«Η πολιτική ευθύνη έγκειται στον κοινωνικό έλεγχο αυτών των εξελίξεων, στη διαμόρφωση ηθικού χάρτη και νομοθετικού πλαισίου για δημοκρατική λειτουργία, στην ανατροπή του σημερινού εμπορευματοποιημένου σκηνικού. Η Τεχνητή Νοημοσύνη και ο ψηφιόκοσμος είναι ήδη μια πραγματικότητα, μια θετική πραγματικότητα. Αλλά απαιτεί εκδημοκρατισμό!»
Να καλωσορίσουμε λοιπόν την (Τ.Ν. / Artificial Intelligence) για πολύ συγκεκριμένους λόγους: α) Γιατί θέλουμε να εισαχθεί στον πολιτισμό του ανθρώπου, ως πεδίο που θα βελτιώσει τη ζωή μας. β) Γιατί μόνο έτσι μπορούμε να παρεμβαίνουμε στους συνεχώς ανατρεπτικούς μετασχηματισμούς της. γ) Γιατί εδώ είναι η αιχμή της σημερινής τεχνογνωσίας, που διαμορφώνει σχεδόν όλες τις όψεις της οικονομίας, της κοινωνίας, του πολιτισμού. δ) Γιατί είναι μια πραγματικότητα, «εκθετικώς διαστελλόμενη», που ήδη την έχουμε αποδεχτεί!
Τα γεγονότα στις νέες τεχνολογίες τρέχουν πολύ πιο γρήγορα από ό,τι τα ερμηνεύουμε και τα αφομοιώνουμε. Είμαστε μάλλον παρατηρητές και απλώς δέκτες / καταναλωτές των προϊόντων τους. Ακόμα και οι κυβερνήσεις βρίσκονται ανέτοιμες για να αντιμετωπίσουν τη νέα τεχνολογική πραγματικότητα. Οι νομοθεσίες των κρατών είναι ελλιπείς και αναποτελεσματικές. Οι πολίτες καταφεύγουν αναπόφευκτα στα δικαστήρια για να προφυλάξουν τα δικαιώματά τους, γιατί πολύ απλά η νομοθεσία υπολείπεται – και οι δικαστές καλούνται να βρουν λύσεις εκ των ενόντων.
Πάει η εποχή των «εφτά μεγάλων αδελφών» του πετρελαίου. Τώρα είναι η εποχή των τεσσάρων κολοσσών της πληροφορίας (Google, Amazon, Facebook, Twitter). Τώρα ο καινούργιος πλούτος της ανθρωπότητας είναι τα «Data», τα «Big Data». Τα νέα μονοπώλια είναι πράγματι μονοπώλια όσο ποτέ άλλοτε στην ιστορία. Η κατοχή και η ιδιοκτησία (!) των πληροφοριών ακόμα και των πιο προσωπικών στοιχείων και η πολλαπλή αξιοποίησή τους και εκμετάλλευσή τους αποτελούν στοιχεία αιχμής των εξελίξεων.
Η γνώση της κατάστασης της υγείας μας και των ιδεολογικών και πολιτικών επιλογών μας, των καταναλωτικών μας προτιμήσεων και των γενικότερων ανησυχιών μας γίνεται εμπορικό αγαθό για τις μεγάλες επιχειρήσεις. Η Google γνωρίζει τις κοινωνικές τάσεις σε όλο τον κόσμο όσο κανένας άλλος. Προκύπτει από μόνο του το ερώτημα. Θα έχουμε μια δικτατορία των δεδομένων;
«Ο άνθρωπος εκ φύσεως παρουσιάζει αδυναμία στην κατανόηση τόσο εκτεταμένης πληροφορίας, και εδώ είναι που βρίσκουν εφαρμογή κατάλληλες τεχνικές «μεγάλων δεδομένων». Είναι χαρακτηριστικό ότι η αδυναμία επαρκούς κατανόησης της διαδικασίας συμπερασμού μπορεί συχνά να οδηγήσει και στην ακούσια δημιουργία «ανήθικων» μοντέλων Τ.Ν., που καταλήγουν να εξάγουν άδικα, προκατειλημμένα ή ακόμα και ρατσιστικά/σεξιστικά συμπεράσματα» (Θ. Λάγκας).
Οι τέσσερις μεγάλες εταιρείες (Google, Amazon, Facebook, Twitter) ασκούν μεγαλύτερη επίδραση στους πολίτες όλου του Κόσμου σε πολλά ζητήματα σε σχέση με την πολιτική και με τις κυβερνήσεις. Ακόμα και η Ευρωπαϊκή Ένωση καταφεύγει σε εκ των υστέρων λύσεις και κυρίως για οικονομικά ζητήματα (φοροδιαφυγή κλπ) και δεν έχει ακόμα διαμορφώσει έναν Οδηγικό Χάρτη για το άπαν της Τ.Ν.
Η Κίνα επιχειρεί να μετασχηματιστεί στη μεγαλύτερη υπερδύναμη στα επόμενα χρόνια με βασικούς άξονες την εμπορική διείσδυσή της σε κάθε γωνιά της Γης και την Τ.Ν. Έχει προχωρήσει σε ψηφιοποίηση κάθε δραστηριότητας της καθημερινής ζωής: από το που είναι τα σκουπίδια ενός εστιατορίου και ποιος είναι ο σεφ μέχρι και τη διαχείριση των οδικής κυκλοφορίας με τις ατέλειωτες κάμερες στους δρόμους. Η Κίνα του πρωτόγνωρου στην ιστορία μείγματος «αυταρχικού κομμουνισμού και άγριου καπιταλισμού» οδηγεί την αιχμή των εξελίξεων και επιχειρεί να στοιχειώσει την Silicon Valley των ΗΠΑ ως ένα απλό αρχικό στάδιο της τεχνολογικής καινοτομίας.
Ωστόσο, όσες και αν είναι οι αντιρρήσεις η Τ.Ν. και η ψηφιακή τεχνολογία καθορίζουν εν πολλοίς το μέλλον μας. Η νομιμοποίησή τους από όλους – πολίτες, κοινωνικούς φορείς, πολιτική, κυβερνήσεις – έχει ήδη γίνει τόσο στην καθημερινή ζωή μας όσο και στους αυριανούς σχεδιασμούς μας. Στην ιατρική, στη γεωργία, στο εμπόριο, στα φάρμακα, στην παραγωγή, στις υπηρεσίες κλπ κλπ η αυτοματοποίηση απλώνεται όλο και πιο γρήγορα.
Η πολιτική ευθύνη έγκειται στον κοινωνικό έλεγχο αυτών των εξελίξεων, στη διαμόρφωση ηθικού χάρτη και νομοθετικού πλαισίου για δημοκρατική λειτουργία, στην ανατροπή του σημερινού εμπορευματοποιημένου σκηνικού. Η Τ.Ν. και ο ψηφιόκοσμος είναι ήδη μια πραγματικότητα, μια θετική πραγματικότητα. Αλλά απαιτεί εκδημοκρατισμό!
Π
που μοριοδοτεί και στους δύο πίνακες
