Η ιστορία της εμβληματικής τριάδας των γυναικών που σηματοδότησαν τη «Λέσβο της Αλληλεγγύης» τη διετία 2015 – 2016 κερδίζοντας την παγκόσμια αναγνώριση, το σεβασμό όλων και τη υποψηφιότητα για το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης
Σε ηλικία 96 ετών πέθανε χθες η Ευστρατία Μαυραπίδου, μια από τις τρεις γιαγιάδες της Συκαμιάς, που η φωτογραφία τους το καλοκαίρι του 2015 να περιποιούνται στην ακτή ένα βρέφος, παιδί μίας γυναίκας πρόσφυγα από τη Συρία που μόλις είχε αποβιβασθεί στην ακτή, έκανε το γύρο του κόσμου, αποτελώντας και την αφορμή να προταθούν για το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης του 2016.
Η Ευστρατία Μαυραπίδου μαζί με τη Μαρίτσα Μαυραπίδου που πέθανε πριν τρία χρόνια τέτοιες μέρες, σε ηλικία 92 ετών και την Αιμιλία Καμβύση 92 χρονών σήμερα, πέρασαν όλη τη ζωή τους στο ψαροχώρι, τη Σκάλα Συκαμνιάς. Στην κορύφωση της προσφυγικής κρίσης το καλοκαίρι του 2015, ο φωτογραφικός φακός τις «συνέλαβε» να περιποιούνται στην ακτή ένα βρέφος, παιδί μίας γυναίκας πρόσφυγα από τη Συρία, που μόλις είχε αποβιβασθεί στην ακτή. Συνέχιζαν, δε, να κάνουν το ίδιο, προσφέροντας -παρά τα χρόνια τους- ό,τι μπορούσαν στους πρόσφυγες, όλον αυτόν τον καιρό που το χωριό τους έγινε το επίκεντρο της προσφυγικής-ανθρωπιστικής κρίσης. Κάθε μέρα κατέβαιναν στην ακτή και κάθονταν μαζί με άλλους αλληλέγγυους στους πρόσφυγες πολίτες, συμπαραστεκόμενοι με όποιον τρόπο μπορούσαν στους ανθρώπους που καθημερινά έφταναν από τις απέναντι τουρκικές ακτές.
Από αριστερά η Ευστρατία Μαυραπίδου, η Μαρίτσα Μαυραπίδου και η Αιμιλία Καμβύση
Οι τρεις γυναίκες συνέχισαν για μεγάλο διάστημα να κάνουν το ίδιο, προσφέροντας ό,τι μπορούσαν στους πρόσφυγες, όλον αυτόν τον καιρό που το χωριό τους έγινε το επίκεντρο της προσφυγικής-ανθρωπιστικής κρίσης. Από τις τρεις γιαγιάδες, πρώτη η Μαρίτσα Μαυραπίδου πέθανε τον Ιανουάριο του 2019 σε ηλικία 92 ετών, ενώ ζει η Αιμιλία Καμβύση 92 χρονών σήμερα.
Η μεσαία γιαγιά της φωτογραφίας, η Μαρίτσα Μαυραπίδη, είχε περιγράψει τι ζούσε τότε η ίδια και οι φιλενάδες της και μαζί τους όλοι οι ηρωικοί κάτοικοι της Λέσβου, εκείνες τις εβδομάδες, όταν οι βάρκες κατέφθαναν μαζικά στο νησί με οικογένειες που προσπαθούσαν να γλιτώσουν τη φρίκη του πολέμου και των διώξεων. «Μόλις τους είδαμε, θαρρείς πως βλέπαμε τους γονείς μας. Πότε ήταν το ’20, το ’22 που ήρθαν απ’ τη Σμύρνη. Ξέρουμε τι θα πει να φεύγεις απ’ τον πόλεμο. Δεν το κάναμε για την κάμερα. Δεν ξέραμε καν μέσα σε τόσο κόσμο, ότι υπήρχε αυτό το παιδί που μας φωτογράφισε», είχε πει στον ιστότοπο thecaller.gr για τη φωτογραφία.
«Δεν ήταν μόνο το μωρέλι που είδατε εσείς. Μια άλλη μέρα ήρθαν δυο βάρκες. Εκείνες που είχαν μωρά τις έβγαζαν πρώτες. Μου φέρνει μία το μωρέλι και με κάνει να καταλάβω ότι το έφερε σε εμένα γιατί δεν ήξερε τη μαμά του. Το είχα στην αγκαλιά μου και το πήρε ο ύπνος. Πώς θα τη βρίσκαμε τη μαμά του όταν η βάρκα είχε 150 άτομα; Πήγα κοντά στη βάρκα. Θα’ ταν ενός μηνός το μωρό. Τελικά τη βρήκαμε. Είχε στην αγκαλιά της άλλο ένα μωρέλι, θα’ ταν αυτό 1,5 ετών. Αλλη πάλι φορά βγαίνει μια βάρκα και μου δίνουν πάλι το μωράκι. Ήταν μαζί ένας καμένος απ’ τον πόλεμο και πήγε γρήγορα να τον δει ο γιατρός, να του κάνει αλλαγές στα χέρια του. Το είχα εγώ το μωράκι και έκλαιγε. Δεν πρόλαβα να κάνω ένα μπιμπερό και το κούναγα στα χέρια μου. Με βλέπουν και οι άλλες και μου λένε “τι έχεις, τρέμουν τα χέρια σου;”. Πέρασε η ώρα και άργησε να έρθει να το πάρει. Έφυγαν όλοι και μου έμεινε το μωράκι εμένα. Έλεγα σε μια γυναίκα εδώ στο χωριό “βρε Μηλίτσα, μου φαίνεται θα μου μείνει το μωρό εδώ σε εμένα”. Μπορεί να ήταν ζαλισμένος ο πατέρας και να μην ερχόταν να το πάρει . Ήρθε και μου πήρε το μωράκι και μου είπε στα ελληνικά “μπαμπάς”. Παίρνω το μπιμπερό και του το βάζω στην τσέπη και του λέω “πάρ’ το”». «Τη νύχτα και τη μέρα έρχονταν βάρκες. Καλοί άνθρωποι… Τι να τους φοβηθούμε; Τους κάναμε και γελούσαν, για να ξεχάσουν τη θάλασσα που πέρασαν, να μη θυμούνται από πού έρχονται»… «Ερχεται κοντά μου ένα μωρέλι και μου τραβάει το χέρι. Νόμισα ότι ήθελε λεφτά και έσκυψα να του πω: “μωρέλι μου, λεφτά δεν κρατάω στο χέρι”. Ήθελε απλά να με φιλήσει. Ήταν λες και μας ξέρανε. Ποιος ξέρει ίσως να μοιάζαμε με τις γιαγιάδες τους»…
Παιδιά προσφύγων από το Μικρασιατικό Μοσχονήσι και οι τρεις τους, αποτέλεσαν σύμβολο της αλληλεγγύης του λαού της Μυτιλήνης στους εκατοντάδες χιλιάδες Σύρους – στη μεγάλη πλειοψηφία τους – πρόσφυγες, που πέρασαν τη διετία 2015-2016 από τις απέναντι ακτές στο νησί.
«Γιατί λες μπράβο γιε μου; Τι έκανα;» είχαν πει στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, όταν δημοσιογράφος του τις είχε επισκεφθεί στη Σκάλα Συκαμιάς την ημέρα που ανακοινώθηκε η υποψηφιότητά τους για το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης, τον Ιανουάριο του 2016. Όταν ρωτήθηκαν γιατί βοηθάνε τους πρόσφυγες, οι γιαγιάδες είχαν απαντήσει: «Καλά παιδιά είναι. Μερικές φορές κουρασμένα από το ταξίδι, με βοηθάνε να κουβαλήσουμε τα ξύλα για τη σόμπα μου».
Η κηδεία της Ευστρατίας Μαυραπίδου θα γίνει σήμερα Τετάρτη, στις 3 το μεσημέρι, στο κοιμητήριο της Συκαμιάς. Η νεκρώσιμη ακολουθία θα ψαλεί στην Παναγιά τη Γοργόνα, στο λιμανάκι της Σκάλας.
