«Τρέχουμε, επίσης, και δεν φτάνουμε με την διδακτέα εξεταστέα ύλη. Έχω την απορία αν κυνηγάμε την ύλη ή μας κυνηγάει εκείνη. Σκέφτομαι να αναθέτω κάποια πράγματα και στα παιδιά»
Συμμετείχα αυτή τη βδομάδα σε συνάντηση εκπαιδευτικών και γονέων του σχολείου μας. Κυριάρχησαν ο προβληματισμός, η ανησυχία και η αμηχανία αλλά κυρίως ο θυμός απέναντι στο Δήμο και απέναντι στο Υπουργείο. Απέναντι σε όλους τους αρμόδιους άρχοντες και τις κουστωδίες τους για όλα τα όμορφα που επίμονα συμβαίνουν στην Παιδεία μας.
Παρευρέθη στη συνάντηση κι ο πρόεδρος της σχολικής επιτροπής που δέχτηκε καταιγισμό ερωτημάτων κυρίως για τα λυόμενα στην αυλή του σχολείου μας. Δεν κατάφερε να δώσει πειστικές απαντήσεις παρά τις φιλότιμες προσπάθειες, επικαλούμενος συγκεκριμένες αρμοδιότητες του Δήμου, μιλώντας για προγράμματα και κονδύλια, για ελλείψεις, περιορισμούς, διαδικασίες, συνυπευθυνότητες και ανευθυνότητες και κάπου εκεί το έχασα το νήμα. Αφού γενικώς θέλουμε να δημιουργηθεί μία κουλτούρα αξιολόγησης στα σχολεία μας, θα μπορούσε στο τέλος να μοιραστεί και ένα test για να διαπιστωθεί τι κατάλαβαν οι ακροατές από τα λεγόμενα του. Να ληφθεί μία κάποια ανατροφοδότησις.
Ευτυχώς, που δεν βρέθηκε εκπρόσωπος του Υπουργείου, γιατί θα τον έπαιρναν και θα τον σήκωναν οι διαμαρτυρίες – αρκούν μόνο και μόνο για τις σοβαρές ελλείψεις σε καθηγητές εδώ και εβδομάδες. Ελλείψεις που προσπαθούν να καλυφθούν με φαιδρές (ντροπιαστικές; ) παρεμβάσεις, αφού για παράδειγμα στο σχολείο μας στάλθηκε συνάδελφος με σοβαρό πρόβλημα υγείας ίσα-ίσα να καταθέσει δικαιολογητικά που αποδεικνύουν την αδυναμία του να διδάξει και ότι ίσως(;) αναλάβει υπηρεσία σε ένα μήνα.
Αφήνοντας στην άκρη τα της συνάντησης και απλώνοντας τη ματιά γενικότερα:
Οι εκπαιδευτικοί αναγκαζόμαστε συχνά να γινόμαστε ψυχολόγοι – παρά την καλή προαίρεση – της κακιάς ώρας. Υπάρχουν, βέβαια, και συναδέλφισσες και συνάδελφοι – κάποιες/οι έχουν αναγορευτεί σύμβουλοι σχολικής ζωής – που έχουν μία παραπάνω γνώση τεκμηριωμένη με πιστοποιητικά σεμιναρίων, με πτυχία και μεταπτυχιακά. Όμως και αυτοί/ές υπολείπονται. Όσο για τις/τους κανονικούς σχολικούς ψυχολόγους τις/τους περιμένουμε από το Γενάρη – αν κρίνω από τα περσινές προσλήψεις – και ένας/μία μοιραζόμενη/ος σε πέντε σχολεία, δηλαδή περίπου ένας/μία για 1.000 περίπου παιδιά και 100 και βάλε . Φαίνεται τα προβλήματα τα ψυχολογικά ξεκινάνε κάπου στη μέση της χρονιάς και δεν φαντάζει διόλου απίθανο και οι ίδιες/οι οι ψυχολόγοι να χρειαστούν και αυτοί/ές κάποια στιγμή ψυχολογική υποστήριξη λόγω φόρτου εργασίας.
Στέλνεται ανηλεώς από το Υπουργείο – σιγοντάρει η Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας – ένα ηλεκτρικό χαρτομάνι με εγκυκλίους, νόμους και οδηγίες, συχνά επαναλαμβανόμενες προς εμπέδωση, που βρίθουν από τυπικότητες, από πράγματα ανεφάρμοστα και ανούσια. Έχω σταματήσει να το διαβάζω, γιατί έχω σοβαρότερα πράγματα να κάνω και για να μην βλέπω εφιάλτες στο ξύπνιο μου.
Τρέχουμε κάθε τόσο να κλειδώνουμε και να ξεκλειδώνουμε κεντρικές θύρες και κερκόπορτες, κάνουμε περιπολίες και επιμελή καγκελοφύλαξη, αφού δεν υπάρχει φύλακας, παρότι, για παράδειγμα, το Λύκειο μας, 1ο ΓΕΛ Νέας Φιλαδέλφειας συστεγάζεται με το 1ο Γυμνάσιο, κοντά 400 ψυχές, μαθήτριες/τες και καθηγήτριες/τές.
Τρέχουμε, επίσης, και δεν φτάνουμε με την διδακτέα εξεταστέα ύλη. Έχω την απορία αν κυνηγάμε την ύλη ή μας κυνηγάει εκείνη. Σκέφτομαι να αναθέτω κάποια πράγματα και στα παιδιά, παραδείγματος χάριν μπορώ να αγγαρέψω τις/τους απουσιολόγους να συμπληρώνουν και το βιβλίο ύλης, έτσι ώστε να παρατείνω το μάθημα και στο διάλειμμα (αστείο αλλά δεν είναι για γέλια).
Και έχουμε και από πάνω κάποιους προϊσταμένους που χρειάζονται επειγόντως μαθήματα επικοινωνίας, διαχείρισης ανθρώπων και στοιχειώδους ήθους. Που έχουν τη δική τους στενή ερμηνεία για τις έννοιες διάλογος, έμπνευση, ηγεσία και άλλα πολλά συναφή. Που επιβάλλουν υπερωρίες χωρίς να συζητούν αν οι συναδέλφισσες και οι συνάδελφοι αντέχουν, ενώ χιλιάδες περιμένουν στην ουρά με επίμονη ακόμη – ευτυχώς -την διάθεση να προσφέρουν.
Λείπει όμως, συχνά η αποφασιστική, ευέλικτη και εμπνευσμένη καθοδήγηση από τις συναδέλφισσες και τους συναδέλφους της ΟΛΜΕ – υπάρχει, βέβαια, το ελαφρυντικό των χαλεπών καιρών και αρχόντων. Από την άλλη υπάρχουν οι συναδέλφισσες και οι συνάδελφοι των ΕΛΜΕ , περισσότερες περισσότεροι τουλάχιστον, που συνεχίζουν να σκύβουν με ενδιαφέρον στα προβλήματα των εκπαιδευτικών και συνεχίζουν με επιμονή τις διεκδικήσεις.
Πάντως είναι επείγουσα ανάγκη να προταθούν, να υιοθετηθούν και να δοκιμαστούν φρέσκες νέες ιδέες διεκδίκησης και λειτουργίας του σχολείου, όπως η πλειοψηφία των εκπαιδευτικών το ονειρευόμαστε. Και επειγόντως, επίσης, χρειάζονται ανοιχτές γραμμές με τους γονείς, τις μαθήτριες και τους μαθητές και συνεχή επικοινωνία.
Κατά τα άλλα σημειώθηκε, λέει, ρεκόρ προσλήψεων, ενώ ήδη το ρεκόρ συνταξιοδοτήσεων έχει σπάσει προ πολλού, ενώ δεκάδες χιλιάδες αναπληρώτριες/τές πασπαρτού/μπαλώματα/λάστιχα – επιλέγετε χαρακτηρισμό, δύσκολα θα κάνετε λάθος – καλύπτουν τα κενά, όσες και όσοι τουλάχιστον μπορούν να το αντέξουν σωματικά, ψυχικά, οικονομικά σε 1 2 3 4 5 σχολεία. Άσε που η κοινωνία μένει με λάθος εντυπώσεις, για παράδειγμα ότι δεν υπάρχουν κενά και, αν υποπέσει στην αντίληψή κάποιου κάτι τέτοιο, θεωρείται ότι είναι το μοναδικό ή ένα από τα λίγα που γρήγορα θα καλυφθεί.
Όμως δεν είναι τυχαία όλα αυτά, αφού το δημόσιο στην Ελλάδα ως χώρος, ατμόσφαιρα, αντίληψη και ήθος είναι παραμελημένο, βρώμικο και παρατημένο. Και συχνά ο πιο καπάτσος και πονηρός, ο πιο φθαρμένος από την ανοχή και την συνενοχή των υπεύθυνων συχνά το καταλαμβάνει. Μόνο και μόνο να αναλογιστούμε τους κινδύνους που διατρέχει ένα παιδί να μεταβεί στο σχολείο, γιατί, παράδειγμα στη διάβαση, η προτεραιότητα του πάει περίπατο και είναι επικίνδυνο να τη διεκδικήσει, γιατί τα αυτοκίνητα πάνω στα πεζοδρόμια μπορούν να τον κατεβάσουν στο οδόστρωμα και να κινδυνέψει από τα διερχόμενα οχήματα, γιατί στα φανάρια ακόμη και στον πράσινο Γρηγόρη μπορεί ο διερχόμενος εποχούμενος να πάσχει από ηθελημένη αχρωματοψία. Και λίγο πριν από την είσοδο στο διόλου απίθανο να πατήσει κόπρανα (σκατούλες) σκύλων. Ψιλά βρώμικα γράμματα.
ΒΒΒράζουμε! Ακούει κανείς;
Σταματώ εδώ, αφού πρώτα χαρίσω ένα μεγάλο μπράβο στον εαυτό μου, που συγκράτηθηκα και είπα τόσο λίγα και με τόσο ήπιο τόνο. Όποια/ος θέλει – μαχόμενος/η εκπαιδευτικός εξυπακούεται – ας συμπληρώσει.
Και ευτυχώς, βέβαια, κάπου εκεί που αισθάνεσαι έρμος και αβοήθητος και σε σιγοτρώει η γκρίνια και η απαισιοδοξία, σκάει το ντροπαλό χαμόγελο ενός παιδιού, αντικρίζεις τον αειθαλή συνάδελφο, αν και στο κατώφλι της σύνταξης, σε στηρίζει η εν λευκώ επιταγή ενός γονιού.
Ναι, είμαστε ακόμα Ζωντανοί. Πάντα στη σκηνή. Σαν Ροκ συγκρότημα.
* Βαγγέλης Δήμας, Φιλόλογος
