Πανελλήνιες εξετάσεις και Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής – Οι επιπτώσεις του νέου συστήματος στη διαμόρφωση των βάσεων τα τελευταία δύο χρόνια
Η , εφαρμόστηκε πρώτη φορά το 2021 με σκοπό να αντικαταστήσει την βάση του 10 προηγούμενων ετών. Η εικόνα εισαγωγής φοιτητών σε Τμήματα με 4000 μόρια που συνέβαινε τα προηγούμενα χρόνια έπρεπε να σταματήσει, καθώς εισάγονταν στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση υποψήφιοι οι οποίοι ήταν ουσιαστικά αδιάφοροι όλη την χρονιά. Με έναν μέτριο βαθμό στην Έκθεση και κάποιες απαντήσεις σε ερωτήσεις Σωστού/Λάθους και Πολλαπλής Επιλογής αποκτούσε κάποιος την ιδιότητα του φοιτητή εισαγόμενος με 4000 και 5000 μόρια. Οι περισσότεροι θα συμφωνήσουν ότι η θεσμοθέτηση ενός «κόφτη» ήταν αναγκαία κατά το πέρασμα από το Λύκειο στο Πανεπιστήμιο.
Η βάση του 10 που υπήρχε παλαιότερα, ήταν ένα τέτοιου είδους φίλτρο, αλλά περισσότερο αποτελούσε ψυχολογικό όριο και δεν είχε πάντα επαφή με την πραγματικότητα. Σε ορισμένα πεδία, ορισμένες χρονιές έπεφταν πολύ δύσκολα θέματα που έριχναν τις βαθμολογίες, ενώ άλλες χρονιές πολύ εύκολα οι οποίες τις ανέβαζαν. Επίσης, σε κάποιες κατευθύνσεις (π.χ. Θεωρητική), μπορείς ευκολότερα να διασφαλίσεις υψηλές βαθμολογίες, σίγουρα μεγαλύτερες του 10, σε σχέση με άλλες κατευθύνσεις. Έτσι πολύ σωστά κατά την γνώμη μου εισάγεται η ΕΒΕ η οποία σχετίζεται με τον Μέσο Όρο (ΜΟ) των βαθμολογιών των υποψηφίων (για παράδειγμα το 2022 ήταν 11,87 για την θετική ενώ το 2021 ήταν 11,98). Η αναμενόμενη κίνηση από το Υπουργείο ήταν να πολλαπλασιάσει τον Μέσο Όρο με έναν συντελεστή και να θεσμοθετήσει ότι με βαθμολογία κάτω από αυτήν την τιμή δεν μπορεί κάποιος να περάσει στην Τριτοβάθμια. Για παράδειγμα, αν επιλέξει το 0,8, έχουμε 11,87*0,8= 9,496 μόρια άρα στην Τριτοβάθμια μπορεί κάποιος να περάσει αν συγκεντρώσει πάνω (ή περίπου πάνω ) από 9496 μόρια. Μια δικλείδα που θα αντικαθιστούσε σαφώς πιο δίκαια την βάση του 10, ένας συντελεστής (πχ 0,8 ή 0,75) που μπορεί να υπολογίζεται κάθε φορά από το Υπουργείο και μια κινητή βάση, η οποία όμως βασίζεται στον ΜΟ του κάθε επιστημονικού πεδίου. Αντί αυτού όμως το Υπουργείο έδωσε τη δυνατότητα στο κάθε Τμήμα ξεχωριστά να έχει τον δικό του συντελεστή, ο οποίος μπορεί να κυμαίνεται από 0,8-1,2 με πολύ σημαντικές παρενέργειες και επιπτώσεις στην Ελληνική Οικογένεια, στους Πολίτες αλλά και στα ίδια τα Τμήματα, όπως θα παρουσιαστεί παρακάτω.
Εδώ και 2 χρόνια, όταν οι υποψήφιοι καλούνται να συμπληρώσουν το Μηχανογραφικό τους, η εφαρμογή τους επιτρέπει να δηλώσουν τα Τμήματα των οποίων είναι μικρότερη από τον ΜΟ του Υποψηφίου. Αν ο Υποψήφιος έγραψε πολύ καλά μπορεί να δηλώσει όλες τις σχολές, αν έγραψε μέτρια η εφαρμογή του ανοίγει μόνο ορισμένες σχολές και αν δεν έγραψε καθόλου καλά, δεν του ανοίγει καμία. Ένα πρώτο σχόλιο εδώ είναι η λάθος είδηση που έπαιξε στα δελτία Ειδήσεων σχεδόν πανηγυρίζοντας, ότι δηλαδή όλοι οι Υποψήφιοι πέρασαν στις πρώτες τους επιλογές. Δεν συμπλήρωσαν φυσικά ….στις πρώτες τους επιλογές από αυτές που τους άφησαν να δηλώσουν. Μια δεύτερη παρενέργεια είναι πίνακας που παρουσιάζει Σχολές και το πλήθος των πρώτων επιλογών, των δεύτερων επιλογών, … και των συνολικών επιλογών. Λάθος πίνακας, λάθος ανάγνωση λάθος συμπεράσματα διότι και πάλι όλοι οι Υποψήφιοι δεν ήταν ελεύθεροι να δηλώσουν τις Σχολές που ήθελαν …. πάλι λόγω ΕΒΕ.
Χώρισε ουσιαστικά τα Τμήματα σε 3 μεγάλες κατηγορίες. Στην πρώτη κατηγορία έχουμε τα παραδοσιακά Υψηλόβαθμα Τμήματα (περίπου πάνω από 15.000 μόρια), τα οποία είτε υπάρχει είτε δεν επηρεάζονται οι βάσεις τους και η πληρότητά τους από την ύπαρξή της (οι θέσεις είναι καλυμμένες κατά 100%). Στην δεύτερη κατηγορία έχουμε τα Τμήματα με βάσεις ενδιάμεσης τιμής (0,8*ΜΟ – 1,2*ΜΟ) και στην Τρίτη κατηγορία έχουμε Τμήματα που αν δεν υπήρχε ΕΒΕ θα είχαν βάσεις πολύ χαμηλότερες από το γινόμενο 0,8*ΜΟ τα οποία όμως εμφανίζουν πολύ χαμηλή πληρότητα. Ξεκινώντας τώρα από τις σχολές του πρώτου επιστημονικού πεδίου (ΕΠ), ο ΜΟ για το 2022 ήταν 11,35, οπότε παρακάτω εικονίζονται 30 περίπου Τμήματα, που παρουσιάζουν ποσοστό κάλυψης μικρότερο από 50%. Παρατηρούμε ιστορικά παραδοσιακά Τμήματα της παλιάς 3ης δέσμης να μην ξεπερνούν ως ποσοστά πλήρωσης το 50%. Αυτό ΔΕΝ προκύπτει τόσο από την έλλειψη ενδιαφέροντος ή από την υποβάθμιση των Σπουδών ή ότι τα μέλη ΔΕΠ δεν κάνουν σωστά την δουλειά τους. Προκύπτει περισσότερο από την ύπαρξη της ΕΒΕ, η οποία για άλλο σκοπό εισήχθη (ως εξέλιξη της βάσης του 10) και πολλαπλά άλλες επιπτώσεις έχει. Για παράδειγμα το Τμήμα Φιλολογίας της Θεσσαλονίκης (να το ξαναγράψουμε της Θεσσαλονίκης ΑΠΘ) μπορούσε να δεχθεί 184 φοιτητές και λόγω ΕΒΕ δέχθηκε 89. Το ερώτημα που τίθεται είναι άραγε δεν μπορούσε να δεχθεί άλλους 95 φοιτητές οι οποίοι ως μετέπειτα Φιλόλογοι θα διδάξουν την Ελληνική Γλώσσα στα Γυμνάσια και στα Λύκεια; Το Τμήμα το κάνει από το 1930, εδώ και 100 περίπου χρόνια, με χιλιάδες Φιλολόγους να μαθαίνουν στα παιδιά Γράμματα, τι χρησιμότητα είχε η ΕΒΕ πέρσι και φέτος και ποιον εξυπηρετεί η πληρότητα του 50% φέτος και του 85% πέρσι;
Στην κοινή ομάδα και των τεσσάρων επιστημονικών πεδίων μόνο 2 τμήματα (Μουσικών Σπουδών), εμφανίζουν μειωμένη πληρότητα περίπου 70%. Αναμενόμενο διότι τα Τμήματα αυτής της κατηγορίας τροφοδοτούνται και από τα 4 επιστημονικά πεδία.
Παρόμοια εικόνα με πληρότητα 100% εμφανίζουν και τα Κοινά Τμήματα του 1ου και 4ου Ε.Π. με μια μικρή εξαίρεση το Τμήμα Βαλκανικών Σπουδών του ΠΑΜΑΚ με κάλυψη περίπου στο 75%.
Στο αμιγώς 2ο Επιστημονικό Πεδίο (Φυσικομαθηματικές Πολυτεχνικές), πάνω από 20 σχολές εμφανίζουν πληρότητα κάτω από 50%. Μεταξύ αυτών, τμήματα και Σχολές με μεγάλη παράδοση όπως η Σχολή Ευελπίδων, Το Φυσικό και το Μαθηματικό Ιωαννίνων, το Φυσικό Ηρακλείου κα. Να σημειωθεί ότι στα περισσότερα Τμήματα όλων των πεδίων ήδη λόγω της μικρής πληρότητας που εμφάνισαν το 2021, παρουσίασαν το 2022 μεγάλη μείωση των προσφερομένων θέσεων (μάλλον το Υπουργείο μειώνει τις θέσεις). Ας εστιάσουμε όμως στα τρία τμήματα του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων (Φυσικής, Μαθηματικών, Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών) που παρουσιάζουν την εξής ιδιαιτερότητα: Έχοντας 100% πληρότητα με συντελεστή 0,8 το 2021, το 2022 αποφασίζουν να αυξήσουν τον συντελεστή στο 1,05 (Φυσικό και Μαθηματικό) και στο 1,2 (Μηχανικοί). Η πληρότητά τους έπεσε στο 26%, 23% και 15% αντίστοιχα. Το 2021 σε αυτά τα 3 τμήματα εισήχθησαν 657 άτομα, τα οποία κρίθηκαν ικανά να παρακολουθήσουν τα μαθήματα ενώ το 2022 μπήκαν μόλις 135 άτομα (-522 φοιτητές) λόγω μιας μεταβολής προς τα πάνω του συντελεστή που αποφάσισαν τα ίδια τα τμήματα. Ταυτόχρονα τα τρία αυτά Τμήματα παρουσιάζουν μεγάλη αύξηση των βάσεών τους 20%, 31% και 12% αντίστοιχα ως αποτέλεσμα της αύξησης του συντελεστή και όχι ως αποτέλεσμα ότι τα Τμήματα αυτά με το έργο τους και το πρόγραμμα σπουδών τους γίνανε πιο ελκυστικά στους υποψηφίους.
Τα τρία αυτά Τμήματα είναι κάποια από τα ακραία παραδείγματα εφαρμογής των συντελεστών (όπως η Αρχιτεκτονική Ξάνθης το 2021) τους οποίους το Υπουργείο υποχρεώνει να επιλέξουν τα Τμήματα. Τα μέλη ΔΕΠ, έκριναν ότι αυτούς τους φοιτητές θέλουμε, τέτοιου είδους φοιτητές (από το μέσο όρο και πάνω) είναι επαρκείς. Θα έπρεπε πρώτον να αναρωτηθούν οι ίδιοι με ποια σειρά εισαχθήκανε στα Τμήματα όταν ήταν οι ίδιοι υποψήφιοι. Κατά δεύτερο λόγο θα πρέπει όπως αυτοί θέλουνε συγκεκριμένο προφίλ φοιτητών (π.χ. πάνω από τον μέσο όρο) να συνειδητοποιήσουν ότι και οι φοιτητές θέλουν σχολές με συγκεκριμένο προφίλ κυρίως όταν αναφερόμαστε σε σχολές εκτός Αθήνας και Θεσσαλονίκης (το συμπέρασμα αυτό σε περιρρέουσα ατμόσφαιρα ΕΒΕ). Τέλος την δυναμική του Τμήματος δεν την καθορίζει μόνο η βάση (τελευταίος εισαχθείς) αλλά και οι πρώτοι.
Για παράδειγμα αν οι 20 πρώτοι σε ένα Τμήμα χαμηλών βάσεων έχουν συγκεντρώσει πολύ υψηλές βαθμολογίες αυτό θα έπρεπε να ικανοποιεί τα μέλη ΔΕΠ και όσους λαμβάνουν τέτοιου είδους αποφάσεις. Η βάση είναι η βαθμολογία του τελευταίου εισακτέου, αλλά άλλη βάση έχει ένα τμήμα αν έχει 50 εισακτέους και άλλη βάση (πολύ χαμηλότερη) αν έχει 350.
Στον παρακάτω πίνακα βλέπουμε Τμήματα του 2ου και 3ου Ε.Π. με ποσοστά κάλυψης μικρότερα του 50%. Μια ανάγνωση για την Γεωπονική Βόλου, με ποσοστό κάλυψης 8,43% το 2021 και με 166 προσφερόμενες θέσεις. Το Υπουργείο μείωσε τις θέσεις στις 102 (-38%) αλλά και η ίδια η σχολή μείωσε τον συντελεστή από 10,78 στο 9,5. Έτσι η πληρότητα έφτασε το 2022 στο 50%.
Στον παρακάτω πίνακα βλέπουμε κοινά Τμήματα του 2ου και 4ου Ε.Π. με ποσοστά κάλυψης μικρότερα του 50%.
Στον παρακάτω πίνακα βλέπουμε Τμήματα του 4ου Ε.Π. με ποσοστά κάλυψης μικρότερα του 50%.
Σε όλους τους προηγούμενους πίνακες φαίνεται ότι όταν το Τμήμα το 2021, είχε χαμηλό ποσοστό κάλυψης (κυρίως ως αποτέλεσμα της επιλογής συντελεστή επί του ΜΟ, δηλαδή της ΕΒΕ), το Υπουργείο προχωρούσε σε μεγάλη μείωση των προσφερομένων θέσεων το 2022. Παρακάτω εικονίζονται 20 Τμήματα με την μεγαλύτερη μείωση προσφερομένων θέσεων που ξεκινάει από 50% και φτάνει μέχρι το 72%.
Ο επόμενος πίνακας εμφανίζει Τμήματα (μερικά εξ αυτών με ιστορία πολλών δεκαετιών και χιλιάδες αποφοίτους όλα αυτά τα χρόνια), τα οποία έχουν μέτριες σχετικά βάσεις το 2022 (από 12000 ως 15000 μόρια), τα οποία παρουσιάζουν ποσοστό κάλυψης θέσεων από 65% μέχρι 15%. Τι σχέση έχουν αυτά τα Τμήματα (μεταξύ αυτών και…. η Σχολή Ευελπίδων) με τους αδιάφορους μαθητές που παρέδιδαν κόλλες με το όνομά τους ή με τους αδύναμους μαθητές που ενώ προσπαθούσαν δεν τα πολυκατάφερναν και έφταναν στα 6000 και 7000 μόρια; ΚΑΜΙΑ ΑΠΟΛΥΤΩΣ. Πώς ξεκίνησε και προωθήθηκε αυτή η ιδέα (να μπει επιτέλους ένα όριο στις χαμηλές βαθμολογίες) και πώς μετεξελίχθηκε σε τέτοια περιπέτεια; ΔΕΝ μπήκαν στα Τμήματα αυτά μαθητές με 12500, με 13500 και με 14000 μόρια που μόνο αδιάφορους δεν τους λες. Για ποιο λόγο αυτή η μεσαία κατηγορία σχολών έμεινε μισογεμάτη; Ποιος ή ποια επιτροπή σκέφτηκε να επιφυλάξουν τέτοιου είδους ανατροπές και εκπλήξεις σε μια μεγάλη μερίδα υποψηφίων οι οποίοι δεν είναι οι άριστοι των 17000 μορίων αλλά ούτε και οι αδιάφοροι των 5000 μορίων; Πως ξεκινώντας από την θέσπιση ενός φράγματος για την είσοδο στα Πανεπιστήμια των πολύ χαμηλών βαθμολογιών ως πρώτη σκέψη φτάσαμε στο σημείο ουσιαστικά να βάλλονται και να ταλαιπωρούνται χιλιάδες μαθητές με μεσαίες βαθμολογίες;
Το Υπουργείο, σε αυτό το σημείο έχει κάνει ένα τεράστιο λάθος με πολλαπλές αχρείαστες συνέπειες και στους Υποψηφίους αλλά και στα ίδια τα Τμήματα. Η ΕΒΕ πρέπει να υπάρξει και να έχει μία τιμή για όλο το επιστημονικό πεδίο η οποία θα συνδέεται με τον μέσο όρο (πχ 0,75*ΜΟ ή 0,8*ΜΟ). Το Υπουργείο, κατά την γνώμη μου, καλά πράττει και τροποποιεί τον αριθμό των εισαχθέντων ή ενδεχόμενα προχωρήσει σε συγχωνεύσεις και καταργήσεις Τμημάτων (αυτό είναι μία άλλου είδους συζήτηση). Ο Ακαδημαϊκός χάρτης της χώρας πρέπει να ανασυγκροτηθεί με γνώμονα το συμφέρον των Ελλήνων. Η Ελληνική οικογένεια πρέπει να ξέρει ότι εκεί που σπουδάζει το παιδί τους υπάρχουν οι Πανεπιστημιακοί δάσκαλοι με το ανάλογο διεθνές κύρος, τα μέσα και οι μέθοδοι ώστε ο φοιτητής να συναντά ένα περιβάλλον αντάξιο και ισάξιο με τα καλύτερα Ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια. Όμως η ΕΒΕ όπως εφαρμόζεται εδώ και 2 χρόνια δεν συμβάλλει προς αυτή την κατεύθυνση, αντίθετα έχει δημιουργήσει τεράστια προβλήματα, ταλαιπωρία και απογοήτευση και στους Υποψηφίους αλλά και στα ίδια τα Τμήματα (κυρίως της μεσαίας κατηγορίας). Η επιλογή συντελεστή από τα Τμήματα οδηγεί σε στρεβλώσεις και αδικίες σε βάρος χιλιάδων μαθητών που έδωσαν εξετάσεις το 2021 και το 2022 και πέτυχαν σχετικά καλές βαθμολογίες. Ας μην συνεχιστεί και τις επόμενες χρονιές αυτό το περιττό και παράλογο καψώνι.
Υ.Γ Υπερβάλλοντας, φαντάζεστε να βάλει το Υπουργείο φράγμα στις Ιατρικές, ότι μόνο αν γράψεις Βιολογία βαθμό μεγαλύτερο από 19 μπορείς να εισαχθείς σε αυτές, ανεξάρτητα από τα μόρια που συγκέντρωσες. Έχει μια λογική (του Υπουργείου) καθώς θέλουμε οι Έλληνες γιατροί να ξέρουν άριστα Βιολογία και να είναι τόσο προσεκτικοί ώστε ούτε πολλαπλής επιλογής ερώτηση δεν δικαιούνται να χάσουν. Θα βλέπαμε Ιατρικές με πληρότητα 60%. Είναι και αυτό ένα φράγμα, είναι ένα σκεπτικό. Τι εξυπηρετεί; ΑΠΟΛΥΤΩΣ ΤΙΠΟΤΑ.
