Συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου-Οι 4 άξονες του νομοσχεδίου για την αναβάθμιση των πανεπιστημίων
Στη σημερινή συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου μετά την εισαγωγική τοποθέτηση του πρωθυπουργού, οι αρμόδιοι υπουργοί ανέπτυξαν τις σχεδιαζόμενες παρεμβάσεις της κυβέρνησης. Κεντρικό θέμα αποτέλεσε το νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων για την ενίσχυση της ποιότητας και της ουσιαστικής αναβάθμισης των πανεπιστημίων.
Συγκεκριμένα:
Η υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων, Νίκη Κεραμέως, παρουσίασε το νομοσχέδιο για την ενίσχυση της ποιότητας, της λειτουργικότητας και της σύνδεσης των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων με την κοινωνία.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του κυβερνητικού εκπροσώπου Γιάννη Οικονόμου στόχος του νομοσχεδίου είναι να διαμορφωθεί ένα πανεπιστήμιο πιο ποιοτικό, πιο αυτόνομο, πιο λειτουργικό, πιο εξωστρεφές, σε μεγαλύτερη σύνδεση με την κοινωνία και τις ανάγκες της.
-Πολλαπλασιάζει τις προοπτικές των φοιτητών και διευρύνει τους ορίζοντές τους, τόσο σε γνωστικό – ακαδημαϊκό, όσο και σε επαγγελματικό επίπεδο.
-Παρακινεί τα μέλη ΔΕΠ να καινοτομήσουν και τα ενθαρρύνει να εξελιχθούν, μέσω ενός πιο αξιοκρατικού, πιο ποιοτικού και λιγότερο γραφειοκρατικού πλαισίου.
-Εξελίσσει το ελληνικό πανεπιστήμιο σε ζωντανή κυψέλη διερεύνησης, επικοινωνίας, δράσης και έκφρασης που πρωτοπορεί και ηγείται των επιστημονικών εξελίξεων του 21ου αιώνα.
-Ενισχύει το αναπτυξιακό πρότυπο της χώρας, με πανεπιστήμια που διαχέουν τα οφέλη στην κοινωνία, ενώ συνδιαλέγονται με τον παραγωγικό ιστό, καθώς και την αγορά εργασίας. Το Πανεπιστήμιο γίνεται πιο εξωστρεφές, λειτουργεί μέσα στην κοινωνία, για την κοινωνία.
Το νομοσχέδιο διαρθρώνεται σε 4 άξονες:
Πρώτος άξονας: Αναβάθμιση ποιότητας Α.Ε.Ι.
i. Εκσυγχρονισμός προγραμμάτων σπουδών. Ενδεικτικά:
-Διεπιστημονικά κοινά – διπλά προπτυχιακά μεταξύ πανεπιστημιακών Τμημάτων του ίδιου ή άλλων Α.Ε.Ι..
-Δυνατότητα επιλογής μαθημάτων από προγράμματα σπουδών άλλων Τμημάτων της ίδιας ή άλλης Σχολής εντός του Α.Ε.Ι., κατά τις προπτυχιακές σπουδές.
-«Ελληνικό Erasmus». Θέσπιση συστήματος εσωτερικής κινητικότητας φοιτητών μεταξύ Ελληνικών Πανεπιστημίων. Π.χ. ένας φοιτητής της Νομικής να μπορεί να παρακολουθήσει ένα εξάμηνο στην Αρχιτεκτονική.
-Επαγγελματικά μεταπτυχιακά και απασχόληση εμπειρογνωμόνων από την αγορά εργασίας.
-Βιομηχανικά διδακτορικά. Π.χ. έστω ότι μια εταιρεία που παράγει ανεμογεννήτριες αναζητά έναν νέο τρόπο διαχείρισης των αποβλήτων της. Η εταιρεία αυτή μπορεί να κάνει μια προκήρυξη για έναν υποψήφιο διδάκτορα, προκειμένου να πραγματοποιήσει έρευνα πάνω σε αυτό το αντικείμενο.
-Πλήρες πλαίσιο για τη διεξαγωγή πρακτικής άσκησης.
ii. Ενίσχυση ερευνητικής δραστηριότητας. Ενδεικτικά:
-Ίδρυση ερευνητικών κέντρων και διϊδρυματικών ερευνητικών κέντρων (με Πανεπιστήμια του εξωτερικού).
-Δυνατότητα στελέχωσης με ερευνητές επί θητεία.
-Προσέλκυση Επισκεπτών Καθηγητών και Ερευνητών από Πανεπιστήμια του εξωτερικού.
-Προώθηση δράσεων ανταλλαγής-κινητικότητας Ερευνητών.
-Ανάπτυξη κοινών ερευνητικών υποδομών (core facilities), δημιουργώντας οικονομίες κλίμακας.
iii. Σύγχρονο, πιο αξιοκρατικό σύστημα εκλογής και εξέλιξης μελών ΔΕΠ. Ενδεικτικά φίλτρα διαφάνειας και αντικειμενικότητας, ενάντια σε φωτογραφικές επιλογές «ημετέρων»:
-Μητρώο γνωστικών αντικειμένων το οποίο καταρτίζεται σε ουδέτερο χρόνο.
-Μητρώο εσωτερικών και εξωτερικών εκλεκτόρων ανά γνωστικό αντικείμενο του Μητρώου.
-Έλεγχος και επικύρωση των Μητρώων από την Κοσμητεία.
-Εκπόνηση ετήσιου προγραμματισμού προσλήψεων βάσει των αναγκών κάθε Τμήματος.
-Συγκρότηση εκλεκτορικών σωμάτων με διαδικασίες που ενισχύουν το αδιάβλητο.
-Αύξηση κριτηρίων αριστείας για την εκλογή και εξέλιξη Μελών ΔΕΠ.
Δεύτερος άξονας: Ενίσχυση λειτουργικότητας Α.Ε.Ι.
i. Αξιοποίηση θεσμικών εργαλείων για ενίσχυση αποτελεσματικότητας και οργανωτικής λειτουργίας των Α.Ε.Ι., εκτός από Οργανισμό-Εσωτερικό Κανονισμό. Ενδεικτικά:
-Πολυετές Στρατηγικό Σχέδιο και σύστημα στοχοθεσίας.
-Σχέδιο Ψηφιακού Μετασχηματισμού.
-Σχέδιο Αειφορίας και Ανάπτυξης.
-Σχέδιο Προσβασιμότητας ΑμεΑ.
ii. Απελευθέρωση πλαισίου διεξαγωγής έρευνας από γραφειοκρατικές δυσλειτουργίες, ιδίως σε θέματα οικονομικής διαχείρισης των ερευνητικών έργων-προγραμμάτων.
Τρίτος άξονας: Προώθηση σύνδεσης Α.Ε.Ι. με την κοινωνία
i. Αξιοποίηση ερευνητικών αποτελεσμάτων-Ενίσχυση επιχειρηματικότητας. Ενδεικτικά, θέσπιση πλαισίου για start-ups φοιτητών-διδακτόρων-μεταδιδακτόρων (incubators/pre-incubators).
ii. Παροχή υπηρεσιών από εργαστήρια προς πολίτες-φορείς. Θέσπιση πλήρους πλαισίου, π.χ. pro bono υπηρεσίες συμβουλευτικής ψυχολογίας σε ευάλωτες ομάδες από πανεπιστημιακό εργαστήριο.
iii. Ενίσχυση της δια βίου μάθησης. Ενδεικτικά:
-Εκσυγχρονισμός του πλαισίου λειτουργίας των Κέντρων Επιμόρφωσης και Δια Βίου Μάθησης.
-Δυνατότητα οργάνωσης επιμορφωτικών προγραμμάτων για την κάλυψη αναγκών επιμόρφωσης προσωπικού ιδιωτικών φορέων. Π.χ. επιμόρφωση για διαχείριση αποβλήτων βάσει αρχών κυκλικής οικονομίας σε προσωπικό μιας αλυσίδας ξενοδοχείων.
iv. Υποστήριξη διεθνοποίησης και ανάπτυξης συνεργασιών. Ενδεικτικά, δυνατότητα θέσπισης θερινών – χειμερινών προγραμμάτων σπουδών.
Τέταρτος άξονας: Εκσυγχρονισμός ΔΟΑΤΑΠ
Θέσπιση ευέλικτου πλαισίου για ακαδημαϊκή αναγνώριση πτυχίων από Πανεπιστήμια του εξωτερικού. Ενδεικτικά:
-Ίδρυση Μητρώων των ακαδημαϊκά αναγνωρισμένων Πανεπιστημίων της αλλοδαπής και των αλλοδαπών προγραμμάτων σπουδών κάθε κύκλου.
-Κατάργηση της υποβολής ατομικής αίτησης για την έκδοση ατομικής πράξης ακαδημαϊκής αναγνώρισης από μέρους των πολιτών που έχουν σπουδάσει στα ανωτέρω Πανεπιστήμια και θέλουν να συνεχίσουν τις σπουδές τους στην Ελλάδα. Αυτόματη ακαδημαϊκή αναγνώριση εφόσον ο υποψήφιος εμπίπτει στις κατηγορίες του Μητρώου.
