Η Ένωση Ελλήνων Φυσικών με στρατηγικό στόχο την αναβάθμιση και βελτίωση της παρεχόμενης εκπαίδευσης στο επιστημονικό αντικείμενο της Φυσικής έχει να καταθέσει τις παρακάτω προτάσεις:
Η χρήση του μεταθετικού αλγορίθμου που εφαρμόστηκε στην κατανομή μόνιμων διορισμών εκπαιδευτικών του κλάδου ΠΕ04 και με βάση τον οποίο έγιναν τοποθετήσεις τους ως νεοδιόριστων το 2021, έχει δημιουργήσει ανισορροπία και προβλήματα κάλυψης ωρών και ποιότητας διδασκαλίας στο βασικό μάθημα της Φυσικής. Αυτό συμβαίνει διότι η κατανομή των ωρών, με τον τρόπο που χρησιμοποιείται στον αλγόριθμο, προκαλεί ήδη και θα προκαλέσει και στο μέλλον στρεβλές καταστάσεις στη διδασκαλία των μαθημάτων ολόκληρου του κλάδου. Μια οργανική θέση δίνεται με 12 ώρες σε μάθημα Α΄ ανάθεσης σε κάθε σχολείο. Η εφαρμογή του αλγορίθμου άφησε πρακτικά εκτός διορισμών την πλειοψηφία των Φυσικών, καθώς διορίστηκαν μόνο 87 σε όλη την χώρα. Με την έλλειψη νεοδιοριζόμενων Φυσικών, οι ώρες Φυσικής διδάσκονται από τις υπόλοιπες ειδικότητες του κλάδου με ό,τι αυτό σημαίνει για την ποιότητα διδασκαλίας του μαθήματος. Έτσι, δημιουργείται επιτακτική ανάγκη επαναπροσδιορισμού του αλγορίθμου για λόγους ποιότητας της εκπαίδευσης αλλά και ήθους της εκπαιδευτικής διαδικασίας.
Χρειάζεται να γίνει επανακαθορισμός οργανικών θέσεων στα Τμήματα Ένταξης (Τ.Ε.) για τους Φυσικούς ΠΕ04.01. Σύμφωνα με τον Ν.4638/2019, στις σχολικές μονάδες που φοιτούν έως 300 μαθητές και οι οποίες αποτελούν την πλειοψηφία, δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις για την πρόσληψη εκπαιδευτικών κλάδου ΠΕ04.01. Η τροπολογία αντίκειται σε κάθε παιδαγωγική και ισότιμη συμμετοχή των μαθητών σε όλα τα μαθήματα και επιπλέον αδικεί τους Φυσικούς, καθώς πριν την ψήφιση του νόμου, τα μαθήματα θετικών επιστημών Τ.Ε. υποστηρίζονταν και από τις δύο ειδικότητες (ΠΕ03 και ΠΕ04), με ποσοστό τοποθέτησης 50%. Προτείνεται η δημιουργία τμήματος ένταξης σε κάθε σχολείο που διαθέτει τουλάχιστον 12 διαγνώσεις από επίσημο φορέα (ΚΕΔΑΣΥ) και η υποστήριξη της διδασκαλίας από Φιλόλογο, Μαθηματικό και Φυσικό ή εναλλακτικά από Φιλόλογο και Μαθηματικό ή Φυσικό, σε ποσοστό 50% στις μικρότερες σχολικές μονάδες.
Στα ΚΕΔΑΣΥ βάσει του Ν.4823/2021 Άρθρο 15, η αξιολόγηση και συμβουλευτική των μαθητών στα θετικά μαθήματα πραγματοποιείται από ΠΕ03 ή ΠΕ04. Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει στην πράξη, καθώς επιλέγονται ΠΕ03 σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα. Χρειάζεται να υπάρξει επί ποσοστού 50% η αξιολόγηση από τους ΠΕ04 διότι έτσι μπορεί να αξιολογηθεί επαρκώς ο μαθητής συνολικά.
Η Φυσική είναι μια επιστήμη που στηρίζεται στο μαθηματικό φορμαλισμό από τα θεμέλιά της και γι’ αυτό τον λόγο όλα τα τμήματα Φυσικής περιλαμβάνουν σε μεγάλο ποσοστό μαθήματα Μαθηματικών. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι το τμήμα Φυσικής Αθήνας από τα 22 υποχρεωτικά μαθήματα που περιλαμβάνει στο πρόγραμμα του το 2021-2022, τα 7 είναι Μαθηματικά, δηλαδή 32% του προγράμματος ενώ 0% είναι τα μαθήματα Βιολογίας και 0% τα μαθήματα Χημείας [1]. Αν κρίνεται λοιπόν ότι συγκλίνει κάπου ως πρόγραμμα σπουδών, αυτό είναι στα Μαθηματικά. Γι’ αυτό υπάρχει και σχολή ΣΕΜΦΕ, στην οποία οι φοιτητές μετά το βασικό πρόγραμμα 2 ετών επιλέγουν την κατεύθυνση Φυσικού Εφαρμογών ή Μαθηματικού Εφαρμογών [2].
Προτείνεται επομένως ανεξαρτητοποίηση της ειδικότητας των Φυσικών, όπως ισχύει και για την ειδικότητα των Μαθηματικών.
[1] Πρόγραμμα σπουδών τμήματος Φυσικής Αθήνας http://www.phys.uoa.gr/propt-spoydes/odhgos-proptyxiakon-spoydon-2021-22… [2] Πρόγραμμα σπουδών τμήματος ΣΕΜΦΕ http://semfe.ntua.gr/files/pdf/OdigosSpoudon2020-21.pdf
Τα εργαστήρια δεξιοτήτων είναι παιδαγωγικά άστοχο να μη δίνονται ως Α΄ ανάθεση στους Φυσικούς βάσει του περιεχομένου των ενοτήτων που περιλαμβάνουν. Επιπλέον δεδομένου ότι η διδασκαλία της Φυσικής οφείλει να στηρίζεται στο πείραμα και στο εργαστήριο, η ίδια εν δυνάμει αποτελεί αυτόνομο εργαστήριο δεξιοτήτων με την ευρύτερη έννοια. Εκτιμάμε ότι η εξαιρετική αυτή πρωτοβουλία, όταν χρησιμοποιηθεί για τη συμπλήρωση ωραρίου, θα εκφυλιστεί όπως συνέβη και με το αντίστοιχο μάθημα της ερευνητικής εργασίας – project.
Οι ώρες διδασκαλίας της Φυσικής Α΄ Λυκείου κρίνεται απαραίτητο να επανέλθουν σε 3, καθώς το μάθημα είναι πολύ απαιτητικό, οι μαθητές δυσκολεύονται πολύ, ίσως περισσότερο από κάθε άλλο και η ύλη είναι αδύνατον να ολοκληρωθεί, πόσω μάλλον να πραγματοποιηθούν οι προβλεπόμενες εργαστηριακές ασκήσεις.
Οι ώρες διδασκαλίας της Φυσικής Β΄ Λυκείου κρίνεται απαραίτητο να επανέλθουν σε 3 καθώς με δύο ώρες δεν καλύπτεται επ’ουδενί η ύλη ώστε να επιτευχθεί η αναμενόμενη αφομοίωσή της από τους μαθητές. Το μάθημα της Φυσικής αποτελεί πανελλαδικώς εξεταζόμενο μάθημα και η Β’ Λυκείου θεωρείται προπαρασκευαστική τάξη. Η επιπλέον ώρα είναι άκρως απαραίτητη τόσο για την κάλυψη της ύλης όσο και για την εμπέδωσή της.
Τα Εργαστηριακά Κέντρα Φυσικών Επιστημών, τα οποία παρέχουν ουσιώδες έργο στην πειραματική διδασκαλία της Φυσικής και υποστηρίζουν τις σχολικές μονάδες, είναι απαραίτητο να αναβαθμιστούν και να στελεχώνονται από εκπαιδευτικούς ΠΕ04.01 με οργανικές θέσεις, καθώς οι πειραματικές δραστηριότητες της Φυσικής υπερτερούν αριθμητικά των άλλων μαθημάτων.
Ζητείται η δημιουργία ομίλων για την Αστρονομία στα σχολεία, με ταυτόχρονη δίωρη μείωση στο πρόγραμμα των συναδέλφων που υλοποιούν το πρόγραμμα, όπως συμβαίνει και στα Πρότυπα σχολεία. Οι αρνητικές συνέπειες της μη διδασκαλίας της Αστρονομίας είναι εμφανείς σε εθνικό επίπεδο καθώς διαπιστώνεται αντικειμενική υστέρηση των νέων μας σε αστρονομικές γνώσεις (Σπύρου, 2020) [3]
[3] https://eef.gr/upfiles/news/audio/496/EEPH-MYTILENE-2020-Teliko.pdf
Εισαγωγή των φυσικών επιστημών στις εξετάσεις διαγνωστικού χαρακτήρα (ελληνική PISA) (Natural Science ) [4]. Οι φυσικές επιστήμες συμπληρώνουν την ανάγνωση και τα μαθηματικά, ώστε να λειτουργεί αξιόπιστα το διαγνωστικό εργαλείο PISA και να λαμβάνεται υπόψη ως σημαντικό στοιχείο στις μελέτες για την αναπροσαρμογή των σχολικών προγραμμάτων.
[4]Programme for International Student Assessment https://www.oecd.org/pisa/pisaproducts/39725224.pdf
Ευελπιστούμε σε ένα πλαίσιο συζήτησης, διαλόγου και θετικής αποδοχής των συγκεκριμένων προτάσεών μας. Επιπλέον προτάσεις θα μπορούσαμε να σας καταθέσουμε σε σύντομη μελλοντική δια ζώσης συνάντησή μας.
Για το Δ.Σ. της Ε.Ε.Φ.
Ο Πρόεδρος Η Γενική Γραμματέας
Ευστράτιος Θεοδοσίου Παρασκευή Κλειδέρη
