Το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού στα σχολεία αφορά πρωτίστως τους λειτουργούς της εκπαίδευσης, τους γονείς και τους μαθητές. Η μεταξύ τους συνεργασία είναι ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης του φαινομένου.
Σε ανακοίνωση της Ένωσης Γονέων και Κηδεμόνων του Δήμου Ελληνικού – Αργυρούπολης σχετικά με το “Μνημόνιο Συνεργασίας με αντικείμενο την τοποθέτηση διαδικτυακής πλατφόρμας για την αναστολή της παραβατικότητας στα σχολεία με την ονομασία «Polifimos», που υπογράφηκε την Τρίτη 12 Ιουλίου 2022 μεταξύ του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, του Δήμου Ελληνικού Αργυρούπολης και της εταιρείας S.I.B.A. SOFT.” αναδεικνύεται μια πρωτοφανής παρέμβαση του δημάρχου Ελληνικού-Αργυρούπολης σε θέματα της εκπαιδευτικής κοινότητας.
Σύμφωνα με την Ένωση Γονέων και Κηδεμόνων του Δήμου Ελληνικού – Αργυρούπολης το λεγόμενο “μνημόνιο συνεργασίας” του Δήμου με το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη όχι μόνο παρακάμπτει όλες τις ιεραρχικά θεσμοθετημένες εκπαιδευτικές διαδικασίες αρμοδιότητας φορέων εκπαίδευσης, όπως Διευθύνσεις σχολείων, συλλόγους διδασκόντων των σχολείων, Προϊστάμενο Διεύθυνσης Εκπαίδευσης και στελέχη του Υπουργείου Παιδείας αλλά και αποπροσανατολίζει τους γονείς που το παιδί τους, αντιμετωπίζει ενδεχομένως σοβαρό ζήτημα σχολικού εκφοβισμού, αφού τους παρεμποδίζει από το να συνεργάζονται άμεσα και ευθέως, πρωτίστως με την εκπαιδευτική κοινότητα και έπειτα με άλλους αρμόδιους φορείς.
Η ανακοίνωση της Ένωσης Γονέων και Κηδεμόνων του Δήμου Ελληνικού – Αργυρούπολης
Απόψεις για την δημιουργία διαδικτυακής πλατφόρμας για την αναστολή της παραβατικότητας στα σχολεία με την ονομασία «Polifimos»
Με έκπληξη ενημερωθήκαμε από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για την «πρωτοποριακή εφαρμογή» που ξεκινάει πιλοτικά από το Δήμο Ελληνικού – Αργυρούπολης “Μνημόνιο Συνεργασίας με αντικείμενο την τοποθέτηση διαδικτυακής πλατφόρμας για την αναστολή της παραβατικότητας στα σχολεία με την ονομασία «Polifimos», που υπογράφηκε την Τρίτη 12 Ιουλίου 2022 μεταξύ του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, του Δήμου Ελληνικού Αργυρούπολης και της εταιρείας S.I.B.A. SOFT.”
Ο Δήμος είναι σαφώς, ο πιο κοντινός φορέας της κοινωνίας και για αυτό έχει μεγάλη σημασία η συνεργασία μεταξύ του Δήμου και των ειδικών για την καταπολέμηση του φαινομένου του σχολικού εκφοβισμού.
Το εγχείρημα αυτό, που εξυφάνθηκε μεταξύ του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη και υλοποιείται πιλοτικά από το Δήμου Ελληνικού-Αργυρούπολης, μας βρίσκει αντίθετους για τους εξής λόγους:
- Παρακάμπτει όλες τις ιεραρχικά θεσμοθετημένες εκπαιδευτικές διαδικασίες αρμοδιότητας φορέων εκπαίδευσης, όπως Διευθύνσεις σχολείων, συλλόγους διδασκόντων των σχολείων, Προϊστάμενο Διεύθυνσης Εκπαίδευσης και στελέχη του Υπουργείου Παιδείας
- Προτρέπει τους γονείς στην καταστολή αντί της πρόληψης της σχολικής βίας και του σχολικού εκφοβισμού.
- Βάζει τους συλλόγους γονέων να διεκπεραιώνουν τις καταγγελίες των γονέων, ενώ δεν έχουν κάποιο σχετικό θεσμικό ρόλο.
- Υπεκφεύγει της παιδαγωγικής και επιστημονικής εγκυρότητας, αφού από πουθενά δεν προκύπτει σχετική έγκριση από Υπουργείο Παιδείας, Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής, Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, Συνήγορος του Παιδιού, Συνήγορος του Πολίτη, ΔΟΕ, ΟΛΜΕ και άλλες αρχές.
- Αποπροσανατολίζει τους γονείς που το παιδί τους, αντιμετωπίζει ενδεχομένως σοβαρό ζήτημα σχολικού εκφοβισμού, αφού τους παρεμποδίζει από το να συνεργάζονται άμεσα και ευθέως, πρωτίστως με την εκπαιδευτική κοινότητα και έπειτα με άλλους αρμόδιους φορείς.
Για την ολοκλήρωση αυτής της πρωτοβουλίας δεν έχει ενημερωθεί, η Ένωση Γονέων και Κηδεμόνων του Δήμου, αλλά ούτε και η εκπαιδευτική κοινότητα και καθώς δεν έχουμε συμμετάσχει σε οποιαδήποτε σχετική συζήτηση και διαβούλευση προκύπτουν σειρά ερωτημάτων:
- Η Πιλοτική αυτή εφαρμογή είναι σε γνώση του Υπουργείου Παιδείας και των αρμόδιων υπηρεσιών του (Διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης);
- Μήπως το Μνημόνιο συνεργασίας με το Δήμο για την αντιμετώπιση του σχολικού εκφοβισμού θα έπρεπε να υπογραφεί με το αρμόδιο Υπουργείο Παιδείας;
Θεωρούμε εκτός ορίου αρμοδιότητας του Δήμου το να συνάπτει αντίστοιχες συνεργασίες για ζητήματα που αφορούν την εκπαιδευτική λειτουργία των σχολείων και να θεωρεί ότι με αυτόν τον τρόπο προστατεύει τη μαθητική κοινότητα.
- Έχει λειτουργήσει η πλατφόρμα σε κάποια άλλη χώρα με την ίδια λογική που προτείνεται από το Δήμο και ποια τα αποτελέσματά της ;
- Με ποιο τρόπο θεωρείται ότι προστατεύονται τα προσωπικά δεδομένα των μαθητών των σχολείων του Δήμου μας και εφαρμόζεται ο αντίστοιχος Ευρωπαϊκός Κανονισμός προσωπικών δεδομένων;
Η αύξηση της αστυνόμευσης στα σχολεία και η εντατικοποίηση των επιτηρήσεων είναι μέτρα που θεωρητικά συρρικνώνουν την αίσθηση της δημοκρατίας, δεν εστιάζουν στην κατανόηση των διαλυτικών κοινωνικών παραγόντων και πυροδοτούν νέες μορφές σύγκρουσης (Μαυρογιώργος, 1995). Η χρήση τέτοιων μέτρων, όπως και η εφαρμογή των προγραμμάτων που υιοθετούν τιμωρητικές πρακτικές, υποδεικνύεται μόνο σε πολύ σοβαρές παραβατικές περιπτώσεις.
Σύμφωνα με τον N. 4692/2020 ΦΕΚ 111/Α/12-6-2020 Αναβάθμιση του Σχολείου του Υπουργείου Παιδείας στο άρθρο 38 αναφέρεται ότι “Ο Σύμβουλος Σχολικής Ζωής παρεμβαίνει, καθοδηγεί και ενημερώνει μαθητές, γονείς και κηδεμόνες σε θέματα παιδαγωγικής αντιμετώπισης ζητημάτων σε τομείς που απασχολούν τη σχολική μονάδα, όπως ενδεικτικά, η διαχείριση κρίσεων και πρόληψη ακραίων συμπεριφορών, μαθησιακές δυσκολίες, συμπερίληψη…..” & στο άρθρο 39 γίνεται εκτενή αναφορά στη “Λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση του σχολικού εκφοβισμού”.
Η αύξηση των περιστατικών σχολικού εκφοβισμού και σχολικής βίας καθιστούν σαφή την αναγκαιότητα λήψης, ΑΜΕΣΩΝ προληπτικών, κυρίως, μέτρων από την πολιτεία για την ανάσχεση του φαινομένου. Φυσικά, τέτοια μέτρα δεν μπορούν, παρά να είναι αποτέλεσμα συνεργασιών όλων των εμπλεκόμενων φορέων, ώστε να επιτευχθεί το μέγιστο δυνατό αποτέλεσμα και να υπάρξουν οι αναγκαίες συνέργειες.
Το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού στα σχολεία αφορά πρωτίστως τους λειτουργούς της εκπαίδευσης, τους γονείς και τους μαθητές. Η μεταξύ τους συνεργασία είναι ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης του φαινομένου. Λογικές αστυνόμευσης δεν ενδείκνυνται, ούτε είναι παραγωγικές παρά μόνο σε ακραίες περιπτώσεις.
Ως Ένωση Γονέων Ελληνικού Αργυρούπολης προτείνουμε ένα πλαίσιο πρόληψης και αντιμετώπισης του φαινομένου του σχολικού εκφοβισμού που θα :
- Δίνει έμφαση στην πρόληψη. Πρέπει να πραγματοποιηθούν δράσεις ευαισθητοποίησης για την πρόληψη και αντιμετώπιση της σχολικής βίας και του bulling, ώστε να περιοριστούν οι τρόποι εκδήλωσης της βίας στη ζωή του σχολείου και να αποτραπούν οι αρνητικές συνέπειες που έχουν στη ζωή των μαθητών/τριών. Εκπαιδευτικοί και γονείς πρέπει να ευαισθητοποιηθούν και να εκπαιδευτούν πως να εντοπίζουν και διαχειρίζονται τέτοια δύσκολα θέματα. Να εφαρμοστούν προγράμματα με καθολικότητα που να προστατεύουν νομοθετικά τα δικαιώματα των παιδιών στο σχολείο.
- Διαμορφώνει μια ολοκληρωμένη πολιτική, αλλά και το κατάλληλο νομοθετικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση θεμάτων σχολικής βίας και σχολικού εκφοβισμού που να παρέχει στους εκπαιδευτικούς τα κατάλληλα εργαλεία για την αντιμετώπιση τόσο σημαντικών προβλημάτων, εμπλέκοντας στη διαδικασία γονείς και μαθητές.
- Τοποθετεί σχολικούς ψυχολόγους σε όλα τα σχολεία σε μόνιμη βάση και ταυτόχρονα αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης. Η παρουσία ψυχολόγων στα σχολεία δεν είναι πλέον πολυτέλεια, αλλά επιτακτική ανάγκη. Οι οργανώσεις γονέων, ζητούμε επίμονα τη μόνιμη τοποθέτηση ψυχολόγων σε όλες τις σχολικές μονάδες με πενθήμερη παρουσία σε κάθε σχολείο από την αρχή κάθε σχολικού έτους. Σήμερα οι σχολικοί ψυχολόγοι, υποχρεώνονται να πηγαίνουν σε πέντε σχολεία κατά τη διάρκεια μιας εβδομάδας. Επίσης, η τοποθέτηση τους στις σχολικές μονάδες πρέπει να είναι μόνιμη και να μην αλλάζουν κάθε χρόνο σχολεία, διακόπτοντας την αναγκαία συνέχεια που πρέπει να υπάρχει στο έργο τους.
- Επαναφέρει το Υπουργείο Εσωτερικών τον θεσμό του ¨Σχολικού Φύλακα¨ σε όλα τα σχολεία.
- Εντάσσει τη Σχολική Διαμεσολάβηση σε όλα τα σχολεία. Ως Σχολική Διαμεσολάβηση εννοείται η διαδικασία μέσα από την οποία επιδιώκεται να επιλύονται οι ενδοσχολικές συγκρούσεις και διαφορές μεταξύ μαθητών/τριων με επικοινωνία και ενσυναίσθηση. Για την επίλυση των συγκρούσεων/διαφορών επιστρατεύονται ειδικά επιμορφωμένοι εκπαιδευτικοί και μαθητές – μεσολαβητές που βοηθούν, στην ισότιμη εμπλοκή των αντικρουόμενων πλευρών. Στόχος της Σχολικής Διαμεσολάβησης είναι οι δύο πλευρές να καταλήξουν σε μια συμφωνία και να ενισχυθούν οι δεξιότητες ελέγχου των συναισθημάτων, έτσι ώστε να μην επαναληφθεί επιθετική ή προσβλητική συμπεριφορά στο μέλλον, αλλά και να διαμορφωθεί μια νέα «υγιέστερη» μελλοντική σχέση. Άλλωστε όλοι γνωρίζουμε ότι η σχολική διαμεσολάβηση αναγνωρίζεται διεθνώς ως η καλύτερη πρακτική αντιμετώπισης του φαινομένου του σχολικού εκφοβισμού.
- Ενισχύει την συμμετοχή των παιδιών σε ομαδικές πολιτιστικές – αθλητικές και άλλες δράσεις που βοηθούν στην καλλιέργεια ομαδικότητας και συνεργασίας.
Σε θέματα προληπτικής ή κατασταλτικής παρέμβασης του σχολικού εκφοβισμού πρέπει να δίνεται έμφαση στην ανάπτυξη καλών πρακτικών, πρόληψης και αντιμετώπισης, κατά κύριο λόγο, στο πλαίσιο του σχολείου.
Παρακαλούμε για την ανάκληση του μνημονίου συνεργασίας με τη μορφή που μας ανακοινώθηκε και την έναρξη ουσιαστικού διαλόγου από μηδενικής βάσης με σκοπό την αντιμετώπιση του φαινομένου του σχολικού εκφοβισμού με συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων της σχολικής κοινότητας.
Με εκτίμηση εκ μέρους του Δ.Σ.
Η Πρόεδρος Η Γενική Γραμματέας
Ασπασία Καρφάκη Βασιλική Φασοουλή