«Οι εκπαιδευτικοί έχουν κάθε καλή διάθεση, και το αποδεικνύουν παντοιοτρόπως σε κάθε ευκαιρία και με προσωπικό κόστος, για να προσφέρουν τα μέγιστα και τα βέλτιστα στα παιδιά. Αλλά, δεν μπορεί να στηρίζεται ένα εκπαιδευτικό σύστημα διαρκώς στη φιλοτιμία των λειτουργών του»
Με Υπουργική απόφαση, στο ΦΕΚ 4509/Β/25-8-2022, δίνονται όλες οι οδηγίες για τη συγκρότηση και λειτουργίαμετά τη λήξη του ημερήσιου ωρολογίου προγράμματος διδασκαλίας, κατόπιν σχετικής ενημέρωσης του Σχολικού Συμβουλίου και της οικείας δημοτικής αρχής.
Όπως όλες οι άνωθεν εντολές, που λαμβάνονται εν τη απουσία των μάχιμων εκπαιδευτικών, η πρακτική εφαρμογή παρουσιάζει πληθώρα προβλημάτων. Η εμπειρία της περσινής πιλοτικής χρονιάς έχει καταγραφεί και μεταφερθεί στους αρμόδιους από πολλές πηγές, αλλά μάλλον ουδείς καταδέχτηκε να τη μελετήσει.
Είναι φανερό ότι οι συντάκτες των οδηγιών δεν έλαβαν υπόψιν τους την επαρχιακή σχολική πραγματικότητα και τα καθημερινά ζητήματα που έχουν οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές να επιλύσουν. Είναι φανερό ότι όλα κινούνται γύρω από τα μεγάλα αστικά σχολικά συγκροτήματα, και μάλιστα των ανθηρών οικονομικά περιοχών, αγνοώντας σκόπιμα, κατά την άποψή μας το τι βιώνουμε όλοι στην επαρχία ή σε υποβαθμισμένες περιοχές.
Σύμφωνα, λοιπόν, με τις οδηγίες:
- «Ο ελάχιστος αριθμός μαθητών/τριών για τη λειτουργία ενός ομίλου ορίζεται στους έξι (6) και ο μέγιστος στους δώδεκα (12).» Κι αν ένα σχολείο έχει 4 ή 5 μαθητές, οργανώνει ή δεν οργανώνει Όμιλο; Γνωρίζει το Υπουργείο Παιδείας σε πόσα σχολεία της επαρχίας έχουμε σε μια τάξη δύο ή τρία παιδιά, ενίοτε και κανένα;
- «Οι όμιλοι λειτουργούν μετά το κανονικό ημερήσιο πρόγραμμα, σε ωράριο που καθορίζεται σε κάθε σχολείο με την απόφαση της παρ. 1 του άρθρου 1.» Ας υποθέσουμε, λοιπόν, ότι σε ένα επαρχιακό σχολείο όπου οι μαθητές έρχονται με λεωφορεία από διάφορα χωριά ή περιαστικές περιοχές, και ο εκπαιδευτικός έχει το μεράκι και τη θέληση να πραγματοποιήσει όμιλο. Ποιες ώρες μετά το σχολείο θα συναντήσει τα παιδιά και σε ποιο μέρος; Έχει τη δυνατότητα να επικοινωνήσει μαζί τους; μπορούν να συναντηθούν στο σχολείο; ποιος θα αναλάβει τη μεταφορά τους και ποιος θα φέρει τη ευθύνη τις ώρες αυτές; που θα βρεθεί χρόνος από τους μαθητές όταν οι απογευματινές τους ώρες είναι γεμάτες με υποχρεώσεις; Γνωρίζει το Υπουργείο Παιδείας σε πόσες περιοχές της Ελλάδας διατίθεται λεωφορείο για τη μεταφορά των μαθητών μόνον μετά τη λήξη του τυπικού προγράμματος και μετά … τέλος;
- «…Η προσέλευση και αποχώρηση των μαθητών/τριών που συμμετέχουν στους εν λόγω ομίλους στον τόπο λειτουργίας τους γίνεται με επιμέλεια, δαπάνες και ευθύνη των γονέων/κηδεμόνων τους ή των ιδίων, εφόσον είναι ενήλικοι…». Γνωρίζουν στο Υπουργείο Παιδείας εάν οι οικογένειες έχουν τη χρονική και οικονομική άνεση για να συμμετέχουν τα παιδιά τους σε Ομίλους μέσα στο μεσημέρι; Έχει προβλεφθεί ένας τρόπος μετακίνησης ή έστω ένα φθηνό μεσημεριανό για τα παιδιά αυτά; Οι εποχές είναι δύσκολες, για να έχουν αυξημένο χαρτζιλίκι, για «καινοτομίες πολυτελείας».
- Ένα παιδί που επιθυμεί να συμμετέχει σε κάποιον Όμιλο, αλλά για τους ανωτέρω λόγους αδυνατεί, νιώθει ή όχι μειονεκτικά; Γιατί να βιώνει αυτήν τη διακριτική μεταχείριση, σε ένα περιβάλλον, που ένα εκ των πρωτίστων μελημάτων του είναι η ισότιμη μεταχείριση των πάντων;
- «Ο χρόνος που οι υπεύθυνοι/ες των εκπαιδευτικών ομίλων αφιερώνουν στην οργάνωση και λειτουργία των ομίλων αυτών δεν προσμετράται στο εργασιακό ωράριό τους». Εδώ, έχουμε την αντίφαση στα Πειραματικά Σχολεία οι Όμιλοι να προσμετρώνται στο ωράριο των εκπαιδευτικών, ενώ στα υπόλοιπα, και μάλλον δεύτερης κατηγορίας Σχολεία κατά το Υπουργείο Παιδείας, όχι! Δύο μέτρα και δύο σταθμά, για το ίδιο ακριβώς θέμα! Γιατί κυρίες και κύριοι του Υπουργείου; Ευχαριστούμε για την αμοιβή σε …μόρια, αλλά δεν χρειαζόμαστε άλλα. Από μόρια καλά πάμε, από συνθήκες εργασίας πάσχουμε. Εδώ δεν πρόκειται απλώς περί αδικίας. Πρόκειται περί βάναυσης άνισης μεταχείρισης, που δεν μπορεί να δικαιολογηθεί με κανένα επιχείρημα.
- «Οι υπεύθυνοι/ες των εκπαιδευτικών ομίλων έχουν την ευθύνη κατάρτισης του αναλυτικού προγράμματος του ομίλου, του καθορισμού ή και παραγωγής του σχετικού υλικού και του καθορισμού των στόχων και των υποχρεώσεων των μαθητών/τριών για την επιτυχή συμμετοχή τους και ολοκλήρωση του προγράμματος. Ο/Η υπεύθυνος/η εκπαιδευτικός τηρεί βιβλίο, στο οποίο καταγράφεται αναλυτικά το περιεχόμενο των συναντήσεων του ομίλου, και απουσιολόγιο, στο οποίο καταχωρίζονται τυχόν απουσίες μαθητών/τριών.» Σύμφωνα με την πρόσφατη ανακοίνωση της ΟΛΜΕ, οι νεώτεροι εκπαιδευτικοί αμείβονται χαμηλότερα και από τον κατώτατο μισθό του ανειδίκευτου εργάτη, παρά το ότι μεγάλο ποσοστό αυτών διαθέτουν αυξημένα προσόντα. Και από που θα πληρωθούν τα έξοδα για την παραγωγή του σχετικού υλικού; Από τον πλούσιο μισθό του εκπαιδευτικού ή από τα ευγενές ταμείο της σχολικής μονάδας, που πασχίζει να καλύψει τις πάγιες υποχρεώσεις της;
- «…Ο/Η υπεύθυνος/η εκπαιδευτικός τηρεί βιβλίο, στο οποίο καταγράφεται αναλυτικά το περιεχόμενο των συναντήσεων του ομίλου, και απουσιολόγιο, στο οποίο καταχωρίζονται τυχόν απουσίες μαθητών/τριών. … Ο/Η υπεύθυνος/η του ομίλου οφείλει να καταθέσει συνοπτική έκθεση αποτίμησης του προγράμματος του ομίλου εντός δέκα (10) εργάσιμων ημερών από τη λήξη του. Οι εκθέσεις των ομίλων αναρτώνται στην ιστοσελίδα της σχολικής μονάδας.» Ο γραφειοκρατικός φόρτος, που κάθε έτος αυξάνεται ιλιγγιωδώς, αυξάνεται ακόμα περισσότερο. Οι ώρες που δαπανούμε, πλέον, κάνοντας δουλειές γραφείου είναι συγκρίσιμες των ωρών διδασκαλίας. Ευχαριστούμε για την εξουθένωση…
Δεν είναι, τελικώς, τυχαία η δυσκολία πολλών εκπαιδευτικών να οργανώσουν Ομίλους, με συνέπεια να αδυνατούν να συγκροτήσουν έστω και έναν και ακολούθως οι καλοθελητές να τους παρουσιάζουν ως απρόθυμους και «αντιδραστικούς». Οι εκπαιδευτικοί έχουν κάθε καλή διάθεση, και το αποδεικνύουν παντοιοτρόπως σε κάθε ευκαιρία και με προσωπικό κόστος, για να προσφέρουν τα μέγιστα και τα βέλτιστα στα παιδιά. Αλλά, δεν μπορεί να στηρίζεται ένα εκπαιδευτικό σύστημα διαρκώς στη φιλοτιμία των λειτουργών του.
Εάν κάποιοι πιστεύουν ότι τα σχολεία εκσυγχρονίζονται με τον τρόπο αυτόν, πλανώνται πλάνην οικτρά. Αγαπητοί ιθύνοντες, όμορφα και ωραία αυτά που θέλετε και ονειρεύεστε, τα οποία ήδη πραγματοποιούνται εδώ και πολλά χρόνια στα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια της χώρας (με το αζημίωτο, βέβαια!) ή τα μεγάλα εκπαιδευτήρια της Ευρώπης (αλλά με τι συνθήκες εργασίας, ε;), αλλά μήπως δεν σκεφτήκατε ότι οι Όμιλοι πρέπει να:
- λειτουργούν μέσα στο σχολείο,
- λειτουργούν εντός του σχολικού ωραρίου (π.χ. τις 2 τελευταίες ώρες της Τετάρτης και της Παρασκευής),
- διατίθενται τα αναγκαία μέσα για τη λειτουργία τους,
- προσφέρονται για όλους τους μαθητές, χωρίς διακρίσεις,
- εντάσσονται στο ωράριο των εκπαιδευτικών,
- ενεργείται αξιολόγηση των Ομίλων στο τέλος της χρονιάς.
Μόνο, τότε θα μιλάμε για Ομίλους και όχι τώρα. Το Σχολείο αποτελεί τον κατ’ εξοχήν χώρο που πρέπει να προάγονται η ισότητα και η ισονομία για όλους, εκπαιδευτικούς και εκπαιδευόμενους. Εκτός και εάν μας ενδιαφέρει μόνον το φαίνεσθαι, αλλά αυτό δεν περιποιεί τιμή για κανέναν μας.
Με εκτίμηση
Η Ομάδα Έρευνας Τεκμηρίωσης Διδασκαλίας της Φυσικής
Δρακόπουλος Γρηγόρης
Εμμανουηλίδης Αριστείδης
Πετρόπουλος Μιχάλης