Οι θεσμοί προστασίας των δικαιωμάτων του παιδιού και του πολίτη γενικότερα θα πρέπει να διεκδικήσουν το αυτονόητο δικαίωμα της συμμετοχής των ατόμων με ΕΜΔ στις προκηρύξεις των Στρατιωτικών Σωμάτων και των Σωμάτων Ασφαλείας.
Η άποψη πως, όταν μία ρύθμιση αφορά σε μικρό αριθμό ενδιαφερομένων, δύσκολα διεκδικεί την δικαίωσή της, φαίνεται ότι, τουλάχιστον στην περίπτωση του αντικειμένου αυτού του άρθρου, επαληθεύεται. Αποκλεισμοί, είτε λόγω σωματικών χαρακτηριστικών είτε λόγω παρερμηνείας εννοιών που άπτονται των Ειδικών Μαθησιακών Δυσκολιών (ΕΜΔ), όπως είναι αυτές της δυσλεξίας, της δυσγραφίας, της δυσαριθμησία, της δυσαναγνωσίας, της δυσορθογραφίας.
Οι αδικαιολόγητοι αποκλεισμοί από την συμμετοχή σε Προκηρύξεις για την εισαγωγή υποψηφίων στις Στρατιωτικές Σχολές, στις Αστυνομικές Σχολές, στις Σχολές της Πυροσβεστικής Ακαδημίας, στις Σχολές του Λιμενικού Σώματος συνεχίζουν να υφίστανται, παρά τις, είναι αλήθεια, μεμονωμένες περιπτώσεις δικαίωσης των διεκδικούντων τα αυτονόητα. Στις μεμονωμένες – δυστυχώς – αυτές περιπτώσεις εντάσσεται και η ιδιαίτερα σημαντική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) («Περίληψη ΣτΕ Ολομ 902 – 907/2021 – Κοινό ελάχιστο ανάστημα 1.70 μ για άνδρες και γυναίκες υποψηφίους ως αναγκαίο προσόν για την πρόσβαση στις Σχολές Αξιωματικών και Αστυφυλάκων της ΕΛ.ΑΣ»), σύμφωνα με την οποία κρίθηκε ότι η σχετική για το απαιτούμενο κοινό ελάχιστο ύψος ανδρών και γυναικών, ως αναγκαίου προσόντος πρόσβασης στις Σχολές Αξιωματικών και Αστυφυλάκων της ΕΛ.ΑΣ. είναι αντισυνταγματική, αφού, σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης αυτής: « (…) προκαλείται έμμεση διάκριση λόγω φύλου εις βάρος των γυναικών υποψηφίων, κατά την έννοια της Οδηγίας 76/207/ΕΟΚ, μη αιτιολογουμένη, ως προς την προσφορότητα και αναγκαιότητα του ως άνω ελαχίστου ορίου, από το φέρον το σχετικό βάρος αποδείξεως Δημόσιο, καθώς και υπέρβαση των ορίων της ευχέρειας ουσιαστικής εκτίμησης του κανονιστικού νομοθέτη, λόγω παράβασης των συνταγματικών διατάξεων της ισότητας των φύλων και της αναλογικότητας. Κατά δε τη συγκλίνουσα γνώμη δύο Συμβούλων και δύο Παρέδρων του Δικαστηρίου, η επίμαχη ρύθμιση προεχόντως αντίκειται στις συνταγματικές αρχές της ισότητας και της αξιοκρατίας, διότι, ναι μεν επιδιώκει θεμιτό σκοπό (συνδρομή σωματικών ικανοτήτων δύναμης, ταχύτητας, αλτικότητας και αντοχής, ευλόγως συνδεόμενων με τα συνήθη νόμιμα καθήκοντα του Αστυνομικού), πλην το μεν δεν είναι πρόσφορη για την εξυπηρέτηση του εν λόγω σκοπού, καθώς οι ως άνω σωματικές ικανότητες δεν συνδέονται κατ’ ανάγκη με ορισμένο ελάχιστο ανάστημα, ούτε είναι αυτονόητο ότι τις στερούνται όσοι δεν έχουν το ανάστημα αυτό (θεώρηση που απηχεί στερεοτυπικές αντιλήψεις), το δε δεν είναι αναγκαία για τη θεραπεία του ως άνω σκοπού, ο οποίος επιτυγχάνεται με την υποβολή των υποψηφίων σε κατάλληλες ειδικές, αθλητικές ή/και προσομοίωσης άσκησης καθηκόντων Αστυνομικού δοκιμασίες».
Έτσι, στην πρόσφατη «ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΙΔΙΩΤΩΝ ΣΤΙΣ ΣΧΟΛΕΣ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΣΤΥΦΥΛΑΚΩΝ ΜΕ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΩΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ» για το 2022, η εν λόγω διάταξη, όσον αφορά στα προσόντα υποψηφίων για τις σχολές Αξιωματικών – Αστυφυλάκων, έχει τροποποιηθεί ως εξής: «Να έχουν ανάστημα, το οποίο είναι τουλάχιστον ένα μέτρο και εβδομήντα εκατοστά (1,70 μ.) για τους άνδρες και τουλάχιστον ένα μέτρο και εξήντα τρία εκατοστά (1,63 μ.) για τις γυναίκες, αμφότεροι/ες χωρίς υποδήματα» (σελ. 9). Στην ίδια κατεύθυνση κινείται και η «Προκήρυξη Διαγωνισμού για την εισαγωγή ιδιωτών στις Σχολές Δοκίμων Σημαιοφόρων Λ.Σ.- ΕΛ.ΑΚΤ. και Δοκίμων Λιμενοφυλάκων, το ακαδημαϊκό έτος 2022-2023, με το σύστημα των Πανελλαδικών Εξετάσεων» (Αρ. Πρωτ.: 2421.1/6425/22/01-02-2022) όπου αναφέρεται ότι: «Ειδικά καθορίζεται ότι, οι άνδρες υποψήφιοι πρέπει να έχουν ανάστημα τουλάχιστον 1,70 μ. και οι γυναίκες τουλάχιστον 1,63 μ., αμφότεροι χωρίς υποδήματα» (σ. 12). Η πρόσφατη «Προκήρυξη Διαγωνισμού Επιλογής Σπουδαστών/τριών Ανωτάτων Στρατιωτικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (ΑΣΕΙ) [Ευελπίδων (ΣΣΕ), Ναυτικών Δοκίμων (ΣΝΔ), Ικάρων (ΣΙ)], Στρατιωτικής Σχολής Αξιωματικών Σωμάτων (ΣΣΑΣ), Αξιωματικών Νοσηλευτικής (ΣΑΝ) και των Ανωτέρων Στρατιωτικών Σχολών Υπαξιωματικών (ΑΣΣΥ) [Στρατού Ξηράς (ΣΜΥ), Πολεμικού Ναυτικού (ΣΜΥΝ) και Πολεμικής Αεροπορίας (ΣΜΥΑ)]» (Αρ. Εγκ.: 3/27-01-2022) όσον αφορά στα προσόντα των υποψηφίων, επίσης κινείται στην κατεύθυνση της διαφοροποίησης για τα δύο φύλα των απαιτήσεων σχετικά με τα σωματικά χαρακτηριστικά, αφού στο άρθρο 5 (παρ. 2) του ΠΔ 11/2014, αναφέρεται ότι: «Όσοι κατατάσσονται ως στελέχη στις τάξεις των Ε.Δ. πρέπει να έχουν ανάστηµα τουλάχιστον ένα μέτρο και εξήντα (1,60µ) οι γυναίκες και ένα μέτρο και εβδοµήντα εκατοστά (1,70µ) οι άνδρες».
Η ίδια όμως προκήρυξη δεν καταφέρνει να υπηρετήσει την ίδια λογική σε άλλο σημείο της, αφού: «Οι υποψήφιοι άνδρες του τµήµατος Ιπταµένων της Σχολής Ικάρων κρίνονται Ακατάλληλοι λόγω εργονομικών περιορισµών των πτητικών µέσων και υλικών εφόσον έχουν ανάστηµα μεγαλύτερο από ένα μέτρο και ενενήντα εκατοστά (1,90µ), μικρότερο από ένα μέτρο και εβδοµήντα εκατοστά (1,70µ) και ύψος κορµού μεγαλύτερο από ένα μέτρο (1 µ.). Οι υποψήφιες γυναίκες του τµήµατος Ιπταµένων της Σχολής Ικάρων κρίνονται Ακατάλληλες λόγω εργονομικών περιορισµών των πτητικών μέσων και υλικών εφόσον έχουν ανάστηµα μεγαλύτερο από ένα μέτρο και ενενήντα εκατοστά (1,90µ), μικρότερο από ένα μέτρο και εξήντα και πέντε εκατοστά (1,65µ) και ύψος κορµού μεγαλύτερο από ένα μέτρο (1 µ.)». Ίσως είναι ερμηνεύσιμος από τους επικαλούμενους εργονομικούς περιορισμούς ο αποκλεισμός των υποψηφίων με ανάστημα μεγαλύτερο από ένα μέτρο και ενενήντα εκατοστά (1,90µ). Πώς όμως ερμηνεύεται η διαφοροποίηση ως προς το μικρότερο ύψος μεταξύ ανδρών [ένα μέτρο και εβδοµήντα εκατοστά (1,70µ)] και γυναικών [ένα μέτρο και εξήντα και πέντε εκατοστά (1,65µ) συνυποψηφίων];
Υποψήφιοι με ΕΜΔ – Αποκλεισμός χωρίς αιτία και ερμηνεία
Για την εισαγωγή των υποψηφίων στις Στρατιωτικές Σχολές, απαραίτητη προϋπόθεση, όπως ορίζουν οι σχετικές κάθε φορά Εγκύκλιοι, είναι οι υποψήφιοι/-ες να έχουν υγεία και άρτια σωματική διάπλαση, σύμφωνα με τις διατάξεις του Π.Δ. 11/2014 (Φ.Ε.Κ. Α΄-17) («Κρίση Σωματικής Ικανότητας των στρατευσίμων, αυτών που κατατάσσονται στις Ένοπλες Δυνάμεις, καθώς και του στρατιωτικού προσωπικού γενικά») όπως τροποποιήθηκε και ισχύει. Το Προεδρικό αυτό Διάταγμα είναι σημείο αναφοράς για την εισαγωγή σε όλες τις προαναφερόμενες Σχολές.
Στο εν λόγω ΠΔ 11 (ΦΕΚ 17 Α΄/27-01-2014) ορίζεται:
«1. Όλοι οι κατατασσόμενοι, με οποιαδήποτε ιδιότητα, στις Ένοπλες Δυνάμεις (Ε.Δ.), πρέπει να έχουν σωματική ικανότητα (σωματική και ψυχική υγεία, αρτιμέλεια και σωματική διάπλαση) που να ανταποκρίνεται πλήρως στις απαιτήσεις της αποστολής για την οποία προορίζονται. Η ικανότητα αυτή κρίνεται μετά από υγειονομική εξέταση.
2. Η σωματική ικανότητα του προσωπικού της παραπάνω παραγράφου: α. Προσδιορίζεται από το αν ο εξεταζόμενος πάσχει ή όχι από νοσήματα, παθήσεις, βλάβες ή άλλες παθολογικές καταστάσεις, από το βαθμό έκτασης ή βαρύτητας αυτών και από την επίδρασή τους στην αποστολή του […]
3. Διαταραχές της σωματικής ικανότητας δεν αποκλείουν την υπηρεσία στις Ένοπλες Δυνάμεις, εφόσον δεν επηρεάζουν την αποστολή σε αυτές ή δεν επηρεάζονται από την αποστολή.» (άρθρο 1).
Ανατρέχοντας στον Γενικό Πίνακα Νοσημάτων Παθήσεων και Βλαβών (άρθρο 15) και ειδικότερα στον αύξοντα αριθμό (Α/Α) 349, ενημερωνόμαστε ότι ως ΝΌΣΗΜΑ, και ειδικότερα ως: ΨΥΧΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ, χαρακτηρίζονται οι: «Διαταραχές της μάθησης με έναρξη στην παιδική ηλικία, όπως δυσλεξία, δυσγραφία, δυσαριθμησία κ.ά., που επιτρέπουν την προσαρμογή στο στρατιωτικό περιβάλλον», οι οποίες εντάσσονται στην ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ: Ι/3 – Ι/4 [Ικανοί τρίτης κατηγορίας (Ι/3) – Ικανοί τέταρτης κατηγορίας (Ι/4)] και λαμβάνουν τον ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟ: ΣΙ/3 – ΣΙ/4 (Σωματικής Ικανότητας 3 – Σωματικής Ικανότητας 4) (χαρακτηρισμοί σύμφωνα με το άρθρο 2 του ΠΔ 11), κατηγορίες που επιτρέπουν την προσαρμογή στο στρατιωτικό περιβάλλον. Στον αμέσως επόμενο αύξοντα αριθμό 350 διαβάζουμε ότι: «Διαταραχές της μάθησης με έναρξη στην παιδική ηλικία, όπως δυσλεξία, δυσγραφία,
δυσαριθμησία κ.ά., που δεν επιτρέπουν την προσαρμογή στο στρατιωτικό περιβάλλον», χαρακτηρίζονται ως ΨΥΧΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ οι οποίες εντάσσονται στην ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ: Ι/5 [Ικανοί πέμπτης κατηγορίας (Ι/5)] και λαμβάνουν τον ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟ: ΣΙ/5 (Σωματικής Ικανότητας 5) (χαρακτηρισμός σύμφωνα πάντα με το άρθρο 2 του ΠΔ 11), χαρακτηρισμός που δεν επιτρέπει την προσαρμογή στο στρατιωτικό περιβάλλον. Και οι δύο αυτές περιπτώσεις (Α/Α 349 και Α/Α 350) δεν επιτρέπουν την εισαγωγή στις τάξεις των Ενόπλων Δυνάμεων ως Υποψηφίων Στρατιωτικών Σχολών (μονίμων Αξιωματικών ή Υπαξιωματικών) (υποπαρ. 1η), καθώς και ως Αξιωματικών και Υπαξιωματικών που κατατάσσονται απ’ ευθείας στα μόνιμα στελέχη μόνο στην κατάταξή τους (υποπαρ. 1θ), αφού, σύμφωνα με την υποπαρ. 2γ, του άρθρου 4 (ΠΔ 11): «Οι των υποπαραγράφων 1η και 1θ που πάσχουν από νοσήματα με την ένδειξη Ι/2, Ι/3, Ι/4 κρίνονται Ακατάλληλοι».
Είναι ενδιαφέρον πάντως ότι: «Η σωματική ικανότητα αυτών, που σύμφωνα με τα παραπάνω, κρίνονται ακατάλληλοι για περαιτέρω φοίτηση, είναι άσχετη με την σωματική ικανότητα και την εκπλήρωση της υποχρέωσής τους για στράτευση αν υπάρχει τέτοια υποχρέωση. Η σωματική ικανότητα αυτών για εκπλήρωση της υποχρέωσης για στράτευση κρίνεται όπως ορίζεται στο άρθρο 4 του παρόντος, κατά την κατάταξή τους ως οπλιτών (…)» (άρθρο 6). Επιπλέον, στο άρθρο 14 (του ίδιου ΠΔ) αναφέρεται: «1. Ως υποψήφιοι Έφεδροι Αξιωματικοί (ΥΕΑ) και υποψήφιοι Σημαιοφόροι Επίκουροι Αξιωματικοί/Μάχιμοι (ΣΕΑ/Μ) επιλέγονται μόνο όσοι κρίνονται από άποψη σωματικής ικανότητας, πρώτης κατηγορίας (Ι/1) και έχουν ανάστημα ένα μέτρο και εξήντα πέντε εκατοστά (1,65 μ) και άνω».
Γεννιέται η απορία πώς ένας οπλίτης είναι ακατάλληλος για περαιτέρω φοίτηση σε στρατιωτική σχολή όταν δεν χαρακτηριστεί ως Ι/1 (Ικανότητας 1), αλλά δεν υφίσταται τέτοιος αποκλεισμός όσον αφορά στην εκπλήρωση των στρατιωτικών του υποχρεώσεων όταν είναι κατηγορίας Ι/2, Ι/3, ακόμη και Ι/4.
Ο αποκλεισμός των υποψηφίων με ΕΜΔ ισχύει εκτός από τις Στρατιωτικές Σχολές, τόσο από τις Σχολές Αστυνομικών και Αστυφυλάκων: «Να έχουν υγεία και άρτια σωματική διάπλαση, διαπιστωμένη από την αρμόδια Υγειονομική Επιτροπή Κατάταξης, σύμφωνα με τις διατάξεις για τη σωματική ικανότητα υποψηφίων των Σχολών του Στρατού Ξηράς (Κατεύθυνση Όπλων), κατά τα οριζόμενα στο Π.Δ. 11/2014 (Φ.Ε.Κ. Α΄ 17), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει» (σελ. 9), όσο και από την Εισαγωγή στις Σχολές Δοκίμων Σημαιοφόρων ΕΛ.ΑΚΤ. και Δοκίμων Λιμενοφυλάκων, όπου, επίσης, προβλέπεται ότι οι υποψήφιοι θα πρέπει: «Να έχουν υγεία και άρτια σωματική διάπλαση σύμφωνα με τις διατάξεις του Π.Δ. 11/2014 (Α΄17), όπως ισχύει, για τους υποψήφιους των Σχολών Στρατού Ξηράς (Όπλα)» (σ. 12), αλλά και από τη Σχολή Αξιωματικών της Πυροσβεστικής Ακαδημίας, η οποία, στην «ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΠΤΥΧΙΟΥΧΩΝ ΑΝΩΤΑΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΙΔΡΥΜΑΤΩΝ ΣΤΗ ΣΧΟΛΗ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ ΤΗΣ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΗΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΤΟ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΟ ΕΤΟΣ 2021-2022 ΜΕ ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ» αφού αναφέρει ενδεικτικά ότι, σχετικά με τα απαιτούμενα προσόντα, οι υποψήφιοι θα πρέπει: «Να έχουν υγεία και άρτια σωματική διάπλαση, διαπιστούμενη από την αρμόδια υγειονομική επιτροπή, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία για κατάταξη στις παραγωγικές Σχολές των Ενόπλων Δυνάμεων. Τα νοσήματα, οι παθήσεις και οι βλάβες που καθιστούν έναν υποψήφιο μη ικανό για εισαγωγή στις Σχολές της Πυροσβεστικής Ακαδημίας καθορίζονται βάσει του π.δ. 11/2014 (Α΄17) όπως ισχύει. Στο Παράρτημα (Β) της παρούσας προκήρυξης εμφαίνονται, ενδεικτικά, νοσήματα και σωματικές ατέλειες που αποκλείουν τους υποψηφίους» (σ. 5) , στο επισυναπτόμενο στην εν λόγω Προκήρυξη Παράρτημα Β΄ ξεκαθαρίζεται (προς αποφυγή κάθε παρερμηνείας ή ανάδυσης αισιόδοξων και ελπιδοφόρων συνειρμών) ότι: «ΨΥΧΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ: […] διαταραχές της μάθησης με έναρξη στην παιδική ηλικία, όπως δυσλεξία, δυσγραφία, δυσαριθμισία, κ.λπ» (σ. 18).
Η στέρηση από τους υποψηφίους με ΕΜΔ (δυσλεξία, δυσγραφία, δυσαριθμησία, δυσαναγνωσία, δυσορθογραφία) της δυνατότητας εισαγωγής τους στις Στρατιωτικές Σχολές, στις Σχολές της Αστυνομίας, της Πυροσβεστικής Ακαδημίας, του Λιμενικού Σώματος λόγω του χαρακτηρισμού της μαθησιακής ιδιαιτερότητάς τους ως: «Ψυχικής Πάθησης», φαντάζει ως υπερβολική και, πάντως, από όσα και παραπάνω αναφέρθηκαν, δεν φαίνεται να στηρίζεται σε λογικά επιχειρήματα ούτε να τεκμηριώνεται σε ένα, έστω, λογικοφανές, πλαίσιο. Κάποιες εικασίες σχετικά με την ικανότητα των ατόμων με ΕΜΔ, όπως η δυσλεξία, η δυσγραφία, η δυσαριθμησία, η δυσαναγνωσία, η δυσορθογραφία (και μάλιστα ήπιας μορφής) να αντιμετωπίζουν, λόγου χάρη, δυσκολία στην ικανότητα στόχευσης με όπλο, δεν φαίνεται να είναι ικανές από μόνες τους να τεκμηριώσουν τέτοιες, «στερεοτυπικού τύπου» (για να χρησιμοποιήσουμε και την ορολογία της παραπάνω απόφασης του ΣτΕ) διακρίσεις, αφού τα άτομα με ΕΜΔ έχουν τις ικανότητες και τις δυνατότητες να προσφέρουν αποτελεσματικά στις τάξεις των Ενόπλων Δυνάμεων σε πλήθος άλλων θέσεων. Η ικανότητα αποτελεσματικής προσφοράς των υποψηφίων με ΕΜΔ από την θέση του Αξιωματικού δεν φαίνεται επίσης να μπορεί να αμφισβητηθεί με βάσιμα επιχειρήματα τόσο για την Αστυνομία και την Πυροσβεστική, όσο και για το Λιμενικό Σώμα.
Τα παιδιά με ΕΜΔ, όπως αυτή της δυσλεξίας, σίγουρα ούτε παιδιά κατώτερου Θεού είναι ούτε λιγότερο ικανά. Και, φυσικά, δεν μπορεί να σταθεί κανένας ισχυρισμός ότι τα παιδιά αυτά δεν έχουν τις ικανότητες να στεριώσουν και να διακριθούν στις τάξεις των Στρατιωτικών Σχολών, της Πυροσβεστικής Ακαδημίας, των Αστυνομικών Σχολών, του Λιμενικού Σώματος.
Οι θεσμοί προστασίας των δικαιωμάτων του παιδιού και του πολίτη γενικότερα θα πρέπει να διεκδικήσουν το αυτονόητο δικαίωμα της συμμετοχής των ατόμων με ΕΜΔ στις προκηρύξεις των Στρατιωτικών Σωμάτων και των Σωμάτων Ασφαλείας. Να επιδιώξουν την άρση αναχρονιστικών περιορισμών, οι οποίοι πλήττουν το δικαίωμα στην ισότητα. Ίσως τότε θα μπορούμε να ελπίζουμε πως μια, αντίστοιχη της παραπάνω για τα σωματικά χαρακτηριστικά των δύο φύλων, δικαιωτική απόφαση του ΣτΕ άρει και αυτόν τον ανεξήγητο αποκλεισμό, προσφέροντας ένα ακόμη ισχυρό πλήγμα σε διατάξεις που λειτουργούν στην κατεύθυνση της διάκρισης των ανθρώπων και του προσδιορισμού τους ως «διαφορετικών πολιτών». Μια απόφαση, που θα ισχυροποιήσει την βεβαιότητα ότι η ικανότητα δεν προσδιορίζεται από κάποιες παρωχημένες διατάξεις.
Λέγεται, πάντως, ότι ο Στρατηγός του Αμερικανικού στρατού στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο George Patton ήταν δυσλεκτικός, όπως και ο Βρετανός πολιτικός, αλλά και αξιωματικός του Αγγλικού στρατού, Sir Winston Churchill. Τουλάχιστον αυτούς, φαίνεται πως το «μειονέκτημα» της δυσλεξίας δεν τους εμπόδισε να αναδείξουν τις στρατιωτικές τους ικανότητες …
