Η περιγραφική αξιολόγηση είναι μία ποιοτική έκφραση της επίδοσης. Διακρίνεται για την παιδαγωγική λειτουργία της και συγκεντρώνεται στο κάθε παιδί ξεχωριστά. Είναι λεπτομερής, εξηγεί, ενημερώνει με σαφήνεια πού χρειάζεται να καταβάλλει προσπάθειες ο μαθητής και η μαθήτρια, για να βελτιωθεί. Η βαθμολόγηση, αντιθέτως, δεν δίνει σαφή εικόνα
Αρκούν μία μικρή περιήγηση σε ιστοσελίδες ή και λιγοστές σύντομες επισκέψεις σε εγχειρίδια που θίγουν ζητήματα παιδαγωγικής και ειδικότερα μαθητριών και μαθητών. Εύκολα διαπιστώνει κανείς σε αυτά πως η περιγραφική αξιολόγηση θεωρείται από τους ειδικούς της παιδαγωγικής επιστήμης μέθοδος αποτελεσματικότερη από τη βαθμολόγηση και όσον αφορά τη βελτίωση της επίδοσης αλλά και όσον αφορά την ανάπτυξη πτυχών της προσωπικότητας των παιδιών.
Η περιγραφική αξιολόγηση είναι μία ποιοτική έκφραση της επίδοσης. Διακρίνεται για την παιδαγωγική λειτουργία της, καθώς είναι ευνοϊκή για τους αδύναμους μαθητές και συγκεντρώνεται στο κάθε παιδί ξεχωριστά (εξατομίκευση). Είναι αντικειμενική, πιο δίκαιη, πιο έγκυρη. Είναι λεπτομερής, εξηγεί, ενημερώνει με σαφήνεια πού χρειάζεται να καταβάλλει προσπάθειες ο μαθητής και η μαθήτρια, για να βελτιωθεί. Η βαθμολόγηση, αντιθέτως, δεν δίνει σαφή εικόνα (δίνει σαφή εικόνα όμως στην επιλογή, κατάταξη/κατηγοριοποίηση, βασικός λόγος που έχει καθιερωθεί). Η περιγραφική αξιολόγηση συμβάλλει στη. Μειώνει, επίσης, την εσωτερική ένταση των μαθητών/τριών, κεντρίζει εν τέλει περισσότερο το ενδιαφέρον τους. Το κυριότερο: αντιλαμβάνεται τη μαθήτρια/τον μαθητή όχι μόνο ως αποδέκτη γνώσεων, αλλά ως πρωταγωνίστρια/στή της μαθησιακής διαδικασίας και ως προσωπικότητα πολύπλευρη με ανάγκες και δυνατότητες όχι μόνο γνωστικές αλλά και ψυχοκοινωνικές. Δεν αξιολογεί μόνο τα ακαδημαϊκά επιτεύγματα μιας δεδομένης στιγμής, αλλά δίνει έμφαση στις διαδικασίες. Λαμβάνει υπόψη τη μοναδικότητα και τη δυναμική κάθε παιδιού, σέβεται το ρυθμό του, την διαφορετική πορεία, αφού διαφορετικές εμπειρίες και ενδιαφέροντα την καθορίζουν.
Χρειάζεται, βεβαίως, εκπαίδευση πώς να τη χρησιμοποιείς και χρειάζεται ειδική εκπαίδευση ιδίως στο σχεδιασμό των βημάτων για την βελτίωση στις επιδόσεις και στην ανάπτυξη του νέου ατόμου, άρα ιδιαίτερα σημαντική και η συμβολή συνεργασία με την/τον ψυχολόγο του σχολείου. Χρειάζεται, βεβαίως, όταν χρησιμοποιείται η αξιολόγηση αυτού του τύπου, προσεκτική επιλογή των λέξεων. Οι χαρακτηρισμοί μπορούν να τραυματίσουν τον ψυχισμό των παιδιών ή να λειτουργήσουν ακόμη και ως αυτοεκπληρούμενη αρνητική προφητεία. Επομένως, είναι πολύ σημαντική και η καθοδήγηση των εκπαιδευτικών από μία/ έναν ψυχολόγο, όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω. Προκύπτει άλλη μία ανάγκη, λοιπόν, ψυχολόγοι να στελεχώνουν τα σχολεία μας και όχι μία/ένας σε πέντε σχολεία.
Αντί για βαθμολογία ( π.χ. στο τέλος του τετραμήνου), λοιπόν, μπορεί να δίνεται στις μαθήτριες και τους μαθητές ξεχωριστά ατομικό φύλλο αξιολόγησης σύμφωνα με τα κριτήρια, που ορίζονται και από το υπουργείο, π.χ. συμμετοχή, συνέπεια, επιμέλεια της μαθήτριας/του μαθητή και γενικά σχόλια, που εντοπίζουν δυνατότητες και αδυναμίες της μαθήτριας/του μαθητή και της/του προτείνουν συγκεκριμένους τρόπους, ώστε να βελτιωθεί. Η συγκεκριμένη πρακτική, βεβαίως, απαιτεί μεγαλύτερη προσπάθεια και χρόνο από τους διδάσκοντες/διδάσκουσες, συντονιστές/στριες της μαθησιακής διαδικασίας, αφού απαιτεί συνεχή, συστηματική παρατήρηση των παιδιών, καταγραφή, σχεδιασμό. Από την άλλη αξίζει τον κόπο, αφού, όπως αναφέρθηκε πιο πάνω, αν μας ενδιαφέρει η ουσία, η περιγραφική αξιολόγηση είναι πολύ πιο αποτελεσματική από την βαθμολόγηση.
Επίσης, για την καθημερινή αξιολόγηση μπορούν να χρησιμοποιηθούν διάφορα εργαλεία: ερωτήσεις και απαντήσεις φύλλα δραστηριοτήτων κατευθυνόμενος διάλογος ατομικές εργασίες και ομαδικές τεστ και διαγωνίσματα.
Κλείνοντας: η χρησιμοποίηση της περιγραφικής αξιολόγησης, αποτελεί μία διαδικασία που μπορεί να μας βάλει σε περιπέτειες, αλλά από τη στιγμή που επιλέξαμε αυτό το επάγγελμα και νοιαζόμαστε για τις μαθήτριες και τους μαθητές μας αυτό είναι το μικρό όμορφο τίμημα. Αξίζει, λοιπόν, να παλέψουμε να καθιερωθεί ως ο κυρίαρχος τρόπος αξιολόγησης.