Αρκετοί μαθητές, έχοντας επαφή με από τις τάξεις πια του Δημοτικού, αλλά και λόγω της ενασχόλησης με εφαρμογές της σε όλους τους τομείς της καθημερινότητας, την έχουν ξεχωρίσει ως επιστήμη και είναι σχετικά ώριμοι στο να αναγνωρίσουν την επιθυμία τους για σπουδές σε κάποιο από τα τμήματα Πληροφορικής της χώρας.
Μιλάμε για έναν τομέα με άμεση επαγγελματική αποκατάσταση, αφού πρόκειται να ανοίξουν εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας τα επόμενα χρόνια. Αναμφίβολα, είναι η επιστήμη του μέλλοντος, διαδραματίζοντας σημαντικότατο ρόλο στην εξέλιξη της Τεχνολογίας και παράλληλα των υπόλοιπων επιστημών. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο δείκτης του αριθμού των ατόμων που απασχολούνται επαγγελματικά με κάποιο τομέα της Επιστήμης Υπολογιστών αυξάνεται εκθετικά τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με έρευνα της eurostat.
Ο δρόμος για να εισαχθεί ένας μαθητής σε μια σχολή Πληροφορικής είναι είτε από Επαγγελματικό, είτε από Γενικό Λύκειο. Παρακάτω επιχειρούμε μια εκτενή σύγκριση των δύο μονάδων.
Ξεκινώντας από το τέλος προς την αρχή, ας δούμε αρχικά τα τμήματα που μπορεί κάποιος να έχει πρόσβαση. Ο μαθητής του τομέα Πληροφορικής των ΕΠΑΛ μπορεί να εισαχθεί σε όλα τα τμήματα που έχει πρόσβαση και ο μαθητής ΓΕΛ προσανατολισμού Οικονομίας και Πληροφορικής. Επιπλέον όμως, ο πρώτος μπορεί να εισαχθεί στα 9 τμήματα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών της χώρας, καθώς και στα τμήματα Αρχειονομίας, Βιβλιοθηκονομίας στα οποία δεν έχει πρόσβαση ο μαθητής του ΓΕΛ (η επιλογή αυτών των τμημάτων γίνεται από τους προσανατολισμούς Θετικών και Ανθρωπιστικών σπουδών αντίστοιχα). Βέβαια, από το ΓΕΛ έχουμε πρόσβαση και σε πάρα πολλά τμήματα Διοίκησης Επιχειρήσεων, Μάρκετινγκ, Οικονομικών κ.ά., αλλά σε αυτή την ανάλυση εστιάζουμε στον μαθητή που επιθυμεί μόνο σπουδές Πληροφορικής.
Η μεγαλύτερη διαφορά των δυο Λυκείων είναι στα Πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα.
Στον τομέα Οικονομίας και Πληροφορικής του ΓΕΛ ο μαθητής εξετάζεται σε:
- Νεοελληνική Γλώσσα
- Μαθηματικά
- Αρχές Οικονομικής Θεωρίας
- Πληροφορική
- Ενώ στον τομέα Πληροφορικής του ΕΠΑΛ:
- Νέα Ελληνικά
- Μαθηματικά
- Δίκτυα Υπολογιστών
- Προγραμματισμός
Όσον αφορά το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας δεν υπάρχουν ιδιαίτερες παραλλαγές. Στα Μαθηματικά, όμως, υπάρχει διαφορά τόσο στην ύλη όσο και στην εμβάθυνση. Ο μαθητής του ΓΕΛ θα διδαχθεί και θα εξεταστεί σε θεμελιώδεις έννοιες Απειροστικού Λογισμού, ενώ ο μαθητής του ΕΠΑΛ θα τα περάσει πιο επιδερμικά, με αρκετά μειωμένη ύλη αλλά και με ένα επιπλέον κεφάλαιο Στατιστικής. Οι εξετάσεις στο ΓΕΛ εστιάζουν μόνο στο κεφάλαιο της Ανάλυσης, και συγκεκριμένα σε συναρτήσεις, όρια, παραγώγους και ολοκληρώματα. Η δυσκολία των μαθηματικών στο Γενικό Λύκειο είναι αξιοσημείωτη, αφού τα τελευταία χρόνια μόνο το 25% καταφέρνει να περάσει την βάση. Το αντίστοιχο ποσοστό στα ΕΠΑΛ είναι 35%.
Τις Αρχές Οικονομικής Θεωρίας του ΓΕΛ μπορεί κανείς να τις συγκρίνει, από άποψη έκτασης ύλης, με το μάθημα των Δικτύων. Και τα δυο μαθήματα απαιτούν την εκμάθηση μεγάλου τμήματος θεωρίας, καθώς και την επίλυση συγκεκριμένου τύπου ασκήσεων κατά την τελική εξέταση. Η μεγάλη διαφορά εδώ είναι καθαρά στο αντικείμενο, μιας και ο μαθητής του ΕΠΑΛ θα βρει ομολογουμένως περισσότερο ενδιαφέρουσα την μελέτη των Δικτύων, ενώ ταυτόχρονα θα αποκτήσει θεμελιώδεις γνώσεις για την μετέπειτα πορεία του στο Πανεπιστήμιο.
Το τελευταίο μάθημα προς σύγκριση, είναι αυτό του Προγραμματισμού. Η Πληροφορική, πρώην Ανάπτυξη Εφαρμογών σε Προγραμματιστικό Περιβάλλον, διδάσκεται από το 1999 στο Γενικό Λύκειο. Το “εργαλείο” που χρησιμοποιείται είναι η ΓΛΩΣΣΑ (ή Ψευδογλώσσα), μια γλώσσα προγραμματισμού με εντολές στα Ελληνικά, εμπνευσμένη από τη λειτουργία των γλωσσών PASCAL και BASIC.
Οι μαθητές λαμβάνουν 4 βιβλία στα οποία περιέχεται θεωρία, παραδείγματα και ασκήσεις. Η ιδέα φαίνεται καλή, η εφαρμογή όμως στη διδασκαλία είναι αρκετά επίπονη. Η ύλη είναι αχανής και χωρίς συνοχή, αφού πολλά από τα κεφάλαια πρέπει να διδάσκονται παράλληλα, είτε από βιβλίο σε βιβλίο είτε μέσα στο ίδιο σύγγραμμα. Επιπλέον, πολλές έννοιες και γεγονότα που αναφέρονται -και εξετάζονται – θεωρούνται ξεπερασμένα, αφού μιλάμε για βιβλία που γράφτηκαν 25 χρόνια πριν, για μια επιστήμη που τρέχει με ταχύτατους ρυθμούς.
Για τους μαθητές των ΕΠΑΛ τα πράγματα είναι αναμφίβολα καλύτερα στο αντίστοιχο μάθημα. Από το 2016 οι μαθητές διδάσκονται την γλώσσα PYTHON, μια από τις κορυφαίες γλώσσες προγραμματισμού παγκοσμίως, με μοντέρνα χαρακτηριστικά και απλό συντακτικό. Εδώ υπάρχει ένα βιβλίο με θεωρία, εφαρμογές και ασκήσεις, και ένα ακόμη τετράδιο μαθητή με έξτρα ασκήσεις. Μια επιπλέον διαφορά είναι ότι στην τελική εξέταση δεν υπάρχουν θέματα ανάπτυξης -αποστήθισης θεωρίας- που υπάρχουν στο μάθημα του ΓΕΛ.
Όσον αφορά την τελική βαθμολογία, πρέπει να σημειώσουμε την διαφοροποίηση στους συντελεστές βαρύτητας, ανάλογα με τη σχολή επιλογής. Για παράδειγμα, το τμήμα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών του ΕΚΠΑ ορίζει συντελεστές 20%, 35%, 25% και 20% αντίστοιχα στα μαθήματα Ν.Ε. Γλώσσα, Μαθηματικά, Πληροφορική και ΑΟΘ για τους μαθητές των ΓΕΛ, ενώ για το ΕΠΑΛ οι βαθμοί στα τέσσερα μαθήματα είναι ισοδύναμοι, ορίζοντας συντελεστή 25% στο καθένα.
Κάτι τελευταίο που πρέπει να τονίσουμε για τους μαθητές που θα επιλέξουν το Επαγγελματικό Λύκειο για την εισαγωγή τους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, είναι ότι οι θέσεις στα τμήματα είναι αρκετά λιγότερες από αυτές που προσφέρονται στους υποψήφιους των Γενικών Λυκείων. Αυτό κάνει αρκετά δύσκολη έως αδύνατη την πρόβλεψη των βάσεων εισαγωγής, δημιουργώντας μεγάλα σκαμπανεβάσματα.
Στο τμήμα Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας του ΟΠΑ, για παράδειγμα, σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, αφού επιλέχθηκε από αρκετά περισσότερους υποψήφιους.