Η Σύγκλητος του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης στην αριθ. 70/9-6-2022 συνεδρίασή της, συζήτησε διεξοδικά το σχέδιο νόμου «Νέοι Ορίζοντες στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα».
Παρά τη στόχευση για αναδιοργάνωση και εκσυγχρονισμό της ανώτατης εκπαίδευσης και τα επιμέρους θετικά βήματα που εμφανίζονται στο σχέδιο νόμου με τίτλο «Νέοι Ορίζοντες στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα», οι βασικές διατάξεις που αφορούν την οργάνωση και τον σχηματισμό αποφάσεων θίγουν άμεσα τον αυτοδιοικητικό χαρακτήρα του Πανεπιστημίου, χωρίς αντίστοιχα να προβλέπουν ενίσχυση της χρηματοδότησης και των ανθρώπινων πόρων.
Συγκεκριμένα, το παρόν σχέδιο νόμου 408 σελίδων και 345 άρθρων, το οποίο κατατέθηκε με ασφυκτικά χρονικά περιθώρια και χωρίς ουσιαστικό διάλογο με την ακαδημαϊκή κοινότητα, παρουσιάζει σημαντικά προβλήματα δημοκρατικής νομιμοποίησης και λειτουργικότητας των προτεινόμενων οργάνων διοίκησης.
Η συγκρότηση του Συμβουλίου Διοίκησης, με τη συμμετοχή αυξημένου αριθμού εξωτερικών μελών σε ένα ολιγομελές όργανο, η υπερσυγκέντρωση των εξουσιών σε αυτό και στον Πρύτανη, ο οποίος ωστόσο θα έχει ελάχιστη δημοκρατική νομιμοποίηση και μικρή αποδοχή, με την παράλληλη υποβάθμιση του ρόλου της Συγκλήτου και την κατάργηση εκλογής των Αντιπρυτάνεων και των Κοσμητόρων, οδηγούν στην αποκοπή της ηγεσίας του Πανεπιστημίου από την ακαδημαϊκή κοινότητα και από τους στόχους και τα θέματα που αυτή έχει να αντιμετωπίσει.
Μολονότι φαίνεται το νομοσχέδιο να επιδιώκει μεγαλύτερη ευελιξία και αποτελεσματικότητα, στην πράξη οδηγεί σε κατάργηση των δημοκρατικών διαδικασιών και επισύρει κινδύνους κατακερματισμού και αναποτελεσματικότητας στην υλοποίηση των αποφάσεων.
Η εκλογή των μονοπρόσωπων οργάνων διοίκησης (Πρύτανης, Αντιπρύτανης, Κοσμήτορας και Πρόεδρος) με καθολική ψηφοφορία από τα μέλη των αντιστοίχων σωμάτων, η διατήρηση των αρμοδιοτήτων της Συγκλήτου, όπως ισχύει μέχρι σήμερα, αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο για τη διασφάλιση της λογοδοσίας και της συνταγματικής κατοχύρωσης της πλήρους αυτοδιοίκησης των ΑΕΙ.
Σχετικά με τις θετικές ρυθμίσεις, οι οποίες αφορούν στην εξωστρέφεια και στη διεθνοποίηση των Πανεπιστημίων, στην κινητικότητα των φοιτητών και τη διεπιστημονικότητα των σπουδών, τη λειτουργία παραρτημάτων στην αλλοδαπή και τη διεθνή προβολή των ΑΕΙ, αυτές απαιτούν αντίστοιχους οικονομικούς και ανθρώπινους πόρους, που δεν προβλέπονται στο συγκεκριμένο σχέδιο νόμου, με αποτέλεσμα να συρρικνώνονται ο αντίκτυπός τους και οι όποιες πιθανότητες υλοποίησής τους. Παράδειγμα αυτού αποτελεί η ρύθμιση για την κάλυψη του 80% της αποζημίωσης από τους φορείς υποδοχής στην πρακτική άσκηση, συνθήκη που δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στην υλοποίησή της.
Το σχέδιο νόμου δεν προβλέπει ενίσχυση των ΑΕΙ και ιδιαίτερα των περιφερειακών, όπως το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, που είναι σήμερα υποστελεχωμένο, χωρίς επαρκή αριθμό μελών ΔΕΠ, διοικητικό και τεχνικό προσωπικό, με ελλιπή χρηματοδότηση, η οποία δεν επαρκεί για την κάλυψη των πάγιων λειτουργικών δαπανών του, κατάσταση που επιδεινώνεται σταθερά και συστηματικά τα τελευταία 10 χρόνια. Πρόσθετα η πρόθεση υπερρύθμισης της λειτουργίας των ΑΕΙ είναι διάχυτη στο σχέδιο νόμου, στοιχείο που ενισχύει την γραφειοκρατία και αμφισβητεί την εμπιστοσύνη του Υπουργείου προς τα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας.
Οι προτάσεις των μελών του Ιδρύματος που αφορούν επιμέρους ρυθμίσεις του σχεδίου νόμου θα αποσταλούν στο Προεδρείο της Συνόδου των Πρυτάνεων.
Τέλος, η Σύγκλητος κρίνει ότι είναι απαραίτητο να δοθεί εύλογος χρόνος, ώστε να διεξαχθεί ουσιαστική συζήτηση κατ’ άρθρο με τα μέλη και τα θεσμικά όργανα της ακαδημαϊκής κοινότητας.
