatus, είναι τρία ψάρια εξίσου επικίνδυνα που κολυμπούν στα νερά της χώρας.
Λαγοκέφαλος: Πόσα ξενικά είδη συναντάμε στις ελληνικές θάλασσες
Αν και συναντάται στην Ελλάδα ήδη από το 2005, ο λαγοκέφαλος αποτελεί απειλή για την τοπική θαλάσσια πανίδα της χώρας, αφού, μη έχοντας φυσικό θηρευτή, εξαπλώνεται ραγδαία.
Λαγοκέφαλους συναντάμε στα Δωδεκάνησα, τις νότιες Κυκλάδες και την Κρήτη, με την Παρασκευή Καραχλέ, βιολόγο, ιχθυολόγο και ερευνήτρια του ΕΛΚΕΘΕ, να σημειώνει πως μπορούν να φτάσουν έως και τα 9 κιλά. «Απαγορεύεται να το καταναλώνουμε γιατί έχει μια νευροτοξίνη για την οποία δεν έχουμε αντίδοτο».
Σύμφωνα με την κ. Καραχλέ, «στη χώρα μας υπάρχουν πάνω από 45 ξενικά είδη ψαριών τα οποία δεν είναι όλα επικίνδυνα». Μεταξύ αυτών και το λεοντόψαρο και το φεγγαρόψαρο αλλά και το Plotosus lineatus. «Το κράτος και η επιστημονική κοινότητα κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε για να προστατεύσουμε πρώτα τους ψαράδες».
Λεοντόψαρο
Πρωτοεμφανίστηκε στα ελληνικά χωρικά ύδατα και συγκεκριμένα στη θαλάσσια περιοχή της Ρόδου το φθινόπωρο του 2015, προερχόμενο από την Ερυθρά θάλασσα μέσω της Διώρυγας του Σουέζ. Για αυτό και εντάσσεται στην κατηγορία «λεσεψιανός μετανάστης», ορολογία που προκύπτει από τον Γάλλο Φερδινάνδο ντε Λεσέψ, τον μηχανικό που κατασκεύασε τη Διώρυγα του Σουέζ, ή αλλιώς τη διόδο που επέτρεψε σε πολλά είδη του ζωικού βασιλείου που ζούσαν στην Ερυθρά και στον Ινδικό να «κατακτήσουν» τη Μεσόγειο.
Τα μεγάλα του πτερύγια διαθέτουν ένα από τα ισχυρότερα δηλητήρια στη φύση, το οποίο μπορεί να προκαλέσει ακόμα και θάνατο στον άνθρωπο, επιδρώντας στο καρδιαγγειακό και νευρομυϊκό σύστημα.
Το μέγεθός του κυμαίνεται από 15 έως 35 εκατοστά και συγγενεύει με τη δικιά μας σκορπίνα, καθώς ανήκει στην ίδια οικογένεια, τις Σκορπινίδες.
Όπως και οι σκορπίνες, ζει κυρίως σε βραχώδεις βυθούς, σε σχετικά ρηχά νερά μέχρι και τα 60 μέτρα, συνήθως όμως από τα 3 έως τα 20 μέτρα. Έχει παρατηρηθεί ότι όταν ενοχλείται από καταδύτες, ανοίγει διάπλατα τα πτερύγιά του και κάνει βίαιες κινήσεις επίθεσης. Απαγορεύεται η επάφή μαζί του με γυμνά χέρια αν έχει πιαστεί σε δίχτυ ή πετονιά, ενώ το δηλητήριό του παύει να είναι ενεργό εφόσον θανατωθεί.
Διαθέτει την ικανότητα να φάει 30 φορές το μέγεθος του στομαχιού του και έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι μπορεί να μειώσει την παρουσία μικρών ψαριών σε έναν ύφαλο κατά 90% μέσα σε μόλις 5 εβδομάδες, τρώγοντας ό,τι κινείται κοντά στα βράχια. Πρόκειται για ένα από τα πιο ταχέως αναπτυσσόμενα είδη του πλανήτη, καθώς ένα θηλυκό μπορεί μέσα σε έναν χρόνο να παράγει δύο εκατομμύρια αβγά σε επαναλαμβανόμενες γέννες, κάθε τέσσερις ημέρες!
Plotosus lineatus
Πρόκειται για ένα από τα πιο δηλητηριώδη ψάρια παγκοσμίως.
Διαθέτει κοφτερά πτερύγια και τα αγκάθια του κρύβουν ένα άκρως τοξικό δηλητήριο, που μπορεί να αποβεί μοιραίο για τον άνθρωπο που θα έρθει σε επαφή μαζί του και κοπεί.
Είναι ένα μακρύ ψάρι που μοιάζει με χέλι, μήκους μέχρι και 32 εκατοστά, σε καφετί χρώμα με άσπρες ή κρεμ λωρίδες.
Η «πατρίδα» του είναι ο Ινδικός και ο Δυτικός Ειρηνικός Ωκεανός και μπήκε στη Μεσόγειο από το Σουέζ ως ξενικό είδος. Τα νεαρά άτομα κολυμπούν σε ομάδες των 100, και μοιάζουν με μπάλα, ενώ τα ενήλικα μέχρι 20 ψάρια μαζί.
Ενεργούν σαν μια γιγαντιαία περιστροφική μηχανή και δύσκολα μπορεί κάποιος να ακινητοποιήσει ή να εγκλωβίσει ένα. Αυτό είναι και το θετικό για τους ψαράδες. Κινούνται πάντα σε μεγάλα κοπάδια και μπορούν να γίνουν αντιληπτά.
Φεγγαρόψαρο
Εντάσσεται και αυτό μεταξύ των πιο θανατηφόρων πλασμάτων της θάλασσας, πρόκειται ωστόσο για πασίγνωστο και εύκολα αναγνωρίσιμο είδος και άπαντες γνωρίζουν ότι η κατανάλωση του είναι άκρως επικίνδυνη. Στην Ευρώπη μάλιστα έχει απαγορευτεί επίσημα. Όπως ο λαγοκέφαλος διαθέτει και αυτό τη δηλητηριώδη τετροδοτοξίνη, η οποία βρίσκεται στο συκώτι του.
Στην Άπω Ανατολή πάντως το φεγγαρόψαρο είναι ιδιαίτερα περιζήτητο. Για τους τολμηρούς λάτρεις του σούσι, το κρέας του αποτελεί το πο εκλεκτό έδεσμα που μπορεί να προσφέρει η θάλασσα. Το ψάρι που οι Iάπωνες αποκαλούν φούγκου, είναι ο ακριβότερος, νοστιμότερος και πιο ριψοκίνδυνος μεζές που προσφέρεται σε εστιατόριο σούσι.
Μόνο οι εμπειρότεροι σεφ σούσι έχουν την άδεια να καθαρίσουν και να τεμαχίσουν το συγκεκριμένο είδος, χωρίς να έρθει σε επαφή το κρέας του με το θανατηφόρο συκώτι. Σε περίπτωση όπου οι τοξίνες του ψαριού φτάσουν στο πιάτο μας, τα συμπτώματα ξεκινούν με παράλυση της γλώσσας και των χειλιών και ακολουθεί ταχυπαλμία, δύσπνοια και μυϊκή παράλυση. Αν δεν ακολουθήσει ιατρική αντιμετώπιση ο θάνατος καταφτάνει εντός 24 ωρών.
Το φεγγαρόψαρο, ή προπέλα, ή molla-molla είναι το μεγαλύτερο οστεώδες ψάρι στον κόσμο, το βάρος του μπορεί να φτάσει έως και 1,5 τόνο! Στην όψη είναι αποκρουστικό, καθώς έχει ένα πολύ μικρό στόμα, δυσανάλογο του μεγέθους του σώματός του, ενώ συνολικά μοιάζει σαν να το έχει πατήσει…πρέσα ή κατ’ άλλους σαν κομμένη στα δύο μπάλα.
Συνήθως ζει σε μεγάλα βάθη και για τους ψαράδες θεωρείται κακό σημάδι να πιαστεί στα δίχτυα τους. Τον Μάη του 2009 αλιεύτηκε στην Καβάλα ένα φεγγαρόψαρο βάρους 600 κιλών (και ηλικίας 150 ετών!), ενώ τον Ιούνιο του 2014 ένας Μυκονιάτης επέδειξε τη βάρους 250 κιλών λεία του, με τη βοήθεια γερανού.
