«Είναι απαραίτητο να αλλάξουν τα βιβλία αλλά και τα αναλυτικά προγράμματα ώστε να σταματήσει η παπαγαλία και η μηχανιστική επανάληψη ασκήσεων»
Όταν εφαρμόζουμε στα εκπαιδευτικά δρώμενα μία αλλαγή μικρή ή μεγάλη, καλό είναι η αλλαγή αυτή να παραμείνει για μεγάλο χρονικό διάστημα έτσι ώστε και τα αποτελέσματα της να δούμε και τις βελτιώσεις να κάνουμε, ώστε να βοηθήσει την εκπαιδευτική διαδικασία . Αφορμή αυτού του άρθρου μου ,στάθηκε η απαξίωση που συμβαίνει το τελευταίο χρονικό διάστημα σχετικά με την παραμονή της τσάντας στο , μέτρο το οποίο κατά τη γνώμη μου βοηθούσε πολύ την οικογένεια καθώς και τους μικρούς μαθητές ,ώστε να βρίσκουν χώρο και χρόνο για να ασχοληθούν και με άλλα πράγματα τον ελεύθερο τους χρόνο.
Ιστορικά το μέτρο άρχισε να εφαρμόζεται από το 2018 από τον Υπουργό Παιδείας κ.Γαβρόγλου που επισημαίνει ότι «η παραμονή της τσάντας στο σχολείο δεν αποτελεί μια συμβολική παρέμβαση, αλλά επιδιώκεται οι μαθητές και οι μαθήτριες να μην ασχολούνται με την προετοιμασία μαθημάτων κατά τη διάρκεια αυτού του Σαββατοκύριακου. Η οργάνωση της μελέτης των μαθητών και των μαθητριών, καθώς και ο χρόνος που απαιτείται καθημερινά για την υλοποίηση των κατ’ οίκον εργασιών αποτελούν ζητήματα που συνδέονται άμεσα με τη μάθηση, την ανάπτυξη και τον ελεύθερο χρόνο των παιδιών. Το ΥΠΠΕΘ στο πλαίσιο αναβάθμισης της σχολικής ζωής και σύνδεσής της με την κοινωνική πραγματικότητα, εφαρμόζει τη δράση: «Η τσάντα στο σχολείο». Η δράση υλοποιείται με σεβασμό στις ανάγκες της παιδικής ηλικίας, με γνώμονα την πολύπλευρη ανάπτυξη των παιδιών της σχολικής ηλικίας (συναισθηματική, κοινωνική και ψυχοκινητική) και με σκοπό να υποστηρίξει ουσιαστικά τον μειωμένο χρόνο δημιουργικής επαφής και επικοινωνίας γονέων – παιδιών. Η συγκεκριμένη δράση συμβάλλει σε μια γενικότερη επανεκτίμηση της σημασίας και του ρόλου των εργασιών στο σπίτι σε σχέση με τον ελεύθερο χρόνο των μαθητών και των μαθητριών, οδηγώντας σε καλύτερη εξισορρόπηση ανάμεσα στις εργασίες που υλοποιούνται στο σχολείο και στις κατ’ οίκον εργασίες. Σε καμία περίπτωση η υλοποίηση της δράσης δεν πρέπει να οδηγήσει σε μετάθεση των κατ’ οίκον εργασιών που συνήθως ανατίθενται το Σαββατοκύριακο στις άλλες μέρες της εβδομάδας»
Και ενώ το πρόγραμμα εξελίσσεται και φαίνεται όλοι να προσπαθούν να το βελτιώσουν π.χ η σημερινή υπουργός Παιδείας απευθύνει επερώτηση στη Βουλή τον Σεπτέμβριο του 2018 με ερωτήματά όπως «Έχετε υπ’όψιν σας σχετικές έρευνες διεθνώς που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα σχετικά με τη δράση αυτή; Αν ναι, έχουν ληφθεί υπ’ όψιν; Ποια τα αποτελέσματά τους σχετικά με τις πιθανές ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις στα παιδιά και τον αντίκτυπο στην μαθησιακή τους σταδιοδρομία;
3. Πώς ενεργήσατε, κατά την πρώτη εφαρμογή της δράσης, ώστε να μην διαταραχθεί η ομαλή λειτουργία των σχολικών μονάδων και πώς σκοπεύετε να προχωρήσετε σε εφαρμογή αυτής της δράσης με σεβασμό στο ωρολόγιο πρόγραμμα; Σε ποιες ενέργειες έχετε προβεί εν όψει της δεύτερης εφαρμογής της δράσης;»
Και ενώ η δράση συνεχίζεται και οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί δείχνουν ικανοποιημένοι ,και ενώ με την αλλαγή της κυβέρνησης πολλοί αναρωτήθηκαν αν το πρόγραμμα θα συνεχιστεί και την νέα σχολική χρονιά, 2029-2020. Η εξαιρετική υφυπουργός της Ν.Δ. και εκπαιδευτικός Σ.Ζαχαράκη δηλώνει το 2019 «Η απάντηση δόθηκε σήμερα μέσω των οδηγιών που απέστειλε σε όλα τα σχολεία η υφυπουργός Παιδείας, Σοφία Ζαχαράκη, και οι οποίες θα συνεχιστεί απρόσκοπτα και φέτος.»
Όταν όμως έρχεται η πανδημία η δράση διακόπτεται, και ενώ φέτος περιμέναμε ότι αφού δεν υπάρχουν μέτρα, θα επαναλειτουργούσε το Υπουργείο την ακυρώνει μάλλον δια της σιγής του.
Πιστεύω ότι το μέτρο, είναι εξαιρετικό, χρήζει βέβαια κάποιων βελτιώσεων.
Αφού, το μοντέλο της διδασκαλίας απευθύνεται σε ένα -ανύπαρκτο- μέσο παιδί, από το οποίο απαιτεί να κινείται στο ασφυκτικό πλαίσιο που ορίζουν οι κανόνες του παιχνιδιού «αγαλματάκια ακούνητα, αμίλητα, αγέλαστα», να αποδίδει σε έναν περιορισμένο αριθμό γνωστικών πεδίων, τα οποία διδάσκονται συχνά αποσπασματικά ή πλημμελώς -κατά κύριο λόγο χωρίς ευθύνη των δασκάλων-, χωρίς να ανιχνεύει, να καλλιεργεί ή να επιβραβεύει άλλες δεξιότητες ή ταλέντα. Η διδακτέα ύλη μεγαλώνει διαρκώς σε όγκο, η εκπαίδευση γίνεται εντατική και η γνώση ποσοτικοποιείται. Ήδη στα μισά της Α΄ Δημοτικού τα 6χρονα εισάγονται στον πολλαπλασιασμό, ενώ στη Β΄ υπάρχουν εκπαιδευτικοί που ξεπερνούν τον εαυτό τους -και τις αντοχές των μαθητών- και ολοκληρώνουν τους χρόνους (έως και τον υπερσυντέλικο).
Το προφανές θετικό της δράσης είναι πως τα παιδιά ξεκουράζονται και έχουν περισσότερο χρόνο για παιχνίδι και δημιουργικές δραστηριότητες με την οικογένεια. Είναι αλήθεια ότι οι μαθητές περνούν πολλές ώρες στο σχολείο όπου έρχονται σε επαφή με πλήθος μαθημάτων, οπότε μερικές μέρες ξεκούρασης είναι παραπάνω από ευπρόσδεκτες.
Το δεύτερο θετικό είναι πως εκείνα τα σαββατοκύριακα οι γονείς ξεγνοιάζουν από την σχολική μελέτη.
Είναι κοινό μυστικό πως πολλοί γονείς διαβάζουν τα παιδιά τους (ή προσλαμβάνουν καθηγητές στο σπίτι). Η σχολική μελέτη όμως δεν είναι μέσα στις υποχρεώσεις του γονιού, τουλάχιστον όχι με τον τρόπο που γίνεται. Οι γονείς βυθίζονται στα σχολικά λυσάρια και γίνονται “δάσκαλοι”, χωρίς όμως να έχουν την απαραίτητη κατάρτιση. Έτσι, ακόμα και γονείς με πανεπιστημιακά πτυχία δυσκολεύονται στο να βοηθήσουν ουσιαστικά τα παιδιά τους, γιατί συχνά δεν ξέρουν τους νέους τρόπους διδασκαλίας ή έχουν διαφορετικές απαιτήσεις από του δασκάλου. Είναι βέβαιο πως ανεξαρτήτως του επιπέδου βοήθειας που προσφέρουν, οι γονείς δεν θα έπρεπε να ασχολούνται τόσες ώρες με την σχολική μελέτη, μιας και αποτελεί υποχρέωση του παιδιού και όχι δική τους. Με την “τσάντα στο σχολείο” λοιπόν, είναι μια καλή ευκαιρία για να χαλαρώσει όλη η οικογένεια και να δημιουργηθούν ευκαιρίες για ποιοτικό χρόνο.
Είναι απαραίτητο να αλλάξουν τα βιβλία αλλά και τα αναλυτικά προγράμματα ώστε να σταματήσει η παπαγαλία και η μηχανιστική επανάληψη ασκήσεων.
Πολλά μαθήματα μπορούν να διδαχθούν χωρίς βιβλίο αλλά με φάκελο μαθήματος που δομεί ο εκπαιδευτικός. Επίσης, απαιτούνται περισσότερα εργαστήρια για πειράματα αλλά και αρκετοί υπολογιστές ώστε τα παιδιά να κάνουν την έρευνα και τις εργασίες στη σχολική βιβλιοθήκη. Είναι απαραίτητο να μειωθούν οι μαθητές ανά τάξη αλλά και να δομηθεί σωστά το ολοήμερο ώστε να υπάρχει χρόνος πραγματικής μελέτης. Φυσικά, όλα αυτά απαιτούν γενναίες αυξήσεις στον προϋπολογισμό για την παιδεία, αλλά αν δεν τις απαιτήσουμε, είναι ανεδαφικό να περιμένουμε πως τέσσερις μέρες το μήνα θα φέρουν ανατροπή
Ένα (ορθά) διευρυμένο πρόγραμμα σχολείου με σωστά οργανωμένα τμήματα ένταξης, ενισχυτική διδασκαλία, παράλληλη στήριξη σε όσους χρειάζεται και επιμορφωμένους εκπαιδευτικούς μπορεί να εξασφαλίσει την ολοκλήρωση της μελέτης στο σχολείο, ειδικά για το δημοτικό σχολείο.
Επίσης, μια γενναία αλλαγή στον τρόπο διδασκαλίας των ξένων γλωσσών, των τεχνών και των αθλημάτων μέσα στο πλαίσιο του σχολείου μπορεί να περιορίσει δραστικά την αναγκαιότητα για εξωσχολικές δραστηριότητες. Αν συμβούν όλα αυτά, οι μαθητές θα μαθαίνουν ουσιαστικά και θα έχουν άπειρο χρόνο να κάνουν ό,τι τους ευχαριστεί. Ένα καλά οργανωμένο σχολείο μπορεί να κάνει τους μαθητές να το αγαπήσουν περισσότερο, αντί να το βλέπουν ως κάτεργο και οι οικογένειες θα έχουν πολύ περισσότερο χρόνο (και χρήμα) για ποιοτικό κοινό χρόνο.
Ας αφήνουν οι μαθητές την στο σχολείο, κάθε Παρασκευή, 4 φορές τον μήνα, και ας οργανώσουν οι Δήμοι και άλλοι φορείς διάφορες δράσεις δωρεάν στους χώρους τους, ας γίνουν εκδρομές, θέατρα, κινηματογράφοι, επισκέψεις σε μουσεία ,γνωριμία με τη φύση, γνωριμία με αθλήματα και αθλητικές δραστηριότητες..
Ναι, όλοι καταλαβαίνουμε, αυτά που γίνονται στα Ιδιωτικά σχολεία και χρεώνονται πανάκριβα, ας επιχορηγήσουμε αν βέβαια το θέλουμε το ΔΗΜΟΣΙΟ ΔΩΡΕΑΝ ΣΧΟΛΕΙΟ.
* ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΓΡΙΒΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ 18 Δ/Σ ΑΜΑΡΟΥΣΙΟΥ, ΜΑΡΟΥΣΙ 13/10/2022
Υ.Γ Ας ξεκινήσει, έστω και τώρα το πετυχημένο αυτό πρόγραμμα. Η δ/νση Β.Αθήνας σήμερα με ενημέρωσε…..ότι δε γνωρίζει ….τίποτα
