Ο εκφοβισμός μπορεί να λάβει πολλές μορφές. Οι βασικές με τις οποίες εκδηλώνεται είναι ο σωματικός, ο ψυχολογικός και ο κοινωνικός, αλλά και ο σεξουαλικός, ο ηλεκτρονικός, ο ρατσιστικός, ο έμφυλος και ο ομοφοβικός
Τα μεταξύ ανηλίκων, εντός και εκτός του σχολικού περιβάλλοντος, αποτελούν πλέον μια αρνητική ρουτίνα στην καθημερινότητα παιδιών, γονέων και εκπαιδευτικών.
Η συχνότητα και η ένταση με την οποία εμφανίζονται προκαλούν έκπληξη και συχνά αποτροπιασμό, αλλά προκαλούν επιπλέον και μια ιδιόμορφη εξοικείωση ή και υποτίμηση αυτής. Ειδικά δε όταν οι απειλές και ο φόβος λαμβάνουν χώρα ως αδιόρατες και μη εύκολα ανιχνεύσιμες συνθήκες, όπως συμβαίνει σε καταστάσεις όπως ο διαδικτυακός εκφοβισμός, η παρενόχληση στο διαδίκτυο, ο χλευασμός των θυμάτων στα κοινωνικά δίκτυα κ.λπ.
Το παρόν κείμενο επιχειρεί μια ανάλυση στο πρόβλημα του παραδοσιακού και με φυσική παρουσία εκφοβισμού, αλλά και του σύγχρονου, χωρίς την κατά πρόσωπο επαφή, εκφοβισμού, που μπορεί να είναι ακόμη πιο επικίνδυνος, αφού συχνά τα θύματα αντιμετωπίζουν έναν «αόρατο» εχθρό.
Ο εκφοβισμός μπορεί να λάβει πολλές μορφές. Οι βασικές με τις οποίες εκδηλώνεται είναι ο σωματικός, ο ψυχολογικός και ο κοινωνικός, αλλά και ο σεξουαλικός, ο ηλεκτρονικός, ο ρατσιστικός, ο έμφυλος και ο ομοφοβικός. Οι αιτίες εκδήλωσης ή και αποδοχής της βίας είναι πολυπαραγοντικές και αλληλοδιαπλεκόμενες, ως προς τη δημιουργία και τη συντήρησή τους σε βάθος χρόνου.
Μάλιστα, δεν είναι σπάνιο η εκάστοτε οικογένεια να μην αναλαμβάνει τις ευθύνες της ή και να εντείνει το ρόλο θύματος ή θύτη. Αυτό συμβαίνει ιδιαίτερα αν στην οικογένεια τα επίπεδα βίας είναι υψηλά, αν η επικοινωνία είναι στρεβλή, αν δεν υπάρχει συναισθηματική φροντίδα ή πλαισίωση του παιδιού, ακόμη δε περισσότερο σε πιο σοβαρά προβλήματα, όπως η ενδοοικογενειακή βία, η χρήση ουσιών και αλκοόλ, η παραβατική συμπεριφορά των γονέων.
Ανεξάρτητα όμως από το είδος και την ποσότητα της βίας, οι σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία και την ψυχική ευημερία των παιδιών είναι ανυπολόγιστες. Τόσο η οικογένεια όσο και το σχολείο που αντιμετωπίζουν ένα τεράστιο ψυχοκοινωνικό και οικονομικό πρόβλημα, το οποίο κάθε χρόνο μεταλλάσσεται και επανεμφανίζεται με ανθεκτικότερες και πιο επιβλαβείς εκφάνσεις, με ανυπολόγιστο κόστος και επιπτώσεις σε όλα τα πεδία της ανάπτυξης των ανηλίκων, πρέπει να θωρακιστούν με την υποστήριξη φορέων και ειδικά εκπαιδευμένων επαγγελματιών υγείας-πρόνοιας.
* Κείμενο εργασίας της Κωνσταντίνας Σκλάβου, Επίκουρης Καθηγήτριας του Τμήματος Κοινωνικής Εργασίας & Προέδρου της Επιτροπής Ισότητας των Φύλων (ΕΙΦ) στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής
