Συζητήσεις επί συζητήσεων με πολιτικό και ιδεολογικό περιεχόμενο γίνονται ως προς τα που είναι προσανατολισμένη η χώρα μας. Θεωρώ ότι αυτό που συνέβη ιστορικά και συμβαίνει στις ημέρες μας, ως προς το εν λόγω επίμαχο θέμα, είναι αποτέλεσμα ισχυρών παραγόντων: αφενός των πολιτισμικών χαρακτηριστικών της και αφετέρου των εθνικών και γεωστρατηγικών συμφερόντων της.
Δεν θα μπορούσε τελικά να συμβεί κάτι άλλο. Και αυτά που συνέβησαν και συμβαίνουν ήταν και είναι οι καλύτερες επιλογές. Και να γιατί.
Στην Αρχαιότητα το βλέμμα της χώρας μας είναι στραμμένο προς την «Ανατολή». Ο λόγος είναι απλός. Εδώ έχουν αναπτυχθεί και αναπτύσσονται ισχυροί πολιτισμοί. Τα γράμματα και οι τέχνες διαμορφώνουν ένα τοπίο ελκυστικό. Η Μεσοποταμία και η Αίγυπτος επωάζουν τους πιο δημιουργικούς πολιτισμούς στην ιστορία της ευρύτερης περιοχής της Μεσογείου. Ασσύριοι, Βαβυλώνιοι, Αιγύπτιοι κλπ γίνονται παράγοντες ενίσχυσης της ελληνικής σκέψης.
Οι Έλληνες φιλόσοφοι ταξιδεύουν σε αυτές τις περιοχές για να αλληλοτροφοδοτηθούν στις ανησυχίες και στις αναζητήσεις του ανθρώπινου πνεύματος. Τα παράλια της Μικράς Ασίας και τα νησιά του Αιγαίου είναι εστίες μορφωτικής ανάτασης. Εδώ με τους Ίωνες φιλοσόφους γεννιέται το πρώτο κύμα του Διαφωτισμού και ο Ορθολογισμός!
Η ανήσυχη και δημιουργική σκέψη των Ελλήνων, οι ανοιχτές κοινωνίες τους και η ανάπτυξη του εμπορίου τους έχουν ως αποτέλεσμα να γεμίσει όλη η Μεσόγειος και ο Πόντος με ελληνικές αποικίες.
Στην Ελληνιστική εποχή συνεχίζεται προς την ανατολή η ίδια τάση των Ελλήνων. Τώρα ισχυροί παράγοντες γι’ αυτόν τον προσανατολισμό είναι το σχετικό «ελληνικό χρώμα» των κατακτήσεων του Μ. Αλεξάνδρου και η χρήση της ελληνικής γλώσσας ως lingua franca στην Ανατολική Μεσόγειο και πέραν αυτής.
Η παραπάνω εξέλιξη συνεχίζεται και με την ανάδυση της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, που ιδιαίτερα μετά το Σχίσμα της από το Δυτικό μέρος της, έχει πλέον την εδραίωσή της και την ανάπτυξή της και πάλι στο ανατολικό τμήμα της μεσογειακής λεκάνης. Η επικράτηση μάλιστα της Ορθοδοξίας προς τα Σλάβους επεκτείνει τον ανατολικό προσανατολισμό και προς το βορειοανατολικό μέρος της Ευρώπης.
Η πτώση της Πόλης και η εγκατάσταση των Τούρκων στα ανατολικά άλλαξε άρδην την ιστορική καταγραφή της περιοχής του πρώην ισχυρού Βυζαντίου. Η υποδούλωση της χώρας μας και ο Μεσαίωνας ανασυντάσσουν πλήρως τα προηγούμενα χαρακτηριστικά του ελληνισμού. Οι φωτισμένοι Έλληνες μεταναστεύουν. Αλλά τώρα δεν πηγαίνουν προς την «Ανατολή» αλλά προς τη «Δύση».
Και υπάρχουν ισχυροί λόγοι. Η επιστημονική επανάσταση, η Γαλλική Επανάσταση, η Αναγέννηση, το νέο κύμα του Διαφωτισμού και αργότερα η Βιομηχανική Επανάσταση λαμβάνουν χώρα στη Δυτική Ευρώπη. Το εργαστήριο της Ιστορίας έχει μετατοπιστεί.
Ο Ελληνικός Διαφωτισμός ανθοφορεί κυρίως στη «Δύση» (αλλά και στις παραδουνάβιες χώρες). Η επανάσταση του 1821 θα στηριχτεί κυρίως από εδώ. Η κρατική μας υπόσταση με συμβολικό τρόπο θα υπογραφεί στο Λονδίνο. Ο φιλελληνισμός και η οικονομική βοήθεια (με βαριούς όρους όμως…) θα συνεργήσουν στην εδραίωση του έθνους – κράτους μας.
Η χώρα μας, στους Βαλκανικούς πολέμους προκειμένου να προχωρήσει στην εθνική της ολοκλήρωση και στους δύο Παγκόσμιους πολέμους προκειμένου να αγωνιστεί υπέρ της ελευθερίας των λαών και κατά του φασισμού και του ναζισμού θα συνταχθεί με την ισχυρή πλευρά των Συμμάχων, και ιδιαίτερα με την πολιτική του Ελευθέριου Βενιζέλου θα προωθήσει σημαντικά τα οφέλη του ελληνισμού γενικότερα.
Στη σύγχρονη εποχή η συμμετοχή μας στην και στο , στους δύο βασικούς θεσμούς της Δύσης, θα φέρει την Ελλάδα στον πυρήνα των πιο αναπτυγμένων χωρών του κόσμου. Η Ελλάδα κατακτά την καλύτερη θέση που είχε ποτέ στο διεθνή καταμερισμό εργασίας. Φυσικά, έχουμε την αρνητική στάση των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ στα θέματα της Απριλιανής δικτατορίας και της τραγωδίας της Κύπρου.
Στην οικονομική κρίση και στην πανδημία η Ελλάδα στηρίχτηκε από τους θεσμούς της Ευρώπης – αν και η στήριξη στην οικονομική κρίση δεν ήταν καλή. Σήμερα, οι νέοι μας επιστήμονες, που δεν βρίσκουν εργασία στη χώρα μας, προς τη Δύση κινούνται. Είναι και Ευρωπαίοι πολίτες – έστω και με ανολοκλήρωτη την ευρωπαϊκή ενοποίηση.
Συμπερασματικά, η εθνική στρατηγική της χώρας μας εδώ και πολλά χρόνια έχει ισχυρή αναφορά στη “Δύση”. Προφανώς αυτό δεν σημαίνει σε καμιά περίπτωση αντιπαράθεση με την «Ανατολή». Είμαστε χώρα φιλειρηνική και μη αναθεωρητική. Εφαρμόζουμε το διεθνές δίκαιο και υπερασπιζόμαστε την ειρήνη. Και αυτό μας κάνει υπερήφανους.
Π
