«Τρωαδίτισσες», «Του Νεκρού αδελφού», «Επιτάφιος», «Ματωμένος γάμος»… μάνες – η μάνα του Τούση, του Πέτρουλα, του Λαμπράκη, της Βασιλακοπούλου, οι βαρυπενθούσες της Κύπρου, οι μάνες της Μέσης Ανατολής..
Ο θρήνος της Μεγάλης Βδομάδας, που κάπου δεν σταματά, που κάπου συνεχίζεται και μετά την Ανάσταση.
«Πρωταγωνίστρια» η Μάνα από την αρχαιότητα ως τις μέρες μας:
«Τρωαδίτισσες», «Του Νεκρού αδελφού», «Επιτάφιος», «Ματωμένος γάμος»… μάνες – η μάνα του Τούση, του Πέτρουλα, του Λαμπράκη, της Βασιλακοπούλου, οι βαρυπενθούσες της Κύπρου, οι μάνες της Μέσης Ανατολής…
Πολλά τα αριστουργήματα της παγκόσμιας Λυρικής Τέχνης και δίπλα σ’ αυτά η «Μάνα του Χριστού» και «Οι πόνοι της Παναγιάς» του Βάρναλη.
Μιας ποίησης που όπως έλεγε ο κριτικός της λογοτεχνίας Παναγής Λεκατσάς «ανήκει στη σειρά των όρθιων δέντρων. Των δέντρων που οι ρίζες τους βυθίζονται στην εθνική παράδοση (…).
Η Μάνα του Χριστού
Πώς οι δρόμοι εβωδάνε με βάγια στρωμένοι,
ηλιοπάτητοι δρόμοι και γύρο μπαξέδες!
Η χαρά της γιορτής όλο και πιότερο αξαίνει
και μακριάθε βογγάει και μακριάθε ανεβαίνει.
Τη χαρά σου, Λαοθάλασσα, κύμα το κύμα,
των αλλώνε τα μίση καιρό τήνε θρέφαν
κι αν η μάβρη σου κάκητα δίψαε το κρίμα,
να που βρήκε το θύμα της, άκακο θύμα!
Α! πώς είχα σα μάνα κ’ εγώ λαχταρήσει
(είταν όνειρο κ’ έμεινεν, άχνα και πάει)
σαν και τ’ άλλα σου αδέλφια να σ’ είχα γεννήσει
κι από δόξες αλάργα κι αλάργ’ από μίση!
Ενα κόκκινο σπίτι σ’ αβλή με πηγάδι…
και μια δράνα γιομάτη τσαμπιά κεχριμπάρι…
νοικοκύρης καλός να γυρνάς κάθε βράδυ,
το χρυσό, σιγαλό και γλυκό σαν το λάδι.
Κι αμ’ ανοίγεις την πόρτα με πριόνια στο χέρι,
με τα ρούχα γεμάτα ψιλό ροκανίδι,
(άσπρα γένια, άσπρα χέρια) η συμβία περιστέρι
ν’ ανασαίνει βαθιά τ’ όλο κέρδον αγέρι.
Κι αφού λίγο σταθείς και το σπίτι γεμίσει
τον καλό σου τον ήσκιο, Πατέρα κι Αφέντη,
η ακριβή σου να βγάνει νερό να σου χύσει,
ο ανυπόμονος δείπνος με γέλια ν’ αρχίσει.
Κι ο κατόχρονος θάνατος θα φτανε μέλι
και πολλή φύτρα θα φηνες τέκνα κι αγγόνια
καθενού και κοπάδι, χωράφι κι αμπέλι,
τ’ αργαστήρι εκεινού, που την τέχνη σου θέλει.
Κατεβάζω στα μάτια τη μάβρην ομπόλια,
για να πάψει κι ο νους με τα μάτια να βλέπει…
Ξεφαντώνουν τ’ αηδόνια στα γύρο περβόλια,
λεϊμονιάς σε κυκλώνει λεπτή μοσκοβόλια.
Φέβγεις πάνου στην άνοιξη, γιε μου καλέ μου,
Ανοιξή μου γλυκιά, γυρισμό που δεν έχεις.
Η ομορφιά σου βασίλεψε κίτρινη, γιέ μου,
δε μιλάς, δεν κοιτάς, πώς μαδιέμαι, γλυκέ μου!
Καθώς, κλαίει, σαν της παίρνουν το τέκνο, η δαμάλα,
ξεφωνίζω και νόημα δεν έχουν τα λόγια.
Στύλωσέ μου τα δυο σου τα μάτια μεγάλα:
τρέχουν αίμα τ’ αστήθια, που βύζαξες γάλα.
Πώς αδύναμη στάθηκε τόσο η καρδιά σου
στα λαμπρά Γεροσόλυμα Καίσαρας να μπεις!
Αν τα πλήθη αλαλάζανε ξώφρενα (αλιά σου!)
δεν ήξεραν ακόμα ούτε ποιο τ’ όνομά σου!
Κει στο πλάγι δαγκάναν οι οχτροί σου τα χείλη…
Δολερά ξεσηκώσανε τ’ άγνωμα πλήθη
κι όσο η γήλιος να πέσει και νάρθει το δείλι,
το σταβρό σου καρφώσαν οι οχτροί σου κ’ οι φίλοι.
Μα γιατί να σταθείς να σε πιάσουν! Κι ακόμα,
σα ρωτήσανε: “Ποιος ο Χριστός;” τι πες “Να με”!
Αχ! δεν ξέρει, τι λέει το πικρό μου το στόμα!
Τριάντα χρόνια παιδί μου δε σ’ έμαθ’ ακόμα!
Π
που μοριοδοτεί και στους δύο πίνακες
«Τρωαδίτισσες», «Του Νεκρού αδελφού», «Επιτάφιος», «Ματωμένος γάμος»… μάνες – η μάνα του Τούση, του Πέτρουλα, του Λαμπράκη, της Βασιλακοπούλου, οι βαρυπενθούσες της Κύπρου, οι μάνες της Μέσης Ανατολής..
Ο θρήνος της Μεγάλης Βδομάδας, που κάπου δεν σταματά, που κάπου συνεχίζεται και μετά την Ανάσταση.
«Πρωταγωνίστρια» η Μάνα από την αρχαιότητα ως τις μέρες μας:
«Τρωαδίτισσες», «Του Νεκρού αδελφού», «Επιτάφιος», «Ματωμένος γάμος»… μάνες – η μάνα του Τούση, του Πέτρουλα, του Λαμπράκη, της Βασιλακοπούλου, οι βαρυπενθούσες της Κύπρου, οι μάνες της Μέσης Ανατολής…
Πολλά τα αριστουργήματα της παγκόσμιας Λυρικής Τέχνης και δίπλα σ’ αυτά η «Μάνα του Χριστού» και «Οι πόνοι της Παναγιάς» του Βάρναλη.
Μιας ποίησης που όπως έλεγε ο κριτικός της λογοτεχνίας Παναγής Λεκατσάς «ανήκει στη σειρά των όρθιων δέντρων. Των δέντρων που οι ρίζες τους βυθίζονται στην εθνική παράδοση (…).
Η Μάνα του Χριστού
Πώς οι δρόμοι εβωδάνε με βάγια στρωμένοι,
ηλιοπάτητοι δρόμοι και γύρο μπαξέδες!
Η χαρά της γιορτής όλο και πιότερο αξαίνει
και μακριάθε βογγάει και μακριάθε ανεβαίνει.
Τη χαρά σου, Λαοθάλασσα, κύμα το κύμα,
των αλλώνε τα μίση καιρό τήνε θρέφαν
κι αν η μάβρη σου κάκητα δίψαε το κρίμα,
να που βρήκε το θύμα της, άκακο θύμα!
Α! πώς είχα σα μάνα κ’ εγώ λαχταρήσει
(είταν όνειρο κ’ έμεινεν, άχνα και πάει)
σαν και τ’ άλλα σου αδέλφια να σ’ είχα γεννήσει
κι από δόξες αλάργα κι αλάργ’ από μίση!
Ενα κόκκινο σπίτι σ’ αβλή με πηγάδι…
και μια δράνα γιομάτη τσαμπιά κεχριμπάρι…
νοικοκύρης καλός να γυρνάς κάθε βράδυ,
το χρυσό, σιγαλό και γλυκό σαν το λάδι.
Κι αμ’ ανοίγεις την πόρτα με πριόνια στο χέρι,
με τα ρούχα γεμάτα ψιλό ροκανίδι,
(άσπρα γένια, άσπρα χέρια) η συμβία περιστέρι
ν’ ανασαίνει βαθιά τ’ όλο κέρδον αγέρι.
Κι αφού λίγο σταθείς και το σπίτι γεμίσει
τον καλό σου τον ήσκιο, Πατέρα κι Αφέντη,
η ακριβή σου να βγάνει νερό να σου χύσει,
ο ανυπόμονος δείπνος με γέλια ν’ αρχίσει.
Κι ο κατόχρονος θάνατος θα φτανε μέλι
και πολλή φύτρα θα φηνες τέκνα κι αγγόνια
καθενού και κοπάδι, χωράφι κι αμπέλι,
τ’ αργαστήρι εκεινού, που την τέχνη σου θέλει.
Κατεβάζω στα μάτια τη μάβρην ομπόλια,
για να πάψει κι ο νους με τα μάτια να βλέπει…
Ξεφαντώνουν τ’ αηδόνια στα γύρο περβόλια,
λεϊμονιάς σε κυκλώνει λεπτή μοσκοβόλια.
Φέβγεις πάνου στην άνοιξη, γιε μου καλέ μου,
Ανοιξή μου γλυκιά, γυρισμό που δεν έχεις.
Η ομορφιά σου βασίλεψε κίτρινη, γιέ μου,
δε μιλάς, δεν κοιτάς, πώς μαδιέμαι, γλυκέ μου!
Καθώς, κλαίει, σαν της παίρνουν το τέκνο, η δαμάλα,
ξεφωνίζω και νόημα δεν έχουν τα λόγια.
Στύλωσέ μου τα δυο σου τα μάτια μεγάλα:
τρέχουν αίμα τ’ αστήθια, που βύζαξες γάλα.
Πώς αδύναμη στάθηκε τόσο η καρδιά σου
στα λαμπρά Γεροσόλυμα Καίσαρας να μπεις!
Αν τα πλήθη αλαλάζανε ξώφρενα (αλιά σου!)
δεν ήξεραν ακόμα ούτε ποιο τ’ όνομά σου!
Κει στο πλάγι δαγκάναν οι οχτροί σου τα χείλη…
Δολερά ξεσηκώσανε τ’ άγνωμα πλήθη
κι όσο η γήλιος να πέσει και νάρθει το δείλι,
το σταβρό σου καρφώσαν οι οχτροί σου κ’ οι φίλοι.
Μα γιατί να σταθείς να σε πιάσουν! Κι ακόμα,
σα ρωτήσανε: “Ποιος ο Χριστός;” τι πες “Να με”!
Αχ! δεν ξέρει, τι λέει το πικρό μου το στόμα!
Τριάντα χρόνια παιδί μου δε σ’ έμαθ’ ακόμα!
Π
που μοριοδοτεί και στους δύο πίνακες
«Τρωαδίτισσες», «Του Νεκρού αδελφού», «Επιτάφιος», «Ματωμένος γάμος»… μάνες – η μάνα του Τούση, του Πέτρουλα, του Λαμπράκη, της Βασιλακοπούλου, οι βαρυπενθούσες της Κύπρου, οι μάνες της Μέσης Ανατολής..
Ο θρήνος της Μεγάλης Βδομάδας, που κάπου δεν σταματά, που κάπου συνεχίζεται και μετά την Ανάσταση.
«Πρωταγωνίστρια» η Μάνα από την αρχαιότητα ως τις μέρες μας:
«Τρωαδίτισσες», «Του Νεκρού αδελφού», «Επιτάφιος», «Ματωμένος γάμος»… μάνες – η μάνα του Τούση, του Πέτρουλα, του Λαμπράκη, της Βασιλακοπούλου, οι βαρυπενθούσες της Κύπρου, οι μάνες της Μέσης Ανατολής…
Πολλά τα αριστουργήματα της παγκόσμιας Λυρικής Τέχνης και δίπλα σ’ αυτά η «Μάνα του Χριστού» και «Οι πόνοι της Παναγιάς» του Βάρναλη.
Μιας ποίησης που όπως έλεγε ο κριτικός της λογοτεχνίας Παναγής Λεκατσάς «ανήκει στη σειρά των όρθιων δέντρων. Των δέντρων που οι ρίζες τους βυθίζονται στην εθνική παράδοση (…).
Η Μάνα του Χριστού
Πώς οι δρόμοι εβωδάνε με βάγια στρωμένοι,
ηλιοπάτητοι δρόμοι και γύρο μπαξέδες!
Η χαρά της γιορτής όλο και πιότερο αξαίνει
και μακριάθε βογγάει και μακριάθε ανεβαίνει.
Τη χαρά σου, Λαοθάλασσα, κύμα το κύμα,
των αλλώνε τα μίση καιρό τήνε θρέφαν
κι αν η μάβρη σου κάκητα δίψαε το κρίμα,
να που βρήκε το θύμα της, άκακο θύμα!
Α! πώς είχα σα μάνα κ’ εγώ λαχταρήσει
(είταν όνειρο κ’ έμεινεν, άχνα και πάει)
σαν και τ’ άλλα σου αδέλφια να σ’ είχα γεννήσει
κι από δόξες αλάργα κι αλάργ’ από μίση!
Ενα κόκκινο σπίτι σ’ αβλή με πηγάδι…
και μια δράνα γιομάτη τσαμπιά κεχριμπάρι…
νοικοκύρης καλός να γυρνάς κάθε βράδυ,
το χρυσό, σιγαλό και γλυκό σαν το λάδι.
Κι αμ’ ανοίγεις την πόρτα με πριόνια στο χέρι,
με τα ρούχα γεμάτα ψιλό ροκανίδι,
(άσπρα γένια, άσπρα χέρια) η συμβία περιστέρι
ν’ ανασαίνει βαθιά τ’ όλο κέρδον αγέρι.
Κι αφού λίγο σταθείς και το σπίτι γεμίσει
τον καλό σου τον ήσκιο, Πατέρα κι Αφέντη,
η ακριβή σου να βγάνει νερό να σου χύσει,
ο ανυπόμονος δείπνος με γέλια ν’ αρχίσει.
Κι ο κατόχρονος θάνατος θα φτανε μέλι
και πολλή φύτρα θα φηνες τέκνα κι αγγόνια
καθενού και κοπάδι, χωράφι κι αμπέλι,
τ’ αργαστήρι εκεινού, που την τέχνη σου θέλει.
Κατεβάζω στα μάτια τη μάβρην ομπόλια,
για να πάψει κι ο νους με τα μάτια να βλέπει…
Ξεφαντώνουν τ’ αηδόνια στα γύρο περβόλια,
λεϊμονιάς σε κυκλώνει λεπτή μοσκοβόλια.
Φέβγεις πάνου στην άνοιξη, γιε μου καλέ μου,
Ανοιξή μου γλυκιά, γυρισμό που δεν έχεις.
Η ομορφιά σου βασίλεψε κίτρινη, γιέ μου,
δε μιλάς, δεν κοιτάς, πώς μαδιέμαι, γλυκέ μου!
Καθώς, κλαίει, σαν της παίρνουν το τέκνο, η δαμάλα,
ξεφωνίζω και νόημα δεν έχουν τα λόγια.
Στύλωσέ μου τα δυο σου τα μάτια μεγάλα:
τρέχουν αίμα τ’ αστήθια, που βύζαξες γάλα.
Πώς αδύναμη στάθηκε τόσο η καρδιά σου
στα λαμπρά Γεροσόλυμα Καίσαρας να μπεις!
Αν τα πλήθη αλαλάζανε ξώφρενα (αλιά σου!)
δεν ήξεραν ακόμα ούτε ποιο τ’ όνομά σου!
Κει στο πλάγι δαγκάναν οι οχτροί σου τα χείλη…
Δολερά ξεσηκώσανε τ’ άγνωμα πλήθη
κι όσο η γήλιος να πέσει και νάρθει το δείλι,
το σταβρό σου καρφώσαν οι οχτροί σου κ’ οι φίλοι.
Μα γιατί να σταθείς να σε πιάσουν! Κι ακόμα,
σα ρωτήσανε: “Ποιος ο Χριστός;” τι πες “Να με”!
Αχ! δεν ξέρει, τι λέει το πικρό μου το στόμα!
Τριάντα χρόνια παιδί μου δε σ’ έμαθ’ ακόμα!
Π
που μοριοδοτεί και στους δύο πίνακες
«Τρωαδίτισσες», «Του Νεκρού αδελφού», «Επιτάφιος», «Ματωμένος γάμος»… μάνες – η μάνα του Τούση, του Πέτρουλα, του Λαμπράκη, της Βασιλακοπούλου, οι βαρυπενθούσες της Κύπρου, οι μάνες της Μέσης Ανατολής..
Ο θρήνος της Μεγάλης Βδομάδας, που κάπου δεν σταματά, που κάπου συνεχίζεται και μετά την Ανάσταση.
«Πρωταγωνίστρια» η Μάνα από την αρχαιότητα ως τις μέρες μας:
«Τρωαδίτισσες», «Του Νεκρού αδελφού», «Επιτάφιος», «Ματωμένος γάμος»… μάνες – η μάνα του Τούση, του Πέτρουλα, του Λαμπράκη, της Βασιλακοπούλου, οι βαρυπενθούσες της Κύπρου, οι μάνες της Μέσης Ανατολής…
Πολλά τα αριστουργήματα της παγκόσμιας Λυρικής Τέχνης και δίπλα σ’ αυτά η «Μάνα του Χριστού» και «Οι πόνοι της Παναγιάς» του Βάρναλη.
Μιας ποίησης που όπως έλεγε ο κριτικός της λογοτεχνίας Παναγής Λεκατσάς «ανήκει στη σειρά των όρθιων δέντρων. Των δέντρων που οι ρίζες τους βυθίζονται στην εθνική παράδοση (…).
Η Μάνα του Χριστού
Πώς οι δρόμοι εβωδάνε με βάγια στρωμένοι,
ηλιοπάτητοι δρόμοι και γύρο μπαξέδες!
Η χαρά της γιορτής όλο και πιότερο αξαίνει
και μακριάθε βογγάει και μακριάθε ανεβαίνει.
Τη χαρά σου, Λαοθάλασσα, κύμα το κύμα,
των αλλώνε τα μίση καιρό τήνε θρέφαν
κι αν η μάβρη σου κάκητα δίψαε το κρίμα,
να που βρήκε το θύμα της, άκακο θύμα!
Α! πώς είχα σα μάνα κ’ εγώ λαχταρήσει
(είταν όνειρο κ’ έμεινεν, άχνα και πάει)
σαν και τ’ άλλα σου αδέλφια να σ’ είχα γεννήσει
κι από δόξες αλάργα κι αλάργ’ από μίση!
Ενα κόκκινο σπίτι σ’ αβλή με πηγάδι…
και μια δράνα γιομάτη τσαμπιά κεχριμπάρι…
νοικοκύρης καλός να γυρνάς κάθε βράδυ,
το χρυσό, σιγαλό και γλυκό σαν το λάδι.
Κι αμ’ ανοίγεις την πόρτα με πριόνια στο χέρι,
με τα ρούχα γεμάτα ψιλό ροκανίδι,
(άσπρα γένια, άσπρα χέρια) η συμβία περιστέρι
ν’ ανασαίνει βαθιά τ’ όλο κέρδον αγέρι.
Κι αφού λίγο σταθείς και το σπίτι γεμίσει
τον καλό σου τον ήσκιο, Πατέρα κι Αφέντη,
η ακριβή σου να βγάνει νερό να σου χύσει,
ο ανυπόμονος δείπνος με γέλια ν’ αρχίσει.
Κι ο κατόχρονος θάνατος θα φτανε μέλι
και πολλή φύτρα θα φηνες τέκνα κι αγγόνια
καθενού και κοπάδι, χωράφι κι αμπέλι,
τ’ αργαστήρι εκεινού, που την τέχνη σου θέλει.
Κατεβάζω στα μάτια τη μάβρην ομπόλια,
για να πάψει κι ο νους με τα μάτια να βλέπει…
Ξεφαντώνουν τ’ αηδόνια στα γύρο περβόλια,
λεϊμονιάς σε κυκλώνει λεπτή μοσκοβόλια.
Φέβγεις πάνου στην άνοιξη, γιε μου καλέ μου,
Ανοιξή μου γλυκιά, γυρισμό που δεν έχεις.
Η ομορφιά σου βασίλεψε κίτρινη, γιέ μου,
δε μιλάς, δεν κοιτάς, πώς μαδιέμαι, γλυκέ μου!
Καθώς, κλαίει, σαν της παίρνουν το τέκνο, η δαμάλα,
ξεφωνίζω και νόημα δεν έχουν τα λόγια.
Στύλωσέ μου τα δυο σου τα μάτια μεγάλα:
τρέχουν αίμα τ’ αστήθια, που βύζαξες γάλα.
Πώς αδύναμη στάθηκε τόσο η καρδιά σου
στα λαμπρά Γεροσόλυμα Καίσαρας να μπεις!
Αν τα πλήθη αλαλάζανε ξώφρενα (αλιά σου!)
δεν ήξεραν ακόμα ούτε ποιο τ’ όνομά σου!
Κει στο πλάγι δαγκάναν οι οχτροί σου τα χείλη…
Δολερά ξεσηκώσανε τ’ άγνωμα πλήθη
κι όσο η γήλιος να πέσει και νάρθει το δείλι,
το σταβρό σου καρφώσαν οι οχτροί σου κ’ οι φίλοι.
Μα γιατί να σταθείς να σε πιάσουν! Κι ακόμα,
σα ρωτήσανε: “Ποιος ο Χριστός;” τι πες “Να με”!
Αχ! δεν ξέρει, τι λέει το πικρό μου το στόμα!
Τριάντα χρόνια παιδί μου δε σ’ έμαθ’ ακόμα!
Π
που μοριοδοτεί και στους δύο πίνακες
«Τρωαδίτισσες», «Του Νεκρού αδελφού», «Επιτάφιος», «Ματωμένος γάμος»… μάνες – η μάνα του Τούση, του Πέτρουλα, του Λαμπράκη, της Βασιλακοπούλου, οι βαρυπενθούσες της Κύπρου, οι μάνες της Μέσης Ανατολής..
Ο θρήνος της Μεγάλης Βδομάδας, που κάπου δεν σταματά, που κάπου συνεχίζεται και μετά την Ανάσταση.
«Πρωταγωνίστρια» η Μάνα από την αρχαιότητα ως τις μέρες μας:
«Τρωαδίτισσες», «Του Νεκρού αδελφού», «Επιτάφιος», «Ματωμένος γάμος»… μάνες – η μάνα του Τούση, του Πέτρουλα, του Λαμπράκη, της Βασιλακοπούλου, οι βαρυπενθούσες της Κύπρου, οι μάνες της Μέσης Ανατολής…
Πολλά τα αριστουργήματα της παγκόσμιας Λυρικής Τέχνης και δίπλα σ’ αυτά η «Μάνα του Χριστού» και «Οι πόνοι της Παναγιάς» του Βάρναλη.
Μιας ποίησης που όπως έλεγε ο κριτικός της λογοτεχνίας Παναγής Λεκατσάς «ανήκει στη σειρά των όρθιων δέντρων. Των δέντρων που οι ρίζες τους βυθίζονται στην εθνική παράδοση (…).
Η Μάνα του Χριστού
Πώς οι δρόμοι εβωδάνε με βάγια στρωμένοι,
ηλιοπάτητοι δρόμοι και γύρο μπαξέδες!
Η χαρά της γιορτής όλο και πιότερο αξαίνει
και μακριάθε βογγάει και μακριάθε ανεβαίνει.
Τη χαρά σου, Λαοθάλασσα, κύμα το κύμα,
των αλλώνε τα μίση καιρό τήνε θρέφαν
κι αν η μάβρη σου κάκητα δίψαε το κρίμα,
να που βρήκε το θύμα της, άκακο θύμα!
Α! πώς είχα σα μάνα κ’ εγώ λαχταρήσει
(είταν όνειρο κ’ έμεινεν, άχνα και πάει)
σαν και τ’ άλλα σου αδέλφια να σ’ είχα γεννήσει
κι από δόξες αλάργα κι αλάργ’ από μίση!
Ενα κόκκινο σπίτι σ’ αβλή με πηγάδι…
και μια δράνα γιομάτη τσαμπιά κεχριμπάρι…
νοικοκύρης καλός να γυρνάς κάθε βράδυ,
το χρυσό, σιγαλό και γλυκό σαν το λάδι.
Κι αμ’ ανοίγεις την πόρτα με πριόνια στο χέρι,
με τα ρούχα γεμάτα ψιλό ροκανίδι,
(άσπρα γένια, άσπρα χέρια) η συμβία περιστέρι
ν’ ανασαίνει βαθιά τ’ όλο κέρδον αγέρι.
Κι αφού λίγο σταθείς και το σπίτι γεμίσει
τον καλό σου τον ήσκιο, Πατέρα κι Αφέντη,
η ακριβή σου να βγάνει νερό να σου χύσει,
ο ανυπόμονος δείπνος με γέλια ν’ αρχίσει.
Κι ο κατόχρονος θάνατος θα φτανε μέλι
και πολλή φύτρα θα φηνες τέκνα κι αγγόνια
καθενού και κοπάδι, χωράφι κι αμπέλι,
τ’ αργαστήρι εκεινού, που την τέχνη σου θέλει.
Κατεβάζω στα μάτια τη μάβρην ομπόλια,
για να πάψει κι ο νους με τα μάτια να βλέπει…
Ξεφαντώνουν τ’ αηδόνια στα γύρο περβόλια,
λεϊμονιάς σε κυκλώνει λεπτή μοσκοβόλια.
Φέβγεις πάνου στην άνοιξη, γιε μου καλέ μου,
Ανοιξή μου γλυκιά, γυρισμό που δεν έχεις.
Η ομορφιά σου βασίλεψε κίτρινη, γιέ μου,
δε μιλάς, δεν κοιτάς, πώς μαδιέμαι, γλυκέ μου!
Καθώς, κλαίει, σαν της παίρνουν το τέκνο, η δαμάλα,
ξεφωνίζω και νόημα δεν έχουν τα λόγια.
Στύλωσέ μου τα δυο σου τα μάτια μεγάλα:
τρέχουν αίμα τ’ αστήθια, που βύζαξες γάλα.
Πώς αδύναμη στάθηκε τόσο η καρδιά σου
στα λαμπρά Γεροσόλυμα Καίσαρας να μπεις!
Αν τα πλήθη αλαλάζανε ξώφρενα (αλιά σου!)
δεν ήξεραν ακόμα ούτε ποιο τ’ όνομά σου!
Κει στο πλάγι δαγκάναν οι οχτροί σου τα χείλη…
Δολερά ξεσηκώσανε τ’ άγνωμα πλήθη
κι όσο η γήλιος να πέσει και νάρθει το δείλι,
το σταβρό σου καρφώσαν οι οχτροί σου κ’ οι φίλοι.
Μα γιατί να σταθείς να σε πιάσουν! Κι ακόμα,
σα ρωτήσανε: “Ποιος ο Χριστός;” τι πες “Να με”!
Αχ! δεν ξέρει, τι λέει το πικρό μου το στόμα!
Τριάντα χρόνια παιδί μου δε σ’ έμαθ’ ακόμα!
Π
που μοριοδοτεί και στους δύο πίνακες
«Τρωαδίτισσες», «Του Νεκρού αδελφού», «Επιτάφιος», «Ματωμένος γάμος»… μάνες – η μάνα του Τούση, του Πέτρουλα, του Λαμπράκη, της Βασιλακοπούλου, οι βαρυπενθούσες της Κύπρου, οι μάνες της Μέσης Ανατολής..
Ο θρήνος της Μεγάλης Βδομάδας, που κάπου δεν σταματά, που κάπου συνεχίζεται και μετά την Ανάσταση.
«Πρωταγωνίστρια» η Μάνα από την αρχαιότητα ως τις μέρες μας:
«Τρωαδίτισσες», «Του Νεκρού αδελφού», «Επιτάφιος», «Ματωμένος γάμος»… μάνες – η μάνα του Τούση, του Πέτρουλα, του Λαμπράκη, της Βασιλακοπούλου, οι βαρυπενθούσες της Κύπρου, οι μάνες της Μέσης Ανατολής…
Πολλά τα αριστουργήματα της παγκόσμιας Λυρικής Τέχνης και δίπλα σ’ αυτά η «Μάνα του Χριστού» και «Οι πόνοι της Παναγιάς» του Βάρναλη.
Μιας ποίησης που όπως έλεγε ο κριτικός της λογοτεχνίας Παναγής Λεκατσάς «ανήκει στη σειρά των όρθιων δέντρων. Των δέντρων που οι ρίζες τους βυθίζονται στην εθνική παράδοση (…).
Η Μάνα του Χριστού
Πώς οι δρόμοι εβωδάνε με βάγια στρωμένοι,
ηλιοπάτητοι δρόμοι και γύρο μπαξέδες!
Η χαρά της γιορτής όλο και πιότερο αξαίνει
και μακριάθε βογγάει και μακριάθε ανεβαίνει.
Τη χαρά σου, Λαοθάλασσα, κύμα το κύμα,
των αλλώνε τα μίση καιρό τήνε θρέφαν
κι αν η μάβρη σου κάκητα δίψαε το κρίμα,
να που βρήκε το θύμα της, άκακο θύμα!
Α! πώς είχα σα μάνα κ’ εγώ λαχταρήσει
(είταν όνειρο κ’ έμεινεν, άχνα και πάει)
σαν και τ’ άλλα σου αδέλφια να σ’ είχα γεννήσει
κι από δόξες αλάργα κι αλάργ’ από μίση!
Ενα κόκκινο σπίτι σ’ αβλή με πηγάδι…
και μια δράνα γιομάτη τσαμπιά κεχριμπάρι…
νοικοκύρης καλός να γυρνάς κάθε βράδυ,
το χρυσό, σιγαλό και γλυκό σαν το λάδι.
Κι αμ’ ανοίγεις την πόρτα με πριόνια στο χέρι,
με τα ρούχα γεμάτα ψιλό ροκανίδι,
(άσπρα γένια, άσπρα χέρια) η συμβία περιστέρι
ν’ ανασαίνει βαθιά τ’ όλο κέρδον αγέρι.
Κι αφού λίγο σταθείς και το σπίτι γεμίσει
τον καλό σου τον ήσκιο, Πατέρα κι Αφέντη,
η ακριβή σου να βγάνει νερό να σου χύσει,
ο ανυπόμονος δείπνος με γέλια ν’ αρχίσει.
Κι ο κατόχρονος θάνατος θα φτανε μέλι
και πολλή φύτρα θα φηνες τέκνα κι αγγόνια
καθενού και κοπάδι, χωράφι κι αμπέλι,
τ’ αργαστήρι εκεινού, που την τέχνη σου θέλει.
Κατεβάζω στα μάτια τη μάβρην ομπόλια,
για να πάψει κι ο νους με τα μάτια να βλέπει…
Ξεφαντώνουν τ’ αηδόνια στα γύρο περβόλια,
λεϊμονιάς σε κυκλώνει λεπτή μοσκοβόλια.
Φέβγεις πάνου στην άνοιξη, γιε μου καλέ μου,
Ανοιξή μου γλυκιά, γυρισμό που δεν έχεις.
Η ομορφιά σου βασίλεψε κίτρινη, γιέ μου,
δε μιλάς, δεν κοιτάς, πώς μαδιέμαι, γλυκέ μου!
Καθώς, κλαίει, σαν της παίρνουν το τέκνο, η δαμάλα,
ξεφωνίζω και νόημα δεν έχουν τα λόγια.
Στύλωσέ μου τα δυο σου τα μάτια μεγάλα:
τρέχουν αίμα τ’ αστήθια, που βύζαξες γάλα.
Πώς αδύναμη στάθηκε τόσο η καρδιά σου
στα λαμπρά Γεροσόλυμα Καίσαρας να μπεις!
Αν τα πλήθη αλαλάζανε ξώφρενα (αλιά σου!)
δεν ήξεραν ακόμα ούτε ποιο τ’ όνομά σου!
Κει στο πλάγι δαγκάναν οι οχτροί σου τα χείλη…
Δολερά ξεσηκώσανε τ’ άγνωμα πλήθη
κι όσο η γήλιος να πέσει και νάρθει το δείλι,
το σταβρό σου καρφώσαν οι οχτροί σου κ’ οι φίλοι.
Μα γιατί να σταθείς να σε πιάσουν! Κι ακόμα,
σα ρωτήσανε: “Ποιος ο Χριστός;” τι πες “Να με”!
Αχ! δεν ξέρει, τι λέει το πικρό μου το στόμα!
Τριάντα χρόνια παιδί μου δε σ’ έμαθ’ ακόμα!
Π
που μοριοδοτεί και στους δύο πίνακες
«Τρωαδίτισσες», «Του Νεκρού αδελφού», «Επιτάφιος», «Ματωμένος γάμος»… μάνες – η μάνα του Τούση, του Πέτρουλα, του Λαμπράκη, της Βασιλακοπούλου, οι βαρυπενθούσες της Κύπρου, οι μάνες της Μέσης Ανατολής..
Ο θρήνος της Μεγάλης Βδομάδας, που κάπου δεν σταματά, που κάπου συνεχίζεται και μετά την Ανάσταση.
«Πρωταγωνίστρια» η Μάνα από την αρχαιότητα ως τις μέρες μας:
«Τρωαδίτισσες», «Του Νεκρού αδελφού», «Επιτάφιος», «Ματωμένος γάμος»… μάνες – η μάνα του Τούση, του Πέτρουλα, του Λαμπράκη, της Βασιλακοπούλου, οι βαρυπενθούσες της Κύπρου, οι μάνες της Μέσης Ανατολής…
Πολλά τα αριστουργήματα της παγκόσμιας Λυρικής Τέχνης και δίπλα σ’ αυτά η «Μάνα του Χριστού» και «Οι πόνοι της Παναγιάς» του Βάρναλη.
Μιας ποίησης που όπως έλεγε ο κριτικός της λογοτεχνίας Παναγής Λεκατσάς «ανήκει στη σειρά των όρθιων δέντρων. Των δέντρων που οι ρίζες τους βυθίζονται στην εθνική παράδοση (…).
Η Μάνα του Χριστού
Πώς οι δρόμοι εβωδάνε με βάγια στρωμένοι,
ηλιοπάτητοι δρόμοι και γύρο μπαξέδες!
Η χαρά της γιορτής όλο και πιότερο αξαίνει
και μακριάθε βογγάει και μακριάθε ανεβαίνει.
Τη χαρά σου, Λαοθάλασσα, κύμα το κύμα,
των αλλώνε τα μίση καιρό τήνε θρέφαν
κι αν η μάβρη σου κάκητα δίψαε το κρίμα,
να που βρήκε το θύμα της, άκακο θύμα!
Α! πώς είχα σα μάνα κ’ εγώ λαχταρήσει
(είταν όνειρο κ’ έμεινεν, άχνα και πάει)
σαν και τ’ άλλα σου αδέλφια να σ’ είχα γεννήσει
κι από δόξες αλάργα κι αλάργ’ από μίση!
Ενα κόκκινο σπίτι σ’ αβλή με πηγάδι…
και μια δράνα γιομάτη τσαμπιά κεχριμπάρι…
νοικοκύρης καλός να γυρνάς κάθε βράδυ,
το χρυσό, σιγαλό και γλυκό σαν το λάδι.
Κι αμ’ ανοίγεις την πόρτα με πριόνια στο χέρι,
με τα ρούχα γεμάτα ψιλό ροκανίδι,
(άσπρα γένια, άσπρα χέρια) η συμβία περιστέρι
ν’ ανασαίνει βαθιά τ’ όλο κέρδον αγέρι.
Κι αφού λίγο σταθείς και το σπίτι γεμίσει
τον καλό σου τον ήσκιο, Πατέρα κι Αφέντη,
η ακριβή σου να βγάνει νερό να σου χύσει,
ο ανυπόμονος δείπνος με γέλια ν’ αρχίσει.
Κι ο κατόχρονος θάνατος θα φτανε μέλι
και πολλή φύτρα θα φηνες τέκνα κι αγγόνια
καθενού και κοπάδι, χωράφι κι αμπέλι,
τ’ αργαστήρι εκεινού, που την τέχνη σου θέλει.
Κατεβάζω στα μάτια τη μάβρην ομπόλια,
για να πάψει κι ο νους με τα μάτια να βλέπει…
Ξεφαντώνουν τ’ αηδόνια στα γύρο περβόλια,
λεϊμονιάς σε κυκλώνει λεπτή μοσκοβόλια.
Φέβγεις πάνου στην άνοιξη, γιε μου καλέ μου,
Ανοιξή μου γλυκιά, γυρισμό που δεν έχεις.
Η ομορφιά σου βασίλεψε κίτρινη, γιέ μου,
δε μιλάς, δεν κοιτάς, πώς μαδιέμαι, γλυκέ μου!
Καθώς, κλαίει, σαν της παίρνουν το τέκνο, η δαμάλα,
ξεφωνίζω και νόημα δεν έχουν τα λόγια.
Στύλωσέ μου τα δυο σου τα μάτια μεγάλα:
τρέχουν αίμα τ’ αστήθια, που βύζαξες γάλα.
Πώς αδύναμη στάθηκε τόσο η καρδιά σου
στα λαμπρά Γεροσόλυμα Καίσαρας να μπεις!
Αν τα πλήθη αλαλάζανε ξώφρενα (αλιά σου!)
δεν ήξεραν ακόμα ούτε ποιο τ’ όνομά σου!
Κει στο πλάγι δαγκάναν οι οχτροί σου τα χείλη…
Δολερά ξεσηκώσανε τ’ άγνωμα πλήθη
κι όσο η γήλιος να πέσει και νάρθει το δείλι,
το σταβρό σου καρφώσαν οι οχτροί σου κ’ οι φίλοι.
Μα γιατί να σταθείς να σε πιάσουν! Κι ακόμα,
σα ρωτήσανε: “Ποιος ο Χριστός;” τι πες “Να με”!
Αχ! δεν ξέρει, τι λέει το πικρό μου το στόμα!
Τριάντα χρόνια παιδί μου δε σ’ έμαθ’ ακόμα!
Π
που μοριοδοτεί και στους δύο πίνακες
«Τρωαδίτισσες», «Του Νεκρού αδελφού», «Επιτάφιος», «Ματωμένος γάμος»… μάνες – η μάνα του Τούση, του Πέτρουλα, του Λαμπράκη, της Βασιλακοπούλου, οι βαρυπενθούσες της Κύπρου, οι μάνες της Μέσης Ανατολής..
Ο θρήνος της Μεγάλης Βδομάδας, που κάπου δεν σταματά, που κάπου συνεχίζεται και μετά την Ανάσταση.
«Πρωταγωνίστρια» η Μάνα από την αρχαιότητα ως τις μέρες μας:
«Τρωαδίτισσες», «Του Νεκρού αδελφού», «Επιτάφιος», «Ματωμένος γάμος»… μάνες – η μάνα του Τούση, του Πέτρουλα, του Λαμπράκη, της Βασιλακοπούλου, οι βαρυπενθούσες της Κύπρου, οι μάνες της Μέσης Ανατολής…
Πολλά τα αριστουργήματα της παγκόσμιας Λυρικής Τέχνης και δίπλα σ’ αυτά η «Μάνα του Χριστού» και «Οι πόνοι της Παναγιάς» του Βάρναλη.
Μιας ποίησης που όπως έλεγε ο κριτικός της λογοτεχνίας Παναγής Λεκατσάς «ανήκει στη σειρά των όρθιων δέντρων. Των δέντρων που οι ρίζες τους βυθίζονται στην εθνική παράδοση (…).
Η Μάνα του Χριστού
Πώς οι δρόμοι εβωδάνε με βάγια στρωμένοι,
ηλιοπάτητοι δρόμοι και γύρο μπαξέδες!
Η χαρά της γιορτής όλο και πιότερο αξαίνει
και μακριάθε βογγάει και μακριάθε ανεβαίνει.
Τη χαρά σου, Λαοθάλασσα, κύμα το κύμα,
των αλλώνε τα μίση καιρό τήνε θρέφαν
κι αν η μάβρη σου κάκητα δίψαε το κρίμα,
να που βρήκε το θύμα της, άκακο θύμα!
Α! πώς είχα σα μάνα κ’ εγώ λαχταρήσει
(είταν όνειρο κ’ έμεινεν, άχνα και πάει)
σαν και τ’ άλλα σου αδέλφια να σ’ είχα γεννήσει
κι από δόξες αλάργα κι αλάργ’ από μίση!
Ενα κόκκινο σπίτι σ’ αβλή με πηγάδι…
και μια δράνα γιομάτη τσαμπιά κεχριμπάρι…
νοικοκύρης καλός να γυρνάς κάθε βράδυ,
το χρυσό, σιγαλό και γλυκό σαν το λάδι.
Κι αμ’ ανοίγεις την πόρτα με πριόνια στο χέρι,
με τα ρούχα γεμάτα ψιλό ροκανίδι,
(άσπρα γένια, άσπρα χέρια) η συμβία περιστέρι
ν’ ανασαίνει βαθιά τ’ όλο κέρδον αγέρι.
Κι αφού λίγο σταθείς και το σπίτι γεμίσει
τον καλό σου τον ήσκιο, Πατέρα κι Αφέντη,
η ακριβή σου να βγάνει νερό να σου χύσει,
ο ανυπόμονος δείπνος με γέλια ν’ αρχίσει.
Κι ο κατόχρονος θάνατος θα φτανε μέλι
και πολλή φύτρα θα φηνες τέκνα κι αγγόνια
καθενού και κοπάδι, χωράφι κι αμπέλι,
τ’ αργαστήρι εκεινού, που την τέχνη σου θέλει.
Κατεβάζω στα μάτια τη μάβρην ομπόλια,
για να πάψει κι ο νους με τα μάτια να βλέπει…
Ξεφαντώνουν τ’ αηδόνια στα γύρο περβόλια,
λεϊμονιάς σε κυκλώνει λεπτή μοσκοβόλια.
Φέβγεις πάνου στην άνοιξη, γιε μου καλέ μου,
Ανοιξή μου γλυκιά, γυρισμό που δεν έχεις.
Η ομορφιά σου βασίλεψε κίτρινη, γιέ μου,
δε μιλάς, δεν κοιτάς, πώς μαδιέμαι, γλυκέ μου!
Καθώς, κλαίει, σαν της παίρνουν το τέκνο, η δαμάλα,
ξεφωνίζω και νόημα δεν έχουν τα λόγια.
Στύλωσέ μου τα δυο σου τα μάτια μεγάλα:
τρέχουν αίμα τ’ αστήθια, που βύζαξες γάλα.
Πώς αδύναμη στάθηκε τόσο η καρδιά σου
στα λαμπρά Γεροσόλυμα Καίσαρας να μπεις!
Αν τα πλήθη αλαλάζανε ξώφρενα (αλιά σου!)
δεν ήξεραν ακόμα ούτε ποιο τ’ όνομά σου!
Κει στο πλάγι δαγκάναν οι οχτροί σου τα χείλη…
Δολερά ξεσηκώσανε τ’ άγνωμα πλήθη
κι όσο η γήλιος να πέσει και νάρθει το δείλι,
το σταβρό σου καρφώσαν οι οχτροί σου κ’ οι φίλοι.
Μα γιατί να σταθείς να σε πιάσουν! Κι ακόμα,
σα ρωτήσανε: “Ποιος ο Χριστός;” τι πες “Να με”!
Αχ! δεν ξέρει, τι λέει το πικρό μου το στόμα!
Τριάντα χρόνια παιδί μου δε σ’ έμαθ’ ακόμα!
Π
που μοριοδοτεί και στους δύο πίνακες
