Αλήθεια, ποιοι αρίστευαν φέτος στον Πανελλήνιο Μαθητικό Διαγωνισμό Χημείας;

Κάποιοι μαθητές και κυρίως οι καθηγητές τους φαίνεται πως δεν εκτίμησαν την προσπάθεια της Ένωσης Ελλήνων Χημικών και δεν διαγωνίστηκαν τόσο τίμια

Κάθε χρόνο, από το 1987, η (ΕΕΧ) διοργανώνει με εξαιρετική επιτυχία τον Πανελλήνιο Μαθητικό Διαγωνισμό (ΠΜΔΧ) για μαθητές και μαθήτριες Λυκείου. Μόνο το 2020, εξαιτίας της πανδημίας, ο διαγωνισμός ακυρώθηκε.

Το 2021, λόγω των κλειστών σχολείων, η ΕΕΧ αποφάσισε (ορθά) να κάνει τον διαγωνισμό διαδικτυακά. O κάθε μαθητής και η κάθε μαθήτρια συνδέθηκε σε μια πλατφόρμα από το σπίτι του και απάντησε στις ερωτήσεις και στις ασκήσεις που δόθηκαν σ’ ένα ερωτηματολόγιο πολλαπλών επιλογών. Ήταν μια πολύ καλή ιδέα που υλοποιήθηκε άψογα και εξυπηρέτησε τις πρωτόγνωρες συνθήκες της εποχής.

Φέτος, παρόλο που τα σχολεία δεν έκλεισαν, η ΕΕΧ αποφάσισε να ξανακάνει τον διαγωνισμό διαδικτυακά[1]. Μπορώ να κατανοήσω τους λόγους, δεδομένου ότι μια τέτοια διαδικασία μπορεί να έχει μεγαλύτερο χρηματικό κόστος (6.000 € + Φ.Π.Α.)[2], αλλά είναι πολύ πιο εύκολο να υλοποιηθεί, γιατί δεν χρειάζονται να βρεθούν εξεταστικά κέντρα, επιτηρητές και βαθμολογητές (ως επιτηρητής στο παρελθόν γνωρίζω πως χάνεται όλο το πρωινό του Σαββάτου).

Φαντάζομαι, βέβαια, τα ίδια προβλήματα αντιμετωπίζουν και οι άλλες Ενώσεις που διοργανώνουν τους δικούς τους διαγωνισμούς οι οποίες, όμως, φέτος αποφάσισαν να κάνουν είτε όλες τις φάσεις (όπως ο Διαγωνισμός Μαθηματικών[3] και Βιολογίας[4]), είτε τη δεύτερη φάση (όπως ο Διαγωνισμός Φυσικής[5]) δια ζώσης, γραπτώς.

Τα αποτελέσματα της Α¢ φάσης του ΠΜΔΧ που δημοσιευτήκαν πριν λίγες μέρες[6] φανέρωσαν –δυστυχώς– πως ένα μικρό (αλλά αρκετό) μέρος του μαθητικού δυναμικού της χώρας ήταν κατώτερο των περιστάσεων. Κάποιοι μαθητές και κυρίως οι καθηγητές τους φαίνεται πως δεν εκτίμησαν την προσπάθεια της ΕΕΧ και δεν διαγωνίστηκαν τόσο τίμια. Ο αριθμός των μαθητών που αρίστευσε (βαθμολογίες 90-100) ήταν τεράστιος. Να σημειώσουμε πως τα ποσοστά των υψηλών βαθμολογιών είναι πάντα ιδιαίτερα χαμηλά στον ΠΜΔΧ λόγω της αναμενόμενης και δικαιολογημένης δυσκολίας των θεμάτων.

Με ποσοστό συμμετοχής 63% χαμηλότερο σε σχέση με τον τελευταίο δια ζώσης διαγωνισμό (2019), παρατηρώντας τον Πίνακα 1, βλέπουμε πως το ποσοστό των αριστούχων από περίπου 1% που ήταν στους τελευταίους τέσσερις δια ζώσης διαγωνισμούς, εκτοξεύτηκε σχεδόν στο 7%! Πιο συγκεκριμένα, για τα έτη 2016-2019 το ποσοστό των αριστούχων για την Α¢ και Γ¢ Λυκείου ήταν και για τις δύο τάξεις κατά μέσο όρο 0,4% και φέτος έγινε αντίστοιχα, 8,7% και 5,7% (Πίνακας 2 και Πίνακας 4). Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Α’ Λυκείου όπου υπήρξαν 57 αριστούχοι, ενώ σε αυτήν την τάξη ποτέ δεν υπήρχαν πάνω από 10. Ακόμα και η Β¢ Λυκείου που πάντα είχε καλύτερες επιδόσεις, το ποσοστό των αριστούχων έφτασε το 5,8% (Πίνακας 3).

Με τόσο μεγάλα ποσοστά ακόμα και η δικλίδα ασφαλείας που έβαλε η ΕΕΧ για προφορική εξέταση των πρωτευσάντων[1], εκτιμώ πως δεν θα άρει την αδικία, μια που σίγουρα πάρα πολλοί καλοί μαθητές δεν θα βρίσκονται στους 20 ή 30 πρώτους κάθε τάξης που θα κληθούν στη Β¢ φάση να εξεταστούν (δεν είναι σαφές από την προκήρυξη του διαγωνισμού πόσοι ακριβώς θα εξεταστούν προφορικά).

Τα αποτέλεσμα αυτά θεωρώ πως αδικούν την προσπάθεια των συναδέλφων της ΕΕΧ που ξόδεψαν πάρα πολλές ώρες εθελοντικά για βγάλουν τα θέματα και να στήσουν τον διαγωνισμό, αλλά κυρίως αδικούν τους μαθητές και τις μαθήτριες που συμμετείχαν τίμια και απάντησαν στις ερωτήσεις μόνοι και μόνες από το σπίτι τους. Υπό άλλες συνθήκες θα ήταν στους 10 πρώτους και τώρα, μάλλον, δεν είναι ούτε στους 50…

Ο Διαγωνισμός Χημείας έχει ως τελικό σκοπό να επιλεγούν οι 4 μαθητές με τις υψηλότερες επιδόσεις, οι οποίοι θα εκπροσωπήσουν την Ελλάδα στη Διεθνή Ολυμπιάδα[11]. Η αλήθεια είναι πως αυτός ο μικρός αριθμός μαθητών θα αναδειχθεί κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες, γιατί πρόκειται για χαρισματικά παιδιά. Πέραν όμως από αυτό, τέτοιου είδους διαγωνισμοί έχουν και έναν γενικότερο παιδαγωγικό ρόλο. Αφορούν και τους μαθητές που θα βγουν 8^οι, 25^οι, 43^οι και είτε θα περάσουν στην επόμενη φάση, είτε θα ζωγραφιστεί ένα μικρό χαμόγελο στο πρόσωπό τους για το αποτέλεσμα της προσπάθειάς τους. Ευελπιστώ του χρόνου, με τις κατάλληλες αλλαγές, να μην νιώσουν οι μαθητές και οι μαθήτριές μας την πικρή γεύση της αδικίας που ένιωσαν φέτος.

Αναστάσιος Βαφειάδης

Δρ. Χημείας, MSc Διδακτικής της Χημείας

Καθηγητής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης

Πηγές

[1]   Ένωση Ελλήνων Χημικών, 35^ος Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός Χημείας. ()

[2]   Χημικά Χρονικά, Τεύχος Ιουλίου-Αυγούστου 2021, σελ. 28. ()

[3]   Μαθηματική Εταιρία, 82^ος Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός στα Μαθηματικά «Ο ΘΑΛΗΣ» ()

[4]   Πανελλήνια Ένωση Βιοεπιστημόνων, Εγκύκλιος Πανελλήνιου Διαγωνισμού Βιολογίας 2022. ()

[5]   Ένωση Ελλήνων Φυσικών, Αποτελέσματα Α΄ Φάσης Διαγωνισμών Φυσικής 2022. ()

[6]   Αποτελέσματα ΠΜΔΧ 2022. ()

[7]   Στατιστικά ΠΜΔΧ 2019. ()

[8]   Στατιστικά ΠΜΔΧ 2018. ()

[9]   Αποτελέσματα ΠΜΔΧ 2017. (, , )

[10] Αποτελέσματα ΠΜΔΧ 2016. (, , )

[11] Νομικό Πλαίσιο και Κανονισμοί Λειτουργίας της ΕΕΧ, 4^η Έκδοση, 2018, σελ. 92. ()

Π

 που μοριοδοτεί και στους δύο πίνακες