«Τα σύγχρονα εκπαιδευτικά συστήματα διαμορφώνουν μια σταθερή γραμμή πλεύσης, η οποία περιλαμβάνει επιπρόσθετα την εξής πρακτική: συνεχείς προοδευτικές και εκσυγχρονιστικές εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις, με βάση τις γενικότερες κοινωνικές και πολιτισμικές εξελίξεις. Πρόκειται για γραμμή πλεύσης, που έχει διαμορφωθεί με μια αντίληψη εθνικής στρατηγικής για την παιδεία του μέλλοντος»
Τα τελευταία χρόνια έχουμε όλο και πιο έντονες αλλαγές αλλά και πολιτικές και κομματικές αντιπαραθέσεις όσον αφορά το περιεχόμενο του λυκείου και της εκπαίδευσης γενικότερα.
Και για να σταθούμε μόνο στο Γενικό έχουμε τα εξής βασικά παραδείγματα αντεγκλήσεων και συνεχών αναθεωρήσεων:
α) το πεδίο των διδασκόμενων μαθημάτων και των αντίστοιχων διατιθέμενων ωρών στις τρεις τάξεις,
β) το πεδίο των πανελλαδικά εξεταζόμενων μαθημάτων, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα εκείνο του αντιπαραθετικού σχήματος «Κοινωνιολογία vs Λατινικά» και
γ) το περιεχόμενο της Iστορίας.
Προφανώς όλα αυτά τα ζητήματα έχουν πολιτικό και ιδεολογικό περιεχόμενο και έτσι η ανάλογη διαμάχη Ν.Δ. και ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να ερμηνευτεί με αυτή την αιτιολογία. Σε μια τέτοια περίπτωση, μπορεί κάποιος να ισχυριστεί ότι ανάλογα με το ποιο είναι το κυβερνητικό κόμμα, θα έχει και τη δική του εκπαιδευτική πρόταση στο πεδίο της εφαρμοσμένης πολιτικής.
Ωστόσο, αυτή η θεώρηση εμπεριέχει τη μισή αλήθεια. Γιατί τα σύγχρονα εκπαιδευτικά συστήματα διαμορφώνουν μια σταθερή γραμμή πλεύσης, η οποία περιλαμβάνει επιπρόσθετα την εξής πρακτική: συνεχείς προοδευτικές και εκσυγχρονιστικές εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις, με βάση τις γενικότερες κοινωνικές και πολιτισμικές εξελίξεις. Πρόκειται για γραμμή πλεύσης, που έχει διαμορφωθεί με μια αντίληψη εθνικής στρατηγικής για την παιδεία του μέλλοντος.
Το σχήμα των τελευταίων χρόνων, που υπηρέτησαν τα δύο προαναφερθέντα κόμματα, σχήμα που ήταν προνόμιο του κάθε Υπουργού να αλλάζει αυθαίρετα – χωρίς καν την εισήγηση των αρμόδιων επιστημονικών θεσμών του ίδιου του Υπουργείου – τα μαθήματα και το ωρολόγιο πρόγραμμα, είναι χαρακτηριστικό δείγμα μικροκομματικής αντίληψης, προχειρότητας και αντιεκπαιδευτικής και αντιεπιστημονικής αντίληψης.
Για το / , που έχει συνδεθεί με τις μεγάλες μεταρρυθμίσεις στην εκπαίδευση με τρία αλλεπάλληλα δημοκρατικά ρεύματα στις δεκαετίες 1980, 1990 και 2000, η απάντηση στα ερώτημα «ποια είναι η θεσμική εκπαίδευση» είναι σχετικά απλή.
Περιλαμβάνει δε τα εξής στοιχεία:
1. Τα βασικά γενικά πεδία της γνώσης / μάθησης είναι: α) θεωρητικές επιστήμες, β) θετικές επιστήμες, γ) κοινωνικές και πολιτικές επιστήμες και δ) τέχνη και πολιτισμός. Πρόκειται για παγκόσμιας αποδοχής – και πάντως αντίστοιχης Ευρωπαϊκής – σχήμα επί του περιεχομένου του γενικού λυκείου και δεν μπορεί να αμφισβητείται, όπως έκανε πρόσφατα η ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας με την αποδόμηση των δύο τελευταίων πεδίων. Πρόκειται για μια αταβιστική πολιτική που παραπέμπει σε σχολείο της δεκαετίας του 1960, πολιτική άκρως αναχρονιστική και η οποία δεν πρόκειται να έχει κανένα μέλλον.
2. Η διαμάχη «Κοινωνιολογία ή Λατινικά» για τις Πανελλαδικές Εξετάσεις είναι εκτός σύγχρονης πραγματικότητας. Η δική μας πρόταση αίρει αυτή την κίβδηλη αντιπαράθεση μέσα από την εφαρμογή του «Εθνικού Απολυτηρίου», θεσμός που θα προαγάγει αφενός το ουσιαστικό περιεχόμενο και την ποιότητα του λυκείου και αφετέρου και οριστικά τις συνεχείς αλλαγές του συστήματος πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
3. Το περιεχόμενο της Ιστορίας θα πρέπει να είναι καρπός των σύγχρονων θεωρήσεων της ιστορίας ως επιστήμης και των αντίστοιχων παιδαγωγικών θεωρήσεων χωρίς μικροκομματική και παραγοντίστικη αντίληψη.
Για το Κίνημα Αλλαγής βασικά στοιχεία μιας σύγχρονης εκπαιδευτικής πολιτικής είναι η ενίσχυση του Παιδαγωγικού και Πολιτιστικού περιεχομένου του σχολείου. Γιατί η γνώση και η μάθηση δεν είναι αυτοσκοποί αλλά «μέσα» για τα μεγάλα ζητήματα: «τι πολίτη και τι άνθρωπο θέλουμε» και «για ποια κοινωνία αγωνιζόμαστε», με την πολιτική μας απάντηση να έχει δοθεί: χειραφετημένο πολίτη και άνθρωπο της αυτοπραγμάτωσης αφενός και ανοιχτή και δημοκρατική κοινωνία αφετέρου.
Προτεραιότητά μας είναι και ο Ψηφιακός Μετασχηματισμός της Εκπαίδευσης, με τέτοιο τρόπο ώστε να υπηρετούνται οι βασικοί μορφωτικοί σκοποί της εκπαίδευσης και της αγωγής.
Τέλος, για το κόμμα μας είναι καθοριστικής σημασίας η επανασύσταση του Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας. Ο πολιτικός, κοινωνικός και επιστημονικός διάλογος είναι πεδίο δημιουργικότητας, ενίσχυσης των θεσμών της πολιτείας αλλά και τροφοδότης της ίδιας της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας μας. Είναι πηγή μορφωτικού και εκπαιδευτικού ρεύματος!
*Γραμματέας του Τομέα Παιδείας του Κινήματος Αλλαγής
