Οι αμοιβές των εργαζομένων στον ελληνικό χώρο είναι συγκριτικά χαμηλές
(Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών) σε πρόσφατη δημοσίευση μελέτης του αναφέρει ότι λείπουν από τον ελληνικό χώρο εργαζόμενοι με σύγχρονες γνώσεις και δεξιότητες, τους αναζητούν και δεν βρίσκουν να προσλάβουν.
Την ίδια στιγμή 500.000 τουλάχιστον νέοι πανεπιστημιακοί απόφοιτοι εργάζονται σε ανεπτυγμένες χώρες σε ανταγωνιστικές αγορές του εξωτερικού. Την επένδυση για την εκπαίδευσή τους την αξιοποιούν άλλες οικονομίες.
Μάλλον, υπάρχει έλλειψη διασύνδεσης της με τους αποφοίτους που παράγει το Ελληνικό Εκπαιδευτικό σύστημα με σημαντικές κοινωνικές επενδύσεις και ποικίλο κόστος της νέας γενιάς και κατασπατάληση πολύτιμου χρόνου.
Παράλληλα τονίζεται από όλες τις πλευρές η ανάγκη για ανταγωνιστικότητα της Ελληνικής αγοράς στο διεθνοποιημένο περιβάλλον, η οποία προφανώς σπανίζει.
Οι αμοιβές των εργαζομένων στον ελληνικό χώρο είναι συγκριτικά χαμηλές, και συνεπώς δεν επιβαρύνουν το κόστος εργασίας ώστε να ευθύνονται για την έλλειψη ανταγωνιστικότητας. Το κόστος παραγωγής διαμορφώνεται από έναν αριθμό παραμέτρων όπως, κόστος ενέργειας, κόστος πρώτων υλών, κόστος αποθήκευσης, κόστος διοίκησης-διαχείρισης, κόστος μηχανημάτων/εξοπλισμού, κόστος μεταφοράς πρώτων υλών, κόστος μεταφοράς έτοιμων προϊόντων, κόστος συντήρησης εξοπλισμού, κόστος ανανέωσης εξοπλισμού κλπ.
Το ίδιο προϊόν αν παράγεται σε άλλες ανεπτυγμένες γεωγραφικές περιοχές λόγω ποιοτικού επιπέδου και χαμηλού κόστους όλων των παραμέτρων της παραγωγής είναι καλύτερο και φθηνότερο, και συνεπώς ανταγωνιστικότερο.
Σε αρκετές περιπτώσεις ακόμη και δωρεάν αν εργάζονται οι εργαζόμενοι, το συνολικό κόστος παραγωγής στην περιοχή μας δεν θα είναι ανταγωνιστικό.
Είναι ένα θέμα που θα πρέπει να εξετασθεί για να διαμορφωθούν οι προϋποθέσεις για την αύξηση των μισθών που συζητάμε γενικότερα σήμερα και εξασφάλιση καλύτερου επιπέδου διαβίωσης για όλους.
Και βεβαίως θα πρέπει να αναθεωρηθεί η νοοτροπία που δείχνει την υπανάπτυκτη προσέγγιση για την τεχνική επαγγελματική εκπαίδευση της ελληνικής κοινωνίας. Όσο πιο πρωτόγονη μυϊκή δύναμη εμπεριέχει και χαμηλού επιπέδου εκπαίδευση απαιτεί, τόσο περισσότερο σημαντική και σπουδαία και απαραίτητη θεωρείται. Στη σύγχρονη εποχή τα επαγγέλματα χαμηλού επιπέδου είναι αυτά που πεθαίνουν από τις ραγδαίες εξελίξεις, και αντικαθίστανται από τους αυτοματισμούς και τα ρομπότ με τρομακτικές ταχύτητες.
Όλα τα επαγγέλματα σήμερα απαιτούν υψηλού επιπέδου γνώσεις και ένα υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης ( τα 2/3 των επαγγελμάτων απαιτούν κάποιας μορφής τριτοβάθμια εκπαίδευση στις σύγχρονες αγορές , όχι ….ΙΕΚ με τα οποία εμείς επιδιώκουμε το πέρασμα στην μεταβιομηχανική εποχή, στην ουσία να δημιουργηθεί ανάσχεση ζήτησης για σχολές που δεν συνδέονται με την αγορά εργασίας και να συντηρηθεί η αντιπαραγωγική λειτουργία τους με κόστος).
Βεβαίως απαιτείται ουσιαστική/ πραγματική πανεπιστημιακή εκπαίδευση και όχι τυπικό μοίρασμα τίτλων για ικανοποίηση κανονιστικών διατάξεων στο κρατιστικό μας σύστημα που θα πρέπει να περιορισθεί στα τελείως απαραίτητα, ενώ θα πρέπει να επαναθεωρηθούν το περιεχόμενο και οι προσφερόμενες σπουδές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Χαμηλού επιπέδου εκπαίδευση δεν θα ικανοποιήσει τις ανάγκες του ΣΕΒ για εξασφάλιση ανταγωνιστικότητας.
Και θα πρέπει να δημιουργηθούν πανεπιστημιακές σχολές εκπαίδευσης στελεχών για την επαγγελματική εκπαίδευση όπως οι δεκάδες στη Δύση και εκατοντάδες στις ΗΠΑ, για να εξασφαλίσουν την τεχνολογική υπεροχή της χώρας αυτής . Μηχανισμοί ουσιαστικοί και διαφανείς πιστοποίησης επαγγελματικών προσόντων κλπ. Είναι περίεργο που ενώ λειτουργούν πλήθος πανεπιστημιακών σχολών σε πλήρη διάσταση με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας , δεν υπάρχει ούτε μια ανώτατη σχολή για την επαγγελματική εκπαίδευση.
Σήμερα το όλο εκπαιδευτικό πλαίσιο της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης υποστηρίζεται με κεντρικό έλεγχο ενώ απαιτείται αποκέντρωση στη σύγχρονη εποχή, από μια γραμματεία και έναν οργανισμό, που δεν είναι και στελεχωμένα από ειδικούς σχετικά με την επαγγελματική εκπαίδευση , αφού στη χώρα μας δεν παρέχεται στα πανεπιστήμια εκπαίδευση στον τομέα αυτό. Παλαιότερα υπήρχε νομοθετικά διαδικασία για εκπαίδευση όλων των καθηγητών της ΣΕΛΕΤΕ που εκπαίδευαν τους καθηγητές της Τεχνικής Εκπαίδευσης σε πανεπιστήμια του χώρου στο εξωτερικό .
Η Τοπική αυτοδιοίκηση πρέπει να εμπλακεί υποχρεωτικά και ουσιαστικά στη βασική και δια-βίου εκπαίδευση αφού διαφορετικές ανάγκες υπάρχουν και διαφορετικά επαγγέλματα ασκούνται σε κάθε περιοχή . Η ανομοιομορφία και όχι η ομοιομορφία είναι και στο θέμα αυτό απαίτηση της σύγχρονης εποχής που στις ανοιχτές κοινωνίες όλα αλλάζουν ραγδαία.
Σύμφωνα με πολλές δημοσιεύσεις (για παράδειγμα Toffler) o παλιάς μορφής συνασπισμός (Κυβέρνηση, εργοδότες, εργαζόμενοι , trilateralism), δεν είναι βέβαιο ότι είναι αποτελεσματικός.
Βασίζεται στην υπόθεση ότι εάν οι εταιρείες και τα συνδικάτα ( που πολλές φορές προκύπτουν με μη ορθολογικές διαδικασίες) και η κυβέρνηση είναι μαζί, ότι ο καθένας αντιπροσωπεύεται. Στην πραγματικότητα, κανείς δεν αισθάνεται πλέον ότι αντιπροσωπεύεται, και αντιπροσωπεύεται ελάχιστα από αυτούς τους γιγάντιους οργανισμούς.
Ο τριμελής συνασπισμός, καταντά να είναι μια ιδιαίτερα συντηρητική δύναμη. Χρησιμοποιούνταν από παλιά και το 1920 στην Ιταλία και σε άλλες περιοχές στον κόσμο, που ορισμένοι έπαιζαν με αυτόν τον τριμερή συνασπισμό.
Οι εταιρείες σε έναν αδύνατο βιομηχανικό αλλά και δημόσιο τομέα θέλουν να παραμείνουν σε λειτουργία. Τα συνδικάτα θέλουν θέσεις εργασίας, και εξασφάλιση των συνδρομών των μελών τους. Έτσι θέλουν η βιομηχανία που παράγει άχρηστα προϊόντα να συνεχίσει να λειτουργεί, ακόμα και αν κανένας στον κόσμο δεν τα θέλει. Η Κυβέρνηση δεν θέλει να εναντιωθεί στους άλλους δύο, και αν μπορεί το αποφεύγει. Έτσι η παραγωγή άχρηστων προϊόντων συνεχίζει να υφίσταται επ’ άπειρον, και γίνονται βαρίδια της οικονομίας.
Για το λόγο αυτό, ο όποιος σχεδιασμός, πρέπει να αποτελείται από μικρά κομμάτια, με συμμετοχή πολλών ομάδων. Η σχεδίαση χρειάζεται να γίνεται σε μακροπρόθεσμη όχι βραχυπρόθεσμη βάση, και χρειάζεται να λαμβάνει υπόψη της όλους τους συντελεστές.
Και ίσως θα πρέπει να συγκεκριμενοποιήσει ο ΣΕΒ ποιες γνώσεις και δεξιότητες χρειάζεται και πως αυτές θα αναπτυχθούν . Δεν είναι δυνατόν να επιδιώκεται ανάπτυξη ανταγωνιστικότητας και ταυτόχρονα προσανατολισμός του ανθρώπινου δυναμικού σε χαμηλού επιπέδου επαγγέλματα για να βρει δουλειά.
Ακόμη και να δραστηριοποιηθεί προς τη δημιουργία μιας ακόμη και επιπλέον «Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας» με προσανατολισμό το σύγχρονο κόσμο και του μέλλοντος , και όχι το παρελθόν και τη θεωρητικολογία.
Στο πνεύμα αυτό λειτουργούν από δεκαετίες τα 2ετή κολέγια ( πανεπιστημιακά community colleges ) στις ΗΠΑ. Οι φοιτητές στα κολέγια αυτά εκπαιδεύονται σε κάποιο επάγγελμα που έχει πέραση στην περιοχή τους, και αν έχουν ενδιαφέρον και ικανοποιούν τις προδιαγραφές, συνεχίζουν και συναφείς σπουδές στα μεγάλα πανεπιστήμια στις μεγάλες πόλεις , μειώνοντας και το κόστος σπουδών διότι τα 2 πρώτα χρόνια σπουδών τα πραγματοποίησαν στην περιοχή τους.
Οι απόφοιτοι των κολλεγίων με ουσιαστικές πραγματιστικές σπουδές άμεσες εφαρμόσιμες στην παραγωγή τουλάχιστον τα πρώτα χρόνια έχουν μεγαλύτερες αμοιβές από τους αποφοίτους των πανεπιστημίων.
Σε έχει κανείς πρόσβαση στο 2ετή κολέγια ανά πολιτεία.
* Νίκος Ηλιάδης, Πολ/κός Μηχ/κός Ε.Μ.Π. , M.Sc. ( Structural Engineering , Concordia University Montreal Canada ) , Ph.D. ( University of Maryland USA, -Technology and Vocational Education ), τ.Ειδ.Γραμματέας του ΥΠΕΠΘ ,τ. εκπρόσωπος των Υπουργείων Παιδείας και Πολιτισμού στη Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία στις Βρυξέλλες ( Μ.Ε.Α. ) τ. Διοικητής ΠΓΝ «ΑΤΤΙΚΟΝ , τ. μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ένωσης Παιδαγωγικών Ινστιτούτων της Ευρώπης (), τ. εκπρόσωπος της Κυβέρνησης στο Δ.Σ. του CEDEFOP ( )του Ευρωπαϊκού Κέντρου για την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση , Επίτιμος Σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, μέλος Ε.Ε.Τ.Ε.Κ.
