Με νέα προσθήκη στο Σχέδιο Νόμου για τα ΑΕΙ αλλάζουν το καθεστώς παιδαγωγικής επάρκειας των εκπαιδευτικών
Σε νέα επιχείρηση αλλαγής του καθεστώτος απόκτησης παιδαγωγικής επάρκειας από τα ελληνικά πανεπιστήμια προχωρά το υπουργείο Παιδείας, κατακαλόκαιρο, για όσους επιθυμούν να διδάξουν στη δευτεροβάθμια τη μεταδευτεροβάθμια και την επαγγελματική εκπαίδευση.
Είναι φανερό ότι η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας, πατώντας πάνω σε προηγούμενους νόμους και εκμεταλλευόμενη τους όρους του Ταμείου Ανάκαμψης, μεθοδεύει την απόσπαση της παιδαγωγικής επάρκειας από τις καθηγητικές σχολές, κοντολογίς την πλήρη απόσπαση της παιδαγωγικής – διδακτικής επάρκειας από το πτυχίο, προσθέτοντας νέα εμπόδια μεταξύ πτυχίου και επαγγέλματος!
Σύμφωνα με πληροφορίες στο Σχέδιο Νόμου για τα ΑΕΙ, το οποίο θα κατατεθεί προς ψήφιση, στη Βουλή, μέσα στην εβδομάδα, θα συμπεριληφθούν και νέες διατάξεις για το πιστοποιητικό παιδαγωγικής και διδακτικής επάρκειας.
Με λίγα λόγια σε άρθρο που συμπεριλαμβάνει το Υπουργείο Παιδείας στο νέο σχέδιο νόμου η επάρκεια πλέον δεν θα περιλαμβάνεται στο πτυχίο, αφού «σε κάθε Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα (Α.Ε.Ι.) δύναται να ιδρύεται και να λειτουργεί ειδικό πρόγραμμα σπουδών παιδαγωγικής και διδακτικής επάρκειας, η επιτυχής ολοκλήρωση του οποίου οδηγεί στη χορήγηση πιστοποιητικού παιδαγωγικής επάρκειας»!
Το σχετικό πιστοποιητικό παιδαγωγικής επάρκειας θα χορηγείται πλέον έπειτα από παρακολούθηση ειδικού προγράμματος σπουδών στα ΑΕΙ για τους ενδιαφερόμενους φοιτητές ή αποφοίτους ενώ τώρα τα μαθήματα παιδαγωγικής επάρκειας είναι ενσωματωμένα στο πρόγραμμα των λεγόμενων καθηγητικών τμημάτων π.χ Χημείας, Μαθηματικών κ.λπ
Ειδικότερα η σχετική ρύθμιση του υπουργείου Παιδείας προβλέπει τα εξής:
• Σε κάθε ΑΕΙ με απόφαση Συγκλήτου μπορεί να λειτουργήσει ειδικό πρόγραμμα σπουδών παιδαγωγικής και διδακτικής επάρκειας η επιτυχής ολοκλήρωση του οποίου οδηγεί στη χορήγηση αντίστοιχου πιστοποιητικού Το πρόγραμμα θα έχει ελάχιστη διάρκεια δύο ακαδημαϊκά εξάμηνα και θα αντιστοιχεί κατ΄ ελάχιστον σε 60 πιστωτικές μονάδες
• Στο πρόγραμμα γίνονται δεκτοί:
α) φοιτητές του Α.Ε.Ι. που είναι εγγεγραμμένοι σε προγράμματα σπουδών α ́ κύκλου σπουδών η επιτυχής ολοκλήρωση των οποίων οδηγεί στην απόκτηση τίτλων σπουδών, που παρέχουν το δικαίωμα άσκησης επαγγελματικών δικαιωμάτων οποιασδήποτε ειδικότητας εκπαιδευτικού δευτεροβάθμιας, μεταδευτεροβάθμιας ή επαγγελματικής εκπαίδευσης, εφόσον έχουν αξιολογηθεί επιτυχώς σε εκπαιδευτικές δραστηριότητες του προγράμματος σπουδών τους και συγκεντρώσει κατ’ ελάχιστον εκατόν ογδόντα (180) πιστωτικές μονάδες του προγράμματος,
β) πτυχιούχοι προγραμμάτων σπουδών α ́ κύκλου Α.Ε.Ι. της ημεδαπής ή αλλοδαπής, που έχουν το δικαίωμα άσκησης επαγγελματικών δικαιωμάτων οποιασδήποτε ειδικότητας εκπαιδευτικού δευτεροβάθμιας, μεταδευτεροβάθμιας ή επαγγελματικής εκπαίδευσης.
• Τα προγράμματα θα πιστοποιούνται από την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης με τη σύμφωνη γνώμη του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής.
• Ο τίτλος σπουδών που θα απονέμεται, θα ισοδυναμεί με την απόκτηση πιστοποιητικού παιδαγωγικής επάρκειας. Ο τίτλος που θα απονέμεται θα ενσωματώνεται στον βασικό τίτλο σπουδών για τους φοιτητές του Α.Ε.Ι. ή θα παρέχεται ως διακριτός τίτλος σπουδών για τους λοιπούς αποφοίτους του προγράμματος,
• Το κόστος οργάνωσης και λειτουργίας του προγράμματος σπουδών παιδαγωγικής και διδακτικής επάρκειας δύναται να χρηματοδοτείται από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, του ΕΣΠΑ ή του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης (Ε.Π.Α.).
Το προτεινόμενο καθεστώς απαιτεί αναμόρφωση των προγραμμάτων σπουδών των καθηγητικών σχολών αφού θα αφαιρεθούν τα μαθήματα παιδαγωγικής επάρκειας ενώ όσοι επιθυμούν να αποκτήσουν το πιστοποιητικό θα πρέπει να κάνουν ένα επιπλέον έτος σπουδών.
Η «πολιτική οικονομία» και η «κοινωνιολογία» των επιχειρούμενων αλλαγών
Να ξεκαθαρίσουμε δυο πράγματα:
Πρώτον ότι στις «καθηγητικές σχολές» εδώ και κάποια χρόνια τα παιδαγωγικά μαθήματα άρχισαν σταδιακά να γίνονται προαιρετικά και στη συνέχεια να αφαιρούνται από τα προγράμματα σπουδών. Ηταν το πρώτο βήμα για το πέταγμα της παιδαγωγικής επάρκειας εκτός πτυχίου και για τη θέσπιση στη συνέχεια νόμων που έδωσαν τη δυνατότητα στα ΑΕΙ να φτιάχνουν ξεχωριστά προγράμματα παιδαγωγικής επάρκειας και να τα παρέχουν κάποιες περιπτώσεις με δίδακτρα.
Ανάλογη επιχείρηση έγινε και το 2016 (με αφορμή τα πορίσματα του εθνικού διαλόγου για την Παιδεία όπου προβλεπόταν «η καθιέρωση του πιστοποιητικού διδακτικής επάρκειας στα πανεπιστήμια που θα μπορούν να λαμβάνουν όσοι επιθυμούν να εργαστούν ως εκπαιδευτικοί, αφού ολοκληρώσουν το πτυχίο τους», και το 2018 (επί υπουργίας κ. Κ. Γαβρόγλου).
Δεύτερον είναι ψέμα ότι οι παιδαγωγικές γνώσεις για το επιστημονικό αντικείμενο διδασκαλίας που πράγματι απαιτούνται δεν μπορούν οι φοιτητές να τις αποκτούν από την αρχή μέσα στο πτυχίο τους. Ότι δεν μπορεί να εξασφαλίζεται ταυτόχρονα με την ειδικότητα διδασκαλίας και η παιδαγωγική τους επάρκεια, όχι σαν συμπληρωματικό προσόν, αλλά ως βασικό επιστημονικό υπόβαθρο ενός εκπαιδευτικού.
Είναι φανερό ότι ένας από τους βασικούς στόχους της όλης επιχείρησης είναι να δημιουργηθεί μια ακόμη κερδοφόρα αγορά τίτλων και πιστοποιητικών επάρκειας, να μπει σε δεύτερη μοίρα το πτυχίο (επιχείρηση που τα τελευταία χρόνια και ιδιαίτερα με το «προσοντολόγιο» βρίσκεται σε εξέλιξη) και κυρίως να «ξεφορτωθεί» το κράτος και η κυβέρνηση την πίεση δεκάδων χιλιάδων πτυχιούχων που εύλογα αναζητούν επαγγελματική διέξοδο (μια θέση στην εκπαίδευση).
Με την απόσπαση της παιδαγωγικής – διδακτικής επάρκειας από το πτυχίο, μεταφέρεται η ευθύνη της ανεργίας στους πτυχιούχους (καθώς δεν θα μπορούν να αποκτήσουν όλοι το πτυχίο παιδαγωγικής επάρκειας είτε λόγω οικονομικής δυσπραγίας είτε γιατί δεν θα χωράνε), νομιμοποιείται το τέλος της σχέσης τους με τη δυνατότητα διορισμού στη σχολική εκπαίδευση και παράλληλα με μια κίνηση μειώνεται η πίεση για πρόσληψη.
Κοντολογίς, για δεκάδες χιλιάδες φοιτητές και πτυχιούχους αυτό θα σημαίνει ότι το πτυχίο δεν θα εξασφαλίζει την δυνατότητα να διδάσκουν! Η παιδαγωγική επάρκεια θα είναι πλέον ένα πανάκριβο εμπόρευμα για όποιον μπορεί να βάλει βαθιά το χέρι στην τσέπη.
