Λάθη σε σχολικά βιβλία: Είναι το ΑΕΠ της Ελλάδας υψηλότερο από το…Μονακό;

Απίθανα «μαργαριτάρια» σε σχολικά βιβλία εντόπισαν εκπαιδευτικοί

Απίθανα λάθη στα της Γεωγραφίας και της Βιολογίας της Β Γυμνασίου, εντόπισε ομάδα από 12 εκπαιδευτικούς.

Με αφορμή αυτά τα σφάλματα, οι εκπαιδευτικοί κάνουν την πρόταση στο Υπουργείο Παιδείας να αναθεωρεί και να ανανεώνει τα.

«Κατά την γνώμη μας, θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα ηλεκτρονικό αποθετήριο όπου θα γίνεται ουσιαστική κι εποικοδομητική διαβούλευση – συζήτηση πάνω στα βιβλία, με στόχο τη βελτίωσή τους. Κάτι τέτοιο, θεωρούμε, θα είναι προς όφελος και της διδακτικής αλλά και της μαθησιακής διαδικασίας», τονίζουν. Ας δούμε τα ευρήματα:

Είναι το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Ελλάδας υψηλότερο από το αντίστοιχο του Μονακό;

Απίστευτο κι όμως αληθινό! Το βιβλίο Γεωγραφίας της Β´ Γυμνασίου μας λέει ακριβώς αυτό: το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Ελλάδας είναι υψηλότερο από το αντίστοιχο του Μονακό. Το βιβλίο στον πίνακα που παραθέτει στο Μάθημα 25 με τίτλο «Η πολιτική διαίρεση της Ευρώπης» αναφέρει ότι το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Ελλάδας (μάλλον το 2006, αν κρίνουμε από την επεξήγηση κάτω από τον πίνακα με τίτλο «Τα κράτη της Ευρώπης το 2006») ανέρχεται σε 30.500 $. Επειδή το βιβλίο δεν παραθέτει την πηγή από την οποία αντλήθηκε η συγκεκριμένη πληροφορία, προσπαθήσαμε να επιβεβαιώσουμε ότι το 2006 σε κάθε Έλληνα αντιστοιχούσε ακαθάριστο εγχώριο προϊόν περί τα τριάντα χιλιάδες δολάρια.

Από τα στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας¹, είδαμε ότι το 2006 η Ελλάδα είχε κατά κεφαλήν ΑΕΠ 24.822 $. Δηλαδή το βιβλίο παραθέτει έναν αριθμό 1/4 περίπου (23 % για την ακρίβεια) παραπάνω απ’ ό,τι ίσχυε τότε. Στην πραγματικότητα, τα 30.500 $ δεν βρήκαμε πουθενά να αφορούν στην Ελλάδα, όσο φιλότιμη προσπάθεια κι αν καταβάλαμε.

Η δε κατάσταση, όσο περνάει ο καιρός, γίνεται πολύ πιο τραγική. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της χώρας μας, σύμφωνα με τα στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας για το 2019, ανερχόταν στα 19.134 $. Συνεπώς, το ποσό που παραθέτει το βιβλίο είναι κατά 60 % (59,4 % για την ακρίβεια) πάνω από αυτό που ίσχυε τρία χρόνια πριν. Και σαν να μην έφτανε αυτό, αν ταξινομήσει κανείς τις χώρες της Ευρώπης σύμφωνα με το κατά κεφαλήν ΑΕΠ, έτσι όπως αναγράφεται στο βιβλίο Γεωγραφίας της Β´ Γυμνασίου, βρίσκεται μπροστά στην «ευχάριστη» έκπληξη σύμφωνα με την οποία η Ελλάδα έχει μεγαλύτερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ από το Μονακό! Για την τελευταία, μάλιστα, το βιβλίο αναφέρει ότι το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της είναι μόλις 30.000 $, τη στιγμή που το 2006 ήταν 134.049 $ και το 2019, 189.487 $. Οι πραγματικές τιμές είναι 4.5 φορές (το 2006) και 6.3 φορές (το 2019) πάνω από την τιμή που δίνει το βιβλίο. Όμως τα σφάλματα του βιβλίου δεν περιορίζονται στον εν λόγω πίνακα².

Στο τέλος του άρθρου παραθέτουμε τον πίνακα του βιβλίου³ -για του λόγου το αληθές- και τον πίνακα⁴ όπως, πιστεύουμε ότι θα έπρεπε να είναι σήμερα.

Μεταδίδεται η φυματίωση με τη σκόνη;

Στα προβλήματα που εντοπίσαμε ανήκει και η αναφορά στο κεφάλαιο 4.2 «Ασθένειες» του βιβλίου της Βιολογίας της Β´ και Γ´ Γυμνασίου ότι η σκόνη αποτελεί φορέα της φυματίωσης χωρίς καμία ειδική επεξήγηση! Θα μπορούσε, λοιπόν, να κολλήσει κανείς φυματίωση ξεσκονίζοντας;

Η φυματίωση είναι μια πολύ σοβαρή ασθένεια που μεταδίδεται μέσω των εκκρίσεων ασθενών από το στόμα και τη μύτη. Οφείλεται στο βακτήριο Mycobacterium tuberculosis, το οποίο είναι ιδιαίτερα ανθεκτικό και μπορεί να μείνει για καιρό πάνω στις επιφάνειες όπου καταλήγουν τα σταγονίδια από τις εκκρίσεις των νοσούντων.

Υπάρχει η περίπτωση να μεταδοθεί η ασθένεια με τη σκόνη υπό την προϋπόθεση ότι στο χώρο υπάρχει κάποιος που νοσεί. Η σκόνη, όμως, αυτή καθεαυτή δεν μπορεί να αποτελέσει τρόπο μετάδοσης. Αν και το βιβλίο αναφέρει ότι «η σκόνη μπορεί να περιέχει κάποιους μικροοργανισμούς και να τους μεταφέρει πολύ μακριά», εντούτοις, στον πίνακα

4. 1. που παραθέτει παρακάτω, ουδεμία αναφορά κάνει στο γεγονός ότι, για να γίνει η μετάδοση της φυματίωσης με τη σκόνη, θα πρέπει αυτή, πρώτα, να φέρει το βακτήριο. Επίσης, δεν διευκρινίζεται το νόημα της έκφρασης «πολύ μακριά». Πόσο μακριά; Από πόλη σε πόλη; Από χώρα σε χώρα;

Στη διεθνή βιβλιογραφία η φυματίωση καταγράφεται ως ασθένεια που μεταδίδεται μέσω του αέρα, όταν ένας ασθενής εκκρίνει τα βακτήρια μέσω π.χ. του βήχα, της ομιλίας, του φτερνίσματος, τα οποία, στη συνέχεια, εισπνέονται από τους ανθρώπους γύρω του. Αφού το βιβλίο στον πίνακα 4.1 έχει την επιλογή «Σταγονίδια», θεωρούμε ότι και η φυματίωση θα πρέπει να ενταχθεί στην κατηγορία αυτή. Είναι, πιστεύουμε, σημαντικό το βιβλίο να είναι όσο το δυνατόν πιο ακριβές στις περιγραφές του και ειδικά σε θέματα που άπτονται της δημόσιας υγείας.

Προτάσεις

Σε κάθε σχολικό βιβλίο οι πληροφορίες και τα αριθμητικά στοιχεία θα πρέπει να αναθεωρούνται και να επικαιροποιούνται. Παράλληλα, θα πρέπει να αναφέρονται οι πηγές από τις οποίες αντλούνται οι πληροφορίες τόσο για λόγους σωστής επιστημονικής

πρακτικής όσο και για λόγους αξιοπιστίας. Δεν είναι αποδεκτό να πρέπει τα παιδιά να διαβάζουν από βιβλία απαρχαιωμένα και με αμφιβόλου ορθότητας στοιχεία. Καλό θα ήταν επίσης, τα βιβλία να αναθεωρούνται σε τακτά χρονικά διαστήματα και να γίνονται προτάσεις για τη βελτίωσή τους από όλους τους εμπλεκόμενους.

Προτείνουμε τη δημιουργία ενός εθνικού ηλεκτρονικού αποθετηρίου (repository) όπου συμβαλλόμενοι θα μπορούν να υποβάλλουν, για διαβούλευση και συζήτηση, τις παρατηρήσεις τους αναφορικά αυτά που εντοπίζουν στα σχολικά βιβλία. Επίσης, από το αποθετήριο αυτό, θα μπορεί να αντλείται η κρίσιμη πληροφορία όταν τα βιβλία θα αναθεωρούνται. Θεωρούμε εκ των ων ουκ άνευ τα σχολικά βιβλία να μην μένουν στάσιμα αλλά να αποτελούν χρήσιμα εγχειρίδια – τόσο για τους εκπαιδευτικούς όσο και για τους μαθητές – που θα ανανεώνονται με τα νέα δεδομένα των καιρών.

Παραπομπές

¹

² Για παράδειγμα, στο Μάθημα 17 – «Τα βουνά και οι πεδιάδες στη ζωή των Ευρωπαίων», στο κομμάτι με τον τίτλο «Συνεργάζομαι στην τάξη», υπάρχει πίνακας που συγκρίνει την Ελβετία και την Πολωνία σε διάφορα επίπεδα. Τα στοιχεία που παρατίθενται στον πίνακα αυτόν δεν μας γίνεται γνωστό από πού αντλήθηκαν και πότε. Για παράδειγμα, μας αναφέρει ότι η Ελβετία έχει 1.371 «ευρεσιτεχνίες» ενώ η Πολωνία 1.045. Ωστόσο δεν καθίσταται σαφές εάν οι αριθμοί αυτοί αφορούν σε ένα συγκεκριμένο έτος ή σε χρονικό εύρος κι αν αφορούν στις αιτήσεις που υποβλήθηκαν ή στις ευρεσιτεχνίες που κατοχυρώθηκαν. Πάντως, από τα στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας και της WIPO – World Intellectual Property Organization () παρατηρήσαμε μια σημαντική διαφορά ανάμεσα στα στοιχεία που δίνει το βιβλίο και στις τιμές που δίνουν οι διεθνείς οργανισμοί (π.χ. για την Ελβετία, ο αριθμός κατοχυρωμένων ευρεσιτεχνιών ανήλθε στις 5.444 και για την Πολωνία στις 2.538 για το έτος 2020).

³ Ο πίνακας του βιβλίου. Τα κελιά με κίτρινο είναι επίσης λανθασμένα, μια που η διαίρεση του πληθυσμού, όπως τον αναφέρει ο πίνακας, με την έκταση δίνει εντελώς διαφορετικά αποτελέσματα (το 486 θα έπρεπε να είναι 459 και το 47 θα έπρεπε να είναι 45).

⁴ Ο πίνακας όπως προτείνουμε να είναι, με τα στοιχεία του 2019. Στην γεωγραφική περιοχή της Ευρώπης ανήκουν και πέντε άλλες χώρες: το Καζακστάν, το Αζερμπαϊτζάν, η Αρμενία, η Γεωργία και το νεοσυσταθέν κράτος Κόσοβο. Οι στήλες που είναι σκιασμένες, δεν έχουν υποστεί αλλαγές.

Οι εκπαιδευτικοί

1.    Βογιατζάκη Χρυσούλα, ΠΕ80
2.    Γερογιάννη Μαρία, ΠΕ02
3.    Γραικού Μαρία, ΠΕ11
4.    Καβουσανάκη Ελευθερία, ΠΕ04.01
5.    Κωστάκης Μιχαήλ, ΠΕ01
6.    Λυσίτσα Χρυσούλα, ΠΕ03
7.    Μανασάκη Μαρία, ΠΕ02
8.    Νικολόπουλος Κων/νος, ΠΕ03
9.    Ντισπυράκης Γεώργιος, ΠΕ86
10.    Παπαευθυμίου Ευθυμία, ΠΕ06
11.    Τεκονάκη Μαρία, ΠΕ02
12.    Τσικνάκη Χρυσάνθη, ΠΕ02