«Εύλογα αναρωτιόμαστε: εφόσον τελικά αποδείξουμε ότι «δεν είμαστε ελέφαντες», αυτό τι θα αποδεικνύει για αυτούς που μας υποδεικνύουν ως τέτοιους;» – Γράφει η Φωτεινή Α. Παπαδοπούλου
Ως κεραυνό εν αιθρία, την Πέμπτη 30 Μαρτίου 2022 και λίγες ώρες μόλις μετά από τακτική ΓΣ του Τμήματός μας, πληροφορηθήκαμε, έκπληκτοι, την πρόθεση της Διοικούσας Επιτροπής του ΔΙΠΑΕ να καταθέσει πρόταση προς την Υπουργό ΥΠΑΙΘ, σχετική με την αναμόρφωση του ακαδημαϊκού χάρτη όπου γίνεται λόγος για τη που βρίσκονται στη Σίνδο, χωρίς να έχει ερωτηθεί κανένα από τα ενδιαφερόμενα Τμήματα!
Στην εισήγησή του, ο Πρόεδρος της Δ.Ε. του ΔΙΠΑΕ, έχοντας λάβει γνώση των απαντήσεων των Προέδρων των Τμημάτων οι οποίες μεταφέρουν τις αποφάσεις των ΓΣ επί του ερωτήματος του εξορθολογισμού και της αναδιάρθρωσης, σημειώνει ότι:
«δεν προκύπτουν προτάσεις αναδιάρθρωσης του ακαδημαϊκού χάρτη προερχόμενες ευθέως από τα Τμήματα του ΔΙΠΑΕ».
Εντούτοις, προχωράει στις προτάσεις του, επικαλούμενος ότι:
«η αναδιάρθρωση και ο εξορθολογισμός της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης είναι ζητούμενα, όχι μόνον της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΑΙΘ, αλλά και ικανότατου αριθμού ακαδημαϊκών στελεχών του ΔΙΠΑΕ, της διοίκησης του ΔΙΠΑΕ, καθώς και υπερβάλλοντος τμήματος της ελληνικής κοινωνίας».
Προτείνονται και ενίσχυση του κόμβου των Σερρών «με κριτήριο τον αριθμό των επιτυχόντων εισαχθέντων φοιτητών κατά το ακαδημαϊκό έτος 2021-2022».
Παρατηρούμε ότι:
1. Προλογίζεται ότι τα Τμήματα του ΔΙΠΑΕ δεν προτείνουν «ευθέως» αναδιαρθρώσεις. Εντούτοις, η εισήγηση προτείνει αναδιαρθρώσεις. Να υποθέσουμε ότι τα Τμήματα πλαγίως επιθυμούν την αναδιάρθρωση αλλά δεν το ξέρουν; Ομολογείται απερίφραστα ότι εκτός από τον ευθύ, υπάρχει κι άλλος δρόμος ο οποίος, προφανώς, ενεργοποιείται όταν οι αποφάσεις των Τμημάτων δεν έχουν το επιθυμητό περιεχόμενο. Αντί, λοιπόν, της προώθησης προς το ΥΠΑΙΘ, απευθείας, των αποφάσεων των Τμημάτων και προς αντικατάσταση αυτών, ήδη από τον πρόλογο, δηλώνεται ότι η εισήγηση μεταφέρει έναν λόγο αντίθετο, αδιάφορο και ξένο προς το περιεχόμενό τους.
2. Η αποσιώπηση όπως και η παράκαμψη των επιχειρημάτων που μεταφέρονται στη διοίκηση του ΔΙΠΑΕ μέσα από τις απαντήσεις των Προέδρων μας, δηλώνει μια στάση απαξιωτική, που ανηλικοποιεί και τα Τμήματα και τις Γενικές Συνελεύσεις τους και -κατά συνέπεια- τους διδάσκοντες τους οποίους, ίσως, θεωρεί ανάξιους να αντιληφθούν έννοιες όπως ο «εξορθολογισμός» και η «αναδιάρθρωση». Στη θέση τους, ο Πρόεδρος της Δ.Ε. επικαλείται ως αξιόπιστους συμβούλους:
α) την πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΙΘ (τότε, γιατί ερωτούνται τα Τμήματα;),
β) «ικανότατο αριθμό ακαδημαϊκών στελεχών του ΔΙΠΑΕ» (αλήθεια, ποιοί θεωρούνται ακαδημαϊκά στελέχη; το ΔΕΠ δεν στελεχώνει ακαδημαϊκά το ΔΙΠΑΕ; οι Γενικές Συνελεύσεις δεν απαρτίζονται από αυτά; Ποιος θεωρείται «ικανότατος αριθμός» βάσει του οποίου παρακάμπτονται αποφάσεις ειλημμένες με δημοκρατικές, πλειοψηφικές αρχές;),
γ) τη διοίκηση του ΔΙΠΑΕ (υπάρχει τελικά απόφαση της Δ.Ε. του ΔΙΠΑΕ; οι αντίθετες τοποθετήσεις των αιρετών Κοσμητόρων των Σχολών πώς λαμβάνονται υπόψη;) και
δ) «υπερβάλλον τμήμα της ελληνικής κοινωνίας» (υπάρχουν υποδείξεις της ελληνικής κοινωνίας που στοχεύουν στα συγκεκριμένα Τμήματα; με ποιον τρόπο αυτές καταμετρώνται; σε ποιο ακριβώς «τμήμα της ελληνικής κοινωνίας» γίνεται η αναφορά;).
3. Το κριτήριο του αριθμού των επιτυχόντων εισαχθέντων φοιτητών πώς ακριβώς εφαρμόζεται; Οι 436 πρωτοετείς φοιτητές της Σχολής Μηχανικών της Σίνδου θα μετακινηθούν για να ενισχύσουν τους 355 πρωτοετείς φοιτητές των Σερρών;
4. Εφόσον δεν προτείνεται στην , ο Πρόεδρος της Δ.Ε. του ΔΙΠΑΕ, μάλλον, δεν θεωρεί σκόπιμο να ελεγχθεί το Τμήμα μας με βάση τα 15 ποιοτικά κριτήρια που τίθενται στη σχετική επιστολή της Υπουργού Παιδείας και που ασφαλώς πληρούνται όλα. Επικαλείται -μόνον- το σαθρό επιχείρημα της ενοποίησης της Σχολής Μηχανικών στην έδρα της στις Σέρρες, το οποίο εύκολα ανατρέπεται και μόνον διαπιστώνοντας την επιλεκτική εφαρμογή του αλλά και από την τοποθέτηση του Κοσμήτορά της ενάντια στη συγκεκριμένη εισήγηση.
5. Στην τελευταία παράγραφο της εισήγησης, γίνεται ξανά αναφορά στα κριτήρια με τα οποία γίνονται οι προτάσεις εξορθολογισμού και τονίζονται ως βάση τους τα “πραγματολογικά” (!;) – αριθμητικά στοιχεία. Επίσης, αναφέρεται ότι οι θέσεις των Τμημάτων για τη βιωσιμότητά τους πάρθηκαν, τελικώς, υπόψη από την παρούσα εισήγηση (πώς πάρθηκαν;!) όπως και η εμπιστοσύνη των φοιτητών που εισήχθησαν σε κάποιο Τμήμα του ΔΙΠΑΕ (πότε και πώς καταμετρήθηκε η εμπιστοσύνη των φοιτητών στα Τμήματα;). Τέλος, προσφέρεται ασύνδετη η διαπίστωση ότι πολλά Τμήματα του ΔΙΠΑΕ διαθέτουν «μη απαξιωμένα υψηλής αξίας πάγια περιουσιακά στοιχεία (εργαστήρια, εξοπλισμό, μηχανήματα, όργανα)» (άραγε, σε ποιον θα προσφερθούν ως προίκα;)
Από τα παραπάνω, είναι ήδη φανερό ότι η συγκεκριμένη εισήγηση δεν αποτελεί απλώς μια πρόχειρη εργασία προς αναθεώρηση αλλά μια προαποφασισμένη πράξη στην κατεύθυνση της διάλυσης και όχι της συγκρότησης του Ιδρύματός μας. Για τον λόγο αυτόν, θεωρούμε χρέος μας την άμεση, έντονη και με κάθε πρόσφορο δημοκρατικό μέσο, αντίδραση προσκαλώντας δίπλα μας όχι μόνον τους φοιτητές μας αλλά και ολόκληρη την κοινωνία της Θεσσαλονίκης.
Και κάτι ακόμη:
Για λόγους πρακτικούς και εξαιτίας του επείγοντος της κατάστασης, θέτουμε ως προτεραιότητα την αποκάλυψη και την αποδόμηση πιθανών επιχειρημάτων (που ΔΕΝ επικαλέστηκε στην έκθεσή του ο Πρόεδρος της Δ.Ε.) και που με βάση τα οποία θα ήταν ίσως αναγκαία ή έστω θεμιτή η μετακίνηση του Τμήματός μας στις Σέρρες. Επίσης, ως μέλη μιας Πανεπιστημιακής κοινότητας, στηλιτεύουμε τις διαβλητές και ανορθόδοξες διαδικασίες κατάθεσης της πρότασης, παραπονούμενοι συγχρόνως για την προσβολή που μας γίνεται. Εντούτοις, η επίγνωση και η κατάδειξη της ευρύτερης εικόνας, αυτής της διατάραξης και του εκβιασμού της ροής των ακαδημαϊκών εργασιών ενός ολόκληρου Πανεπιστημιακού Ιδρύματος, ΕΚ ΤΟΥ ΜΗ ΟΝΤΟΣ, είναι εξίσου σημαντική. Ανάμεσα σε άλλους λόγους, στις δημόσιες τοποθετήσεις μας, επικαλούμαστε τις οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις που ΘΑ έχει η πιθανή εφαρμογή της μετακίνησης του Τμήματός μας στις Σέρρες ενώ η ίδια η πράξη της βεβιασμένης προώθησης και πρώιμης δημοσιοποίησης αυτού του σχεδίου ΗΔΗ πληγώνει το παρόν και το μέλλον.
Εξηγούμαστε:
Στο κείμενο της απόφασης της ΓΣ του Τμήματος ΜΠΔ, γίνεται αναφορά σε όλον τον πρόσφατο μακρύ αγώνα του Τμήματος που συμπορεύεται και ερμηνεύει με θετικό τρόπο τις πολιτικές επιλογές ενδυνάμωσης της Σχολής και του Ιδρύματος -με συγχωνεύσεις, με σύγχρονα προγράμματα σπουδών και, τελικά, με την κατάκτηση, ενός προς ένα, όλων των ακαδημαϊκών κριτηρίων που επιβάλλονται από τις τελευταίες κυβερνήσεις. Το Τμήμα ΜΠΔ δεν είναι νεοσσός αλλά εξέλιξη δύο εδραιωμένων και ώριμων τμημάτων, του πρώην Τμήματος Μηχανικών Αυτοματισμού και του Τμήματος Μηχανικών Οχημάτων. Ήδη το εξαντλητικό κυνήγι των δεικτών απορροφά δημιουργικές δυνάμεις και υπονομεύει την εκπαιδευτική και ερευνητική εργασία των μελών του. Όμως, η συνεχής ανατροπή των αρχών που διέπουν την ομαλή εξέλιξη ενός Πανεπιστημιακού Τμήματος και η μετατροπή τους σε κανόνες τύχης (κάτι σαν το «φιδάκι»…) αποτελεί πηγή ΕΞΑΝΤΛΗΣΗΣ και καθεστώς διαρκούς ΑΠΕΙΛΗΣ για την πανεπιστημιακή ζωή και για την υγεία των μελών της.
Όσον αφορά στο παρόν, λοιπόν: ποιος ευθύνεται και ποιος πληρώνει για τις χαμένες εργατοώρες, για το σύρσιμο στους δρόμους και στα κανάλια, για την αποθάρρυνση και την ψυχική οδύνη φοιτητών και ΔΕΠ κάθε φορά που -υπό απειλή- καλούνται να αποδείξουν είτε τα ΑΥΤΟΝΟΗΤΑ είτε τα ήδη ΑΠΟΔΕΔΕΙΓΜΕΝΑ;
Όσον αφορά στο μέλλον: η δημοσιοποίηση «αποφάσεων» μη αποφασισμένων (μάλιστα, ούτε καν ψηφισμένων από σώμα του οποίου η πλειοψηφία είναι διορισμένη) προκαλεί σύγχυση και κλυδωνίζει την εμπιστοσύνη των φοιτητών αλλά κυρίως των ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ φοιτητών που εντάσσουν κριτήρια ευστάθειας στις επιλογές για το μέλλον τους. Ήδη, λοιπόν, η αναγγελία της «είδησης» μετακίνησης αποσταθεροποιεί το Τμήμα μας στις επιλογές κάθε μελλοντικού υποψηφίου (είτε θα επέλεγε με προσόν την έδρα στη Σίνδο είτε αυτήν στις Σέρρες). Ποιος ευθύνεται και ποιος πληρώνει για αυτήν τη διαρροή;
Εύλογα αναρωτιόμαστε: εφόσον τελικά αποδείξουμε ότι «δεν είμαστε ελέφαντες», αυτό τι θα αποδεικνύει για αυτούς που μας υποδεικνύουν ως τέτοιους; Συνήθως αναφερόμαστε σε «κυβερνητικές επιλογές», στο «Υπουργείο» στη «Δ.Ε.» κλπ όμως ποιοι είναι εκφραστές των βουλών τους; Δεν είναι πρόσωπα; Δεν έχουν ευθύνη να απαντήσουν στις απορίες μας; Δεν πρέπει να συνδεθούν με τις συνέπειες των επιλογών τους;
Το Τμήμα Μηχανικών Παραγωγής και Διοίκησης, στρατηγικά τοποθετημένο μακριά από τα σχετικά Τμήματα της Θράκης και της Κρήτης, ευδοκιμεί στο έδαφος που έχει τις ρίζες του, σε αρμονική συνέργεια με τα άλλα δύο Πανεπιστήμια της Θεσσαλονίκης, με τα Ερευνητικά Ινστιτούτα αλλά και με τη Βιομηχανική Ζώνη της ευρύτερης περιοχής. Η εκρίζωσή του και αποκοπή από τους φυσικούς δεσμούς του είναι απόπειρα ενάντια στη βιωσιμότητά του. Το παραπάνω δεν αποτελεί απάντηση σε δύσκολο γρίφο όμως παλεύουμε με άλλους γρίφους των οποίων η εσωτερική πλοκή δεν αντλεί κανόνες από την επιστημονική σκέψη κι ούτε θα έπρεπε να οφείλουμε να λύσουμε. Παρά τον ζόφο αυτής της –παρενοχλητικής, σε τελική ανάλυση- συμπεριφοράς των σύγχρονων Σφιγγών, η συσπείρωση των δυνάμεών μας που αναδεικνύεται και μέσα από τη σθεναρή γραπτή και προφορική επικοινωνιακή προσπάθεια με τα ΜΜΕ και τους φορείς, μας συνδέει και μας κάνει περήφανους για αυτόν τον μόχθο.
* Φωτεινή Α. Παπαδοπούλου, Δρ Ηλεκτρολόγος Μηχανικός & Μηχανικός Υπολογιστών, Επίκουρη Καθηγήτρια / Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος (ΔιΠαΕ) Τμήμα Μηχανικών Παραγωγής και Διοίκησης
