Όταν επανέρχεσαι, μετά από 30 χρόνια, σε ένα θέμα που έχει «παιχθεί», δε μπορούμε να μιλάμε για «καινοτομία», γιατί έχει αλλάξει δραματικά το τοπίο της εκπαίδευσης, με την ταχεία διείσδυση των ΤΠΕ.
Έχουμε, ήδη, ασχοληθεί διεξοδικά, σε άλλη ανάρτηση, με την επαναφορά, μετά από 30 χρόνια, της τότε επινόησης του «πολλαπλού βιβλίου». Τι έχει συμβεί ώστε να θεωρείται ότι οι συνθήκες επιτρέπουν την επαναφορά ενός μέτρου που είχε εγκαταλειφθεί και είχε απορριφθεί! Είναι, όντως, σημαντική υπόθεση το σχολικό βιβλίο και η χρήση του στο σχολείο από εκπαιδευτικούς και μαθητές/τριες, αν λάβουμε υπόψη ότι, για πολλούς μαθητές/τριες από μη προνομιούχα κοινωνικά στρώματα, τα σχολικά βιβλία είναι τα κύρια, αν όχι τα μοναδικά έντυπα κείμενα με τα οποία έρχονται σε επαφή.
Από αυτή την άποψη, η πολυδιαφημιζόμενη πολλαπλότητα και η «απομάκρυνση από τη «βιβλιοκεντρική» προσέγγιση προς τη γνώση που είναι ψηφιακή με πολλαπλές πηγές», δεν αποκλείεται να δημιουργεί νέα εμπόδια σε μαθητές/τριες που δεν έχουν τις υλικές, τις κοινωνικές και πολιτισμικές προϋποθέσεις για να ανταποκριθούν με επάρκεια στο «Νέο Σχολείο». Είναι σαφές ότι το σύνολο εκπαιδευτικών μέτρων προβάλλει την αντίληψη ενός κοινωνικά ουδέτερου και αταξικού σχολείου. Όσο για τα Σχολικά Προγράμματα, αυτά ενδιαφέρουν πρωτίστως ή κατ αποκλειστικότητα τους συγγραφείς και τους εκδότες, λόγω των προδιαγραφών τις οποίες οφείλουν να ακολουθήσουν πιστά, για να εξασφαλίσουν την έγκρισή τους.
Το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής, λοιπόν, με «εντολή Κεραμέως», προετοιμάζει για μια ακόμη φορά (μετά το 1990 και το 2008) την «εκπαιδευτική επανάσταση», που βάζει τέλος στη πολιτική του ενός μοναδικού κρατικού σχολικού βιβλίου. Πρόκειται, δηλαδή, για επαναφορά μιας εκκρεμότητας από το παρελθόν. Όταν επανέρχεσαι, μετά από 30 χρόνια, σε ένα θέμα που έχει «παιχθεί», δε μπορούμε να μιλάμε για «καινοτομία», γιατί έχει αλλάξει δραματικά το τοπίο της εκπαίδευσης, με την ταχεία διείσδυση των ΤΠΕ. Δηλαδή, προβάλλεται η αναγκαιότητα μιας έντυπης πηγής γνώσης, σε ένα πεδίο όπου προδιαγράφεται κατάσταση ψηφιακής πολλαπλότητας. Το μοναδικό σχολικό βιβλίο, βέβαια, αντικαθίσταται, πάλι από ένα! Μόνο που βαφτίζεται «πολλαπλό», όχι γιατί είναι εργαλείο πολλαπλών χρήσεων ή πολλαπλών αναγνώσεων, αλλά επειδή θα παρέχεται η δυνατότητα επιλογής ενός σχολικού εγχειριδίου ανάμεσα από περισσότερα(πέντε;) εγκεκριμένα. Το μόνο «νέο» δεδομένο είναι ότι «επιτρέπεται»(!) η συνδυασμένη χρήση και άλλων εγκεκριμένων ψηφιακών βιβλίων.
Τα εγκεκριμένα εντάσσονται σε ένα Μητρώο Διδακτικών Βιβλίων και στην Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Διδακτικών Βιβλίων (ΨΒΔΒ), που είναι στη διάθεση εκπαιδευτικών και μαθητών/τριών σε ψηφιακή μορφή, προκειμένου να μπορούν να αξιοποιούνται επικουρικά ή συνδυαστικά με το ένα το βασικό που έχει επιλεγεί από διδάσκοντες ή από το Σύλλογο Διδασκόντων ή από τον Διευθυντή του σχολείου. Η Υπουργός σε ανακοίνωσής της διευκρινίζει: «Το πολλαπλό βιβλίο δίνει τη δυνατότητα στους εκπαιδευτικούς να επιλέγουν το βιβλίο που θέλουν, ανάμεσα στα εγκεκριμένα βιβλία του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Ι.Ε.Π.). Ταυτόχρονα, μαθητές και εκπαιδευτικοί θα έχουν πρόσβαση και στα υπόλοιπα εγκεκριμένα διδακτικά βιβλία σε ψηφιακή μορφή, καθώς και σε πλούσιο συμπληρωματικό ψηφιακό εκπαιδευτικό υλικό. Η ελεύθερη επιλογή βιβλίου και οι πολλαπλές πηγές σηματοδοτούν μια πραγματική αλλαγή παραδείγματος στον τρόπο που μαθαίνουν τα παιδιά στο σχολείο, ξεφεύγοντας από το μοντέλο της αποστήθισης, ενισχύοντας την κριτική σκέψη των μαθητών και τη διαμόρφωση ανεξάρτητης γνώμης. Η Ελλάδα και η Κύπρος αποτελούν τη μειοψηφία των χωρών ΕΕ που διατηρούν το μονοπώλιο του ενός και μοναδικού σχολικού εγχειριδίου». Τους ενοχλεί το «μονοπώλιο» και το μοναδικό. Άραγε, πόσο σίγουρη είναι ότι εκπαιδευτικοί και μαθητές/τριες δεν καταφεύγουν σε πολλαπλές πηγές; Μήπως, επιδιώκουν τον έλεγχο των «πολλαπλών πηγών» με τον εγκεκριμένο κατάλογο βιβλίων και τον κατάλογο του εγκεκριμένου ψηφιακού εκπαιδευτικού υλικού;
Ο σάλος που έχει προκληθεί τις τελευταίες ημέρες, με αφορμή την έγκριση εκ μέρους του ΙΕΠ, των τριών προγραμμάτων, της «Ελληνικής Αγωγής» του «Προγράμματος Προγεννητικής Αγωγής» και του «Προγράμματος αγωγής και προαγωγής της υγείας για την διαχείριση του στρες και την εγκαθίδρυση υγιεινών επιλογών τρόπου ζωής, με την εφαρμογή της τεχνικής της «Πυθαγορείου Αυτογνωσίας» για τη βελτίωση της μνήμης, της σχολικής επίδοσης και της ευεξίας»(!) της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ μας προϊδεάζει για αυτά που σχεδιάζονται στο άμεσο μέλλον. Την αποκάλυψη έκανε ο εκπαιδευτικός Δημήτρης Πολυχρονιάδης και μας έχει κάνει αρκετές σημαντικές επισημάνσεις.
Αναφορικά με την τελευταία περίπτωση της Ιατρικής Σχολής, είναι απορίας άξιο πώς έχει εγκριθεί και πώς είναι δυνατόν να έχει πιστοποιηθεί (από την ΕΘΑΑΕ) Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα με αντικείμενο «Η Επιστήμη του Στρες και η Προαγωγή της Υγείας»! Οι μεταπτυχιακοί δεν προστατεύονται από την ασυδοσία της αγοράς! Αλλά και μαθητές/τριες της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης μετατρέπονται σε πειραματόζωα ενός προγράμματος «ακαδημαϊκής αλχημείας» που θα τους βάζει στον προκρούστη αξιολόγησης με δείκτες 12 αρετές της «ελληνοχριστιανικής αγωγής»! Μάλιστα, η έγκριση εφαρμογής του προγράμματος στα σχολεία, προσδίδει υπόσταση, επιφανειακή εγκυρότητα και υπόληψη στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα, καθώς καλλιεργεί ελπίδες αξιοποίησης του μεταπτυχιακού τίτλου. Υπόθεση αγοράς! Υπόθεση αγοράς είναι και η θεσμοθέτηση του «Εργαστηρίου Δεξιοτήτων», της ψευδεπίγραφης «ελευθερίας του διδάσκοντα» να επιλέγει από εγκεκριμένα προγράμματα/πηγές του ΙΕΠ. Υπόθεση αγοράς είναι και το λεγόμενο Μητρώο Διδακτικών Βιβλίων και η Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Διδακτικών Βιβλίων.
Η περίπτωση του «Ιδιωτικού Κέντρου Εκπαίδευσης “Ελληνική Αγωγή”» είναι κι αυτή αποκαλυπτική. Έχει, ήδη, αποσπάσει, για το 2020,τέσσερα (4) βραβεία-τιμητικές διακρίσεις, από το Δίκτυο για τη «Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και την Ευρώπη», στο πλαίσιο του ετήσιου διαγωνισμού Education Leaders Awards (1). Στο Δίκτυο προεδρεύει η κ. Άννα Διαμαντοπούλου, η πρώην Υπουργός Παιδείας και υποψήφια (με πρόταση Μητσοτάκη) για τη θέση του Γεν Γραμματέα του ΟΟΣΑ. Μάλιστα, συμβαίνει η ίδια να είναι και πρόεδρος της Επιτροπής Αξιολόγησης (: ο έλεγχος δεν κρύβεται). Στο συγκεκριμένο ετήσιο διαγωνισμό των Education Leaders Awards 2020,μαζί με το Ιδιωτικό Κέντρο Εκπαίδευσης «Ελληνική Αγωγή» είχε την τιμητική του και ο Κωνσταντίνος Δασκαλάκης, καθηγητής του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Επιστήμης Υπολογιστών και μέλος του Εργαστηρίου Πληροφορικής και Τεχνητής Νοημοσύνης του MIT. Δε μπορούμε να μη σημειώσουμε το ειδικό βάρος ενός πανεπιστημιακού που λάμπει σε παγκόσμιο ακαδημαϊκό στερέωμα!
Σύμφωνα με τον πίνακα «Πανοράματος» των Education Leaders Awards, η «Ελληνική Αγωγή»/ Σχολή (!) Αρχαίων Ελληνικών (!) πήρε το ΧΡΥΣΟ βραβείο στον τομέα «Καινοτομία στη Διδασκαλία» για την « Αγωγή Νηπίων: Εκμάθηση των Αρχαίων Ελληνικών σε παιδιά Προσχολικής Ηλικίας».
Το ίδιο Ιδιωτικό Κέντρο και Σχολή (!) πήρε ΑΡΓΥΡΟ βραβείο για τη «Βέλτιστη Μαθησιακή Εμπειρία: Παιδείαν Ζήτει, να αναζητάς την παιδεία».
Πήρε ΧΑΛΚΙΝΟ βραβείο στον τομέα «Online & Εκπαίδευση Εξ Αποστάσεως» «Μαθήματα Αρχαίων Ελληνικών για όλους, πάντα και παντού»!
Τέλος, πήρε ένα ακόμη ΧΡΥΣΟ βραβείο στον τομέα Επένδυσης στον τομέα Εκπαίδευσης Αρχαία Ελληνικά, για το «Επενδύοντας στη γνώση αιώνων»!
Όπως διαβάζουμε στις σελίδες του Δικτύου, «Σκοπός των Education Business Awards είναι να αναγνωριστούν και να αναδειχθούν οι Εκπαιδευτικοί Οργανισμοί που συστηματικά επενδύουν και καινοτομούν ώστε το ανθρώπινο κεφάλαιο της Ελλάδας να αποδώσει στην κοινωνία το σύνολο της σοφίας, των γνώσεων, των δεξιοτήτων, των ταλέντων και των εμπνεύσεων που οδηγούν στην καινοτομία και την πρόοδο». Κι αλλού «Σκοπός των βραβείων είναι η αναβάθμιση της εκπαιδευτικής εμπειρίας, τόσο για τους διδασκόμενους, όσο και για τους διδάσκοντες, σε μία χρονική περίοδο που ο ψηφιακός μετασχηματισμός διαμόρφωσε και τη νέα εποχή της εκπαίδευσης».
Δεν είναι υπερβολή, εάν ισχυριστούμε ότι η δημόσια εκπαίδευση πολιορκείται με ενορχηστρωμένες πρωτοβουλίες με σκοπό να εκχωρηθεί ως υπηρεσία και ως εμπόρευμα στην αγορά, με τη συνέργεια κρατικών οργανισμών και ιδιωτικών φορέων και ιδιωτικών επιχειρήσεων. Έτσι, εξηγείται αυτή η δικτύωση και συνεργασία του εποπτευόμενου από την Υπουργό Παιδείας ΙΕΠ, με το Ιδιωτικό Κέντρο Εκπαίδευσης «Ελληνική Αγωγή» και το Δίκτυο «Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και την Ευρώπη».
Ένα τρίγωνο που, στη συγκεκριμένη περίπτωση, ευνοείται από τη ρητορική περί «πολλαπλότητας» πηγών, περί «ελεύθερης επιλογής» διδακτικού υλικού, «ενδυνάμωσης» του εκπαιδευτικού, περί αυτονομίας, περί «επιβράβευσης» των καλών «πρακτικών. Είναι οι ίδιοι, που κατά τα άλλα, σηκώνουν την «παντιέρα» «Αξιολόγηση Παντού». Και δεν έχουμε να κάνουμε με τυχαίους δρώντες! Το όλο σκηνικό μαρτυρεί ότι η εκπαίδευση αξιοποιείται, από σημαίνοντα πρόσωπα της πολιτικής σκηνής και των εκπαιδευτικών επιχειρήσεων, για «προσωπικές στρατηγικές».
Δε γνωρίζω εάν εξακολουθεί να ασχολείται με τη «Σχολή» ο ιδρυτής και ο εμπνευστής της επιχείρησης που διεισδύει, με την έγκριση του ΙΕΠ στο περιεχόμενο της δημόσιας εκπαίδευσης, με διαφαινόμενη την εγγραφή των «εκπαιδευτικών πακέτων» στο Μητρώο Διδακτικών Βιβλίων και στην Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Διδακτικών Βιβλίων. Δε μας απασχολεί η τυπική νομική φόρμουλα που, ενδεχομένως, έχει υιοθετηθεί για να είναι νομότυπη η σχετική εξέλιξη. Άλλωστε, ορισμένοι είναι βιρτουόζοι στο να καταφεύγουν σε νομοτεχνικές μανούβρες.
Στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση στην Ελλάδα είναι «κοινό μυστικό» ότι η «Ελληνική Αγωγή» είναι ιδιωτικός εκπαιδευτικός οργανισμός που το 2020 πήρε τέσσερα βραβεία. Σύμφωνα με σχετική ανάρτηση του 2020 διαβάζουμε ότι «Η Σχολή Αρχαίων Ελληνικών, Ιστορίας και Φιλοσοφίας του Άδωνι Γεωργιάδη και της Ευγενίας Μανωλίδου, διδάσκει την Αρχαία Ελληνική γλώσσα και ό,τι έχει σχέση με τον Ελληνικό Πολιτισμό σε ενηλίκους και παιδιά από το 1994» (2)
Για να κλείσουμε αυτό το θέμα, οι πρώτες εγκρίσεις (η μία με την ένδειξη «προτεραιότητας: Επείγον»!), που ήρθαν στο φως της δημοσιότητας είναι αποκαλυπτικές για τις πρακτικές που πρόκειται να κυριαρχήσουν μέσα στο αγοραίο συνονθύλευμα περί «ελευθερίας», επιλογής, αποκέντρωσης, αυτονομίας, πολλαπλότητας.
Σημειώσεις
1.
2. https://www.eirinika.gr/article/208791/education-leaders-awards-i-elliniki-agogi-toy-adoni-georgiadi-tis-eygenias-manolidoy